Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 23 marca 2012 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Krystyna Gromek

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2012r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: (...) z siedzibą w W.

z udziałem: Związku Zawodowego (...) z siedzibą w W., (...) Związku Zawodowego (...) Komisji Międzyzakładowej nr (...) z siedzibą w W.

o zabezpieczenie

postanawia:

1/ udzielić wnioskodawcy (...) z siedzibą w W. zabezpieczenia poprzez zakazanie uczestnikom Związkowi Zawodowemu (...) z siedzibą w W., oraz (...) Związkowi Zawodowemu (...) Komisji Międzyzakładowej nr (...) z siedzibą w W., organizowania oraz prowadzenia strajku u wnioskodawcy (...) z siedzibą w W., rozpoczętego w dniu 18 marca 2012 r. o godzi. 24 ^{( 00)} w ramach sporu zbiorowego zarejestrowanego przez Okręgowego Inspektora Pracy w W. pod numerem poz. (...);

2/ wyznaczyć wnioskodawcy (...) z siedzibą w W. termin 14 dni do wniesienia pozwu przeciwko uczestnikom Związkowi Zawodowemu (...) z siedzibą w W., oraz (...) Związkowi Zawodowemu (...) Komisji Międzyzakładowej nr (...) z siedzibą w W. - w sprawie o ustalenie pod rygorem utraty zabezpieczenia.

UZASADNIENIE

Dnia 20 marca 2012 r. wnioskodawca (uprawniony) (...) z siedzibą w W., działając przez pełnomocnika wniósł o udzielenie uprawnionemu przed wniesieniem pozwu przeciwko Związkowi Zawodowemu (...) z siedzibą w W., oraz (...) Związkowi Zawodowemu (...) Komisji Międzyzakładowej nr (...) z siedzibą w W., zabezpieczenia przysługującego mu wobec uczestników (obowiązanych) - roszczenia o ustalenie, że strajk ogłoszony oraz organizowany u uprawnionego przez obowiązanych, rozpoczęty w dniu 18 marca 2012 r. o godz. 24 ^{( 00)} w wyniku przeprowadzenia w dniach od 29 lutego 2012 r. do 3 marca 2012 r. referendum strajkowego w ramach sporu zbiorowego zarejestrowanego przez Okręgowego Inspektora Pracy w W. pod numerem poz. (...), jest niezgodny z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności z przepisami ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (dalej URSZ)

poprzez

zakazanie obowiązanym organizowania oraz prowadzenia strajku u uprawnionego, rozpoczętego w dniu 18 marca 2012 r. o godzi. 24 ⁰⁰ w ramach sporu zbiorowego zarejestrowanego przez Okręgowego Inspektora Pracy w W. pod numerem poz. (...).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Dnia 6 października 2011 r. obowiązani skierowali do uprawnionego wystąpienie złożone w trybie art. 1 oraz 7 ust. 1 URSZ. Żądanie zgłoszone w wystąpieniu dotyczyło podwyższenia z dniem 6 października 2011 r. wynagrodzenia zasadniczego wszystkich pracowników uprawnionego o 2.000 zł netto. Obowiązani uzasadnili ten postulat koniecznością ukształtowania wynagrodzenia pracowników uprawnionego na poziomie ekwiwalentnym do świadczenia przez nich pracy oraz wskazali, że wynagrodzenie w aktualnej wysokości nie odzwierciedla jakości, ilości i rodzaju pracy świadczonej przez pracowników uprawnionego, ani posiadanych przez nich kwalifikacji. Obowiązani podnieśli nadto, że akceptacja wynagrodzeń ukształtowanych na obecnym poziomie powoduje nieuzasadnione dyskryminowanie pracowników uprawnionego na tle standardów płacowych w unijnych realiach rynkowych rynku lotniczego. Obowiązani wyznaczyli uprawnionemu 5-dniowy termin na uwzględnienie zgłoszonego przez nich żądania, zastrzegając przy tym, że jego niezrealizowanie w ww. terminie będzie skutkowało rozpoczęciem sporu zbiorowego (k.16-18).

W piśmie z dnia 12 października 2011 r. uprawniony ustosunkował się do wezwania, wskazując, że wynagrodzenia pracowników są ustalone zgodnie z przepisami prawa pracy oraz obowiązującymi u niego zasadami w tym zakresie, w tym zwłaszcza z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej przez pracowników pracy, jej jakości i ilości, jak również indywidualnego zakresu odpowiedzialności. Jednocześnie uprawniony podkreślił, że spełnienie postulatu obowiązanych w zakresie podwyżek skutkowałoby powstaniem po stronie uprawnionego kosztów przekraczających jego możliwości finansowe. Przyznanie bowiem wszystkim pracownikom uprawnionego podwyżek w postulowanej przez obowiązanych wysokości obciążyłoby budżet uprawnionego w skali roku o dodatkową kwotę w wysokości 42.000.000 zł, przez co łączny wzrost wydatków uprawnionego na wynagrodzenia pracowników wyniósłby 60%. Dla porównania całkowite przychody uprawnionego w roku 2011 wyniosły 165.000.000 zł, zaś zyski przed uzyskaniem opinii biegłego rewidenta szacowany jest na 350.000 zł. Tym samym uwzględnienie roszczeń mogłoby doprowadzić do ogłoszenia upadłości uprawnionego, a co za tym idzie utraty miejsc pracy. Uprawniony zwrócił nadto uwagę, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w należącym do niego zakładzie pracy, w drugim kwartale 2011 r. kształtowało się na poziomie 7.374 zł brutto (a w całym 2010 r. – na poziomie 6.334,32 zł brutto). Stanowiło ono zatem niemal dwukrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalanego przez Główny Urząd Statystyczny. Uprawniony podniósł również, że przyznanie każdemu pracownikowi identycznej podwyżki pozostawałoby w sprzeczności z wynikającą z art. 87 § 1 Kodeksu Pracy zasadą ustalania wysokości wynagrodzenia z uwzględnieniem jakości i ilości świadczonej pracy i doprowadziłoby do zaburzenia przyjętej u niego struktury wynagrodzeń. Uprawniony wskazał jednocześnie, że trwają obecnie prace nad nowym wartościowaniem stanowisk pracy oraz wprowadzeniem zakładowego układu zbiorowego pracy, w ramach których postulaty obowiązanych mogłyby być przedmiotem dyskusji (k.20-23).

W związku z brakiem porozumienia pomiędzy stronami, doszło do zawiązania sporu zbiorowego, co uprawniony zgłosił dnia 20 października 2011 r. Okręgowemu Inspektorowi Pracy w W., który zarejestrował przedmiotowy spór zbiorowy pod numerem (...) (k.25, 27).

W toku prowadzonych przez strony rokowań i mediacji nie udało się wypracować kompromisu w przedmiocie podwyżek dla pracowników uprawnionego. W związku z powyższym dnia 21 lutego 2012 r. uprawniony i obowiązani podpisali po zakończeniu mediacji protokół rozbieżności. W protokole zapisano m.in., że na przełomie 2011 i 2012 r. uprawniony przyznał 274 podwyżki średnio o kwotę ok. 500 zł. Uprawniony wskazał również, że na rok 2012 zaplanował wzrost funduszu wynagrodzeń zasadniczych w stosunku do funduszu o ok. 9%, a realizacja postulatów obowiązanych doprowadziłaby do ogłoszenia upadłości uprawnionego, a w konsekwencji do utraty miejsc pracy jego pracowników.

Proponowane w toku mediacji przez obowiązanych rozłożenie żądanej przez nich podwyżki na raty, tj. podwyższenie wynagrodzeń pracowników o 1.000 zł netto natychmiast oraz o 500 zł netto w półrocznych odstępach – nie wyeliminowałoby powyższego ryzyka. Uprawniony podkreślił przy tym, że przedłożył on obowiązanym sprawozdanie finansowe za rok kończący się w dniu 31 grudnia 2011 r. wraz z opinią biegłego rewidenta z badania ww. sprawozdania, przedstawił stosowne dane i udzielił obowiązanym w toku rokować i mediacji odpowiedzi na wszelkie ich pytania dotyczące sytuacji ekonomicznej uprawnionego. Obowiązanym przekazano w szczególności informacje, z których wynikało, że aktualnie złożone zapotrzebowanie na usługi uprawnionego zapewnia utrzymanie obecnego poziomu zatrudnienia do ok. maja 2012 r. W celu zweryfikowania danych finansowych przedłożonych obowiązanym i bieżącej sytuacji ekonomicznej uprawnionego, uprawniony zaproponował obowiązanym przeprowadzenie badania przez niezależnego eksperta. Obowiązani tę propozycję odrzucili (k.29-33).

Dnia 27 stycznia 2012 r. w zakładzie pracy uprawnionego został przeprowadzony 2-godzinny strajk ostrzegawczy.

Pismem z dnia 11 marca 2012 r. Zarząd uprawnionego został poinformowany przez obowiązanych o zamiarze rozpoczęcia przez nich dnia 18 marca 2012 r. o godzinie 24 ⁰⁰ „akcji protestacyjnej” (k.35).

Wezwanie do odstąpienia od akcji protestacyjnej okazało się nieskuteczne (k.39).

Zgłoszona przez Zarząd obowiązanych akcja protestacyjna została poprzedzona referendum strajkowym, w którym zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Skrutacyjnej Referendum Strajkowego wzięło udział 488 osób spośród 836 zatrudnionych w zakładzie pracy uprawnionego. Za przeprowadzeniem „akcji protestacyjnej” opowiedziało się – według danych wynikających z ww. sprawozdania – 415 osób, natomiast przeciwko było 62 pracowników (11 głosów uznano za nieważne).

W referendum strajkowym odpowiadano na pytanie: „czy jesteś za podjęciem strajku wobec odmowy ze strony Pracodawcy urealnienia płac w Spółce (...)? (k.37).

W zakładzie pracy uprawnionego nie obowiązuje układ zbiorowy pracy.

Warunki wynagrodzenia pracowników oraz inne świadczenia związane z pracą określa Regulamin Wynagradzania oraz Regulamin Premiowania.

Sąd Okręgowy uznał, co następuje.

Uprawniony prawidłowo zdefiniował docelowe, tj. podstawowe roszczenie jako roszczenie o ustalenie i oparł je na prawidłowej podstawie prawnej z art. 189 KPC.

Jako uzasadnienie roszczenia docelowego uprawniony powołał się na naruszenie przez obowiązanych przede wszystkim

- art. 17 URSZ, zgodnie z którym:

„1. Strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego interesów wskazanych w art. 1.

2. Strajk jest środkiem ostatecznym i nie może być ogłoszony bez uprzedniego wyczerpania możliwości rozwiązania sporu według zasad określonych w art. 7-14. Strajk może być zorganizowany bez zachowania tych zasad, jeżeli bezprawne działanie pracodawcy uniemożliwiło przeprowadzenie rokowań lub mediacji, a także w wypadku, gdy pracodawca rozwiązał stosunek pracy z prowadzącym spór działaczem związkowym.

3. Przy podejmowaniu decyzji o ogłoszeniu strajku podmiot reprezentujący interesy pracowników powinien wziąć pod uwagę współmierność żądań do strat związanych ze strajkiem.”, oraz

- art. 2 URSZ, zgodnie z którym:

„1. Prawa i interesy zbiorowe pracowników wskazane w art. 1 są reprezentowane przez związki zawodowe.

2. Prawa i interesy pracodawców w sporach zbiorowych mogą być reprezentowane przez właściwe organizacje pracodawców.” w związku z

- art. 1 URSZ, zgodnie z którym:

„Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych.”.

W procesie o ustalenie uprawniony zamierza badać legalność wystąpienia powyższych przesłanek w sporze ze związkami zawodowymi i domagać się orzeczenia stwierdzającego nielegalność strajku. Orzeczenie to ma prowadzić do eliminacji strajku nielegalnego i zapobiec zarówno szkodzie po stronie pracodawcy, jak również w pewnym stopniu ochronić organizatorów strajku przed odpowiedzialnością opisaną w

- art. 26 URSZ, zgodnie z którym:

„1. Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją:

1) przeszkadza we wszczęciu lub w prowadzeniu w sposób zgodny z prawem sporu zbiorowego,

2) nie dopełnia obowiązków określonych w tej ustawie

- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolno2. Tej samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy.

3. Za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.”.

Zadaniem Sądu Okręgowego nie było ustalenie, czy strajk ogłoszony oraz organizowany u wnioskodawcy przez uczestników, rozpoczęty w dniu 18 marca 2012 r. o godz. 24 ⁰⁰ w wyniku przeprowadzenia w dniach od 29 lutego 2012 r. do 3 marca 2012 r. referendum strajkowego w ramach sporu zbiorowego zarejestrowanego przez Okręgowego Inspektora Pracy w W. pod numerem poz. (...), jest niezgodny z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności z przepisami ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Zadaniem Sądu Okręgowego było zbadanie, czy wnioskodawca uprawdopodobnił roszczenie, oraz wykazał interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Są to bowiem kumulatywne przesłanki kodeksowe, uzasadniające udzielenie zabezpieczenia w świetle art. 730 ¹ KPC, zgodnie z którym:

„§ 1. Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

§ 2. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

§ 3. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.”.

W sprawie niniejszej chodzi o zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych zgodnie z art. 755 § 1 pkt 1 KPC:

„Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może:

1)unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania;”.

Wnioskodawca zarzuca uczestnikom:

1/ wadliwość pytania w referendum strajkowym, ponieważ obowiązani wystąpili do uprawnionego z konkretnym żądaniem podwyższenia zasadniczego wynagrodzenia wszystkich pracowników uprawnionego o 2.000 zł netto, a nie z ogólnym postulatem urealnienia płac w Spółce (...); zarzut ten w ocenie Sądu Okręgowego jest uprawdopodobniony i może być podstawą kwestionowania legalności akcji strajkowej.

2/ niewspółmierność żądań do strat z nimi związanych wobec podnoszenia przez uprawnionego ryzyka upadłości w przypadku uwzględnienia żądań strajkowych oraz dezorganizacja komunikacji publicznej, utrata przez uprawnionego wynagrodzenia za niewykonane usługi, niebezpieczeństwo zmniejszenia zamówień na usługi w przyszłości, skutkujące redukcją zatrudnienia u uprawnionego, co może uzasadniać zarzut naruszenia zasady proporcjonalności; zarzut ten w ocenie Sądu Okręgowego jest uprawdopodobniony i może być podstawą kwestionowania legalności akcji strajkowej.

Spełniona została zatem pierwsza przesłanka kodeksowa, tj. uprawdopodobnienie roszczenia.

Odnośnie drugiej przesłanki kodeksowej, tj. interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia stwierdzić należy, iż przejawia się on w konsekwencjach nie udzielenia zabezpieczenia dla osiągnięcia celu postępowania w sprawie docelowej.

Zważywszy na przewidywany czas trwania ewentualnego postępowania sądowego w sprawie docelowej, w ocenie uprawnionego upływ czasu uczyni orzekanie w niej pozbawionym znaczenia dla uprawnionego, czy wręcz bezprzedmiotowym. Trudno sobie bowiem wyobrazić, aby Strajk trwał na tyle długo, by prawomocne orzeczenie Sądu odnośnie jego legalności mogło zapaść w jego trakcie.

Ponadto wydanie przez Sąd orzeczenia co do braku legalności strajku po jego zakończeniu będzie miało zasadniczo jedynie takie znaczenie, że powstrzymanie się od pracy przez uczestników strajku będzie uznane również za nielegalne, co może skutkować ich odpowiedzialnością z tytułu rażącego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Nie jest to intencją wnioskodawcy. Wnioskodawca pragnie jedynie szybkiego zakończenia strajku.

Wywód ten jest czytelny, konkretny, logiczny i zdaniem Sądu Okręgowego przekonujący.

Wnioskodawca wykazał interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Wobec spełnienia obu kodeksowych przesłanek do udzielenia zabezpieczenia, wniosek uwzględniono w całości, działając na podstawie ww. przepisów.