Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Agnieszka Wiśniewska
Protokolant:	Anna Wróblewska

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. B. i K. B. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie

z dnia 21 września 2022 r., sygn. akt I C 383/22

1.  oddala apelację;

2.  orzeka, że w instancji odwoławczej powodowie ponoszą 100 % kosztów procesu, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w sądzie pierwszej instancji.

Agnieszka Wiśniewska

Sygn. akt V Ca 591/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 24 lutego 2022 r. /data wpływu/ R. B. oraz K. B. (2) wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz każdego z powodów kwoty po 400 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 09 września 2021 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwana domagała się odrzucenia pozwu wskazując na niedopuszczalność drogi sądowej, ewentualnie o oddalenie każdego z powództw w całości oraz o zasądzenia kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 31 maja 2022 r. Sąd Rejonowy odmówił odrzucenia pozwu.

Wyrokiem z dnia 21 września 2022 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie oddalił powództwa (pkt 1) oraz zasądził od powodów na rzecz pozwanej kwoty po 908,50 zł tytułem kosztów procesu (pkt 2).

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa i zaskarżyła wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 3 ust. 2 lit. a) Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, poprzez jego nieprawidłową wykładnię, polegającą na przyjęciu, że aby móc się powołać na przepisy owego Rozporządzenia, pasażerowie powinni udowodnić zaistnienie opóźnienia w przylocie przekraczającego 3 godziny - co stoi w sprzeczności z prawnie wiążącymi wytycznymi interpretacyjnymi i orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, albowiem w kwestii dowodowej pasażer obowiązany jest jedynie przedstawić potwierdzoną rezerwację na lot;

b) art. 6 k.c. w zw. z art. 5 ust. 3 i 4 w zw. z punktem 1 i 4 preambuły Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez przyjęcie, że to na pasażerze spoczywa obowiązek wykazania, że do opóźnienia lotu doszło, podczas gdy pasażerom lotu opóźnionego przy przylocie o co najmniej 3 godziny i posiadającym potwierdzoną rezerwację na ten lot nie można odmówić odszkodowania jedynie na tej podstawie, że w chwili wystąpienia o odszkodowanie nie udowodnili opóźnienia, chyba że zostanie wykazane przez przewoźnika lotniczego, że do znacznego opóźnienia nie doszło albo było ono wynikiem wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności;

c) art. 205c ust. 6 ustawy z dnia 03 lipca 2002 r. Prawo lotnicze poprzez pominięcie okoliczności, że brak udzielenia odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni wiąże się z uznaniem reklamacji przez przewoźnika lotniczego;

2) naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez czynienie ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie wyłącznie w oparciu o wskazania strony pozwanej, jakoby przedmiotowy lot nie doznał opóźnienia rodzącego odpowiedzialność odszkodowawczą na gruncie Rozporządzenia (WE) nr 261/2004, podczas gdy strona powodowa wskazywała, że opóźnienie przedmiotowego lotu wyniosło ponad 4 godziny, zaś strona pozwana, na której spoczywa ciężar udowodnienia braku opóźnienia powyżej 3 godzin, nie przedłożyła żadnego miarodajnego dowodu na okoliczność momentu otwarcia drzwi samolotu, czyli momentu faktycznego przylotu z perspektywy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004;

b) art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez nieodniesienie się przez Sąd I instancji do zrzutu strony powodowej, że strona pozwana nie udzieliła odpowiedzi na reklamację strony powodowej, co zgodnie z ustawą o prawach konsumenta i obecnym brzmieniem ustawy Prawo lotnicze oznacza, iż strona pozwana reklamację uznała.

W oparciu o ww. zarzuty apelujący wnieśli o:

1) zmianę wyroku poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów kwoty po 400 euro wraz z odsetkami od dnia 09 września 2021 r, do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od strony pozwanej na rzecz każdego z powodów zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

3) zobowiązanie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (ul. (...), (...)-(...) W.) do dostarczenia informacji na temat faktycznej godziny przylotu przedmiotowego lotu (...) na trasie A. ( (...)) - K. ( (...)) z dnia 08 września 2021 r.;

4) skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - Czy Rozporządzenie (WE) nr 261/2004, a w szczególności jego art. 3 ust. 2 lit. a i art. 5 ust. 3 i 4, należy interpretować w ten sposób, że pasażerom lotu opóźnionego przy przylocie o co najmniej trzy godziny i posiadającym potwierdzoną rezerwację na ten lot można odmówić przyznania odszkodowania zgodnie z tym rozporządzeniem jedynie na tej podstawie, że w chwili wystąpienia o odszkodowanie nie udowodnili oni czasu opóźnienia tego lotu.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Biorąc pod uwagę, że sprawa niniejsza podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i Sąd II instancji nie prowadził postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., zgodnie z którym uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa w zw. z art. 327 ¹ § 2 k.p.c. zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy w składzie niniejszym podziela i na podstawie art. 382 k.p.c. przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny i jego ocenę prawną. W związku z tym nie jest celowe powielanie w niniejszych rozważaniach obszernej argumentacji teoretycznej i prawnej przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy.

Wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo uzasadnił swoje rozstrzygnięcie. Sąd Okręgowy tę argumentację Sądu Rejonowego w pełni podziela i uznaje, że strona powodowa nie wykazała zasadności powództwa.

Nie doszło do naruszenia art. 3 ust. 2 lit a) rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, art. 6 k.c. w zw. z art. 5 ust. 3 i 4 w zw. z pkt 1 i 4 preambuły rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Poza sporem w niniejszej sprawie było, że strona pozwana była przewoźnikiem lotniczym obsługującym przedmiotowy lot (...) w dniu 08 września 2021 r. pomiędzy lotniskami A. A. ( (...)), a lotniskiem (...) K.. Strona powodowa zakwestionowała natomiast wymiar opóźnienia lotu, mający - jej zdaniem - wynosić 4 godziny i 25 minut.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powszechnie przyjmuje się, że faktami w rozumieniu art. 6 k.c. są wszystkie okoliczności faktyczne, istotne z punktu widzenia normy prawa materialnego, z której strona wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Do faktów istotnych należą fakty przesądzające zasadę odpowiedzialności i fakty wskazujące na wysokość roszczenia. Jeżeli strona nie wykaże tych faktów, Sąd nie ma możliwości orzeczenia zgodnie z jej żądaniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997 nr 6-7 poz. 76 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 18 stycznia 2012 r., I ACa 1321/11). Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania roszczenia co do zasady i wysokości.

W świetle regulacji rozporządzenia nr 261/2004 to nadal na stronie powodowej spoczywa ciężar udowodnienia faktu stawienia się do odprawy i odbycia lotu oraz wymiaru opóźnienia. Strona pozwana broniąc się w procesie może korzystać z prostego zakwestionowania tych okoliczności, co przenosi ciężar ich udowodnienia na stronę powodową. Strona pozwana zobowiązana byłaby natomiast do wykazania okoliczności nadzwyczajnych, które mogłyby wyłączyć jej odpowiedzialność. Podkreślić należy, iż samych twierdzeń strony nie można uznać za wystarczające do stwierdzenia danego faktu, zwłaszcza w sytuacji, gdy dana okoliczność zostanie zakwestionowana przez stronę przeciwną.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy słusznie wskazał, że strona powodowa nie sprostała spoczywającemu na niej ciężarowi dowodu. Nie wykazała bowiem, że lot (...) w dniu 08 września 2021 r. pomiędzy lotniskami A. Airport ( (...)), a lotniskiem (...) K. był opóźniony o 4 godziny i 25 minut. Powodowie nie złożyli żadnych dowodów celem wykazania podnoszonych przez nich twierdzeń dotyczących opóźnienia lotu i jego wymiaru. Jedynym, przedłożonym w toku procesu przez powodów dokumentem, dotyczącym spornego lotu były karty pokładowe, które wskazują co prawda na godzinę wylotu - godzinę 15:55, dokument ten jednak z całą pewnością nie wykazuje faktu opóźnienia, a w szczególności również nie wykazuje długości tego opóźnienia /k.4-5/. Nadto nie można stracić z pola widzenia, że również w uzasadnieniu pozwu, w zakresie okoliczności faktycznych odnoszących się do przedmiotowego lotu, ograniczono się do stwierdzenia, że powodowie zakupili bilet lotniczy na przedmiotowy lot, który miał się odbyć w dniu 08 września 2021 r. na trasie A. – K. i że lot nie odbył się o czasie i był opóźniony 4 godziny i 25 minut.

Co prawda, w apelacji strona powodowa wniosła o zobowiązanie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej do dostarczenia informacji dotyczącej faktycznej godziny przylotu przedmiotowego lotu /k.59/, jednak Sąd Okręgowy na rozprawie z dnia 31 stycznia 2025 r. oddalił ten wniosek jako spóźniony /k. 103/. W konsekwencji nie mógł on wpłynąć na zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia. Zauważyć bowiem należy, że w świetle uregulowań art. 381 k.p.c. strona, która powołuje w postępowaniu apelacyjnym nowe fakty lub dowody, powinna wykazać, że nie mogła ich powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji lub że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Strona powinna zatem przynajmniej uprawdopodobnić wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 381 k.p.c., czego jednak nie uczyniła. Uregulowanie to jest wyrazem dążenia do koncentracji materiału dowodowego przed sądem pierwszej instancji. Nowymi faktami i dowodami, niewykorzystanymi w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji w sposób niezawiniony przez stronę, na której spoczywał ciężar dowodu i przytoczenia faktów, są te fakty i dowody, o których strona nie wiedziała lub z których nie mogła w odpowiednim czasie skorzystać. Zatem zgłaszając nowe fakty i dowody strona winna uprawdopodobnić, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Powyższego uprawdopodobnienia na próżno szukać w apelacji złożonej przez zawodowego pełnomocnika strony powodowej. Tymczasem pozwany konsekwentnie wskazywał, że powodowie w żaden sposób nie wykazali, że doszło do opóźnienia lotu, w związku z czym nie przysługuje im roszczenie, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. Mając zatem powyższe na uwadze, w ocenie Sądu Okręgowego, powodowie reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika winni już na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji wykazać okoliczność opóźnienia i w związku z tym złożyć stosowne wnioski dowodowe, czego nie uczynili, niewątpliwie mając ku temu możliwość. Wniosek dowodowy złożony dopiero w apelacji był zatem spóźniony.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie materiał dowodowy i w dalszej kolejności dokonał właściwej jego oceny z poszanowaniem zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. W konsekwencji ustalił stan faktyczny odpowiadający treści tych dowodów. Dokonane przez ten Sąd ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne, czyniąc je równocześnie integralną częścią poniższych wywodów. Jak już wyżej wspomniano, wobec braku przedstawienia wystarczającego materiału dowodowego, jaki to mógłby ocenić Sąd Rejonowy, Sąd ten słusznie doszedł do wniosku, że powodowie nie wykazali opóźnienia przedmiotowego lotu. Wniosku odmiennego nie sposób było wyprowadzić na podstawie zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego.

Nie doszło również do naruszenia art. 205c ust. 6 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. W ocenie Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy nie można było również przyjąć, by na skutek braku udzielenia odpowiedzi na reklamację strony powodowej przez pozwanego w terminie 30 dni, należało uznać - w oparciu o art. 205c ust. 6 ww., że reklamacja została przez przewoźnika uwzględniona. Po pierwsze w ocenie Sądu Okręgowego – na co wskazywała również strona pozwana - załączone do pozwu wezwanie do zapłaty z dnia 17 września 2021 r. /k.8/, budzi wątpliwości co do jego charakteru, w szczególności, czy stanowiło ono reklamację. Przede wszystkim jednak wskazać należy, że brak jest dowodu skutecznego doręczenia tego pisma przewoźnikowi, co czyni podniesione w zakresie reklamacji zarzuty bezprzedmiotowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelacje jako bezzasadną.

Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu w instancji odwoławczej zostało wydane w oparciu o treść art. 98 § 1, § 1 ¹, § 2 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Agnieszka Wiśniewska