Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 26 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca: Sędziowie

Sędzia Aleksandra Łączyńska - Mendakiewicz Zbigniew Podedworny (del.) Dorota Walczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. R., D. R., K. S., A. S.

z udziałem (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji uczestnika (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K.

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie

z dnia 20 października 2020 r., sygn. akt II Ns 206/16

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz A. R., D. R., K. S., A. S. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

V Ca 571/21

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2016 toku Wnioskodawcy A. R., D. R., K. S. i A. S. wnieśli o ustanowienie na nieruchomości położonej w miejscowości M. (gm. I.) dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w Warszawie (...) służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (...) SA. z siedzibą w K., której treścią jest znoszenie istnienia w przestrzeni nad powierzchnią działek ewidencyjnych o numerach (...) napowietrznych linii elektroenergetycznych 400kV relacji M. - M. oraz relacji 400 kV M. - O. oraz prawa korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren z odpowiednim sprzętem za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 532.008,00 zł. Nadto Wnioskodawcy wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od Uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu Wnioskodawcy wskazali, iż powodu przebiegających nad nimi linii wysokiego napięcia działka nr (...) jest wyłączona z gospodarowania w obszarze 252 m ², a działka nr (...) w obszarze 2.752 m ². Dla obliczenia wysokości wynagrodzenia z tytułu obniżenia wartości nieruchomości służebnej przyjęto współczynnik S na poziomie 0,5 a wartość 1 m ² to 253,00 zł. Do wyliczenia spadku wartości rynkowej nieruchomości rynkowej przyjęto powierzchnię działki znajdującą się w strefie ochronnej linii elektroenergetycznych dla działki nr (...) m ², a dla działki (...).752 m ². W ten sposób wartość wynagrodzenia z tytułu obniżenia wartości nieruchomości dla działki o numerze ewidencyjnym (...) ustalono na kwotę 31.838,00 zł a dla działki (...) na kwotę 348.128,00 zł. Przy oszacowaniu wynagrodzenia z tytułu dalszego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe przyjęto współczynnik k=0,4 a wartość rynkową nieruchomości po uwzględnieniu spadku wartości rynkowej (s-0,5) wyniosła 126,50 zł/ m ². Wynagrodzenie z tytułu dalszego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe ustalono na sumę 12.751,00 zł dla działki o numerze ewidencyjnym (...).251,00 dla działki nr 139.251,00 zł. W ten sposób wartość wynagrodzenia jednorazowego ustalono dla działki nr (...) na kwotę 44.629,00 zł zaś dla działki nr (...) na kwotę 487.379,00 zł. Wskazane kwoty uwzględniają wynagrodzenie z tytułu obniżenia wartości nieruchomości służebnej oraz wynagrodzenie z tytułu dalszego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (...) S.A. z siedzibą w K. wniósł o oddalenie wniosku oraz zasadzenie od wnioskodawców na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Zdaniem Uczestnika żądanie zgłoszone przez wnioskodawców nie było zasadne tak co do zasady jak i co do wysokości dochodzonej kwoty. Zdaniem Uczestnika Wnioskodawcy nie wykazali w jaki sposób wykorzystują obecnie nieruchomości objęte postępowaniem ani czy poczynili jakiekolwiek starania celem zmiany sposobu ich zagospodarowania. Szerokość stref określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nie może być w niniejszej sprawie uznana jako wiążąca na potrzeby oznaczenia pasa technologicznego, z którego korzysta uczestnik. Uczestnik nie może zostać zobowiązany do ponoszenia odpowiedzialności za ograniczenia nałożone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wskazał on, iż przy budowie linii których dotyczy niniejsze postępowanie jego poprzednik prawny uczynił zadość wszelkim wymogom przewidzianym ówczesnymi przepisami. W ocenie Uczestnika pomiędzy jego poprzednikiem prawnym oraz wnioskodawcami nawiązała się umowa użyczenia o charakterze trwałym i nieodpłatnym na podstawie art. 710 k.c. w zw. z art. 60 k.c. Umowa ta została nawiązana z uwagi na wieloletnie niekwestionowanie przez właścicieli faktu posadowienia infrastruktury przesyłowej na stanowiących ich własność nieruchomościach.

Postanowieniem z dnia z dnia 20 października 2020 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Ż. w W., II Wydział Cywilny w pkt I ustanowił służebność przesyłu obciążającą nieruchomość położoną w miejscowości M., gmina I., powiat (...), objętą księgą wieczystą nr (...), na rzecz (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K., polegającą na znoszeniu w przestrzeni nad powierzchnią działek ewidencyjnych (...) napowietrznych linii elektroenergetycznych 400 kV relacji M. - M. i relacji 400 kV M. - O. oraz na prawie korzystania z nieruchomości w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów i modernizacji urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren z odpowiednim sprzętem, w pkt II zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz A. R. i D. R. solidarnie kwotę 169.760,00 (sto sześćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu opisanej w punkcie I, w pkt III zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz K. S. i A. S. solidarnie kwotę 169.760,00 (sto sześćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu opisanej w punkcie I, w pkt IV oddalił dalej idący wniosek, w pkt. V ustalił, iż wydatki w sprawie, pokryte tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, ponoszą solidarnie w 18,09% A. R. i D. R., solidarnie w 18,09% K. S. i A. S. oraz (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. w 63,82%, w pkt. V ustalił, że pozostałe koszty poniosą solidarnie w 18,09% A. R. i D. R., solidarnie w 18,09% K. S. i A. S. oraz (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. w 63,82%,

Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Nieruchomość gruntowa położona w miejscowości M., składająca się z działek ewidencyjnych o numerach (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) stanowi w udziałach po 1/2 współwłasność A. R. i D. R. (wspólność ustawowa małżeńska) oraz K. S. i A. S. (wspólność ustawowa małżeńska).

Na mocy Zarządzenia nr 16 Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia 12 sierpnia 1975 roku w sprawie dostosowania terenowej organizacji energetyki do podziału administracyjnego Państwa Zakład (...) stanowił jednostkę organizacyjną Zakładów (...). Jego obszar obejmował województwo stołeczne (...), poza obszarem (...) W. oraz województw (...) i (...).

Na podstawie Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 roku, z dniem 31 grudnia 1988 roku przedsiębiorstwo państwowe - (...) zostało podzielone i utworzono z niego m. in. Zakład (...) z siedzibą w W..

Na podstawie zarządzenia nr 180/Ogr/93 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1993 roku, z dniem 12 lipca 1993 roku dokonano podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w W. w celu wniesienia przez Skarb Państwa zorganizowanej części mienia do spółki akcyjnej (...) S.A. w W. a także przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w W. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakład (...) S.A. w W.. Zakład (...) S.A. w W. wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki Zakładu (...) w W., z wyłączeniem praw i obowiązków przejętych przez (...) S.A. w W..

Do spółki (...) przekazane zostały linie 400 kV M.- K., M. - R. i M. - P.. W dniu 25 października 2007 roku spółka (...) S.A. w W. zmieniła nazwę na (...) S.A. z siedzibą w L..

W dniu 10 kwietnia 1979 roku (znak sprawy (...)) Zastępca Przewodniczącego Stołecznej Komisji Planowania zaopiniował pozytywnie proponowany przebieg linii energetycznej 400kV M.-M.-P.-G. dla trasy przebiegającej przez tereny województw stołecznego (...).

Decyzją nr (...) z dnia 12 czerwca 1980 roku, Zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ustalił lokalizację linii elektroenergetycznej 400 kV na trasie M.-M.-P.-G. przez tereny województw: (...), (...), (...), (...), P., (...), (...)- wg propozycji Ministra Energetyki i Energii Atomowej. Całkowita długość linii wynosić miała 301 km. W okresie od 1975—1998 roku wieś M. znajdowała się w granicach województwa (...).

W dniu 30 sierpnia 1980 roku Prezydent (...) W. zatwierdził ogólny plan zagospodarowania terenu budowy linii energetycznej 400 kV M. - M. w fazie Z.T.E. pod warunkiem wypełnienia warunków podanych w załączniku do decyzji z dnia 26 lipca 1980 roku nr RR-201 /80 .

Decyzją nr (...) z dnia 22 grudnia 1980 roku, działając na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku w zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, Naczelnik Gminy S. zezwolił Wnioskodawcy, tj. Zakładom (...) w P. na wejście w teren na obszary gruntów wsi W., K., Z., S., I., K. i M., położonych w gminie S., w celu budowy linii energetycznej 400 kV M. - P.. Decyzja uprawniała do dokonania prac związanych z budową ww. linii na nieruchomościach położonych na terenie ww. wsi, których właściciele uwidocznieni byli w wykazie dołączonym do wniosku. Właścicielom gruntów przysługiwać miało natomiast odszkodowanie za dokonane zniszczenia na podstawie art. 36 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku w zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

Decyzją z dnia 23 marca 1981 roku Prezydent (...) W. zatwierdził i udzielił plan realizacyjny w fazie (...) oraz pozwolenie nie budowę linii 400 kV M. - M. na bazie zatwierdzonego planu realizacyjnego w fazie (...) decyzją Wydziału Urbanistyki i Architektury (...) W. z dnia 30 sierpnia 1980 roku.

Odbiór linii 400 kV na trasie P.-M.-M. odbył się w dniu 30 grudnia 1983 roku. W dniu 30 kwietnia 1984 roku dokonano odbioru technicznego elektroenergetycznej linii napowietrznej dwutorowej 400 kV M. - M. do słupa 83 od słupa 149 do słupa nr 173. Linia 400 kV P. - M. i M. - M. została przejęta na własność i do eksploatacji przez Zakłady (...).

Decyzją nr (...) z dnia 13 maja 1991 roku Wojewoda (...) ustalił lokalizację inwestycji budowlanej o znaczeniu wojewódzkim polegającą na budowie wprowadzeń linii wysokiego napięcia do stacji 400/110 kV/ (...) Inwestycja ta objęła m. in. dwie linie 400 kV przebiegające przez Gminę S. po terenach miejscowości (...) oraz Gminy - D. Ż. po trenach osiedla (...) i oznaczone na mapie sytuacyjnej cyframi słupów: linia (...)-173-174-175, linia (...)- 271-272-273

Decyzją nr (...) z dnia 13 października 1993 roku Wójt Gminy S. udzielił (...) S.A. pozwolenia na budowę wprowadzenia linii 400 kV do stacji 400/100 kV w M. na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych położonych we wsi M. na działkach o numerach (...) .

W dniu 27 czerwca 1995 roku A. R., działając również w imieniu pozostałych współwłaścicieli działki nr (...) w M., wyraził zgodę na przeprowadzenie ponad tą działką przewodów linii elektroenergetycznej (wprowadzenia do stacji M. 400 kV). Zakład energetyczny zobowiązał się wypłacić odszkodowania za straty w zasiewach, uprawach i zbiorach wynikłe w związku z budową a także jednorazowe odszkodowanie z tytułu ograniczenia praw własności. Jednostkom i osobom zobowiązanym do wykonywania czynności związany z projektowaniem, budową i eksploatacją obiektów przysługiwało prawo wstępu na nieruchomość.

W 1997 roku linia 400 kV M. - P., M. - M. rozcięta została w przęśle nr 173, w wyniku czego powstały dwie odrębne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia: 400 kV M. - O. oraz 400 kV M. - M.. Od tego momentu pracują one nieprzerwanie do chwili obecnej. Nad działką nr (...) stanowiącą cześć położonej we wsi M. nieruchomości nr KW (...) przebiegają w poprzek (wschód- zachód) dwie napowietrzne linie energetyczne o napięciu 400 kV relacji M. - M. (przęsło 173-174; linia północna) oraz M. - O. (przęsło 271-272; linia południowa). Infrastruktura ta stanowi obecnie własność (...) S.A. z siedzibą w K..

Eksploatacja tych linii wymaga okresowego dostępu służb technicznych jej właściciela na teren, gdzie znajduje się infrastruktura, w celach konserwacji bądź usuwania awarii. Obszary niezbędne do dokonywania tych czynności (tzw. pasy technologiczne) stanowią pasy szerokości po 40 m. w obie strony od osi tych linii, w granicach wskazanych na mapie z projektem służebności przesyłu, sporządzonej przez mgr. inż. H. C. w dniu 20 czerwca 2018 roku (...). Powierzchnia niezbędna do eksploatacji linii relacji M. - M. wynosi 0,1381 ha na działce (...) a ponadto wykracza na działkę (...) w zakresie 0,0197 ha. Obszar niezbędny do korzystania przez przedsiębiorcę energetycznego z linii relacji M. - O. w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem zajmuje na działce (...) ha. Odległość między osiami obu linii wynosi około 58 m., wobec czego ww. obszary eksploatacji obu linii częściowo pokrywają się. Z tego powodu pas gruntu niezbędny do obsługi linii M. - M. wynosi na działce nr (...) ha zaś na działce (...) ha. Analogicznie obszar taki wynosi dla linii M. - O. na działce nr (...) ha. Granice tych obszarów wskazane zostały na mapie z projektem służebności przesyłu do celów sądowych sporządzonej przez mgr. inż. H. C. w dniu 4 września 2018 roku (...).

Pomimo porozumienia zawartego w dniu 27 czerwca 1995 roku, przedsiębiorstwo energetyczne nie wypłaciło współwłaścicielom gruntu żadnych odszkodowań. Od chwili ich oddania do użytkowania, linie wysokiego napięcia 400 kV M. - O. oraz 400 kV M. - M. były jednak nieprzerwanie eksploatowane zgodnie z przeznaczeniem, czemu nie oponowali współwłaściciele.

W dniu 5 grudnia 2007 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki (...) S.A. z siedzibą w W. podjęło uchwałę o udziale (...) S.A. w podziale spółki (...) S.A. z siedzibą w L. przez wydzielenie w trybie określonym w art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. w drodze przeniesienia części majątku spółki dzielonej na spółkę (...) S.A. Podział został dokonany na zasadach określonych szczegółowo w planie podziału uzgodnionym przez spółkę oraz spółkę dzieloną w dniu 30 sierpnia 2007 roku, ogłoszonym w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr (...) z dnia 5 października 2007 roku pod pozycją 12425, który stanowił załącznik do niniejszej uchwały.

W dniu 12 grudnia 2008 roku spółka (...) S.A. z siedzibą w W. zmieniła firmę na (...) S.A. z siedzibą w K., zaś w dniu 9 stycznia 2013 roku na (...) S.A. z siedzibą w K..

W dniu 24 marca 2014 roku współwłaściciele nieruchomości (...) wystąpili do (...) S.A. z siedzibą w K. o zawarcie umowy odpłatnej służebności przesyłu, związanej z przeciągnięciem nad działkami (...) dwóch linii elektroenergetycznych 400 kV. Do zawarcia umowy nie doszło, albowiem spółka nie godziła się na zaproponowaną przez współwłaścicieli cenę.

Ustanowienie na części nieruchomości (...), tj. działkach o numerach (...) służebności przesyłu powoduje obniżenie ich wartości. Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności i korzystanie z przesyłu linii energetycznych na części nieruchomości tj. działki nr (...) o powierzchni 197 m ^{( 2)} i nr (...) o powierzchni 2.688 m ^{( 2)} z obrębu M. gmina I., powiat (...), woj. (...) wynosi 339.520,00 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów, częściowo zeznań świadka Z. W., przesłuchania wnioskodawców oraz opinii biegłych H. C. oraz E. W., które to dowody sąd uznał za wiarygodne.

W ocenie Sądu Rejonowy wniosek zasługiwał na uwzględnienie co do zasady oraz na częściowe uwzględnienie co do wynagrodzenia.

Ja wskazał sąd I instancji stosownie do art. 305 ¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Zgodnie z art. 49 § 1 k.c. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. W art. 305 ² § 2 k.c. wskazano, że jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

W ocenie Sądu Rejonowego, uczestnik w niniejszym postępowaniu nie wykazał tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z nieruchomości wnioskodawców. Przede wszystkim, uprawnienia takiego nie statuuje decyzja nr 623/80 z dnia 22 grudnia 1980 roku, wydana na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu organy administracji państwowej, instytucje i przedsiębiorstwa państwowe mogą za zezwoleniem naczelnika gminy- a w miastach prezydenta lub naczelnika miasta (dzielnicy), zakładać i przeprowadzać na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągi drenażowe, przewody służące do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzenia techniczne łączności i sygnalizacji, a także inne podziemne lub nadziemne urządzenia techniczne niezbędne do korzystania z tych przewodów i urządzeń. W art. 35 ust. 2 i 3 wskazano natomiast, że osobom upoważnionym przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe przysługuje prawo dostępu do tych przewodów i urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją (ust. 2). Jeżeli założenie i przeprowadzenie przewodów i urządzeń powoduje, że nieruchomość nie nadaje się do dalszego racjonalnego jej użytkowania przez właściciela na cele dotychczasowe, nieruchomość podlega wywłaszczeniu w trybie i według zasad przewidzianych w niniejszej ustawie dla wywłaszczenia nieruchomości (ust. 3). Kwalifikując skutki prawne decyzji administracyjnej, wydanej z powołaniem się na art. 35 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości z punktu widzenia uprawnień przedsiębiorcy przesyłowego, trzeba stwierdzić, że w razie nieoznaczenia w niej nieruchomości, przez które ma przebiegać urządzenie wymienione w art. 49 § 1 k.c. oraz zakresu, w jakim przedsiębiorca może korzystać z tej nieruchomości, decyzja taka nie stanowi dla przedsiębiorcy skutecznego tytułu prawnego, pozwalającego na korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 stycznia 2019 roku, sygn. akt V ACa 1580/17). W sprawie niniejszej w decyzji nr 623/80 z dnia 22 grudnia 1980 roku działka wnioskodawców nie została w żaden sposób zindywidualizowana. Nie może ona zatem stanowić dla uczestnika uprawnienia dla korzystania z działki wnioskodawców w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu.

Sąd Rejonowy uznał także, że tytuł do korzystania z nieruchomości wnioskodawców przez uczestnika nie wynika również z zawartej miedzy nimi per facta concludentia umowy użyczenia, charakteryzującej się dodatkowo ciągłością i trwałością. Sąd wskazał, iż w wyroku z dnia 23 maja 2019 roku (sygn. akt II CSK 159/18), Sąd Najwyższy zanegował prezentowane we wcześniejszych orzeczeniach stanowisko dotyczące możliwości konstruowania tzw. zobowiązania realnego. Brak jest podstawy prawnej do konstruowania tzw. zobowiązania realnego, skoro nie przewiduje takiej możliwości żaden przepis prawa. Możliwe jest natomiast korzystanie z cudzej nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe dzięki tytułowi prawnemu czysto obligacyjnemu (np. mającemu podstawę w umowie użyczenia czy umowie zbliżonej do użyczenia).

W ocenie sądu I instancji, między wnioskodawcami a przedsiębiorstwem przesyłowym faktycznie doszło do zawarcia umowy użyczenia lub umowy do niej zbliżonej. Do jej zawarcia doszło perfacta concludentia. Stosownie do art. 710 k.c. przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. O tym, że wnioskodawcy wyrazili zgodę na używanie nieruchomości świadczy m. in. porozumienie z dnia 27 czerwca 1995 roku. Wprawdzie jego treść nie wskazuje wprost na umowę użyczenia, jednakże w świetle pozostałych okoliczności sprawy przemawia ono za tym, że ostatecznie wnioskodawcy zezwolili przedsiębiorcy przesyłowemu na bezpłatne używanie nieruchomości. Jak podkreślił Sąd Rejonowy w aktach sprawy, wbrew treści pisemnego porozumienia, brak było dowodów na to, aby współwłaściciele otrzymali od uczestnika lub jego poprzedników prawych jakiekolwiek odszkodowanie lub wynagrodzenie. Jednocześnie żadna ze stron nie wskazywała na to, aby przed 2014 roku wnioskodawcy negowali uprawnienia uczestnika do korzystania z nieruchomości lub przeszkadzali w ich wykonywaniu. Implikacją tych ustaleń jest wniosek, iż od dnia oddania linii do maksymalnie dnia wystąpienia przez wnioskodawców o ustanowienie służebności przesyłu, przedsiębiorca energetyczny nieodpłatnie korzystał z nieruchomości wnioskodawców, który to stan był przez nich akceptowany. Zdaniem sądu I instancji świadczy to zawarciu a następnie obowiązywaniu między nimi umowy użyczenia lub umowy do niej zbliżonej.

W obecnym stanie prawnym brak przesłanek do wnioskowania, że nawiązany umownie stosunek regulujący możliwość korzystania z nieruchomości wnioskodawców w zakresie pozostawania na niej urządzeń przesyłowych cechuje się nierozwiązywalnością, zwłaszcza dlatego, że stanowisko takie prowadziłoby w istocie do skonstruowania nieprzewidzianej przepisami prawa instytucji obligacji realnej. Oznacza to zatem, że stosunek taki może ulec zakończeniu na skutek wypowiedzenia przez jedną ze stron. Wypowiedzenie stanowi jednostronną czynność prawną o charakterze prawokształtującym. W przypadku dotarcia do drugiej strony stosunku zobowiązaniowego prowadzi do zniesienia tego stosunku ze skutkiem prawnym na przyszłość. Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, że uczestnik korzystał bez zakłóceń z nieruchomości wnioskodawców najwyżej do marca 2014 roku, tj. do momentu, kiedy wystąpili oni do niego z wnioskiem o ustanowienie służebności przesyłu. W korespondencji uczestnika kierowanej do wnioskodawców na etapie przedsądowym nie kwestionował on ich żądania co do zasady - nie zgadzał się jedynie z wysokością proponowanego przez nich wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Wszystkie te okoliczności świadczą zdaniem sądu I instancji o tym, że umowa użyczenia jaka wiązała strony została przez wnioskodawców wypowiedziana. W świetle faktu, iż w korespondencji przedsądowej uczestnik nie wskazuje na to aby miała ona obowiązywać, fakt ten ma zdaniem Sądu charakter oczywisty. Implikuje to stwierdzenie, iż umowa użyczenia jaka wiązała wnioskodawców z uczestnikiem została rozwiązana i obecnie korzystają oni z nieruchomości bez podstawy prawnej.

Z tych wszystkich względów Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek o ustanowienie służebności. Jednorazowe wynagrodzenie ustalił na podstawie opinii E. W..

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z 520 § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł uczestnik, zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie:

1)  przepisu art. 710 k.c. w zw. z art. 65 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 70 ust. 1 i 2 w zw. z art. 73 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.), poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pomiędzy Wnioskodawcami a poprzednikiem prawnym Uczestnika, doszło o zawarcia umowy użyczenia o charakterze wypowiadalnym, w sytuacji, gdy wynikająca z regulacji wywłaszczeniowych podstawa prawna zawarcia umowy z dnia 27.06.1995 r. (ustalenie Nr 159), jak również jej treść i okoliczności podpisania wskazują, że zawarta umowa użyczenia ma charakter terminowy, tj. została zawarta na czas technicznej używalności urządzeń elektroenergetycznych i jako taka nie może zostać wypowiedziana przed upływem terminu oznaczonego przyszłym zdarzeniem pewnym;

2)  przepisu art. 305 ¹ k.c. w zw. z art. 305 ² § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że służebność przesyłu objęta wnioskiem Wnioskodawców jest konieczna dla Uczestnika, w sytuacji, gdy Uczestnik legitymuje się tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości Wnioskodawców w postaci terminowej umowy użyczenia zawartej na czas technicznej używalności urządzeń elektroenergetycznych;

3)  przepisu art. 305 ¹ k.c. w zw. z art. 305 ² § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności ustalone na podstawie stanu i przeznaczenia nieruchomości z daty innej niż prawna lokalizacja linii (decyzja z dnia 13.05.1991 r.) jest „odpowiednie", w sytuacji, gdy ustalenie ww. wynagrodzenia według stanu przeznaczenia nieruchomości z 2019 r. prowadzi do nieuzasadnionego wzbogacenia Wnioskodawców;

4)  przepisu art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia:

a.  przyczyn uznania za wiarygodne zaprzeczeń Wnioskodawców dotyczących twierdzeń Uczestnika o wypłaconym im odszkodowaniu;

b.  przyczyn uznania za niewiarygodne zeznań świadka Z. W. w zakresie w jakim świadek zeznał, że Wnioskodawcom zostało wypłacone odszkodowanie na podstawie Ustalenia Nr 159 oraz Informacji dot. stacji 400/110 kV Mościcka wraz z wykazem wypłaconych odszkodowań;

c.  przyczyn uznania za wiarygodną opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego E. W.;

2)  przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów nie mającej waloru wszechstronnego rozważania wszystkich okoliczności sprawy oraz wbrew zasadom doświadczenia życiowego poprzez ustalenie, że Wnioskodawcom nie zostało wypłacone odszkodowanie wskazane w wykazie stanowiącym załącznik do Informacji dot. stacji 400/110 kV Mościcka, w sytuacji, gdy ww. dokumenty zawierały szereg informacji wskazujących na prowadzenie w latach 90-tych XX w. szczegółowych rozliczeń z wszystkimi właścicielami nieruchomości, co uwiarygadnia wartość dowodową tych dokumentów, która to wartość została potwierdzona zeznaniami świadka Z. W., a samo zaprzeczenie Wnioskodawców zainteresowanych uzyskaniem jak najwyższego wynagrodzenia w sprawie nie powinno mieć charakteru przesądzającego przy dokonywanej ocenie dowodów;

3)  przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów niemającej waloru wszechstronnego rozważania wszystkich okoliczności sprawy oraz wbrew zasadom doświadczenia życiowego oraz zasadom logiki i przyjęcie, że opinia rzeczoznawcy majątkowego E. W. jest wiarygodna (rzetelna i fachowa), w sytuacji, gdy Uczestnik wykazał, że jest ona sprzeczna z konkretnymi zapisami Krajowego Standardu Wyceny Specjalistycznej;

4)  przepisu art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełaniającej w sytuacji, gdy wniosek ten nie zmierzał do przedłużenia postępowania, lecz miał na celu wyjaśnienie zarzutu sprzeczności dotychczasowej opinii biegłego rzeczoznawcy z zapisami Krajowego Standardu Wyceny Specjalistycznej.

Mając na uwadze zarzuty wskazane w pkt 6 i 7 uczestnik wniósł o uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez zlecenie opracowania opinii uzupełniającej (lub dowodu z opinii innego biegłego), w której biegły rzeczoznawca majątkowy uwzględni: (a) przeznaczenie nieruchomości w dacie prawnej lokalizacji linii (pkt 4.7. KSWS) oraz przeznaczenie w dacie wybudowania urządzeń (pkt 5.4 KSWS), tj. wyliczy wynagrodzenie jak dla działki rolnej, (b) fakt wypłaty w 1995 r. na rzecz właściciela odszkodowania za pogorszenie stanu nieruchomości - zgodnie z treścią ustaleń Nr 159 z dnia 27.06.1995 r. (pkt 5.3. KSWS), celem uniknięcie podwójnej restytucji szkody.

Mając na względzie powyższe zarzuty, uczestnik wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o ustanowienie służebności przesyłu w całości oraz zasądzenie od Wnioskodawców na rzecz Uczestnika kosztów postępowania za I i II instancję według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temuż Sądowi rozstrzygnięcia w zakresie kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację, Wnioskodawcy wnieśli o oddalenie apelacji Uczestnika w całości, oddalenie na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wniosku dowodowego Uczestnika o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego rzeczoznawcy majątkowego, jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto wnieśli o zasądzenie od Uczestnika na rzecz Wnioskodawców kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podległa oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenie faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy jak również ich ocenę prawną i przyjmuje je za własne. Sąd Okręgowy pominął wniosek dowodowy zawarty w apelacji wobec jego nieprzydatności do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Wniosek ten został również prawidłowo oddalony przez Sąd Rejonowy, o czym poniżej.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów prawa procesowego należy wskazać, że nie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony wyłącznie wtedy, gdy sąd orzekający uchybił podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, a mianowicie regułom logicznego rozumowania lub zasadom doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05). Natomiast nie może on zasługiwać na uwzględnienie wtedy, gdy dokonanie przez sąd oceny dowodów nastąpiło bez naruszenia zasad logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, albowiem taka ocena mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 maja 2005 r., sygn. akt I ACa 1098/04). Stąd też dla poprawnego sformułowania powyższego zarzutu niezbędne jest wskazanie przez skarżącego, w czym upatruje on wadliwość dokonanej przez sąd oceny konkretnego dowodu i jednocześnie wykazanie przez niego braku logiki w przeprowadzonym przez sąd wnioskowaniu lub przeprowadzenia przez ten sąd nieprawidłowego postępowania dowodowego poprzez brak oceny wszystkich dowodów ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004 r., sygn. akt IV CK 274/03).

Odnosząc powyższe do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia należy wskazać, że Sąd Rejonowy poczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne na podstawie kompleksowo przeprowadzonego i właściwie ocenionego postępowania dowodowego, a z poczynionych ustaleń wyciągnął prawidłowe, logiczne, zgodne z wiedzą i doświadczeniem życiowym wnioski. Uczestnik podniósł w apelacji zarzut, że wbrew zasadom doświadczenia życiowego Sąd Rejonowy ustalił, że Wnioskodawcom nie zostało wypłacone odszkodowanie. Ciężar udowodnienia wypłaty odszkodowania - zgodnie z art. 6 k.c. - spoczywał na Uczestniku. Wbrew zarzutom apelacji zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, że odszkodowanie zostało wypłacone. Sąd Rejonowy wyjaśnił, dlaczego zeznania świadka uznał za wiarygodne jedynie w części. Okoliczność ta nie została bowiem w żaden sposób wykazana. Jak wskazał sam świadek - pracę w PSE rozpoczął w 2003 r., zatem wiedzę o wypłacie odszkodowań nie czerpał z własnych doświadczeń. Widział jedynie dokumenty przedstawione w toku postępowania i swoje zeznania oparł na własnej interpretacji tych dokumentów. Tymczasem z kserokopii Ustalenia Nr 159 z rokowań pomiędzy wnioskodawcami i przedstawicielem (...) wynika jedynie, że jednorazowe odszkodowanie z tytułu ograniczenia praw własności w pasie linii zostanie wypłacone w wysokości określonej w ustaleniu, na podstawie odrębnej umowy. Umowy takiej nie przedstawiono, zatem nawet nie uprawdopodobniono faktu wypłaty odszkodowania bowiem zeznania prawidłowo zostały ocenione jako niewiarygodne w tym zakresie, zaś żadnego innego dowodu na uwiarygodnienie swojego twierdzenia uczestnik nie przedstawił.

Nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut nieprawidłowej oceny przez sąd I instancji opinii biegłego rzeczoznawcy. Sąd oparł się na jej ustaleniach uznając ją za rzetelną, spójną i logiczną. Biegły ustosunkowując się do analogicznych zarzutów podnoszonych przez Sądem Rejonowym, w opinii uzupełniającej wyjaśnił, że zgodnie z Powszechnymi Krajowymi Zasadami Wyceny (PKZW) Krajowy Standard Wyceny Specjalistyczny (KSWS) określenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu w postępowaniu sądowym następuje wyłączenie w zakresie wynikającym z postanowienia dowodowego. Jeżeli sąd nie sprecyzuje składników, które mają być określone, należy określić tylko wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorcę. Wynagrodzenie to jest określane według stanu i przeznaczenia nieruchomości oraz poziomu cen rynkowych na datę ustalenia wysokości wynagrodzenia (ust. 7.4 i 7.5.). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dopuszczając dowód z opinii biegłego szczegółowo wskazał jakie czynniki ma wziąć pod uwagę biegły przy ustaleniu wysokości wynagrodzenia. Zatem wbrew zarzutom apelacji opinia została sporządzona prawidłowo. Przypomnieć jedynie należy, że zgodnie z art. 154 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomości wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym stan nieruchomości oraz dostępne dane o cenach dochodach i cechach nieruchomości podobnych. Oznacza to, że rzeczoznawca przy sporządzaniu wyceny jest obowiązany brać pod uwagę przeznaczenie ustalone w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Operaty szacunkowe niezgodne z przepisami określającymi metodologię szacowania nieruchomości nie mogą być podstawą ustalenia należnego stronie wynagrodzenia. Dowodem w takiej sprawie może być bowiem tylko operat sporządzony zgodnie z zasadami i procedurą szacowania nieruchomości - w tym z wyżej wskazanym artykułem 154 ( por: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dn. 21.03.2012 r., I OSK 455/11). Należy dodać, że zgodnie z treścią art. 175 ust. 1 UGN rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do szacowania wartości nieruchomości i sporządzania operatów, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa. Działanie wbrew obowiązującym przepisom rodzi ryzyko odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawcy. W tych okolicznościach nie było podstaw do sporządzania kolejnej uzupełniającej opinii biegłego stosownie do tezy wskazanej przez uczestnika postępowania, bowiem Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił wysokość należnego za ustanowienie służebności wynagrodzenia.

Reasumując w ocenie Sądu Okręgowego nie doszło do naruszenia art. 233 § 1k.p.c. jak również art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.

Za chybiony należało także uznać zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., przepis ten dotyczy terminu sporządzenia uzasadnienie w sytuacji doręczenia wyroku z urzędu, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Na marginesie należy wskazać, że niewątpliwie zaskarżone orzeczenie poddaje się kontroli instancyjnej ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1999 r., III CKN 460/98 i z dnia 26 lipca 2007 r., V CSK 115/07 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2019 r., sygn. akt IV CZ 78/18).

Nie doszło również do naruszenia przepisów prawa materialnego, w tym naruszenia przepisu art. 710 k.c. w zw. z art. 65 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 70 ust. 1 i 2 w zw. z art. 73 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pomiędzy wnioskodawcami a poprzednikiem prawnym uczestnika, doszło o zawarcia umowy użyczenia o charakterze wypowiadalnym, w sytuacji, gdy wynikająca z regulacji wywłaszczeniowych podstawa prawna zawarcia umowy z dnia 27.06.1995 r. (ustalenie Nr 159), jak również jej treść i okoliczności podpisania wskazują, że zawarta umowa użyczenia ma charakter terminowy, tj. została zawarta na czas technicznej używalności urządzeń elektroenergetycznych i jako taka nie może zostać wypowiedziana przed upływem terminu oznaczonego przyszłym zdarzeniem pewnym. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie uznania, że pomiędzy Stronami zawarta została wypowiadalna umowa użyczenia. Jak trafnie podnieśli Wnioskodawcy nie ma w polskim porządku prawnym konstrukcji umowy charakteryzującej się nieodpłatnością i nierozerwalnością jednocześnie.

W doktrynie przyjmuje się, że w braku oznaczenia w sposób wyraźny lub dorozumiany czasu trwania umowy użyczenia uznać należy, że umowa ta, z uwagi na ciągły charakter zobowiązania, wygasa, ilekroć stosunek ten zostanie wypowiedziany przez użyczającego ( Z. Gawlik, Komentarz do art. 715 Kodeksu cywilnego, Lex 2010). Ogólne określenie końca trwania umowy, które nie jest możliwe do wyznaczenia już w chwili jej zawierania z uwagi charakter okoliczności, które miałby określać jej koniec, nie jest w istocie umowa zawarta na czas określony. Taką umowę należy traktować jako umowę zawartą na czas nieoznaczony. Umowa zawarta na czas jaki wskazuje uczestnik, tj. technicznej używalności urządzeń elektroenergetycznych nie jest umową zawartą na czas określony, bowiem nie jest możliwe określenie końca trwania umowy. Nie można przewidzieć, kiedy przedsiębiorca przesyłowy zakończy działalność i czy w ogóle będzie to miało miejsce. W związku z powyższym Sąd Okręgowy podziela pogląd, że do wypowiedzenia umowy doszło w marcu 2014 r., kiedy to wnioskodawcy wystąpili do uczestnika z wnioskiem o ustanowienie służebności przesyłu. Jak słusznie zauważył sąd I instancji, w korespondencji do właścicieli nieruchomości uczestnik nie kwestionował żądania wnioskodawców co do zasady, a jedynie co do wysokości. Zatem mając na uwadze wszystkie okoliczności niniejszej sprawy należało dojść do przekonania, że umowa użyczenia został skutecznie przez wnioskodawców wypowiedziana.

Tym samym za nietrafny należy uznać zarzut Uczestnika wskazujący naruszenie przepisu art. 305 ¹ k.c. w zw. z art. 305 ² § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że służebność przesyłu objęta wnioskiem wnioskodawców jest konieczna dla uczestnika, w sytuacji, gdy uczestnik legitymuje się tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości wnioskodawców. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 23 maja 2019 r., sygn. akt II CSK 159/18, na który powołał się także Sąd Rejonowy. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy podkreślił m.in., że w systemie prawa zobowiązań obowiązuje zasada ograniczonego trwania w czasie stosunku zobowiązaniowego. Zgodnie z art. 365 ¹ k.c. zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu. Obowiązywanie tej regulacji prowadzi do uznania, że żaden stosunek zobowiązaniowy nie może wiązać stron wieczyście, zaś norma ją wyrażająca ma charakter bezwzględnie wiążący ( wyrok Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2013 r., V CSK 391/12, OSNC 2014/2/22). W ocenie Sądu Najwyższego, brak w obecnym stanie prawnym przesłanek do wnioskowania, że nawiązany umownie stosunek regulujący możliwość korzystania z nieruchomości w zakresie pozostawania na niej urządzeń przesyłowych cechuje się nierozwiązywalnością, zwłaszcza dlatego, że stanowisko takie prowadziłoby w istocie do skonstruowania nieprzewidzianej przepisami prawa instytucji obligacji realnej ( postanowienie Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2011 r., III CZP 78/11, niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2014 r., III CSK 348/13, niepubl.). Oznacza to zatem, że stosunek taki może ulec zakończeniu na skutek wypowiedzenia przez jedną ze stron.

Nie doszło również do naruszenia art. 305 ¹ k.c. w zw. z art. 305 ² § 2 k.c. poprzez ustalenie wynagrodzenia w oparciu o przeznaczenie nieruchomości z 2019 r. zamiast z daty prawnej lokalizacji linii, tym samym w ocenie skarżącego wynagrodzenie to nie jest „odpowiednie”. Niezasadność tego zarzutu zostało już omówiona przy ocenie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. W tym miejscu należy tylko wskazać, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu ma być ekwiwalentem za możliwość dalszego posadowienia urządzeń przesyłowych na nieruchomości, możliwość dalszej eksploatacji i konserwacji urządzeń w przyszłości. Służebność przesyłu nie reguluje stanu prawnego sprzed jej ustanowienia. Właściciele nieruchomości mieli zamiar korzystać z gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Nieruchomość wnioskodawców przeznaczona jest pod zabudowę jednorodzinną i usługową nieuciążliwą. W pierwszej części działki o nr (...) znajdowała się zabudowa biurowo-przemysłowa. Wybudowano magazyn, który ostatecznie sprzedano. Wnioskodawcy nadal chcieliby korzystać z gruntów pod zabudowę. Nigdy natomiast nie wykorzystywali nieruchomości pod uprawę roli. Uwzględnianie aktualnego przeznaczenia gruntu przy obliczaniu wynagrodzenie za ustanowienie służebności zostało zaaprobowane w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego ( por: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 8.02.2019 r., V ACa 691/18; postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dn. 6.02.2017 r., II Ca 220/15; postanowienie SN z dn. 8.02.2013 r., IV CSK 317/12; postanowienie SN z dn. 27.02.2013 r., IV CSK 440/12; postanowienie SN z dn. 25.01.2018 r., IV CSK 185/17). Zatem prawidłowo Sąd Rejonowy ustalił wynagrodzenie mając na uwadze aktualny stan i przeznaczenie nieruchomości określone w planie zagospodarowania przestrzennego nie zaś jak chciałby tego uczestnik z daty lokalizacji linii.

Z tych wszystkich względów, apelacja Uczestnika nie zasługiwała na uwzględnienie i podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z § 5 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu uwzględniającym zmiany wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. zmieniającym w.w. rozporządzenie.

Dorota Walczyk Aleksandra Łączyńska-Mendakiewicz Zbigniew Podedworny