Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 05 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Dorota Kącka

Protokolant sądowy O. P.

po rozpoznaniu w dniu 05 maja 2014r. w Warszawie

na rozprawie, sprawy

z wniosku Komitetu Wyborczego (...) J. G. z siedzibą w W.

z udziałem J. R.

o zakazanie rozpowszechniania informacji i nakazanie zamieszczenia sprostowania

postanawia:

1.  Wniosek oddalić;

2.  Zasądzić od Komitetu Wyborczego (...) J. G. z siedzibą w W. na rzecz J. R. kwotę 120 (sto dwadzieścia)zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 30 kwietnia 2014 roku Komitet Wyborczy (...) J. G. z siedzibą w W. wniósł o:

1.  zakazanie uczestnikowi J. R. rozpowszechniania informacji, jakoby sfinansowanie produkcji i emisji filmu promocyjnego pt. „(...)” za kwotę 7.133.126,50 zł stanowiło wymóg nałożony na Polskę przez prawo lub instytucje Unii Europejskiej ;

2.  nakazanie uczestnikowi – J. R. sprostowania informacji, jakoby wydatkowanie przez Polskę kwoty 7.133.126,50 zł na produkcję i emisję filmu promocyjnego pt. „(...)” stanowiło wymóg nałożony na Polskę przez prawo lub instytucje Unii Europejskiej.

W piśmie procesowym z 5 maja 2014 roku wnioskodawca sprecyzował swój wniosek w ten sposób, że wniósł o:

I.  zakazanie J. R. rozpowszechniania informacji,

że :

1)  koszt produkcji filmu promocyjnego pod tytułem „ (...)” wyniósł siedemset kilkadziesiąt tysięcy złotych;

2)  Unia Europejska określa wymogi co do kwot wydatkowanych na jej kampanię informacyjną.

II.  nakazanie J. R. zamieszczenia sprostowania na antenie radia (...) o następującej treści:

1)  „ koszt produkcji filmu promocyjnego pod tytułem „ (...)” wyniósł nie siedemset kilkadziesiąt tysięcy złotych, a 922.843,17 złotych”;

2)  „ Unia Europejska nie określa wymogów co do kwot wydatkowanych na jej kampanię informacyjną, a jedynie wprowadza obowiązek informacji pozostawiając swobodną decyzję co do jej formy i kosztów instytucji zarządzającej.”

III.  Zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uczestnik J. R. wniósł o oddalenie wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. R. jest kandydatem w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które odbędą się 25 maja 2014 roku.

W dniu 29 kwietnia 2014 roku na antenie radia (...) podczas audycji (...) przeprowadzonej przez redaktora K. P. z J. R., uczestnik postępowania odniósł się do toczącej się od kilku dni dyskusji nad zasadnością produkcji filmu reklamującego 10 lat uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej. Odpowiadając na pytanie dziennikarza J. R. stwierdził m.in. że wymogiem Unii Europejskiej jest sfinansowanie przez rząd spotów reklamowych, w tym filmu reklamującego udział Polski w Unii. W dalszej części wywiadu w kwestii środków wydatkowanych na reklamy uczestnik stwierdził, że „sam spot był zupełnie w normach-siedemset kilkadziesiąt tysięcy złotych- reszta to są koszty emisji”. Nadmienił również, że wymogiem Unii Europejskiej jest to, aby środki unijne były promowane i że Unia Europejska, która jest projektem politycznym, oczekuje, że jak państwa na członkostwie zyskują, to obywatele będą o tym słyszeli. Promocja ta nie może być za mniejsze pieniądze, gdyż są to kwoty wymagane.

Opisany stan faktyczny sprawy nie podlegał sporowi. Pełna transkrypcja audycji (...) z udziałem J. R. i nagranie audycji na płycie CD znajduje się w aktach sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 111 § 1 kodeksu wyborczego (Dz. U. z dnia 31 stycznia 2011 r., ze zmian.) jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia zakazu rozpowszechniania takich informacji, przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje, nakazania sprostowania takich informacji, nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste, nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone, nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Zakres przedmiotowy art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego świadczy o tym, że mogą tutaj wchodzić w grę materiały wyborcze takie jak plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, ale głównie chodzi tylko o to, by była to forma agitacji wyborczej .

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy podnieść, że wywiad radiowy na antenie radia (...) udzielony przez uczestnika w dniu 29 kwietnia 2014 roku nie stanowił materiału wyborczego. Zgodnie bowiem z art. 109 § 1 kodeksu wyborczego cechą materiały wyborczego jest jego pochodzenia od komitetu wyborczego. Wątpliwa jest również możliwość zaliczenia tego wywiadu do kategorii agitacji wyborczej. Agitacją taką art. 105 § 1 kodeksu wyborczego określa jako publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego.

Treść wywiadu obejmuje w niewielkim zakresie informacje na temat spotu „(...)” oraz jego finansowania. Brak w nim cech agitacji w postaci zachęcania lub nakłaniania do głosowania w określony sposób czy na kandydata określonego komitetu wyborczego ( art. 105 § 1 kodeksu wyborczego).

W ocenie Sądu nie ma przesądzającego znaczenia, iż treść informacji może skłonić pośrednio do określonych zachowań wyborczych. W istocie każda informacja na tematy publiczne, zwłaszcza w okresie kampanii wyborczej, może wywrzeć tego rodzaju skutki. Skoro jednak ustawodawca zdefiniował agitacje wyborczą, to wnioskować z tego należy, że celem jego było ograniczenie jej zakresu przedmiotowego, a ściślej ograniczenie zakresu zachowań podlegających regulacji prawa wyborczego. W definicji ustawowej posłużono się określanymi „nakłanianie lub zachęcanie”, które wskazują na podejmowanie działań celowych, opartych o określony zamiar. Samo informowanie o faktach wyżej opisanych tego rodzaju zachowaniem nie jest.

Z wypowiedzi uczestnika nie wynika żadne zdarzenie prawne, które mogłoby wywołać obiektywną potrzebę uregulowania stosunków prawnych pomiędzy uczestnikiem a wnioskodawcą. Celem art. 111 kodeksu wyborczego jest doprowadzenie do usunięcia informacji nieprawdziwych głoszonych przez kandydatów, czy komitety wyborcze a dotyczących innych kandydatów, czy komitetów, albo mogących w sposób pośredni osłabiać zaufanie do uczestników rywalizacji wyborczej. Tylko takie nieprawdziwe informacje, które dotyczą bezpośrednio albo pośrednio komitetów wyborczych lub kandydatów mogą być prostowane w powyższym trybie.

Zawężenie pojęcia agitacji wyborczej ogranicza jednocześnie możliwość zastosowania środków przewidzianych art. 111 § 1 kodeksu wyborczego. Jest to tryb szczególny cechujący się znacznym przyspieszeniem postępowania powodującym z istoty rzeczy ograniczenie gwarancji procesowych, choćby przez konieczne ograniczenie czasu, w jakim uczestnik może zająć stanowisko, umożliwienie rozpoznania sprawy mimo nawet usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy czy uczestnika, ograniczenie czasu wniesienia środka zaskarżenia, wyłączenie kontroli kasacyjnej. Te rozwiązania prawne są zrozumiałe, gdyż chodzi o zapewnienie wydania rozstrzygnięcia w czasie, kiedy jest jeszcze to istotne, a więc zanim kampania wyborcza się zakończy i dana publikacja, czyli materiał wyborczy lub inna forma agitacji wyborczej, zdezaktualizuje. Trzeba jednak konsekwentnie przyjąć, że ich zasięg musi być ograniczony do materiałów ściśle związanych z wyborami, których zakres wyznacza pojęcie agitacji wyborczej. Jeśli chodzi o wypowiedzi innego rodzaju pozostaje otwarta droga zwykłego postępowania cywilnego.

Powyższe skłania do oddalenia wniosku z uwagi na objęcie nim materiału nie mieszczącego się w hipotezie art. 111 1 kodeksu wyborczego.

Na marginesie dodać należy, że powołany przepis udzielenie ochrony warunkuje zawarciem w materiałach wyborczych bądź wypowiedziach lub innych formach agitacji wyborczej nieprawdziwych informacji.

Odnosząc się do zarzutu podania w udzielonym przez uczestnika postępowania wywiadzie nieprawdziwych informacji co do kosztów produkcji filmu promocyjnego, „(...)”, należy wskazać, że sfinansowanie produkcji i emisji filmu było działaniem informacyjnym i promocyjnym, a do takich działań państwa członkowskie UE zostały zobowiązane przepisami prawa wspólnotowego. W myśl rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 państwa członkowskie są zobligowane do informowania obywateli o programach i projektach współfinansowanych z Funduszy (...) oraz ich promowania. Szczegółowe przepisy zawiera Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z 08.12.2006r. w art. 7 ust.2. Powyższe regulacje nakładają obowiązek m.in. nagłośnienia działań w środkach masowego przekazu, w tym przeprowadzenia przynajmniej raz w roku kampanii informacyjnej o szerokim zasięgu.

Celem realizacji przedmiotowego filmu było ukazanie korzyści płynących ze wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, zmian, które nastąpiły w Polsce w ciągu ostatnich 10 lat, a zdaniem uczestnika niekwestionowanym przez wnioskodawcę, potwierdzonym dokumentem z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju złożonym na rozprawie, przeważająca część kosztów kampanii została sfinansowana z funduszy europejskich. Wg ww dokumentu w znacznej części środki przeznaczone na emisję filmu pochodziły z Programu Pomoc Techniczna 2007-2013, a pieniądze przypisane w tym programie do poszczególnych kategorii wydatków muszą być przeznaczone na konkretne cele, w tym na promocje.

Ponadto według tego dokumentu koszt produkcji i emisji filmu wyniósł: 7 133 126,50 PLN brutto. Składały się na niego następujące elementy: koszt produkcji spotu - 922 843, 17 PLN brutto, to jest 750 279 zł netto i koszt zakupu czasu antenowego - 6 210 283,33 PLN brutto. Tak więc uczestnik postępowania w udzielanym wywiadzie podając: „ Sam spot był zupełnie w normach – siedemset kilkadziesiąt tysięcy złotych- reszta to są koszty emisji…” podał prawdziwe informacje. Podkreślić należy, że przepis art.111 k. w. nie wskazuje na „nieprecyzyjne informacje” lecz na „nieprawdziwe informacje”.

Jak wreszcie wynika z pisma Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z dnia 05.05.2014r., w latach wcześniejszych tj. w 2012r. koszt finansowania kampanii promocyjnej Funduszy Europejskich, był wyższy, bowiem koszt produkcji filmu reklamowego pt. „ Każdy korzysta, nie każdy widzi”, wyniósł 1.790.000zł, a koszt zakupu czasu antenowego w radio i TV wyniósł 7.999.200zł.

Mając powyższe na względzie należy wskazać, że w udzielonym wywiadzie uczestnik nie prowadził agitacji wyborczej a poza tym jego wypowiedź nie zawierała nieprawdziwych informacji, dlatego wniosek należało oddalić.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. ustalając wysokość kosztów uczestnika w zakresie wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika na podstawie § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013r. poz. 490).