Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Joanna Dębkowska - Matwijów

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. D., K. D., M. D. (1), M. D. (2)

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 16 października 2023 r., sygn. akt I C 1924/23

1.  oddala apelacje powodów,

2.  zasądza od powoda Z. D. na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów, tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

3.  zasądza od powódki K. D. na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów, tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

4.  odstępuje od obciążania M. D. (1) i M. D. (2) obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

sędzia Joanna Dębkowska – Matwijów

Sygn. akt: V Ca 576/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 sierpnia 2024 r.

Z. D., K. D., M. D. (1) i M. D. (2) domagali się zasądzenia od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. po 400 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 9 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych

W dniu 26 maja 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty uwzględniający powództwo w całości.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 16 października 2023 r., sygn. akt I C 1924/23, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie oddalił powództwa, zasądził od Z. D. i K. D. solidarnie na rzecz (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. 1817 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem kosztów procesu i odstąpił od obciążania M. D. (1) i M. D. (2) obowiązkiem zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wnieśli powodowie, skarżąc go w całości. Orzeczeniu Sądu I instancji zarzucili:

a) wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 15zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, mimo, że przepis ten utracił moc z dniem 28 września 2023 r.;

b) sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób określony w art. 505 ⁸ § 4 k.p.c., (mimo, że wartość przedmiotu sporu przekroczyła 4 tys. zł., a okoliczności sprawy uzasadniały sporządzenie pełnego uzasadnienia zgodnie z art. 327 ¹ § 1 k.p.c.;

c) brak zarządzenia i zwrot pisma przygotowawczego powodów - repliki na sprzeciw od nakazu zapłaty, mimo, że zawierało ono twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy oraz precyzowało i uzupełniało w istotny sposób argumentację powodów zawartą w pozwie;

d) art. 7 lit. b) Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/9 dalej zwanego „Rozporządzeniem” - poprzez brak przyznania powodom odszkodowania za opóźniony lot;

e) art. 5 ust. 3 Rozporządzenia, poprzez uznanie, że pozwany nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, ponieważ dowiódł że odwołanie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, gdy tymczasem żaden dowód na tę okoliczność nie został sądowi przez pozwanego przedstawiony.

W związku z powyższym powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy oraz akceptuje wnioski wywiedzione z tych ustaleń, wskazując, iż kwestionowane rozstrzygnięcie znajduje oparcie w obowiązujących przepisach oraz w wywiedzionych na ich podstawie niewadliwych rozważaniach prawnych, które Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Zarzut naruszenia art. 15zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych poprzez wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym, mimo że przepis ten utracił moc z dniem 28 września 2023 r. nie mógł wpłynąć na zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia. Choć w apelacji nie wskazano czym miałoby skutkować naruszenie ww. przepisu, to jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 lutego 2024 r., III CZ 7/24, możliwość zakończenia postępowania na posiedzeniu niejawnym została skorelowana z obowiązkiem odebrania od stron lub uczestników postępowania pisemnych stanowisk. W orzecznictwie Sądu Najwyższego reprezentowane jest stanowisko, że instytucja odebrania od stron stanowisk na piśmie ma swój odpowiednik w art. 224 § 1 KPC, nieudzielenie natomiast przez sąd głosu stronom przed zamknięciem rozprawy nie prowadzi do nieważności postępowania (zob. m.in. postanowienie SN z 12 maja 2022 r., III UZ 5/22). Skoro zatem nawet sytuacja, w której wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym, bez odebrania od stron stanowisk, nie jest tak daleko idącym naruszeniem przepisów postępowania, aby uzasadniało jego nieważność, to nie sposób stwierdzić, aby rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym wraz z odebraniem stanowisk wyczerpywało także przesłankę nierozpoznania przez sąd istoty sporu.

Jak wynika z akt niniejszej sprawy, wydając w dniu 25 lipca 2023 r. postanowienie na podstawie art. 15 zzs2 ww. ustawy, Sąd Rejonowy zarządził odpisy tego postanowienia doręczyć pełnomocnikom stron zobowiązując ich do zajęcia ostatecznego stanowiska w terminie 14 dni pod rygorem pominięcia. Choć do pełnomocnika powodów prawdopodobnie nie wysłano tego pouczenia to jednak doręczono mu odpis przedmiotowego postanowienia wraz z odpisem sprzeciwu z załącznikami w dniu 29 sierpnia 2023 r. Replikę na sprzeciw od nakazu zapłaty wniesiono zaś dopiero w dniu 13 września 2023 r., a więc po upływie 14-dniowego terminu, który Sądy zwyczajowo wyznaczają do wniesienia odpowiedzi na sprzeciw. W dniu 16 października 2023 r. Sąd Rejonowy zarządził zwrot ww. pisma pełnomocnika powodów jako wniesionego po terminie. Niezależnie od powyższego powodowie nie wskazali jednak w apelacji w jaki sposób zarządzenie o zwrocie tego pisma wpłynęło na przedmiotowe postępowanie, poprzestając na ogólnikowym stwierdzeniu, że jego zwrot nastąpił, mimo iż zawierało twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Również do apelacji nie dołączono przedmiotowego pisma, przez co uznać należy, że nie zawierało ono znaczących dla powodów informacji czy wniosków.

Za chybiony należało uznać również zarzut naruszenia art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza czterech tysięcy złotych, uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Od uznania sądu opartego na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy zależy rozszerzenie tego uzasadnienia o pozostałą treść określoną w art. 327 ¹ § 1. Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji wartość przedmiotu sporu nie przekroczyła w niniejszej sprawie kwoty 4.000 zł. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 sierpnia 2018 r., II CSK 186/18 w sytuacji występowania po jednej ze stron współuczestnictwa formalnego (art. 72 § 1 pkt 2 KPC), wartości przedmiotu zaskarżenia, podobnie jak wartości przedmiotu sporu, nie sumuje się, a o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia w odniesieniu do każdej z połączonych formalnie spraw z osobna. W niniejszej sprawie po stronie powodowej niewątpliwie występuje współuczestnictwo formalne w związku z czym wartość przedmiotu sporu i odpowiednio zaskarżenia wyniosła odpowiednio po 400 euro, a zatem mniej niż 4.000 zł. Brak było zatem przeszkód dla zastosowania normy wynikającej z art. 505 ⁸ § 4 k.p.c.

Pozostałe zarzuty także nie zasługiwały na uwzględnienie. W myśl art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub ii)zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub iii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie do art. 7 ust. 1 b) rozporządzenia pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów. Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

Z kolei w myśl art. 5 ust. 3 Rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Kluczowe w przedmiotowej sprawie są zatem dwie kwestie, tj. wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności oraz podjęcie przez przewoźnika wszelkich racjonalnych środków w celu minimalizacji opóźnienia lotu.

W ocenie Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy należy uznać, iż na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego opóźnienie rejsu (...) było następstwem zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3. Rozporządzenia nr 261/2004. W wyroku z dnia 4 maja 2017 r., C-315/15, Trybunał Sprawiedliwości stwierdził bowiem, że art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 w związku z motywem 14 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że zderzenie samolotu z ptakiem wchodzi w zakres pojęcia „nadzwyczajnych okoliczności” w rozumieniu tego przepisu. Sąd Okręgowy stanowisko to w pełni podziela.

Nie ulega rówież wątpliwości, iż na skutek zaistnienia takiego zdarzenia przewoźnik obowiązany był uruchomić procedury zmierzające do przeglądu technicznego samolotu przez wykwalifikowany personel, by zweryfikować czy maszyna ta może odbyć kole

jne loty. Kontrola sprawności technicznej samolotu jest zadaniem niezwykle odpowiedzialnym, bo od tego zależy bezpieczeństwo pasażerów. Wszelkie prace konserwacyjne muszą być certyfikowane przez odpowiednio licencjonowanego inżyniera oraz zatwierdzone przez organizację serwisową posiadającą stosowne licencje.

W okolicznościach niniejszej sprawy zasadne było przyjęcie, że podjęte przez pozwanego środki w celu zminimalizowania opóźnienia spornego rejsu były racjonalne. Pozwany po ustaleniu, że na miejscu nie ma dostępnych mechaników, wezwał fachowca z najbliższego lotniska w W.. Istotnym w sprawie jest przy tym fakt, że lotnisko w Ł. nie jest czynne całą dobę, bowiem czas pracy personelu odprawiającego samoloty kończy się o godzinie 22:00 czasu lokalnego. Pozwany pytał o możliwośc przedłużenia czasu pracy lotniska uzyskał jednak informację, że nie ma możliwości wydłużenia czasu pracy lotniska i zatrudnionego na nim personelu. Co więcej pozwany nie miał i nie można od niego oczekiwać by miał, zapasowe samoloty w każdym z portów lotniczych w celu punktualnego odbycia w danym dniu lotu na każdym z zaplanowanych odcinków, na wypadek opóźnienia na jednym z nich. Podkreślenia wymaga, że nie byłoby to możliwe ze względów finansowych, jak również z uwagi na przepustowość lotniska. W tym stanie faktycznym, opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należy, że pozwany wykazał w sprawie niniejszej zarówno zaistnienie nadzwyczajnych okoliczności, których nie mógł uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, jak i związek między zaistnieniem tych okoliczności, a opóźnieniem, wobec czego zwolnił się z obowiązku odszkodowawczego względem pasażerów.

Strona powodowa znała powód opóźnienia samolotu (zderzenie z ptakiem) jeszcze przed wytoczeniem powództwa.

Z uwagi na powyższe Sąd Okregowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach od Z. D. i K. D. na rzecz strony pozwanej orzeczono na podstawie 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3) w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł zaś na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Jednocześnie Sąd odwoławczy odstąpił od obciążania kosztami postępowania odwoławczego małoletnich powodów na podstawie art. 102 k.p.c. mając na uwadze okoliczność, że opóźnienie lotu choć niezawinione przez stronę pozwaną, to jednak w największym stopniu dotknęło właśnie dzieci, które z powodu nieprzespanej nocy i braku posiłków były wyczerpane zaistniałą sytuacją.

sędzia Joanna Dębkowska-Matwijów