Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia (del.) Anna Bednarek
Protokolant:	Anna Wróblewska

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. S. (1)

przeciwko Miastu (...) W.

o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie

z dnia 21 grudnia 2023 r., sygn. akt II C 1897/22

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Miasta (...) W. na rzecz E. S. (1) kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty.

Sędzia del. Anna Bednarek

Sygn. akt V Ca 687/24

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 czerwca 2022 r. powódka wniosła o ustalenie wypowiedzenia przez pozwanego (...) W. umowy najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. zawartej przez strony w dniu 1 października 1993 r., dokonanego pismem z dnia 17 marca 2022 r. za bezskuteczne, a tym samym ustalenie, że pomiędzy stronami istnieje stosunek najmu lokalu. Powódka wniosła także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W replice na odpowiedź na pozew powódka podtrzymała swoje stanowisko oraz podniosła, że pozwany poza wskazaniem w wypowiedzeniu podstawy prawnej nie wyjaśnił, w jaki sposób powódka naruszyła art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego.

Wyrokiem z 21 grudnia 2023 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, sygn. akt II C 1897/22:

I.  ustalił, że wypowiedzenie przez pozwanego Miasto (...) W. umowy najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W., zawartej przez strony w dniu 1 października 1993 roku, dokonane pismem z dnia 17 marca 2022 roku jest bezskuteczne, a tym samym istnieje stosunek najmu lokalu pomiędzy stronami;

II.  zasądził od pozwanego Miasta (...) W. na rzecz powódki E. S. (1) kwotę 1.117 zł (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Postanowieniem z 18 stycznia 2024 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie sprostował oczywistą omyłkę w wyroku w ten sposób, że w pkt. I. po słowach (...) w miejsce numeru „(...)” wpisał „(...)”.

Apelację od wyroku wniósł pozwany, który orzeczenie zaskarżył w całości, zarzucając mu naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez zaniechanie przez Sąd dokonania wszechstronnej, obiektywnej i uwzględniającej zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego analizy materiału dowodowego i pomimo czynienia ustaleń na podstawie całego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, całkowitym pominięciu przy dokonywaniu ustaleń tych jego fragmentów, z których wynika, że partner córki powódki zamieszkiwał w lokalu, na co wskazywali świadkowie, zeznając, że był on widywany w lokalu zajmowanych przez powódkę o różnych porach, znany był sąsiadom jako partner/mąż córki powódki, znany był z imienia i postrzegany był nie jako odwiedzający były partner, ale jako członek rodziny zajmującej przedmiotowym lokal. Zdaniem pozwanego wskazywana przez powódkę przyczyna opieki nad dziećmi była niewiarygodna z uwagi na ich wiek – 21 i 22 lata.

Pozwany wniósł o zwrócenie się przez Sąd Okręgowy do Spółki (...) Sp. z o.o. w B.o udzielenie informacji nt. wskazywanego przez zatrudnionego w tej Spółce w charakterze kierowcy W. S. adresu zamieszkania i dopuszczenie dowodu z tego dokumentu, w celu wykazania, iż zamieszkiwał on w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. Ponadto pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z treści księgi wieczystej (...) w celu wykazania, iż W. S. przysługuje udział wynoszący 1/6 we własności lokalu nr (...) przy ul. (...) w W., którego większościowym właścicielem jest jego matka – E. S. (2) (udział 4/6), zaś trzecim współwłaścicielem najprawdopodobniej jego brat – M. S. (udział 1/6).

Pozwany wniósł o zmianę orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach sądowych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości, pominięcie wniosków dowodowych zgłoszonych w apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego na rzecz powódki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez stronę pozwaną okazała się niezasadna.

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i na jego podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjął za własną podstawę rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy powołał właściwe przepisy prawne i przeprowadził ich prawidłową wykładnię. Ostateczną ocenę materiału dowodowego i wnioski Sądu Rejonowego Sąd Okręgowy uznał za trafne. Uzasadnienie wyroku Sądu drugiej instancji zawiera zatem jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 387 § 2 ¹ k.p.c.).

Sąd Okręgowy pominął na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. w zw. z art. 381 k.p.c. wnioski dowodowe zgłoszone w apelacji jako spóźnione, nieistotne dla rozstrzygnięcia oraz zmierzające jedynie do bezpodstawnego przedłużania postępowania. Podkreślić należy, że powódka wystąpiła z pozwem 20 czerwca 2022 r., a pozwany uprzednio zgłaszał w toku postępowania wnioski dowodowe. Pozwany w apelacji w żaden sposób nie uprawdopodobnił przy tym, że powołanie nowych wniosków dowodowych przed Sądem I instancji było niemożliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później (art. 205 ³ § 2 k.p.c.). Wnioskowane przez pozwanego dowody były nieistotne dla rozstrzygnięcia, skoro pozwany nie udowodnił, że W. S. zamieszkuje w lokalu wynajmowanym przez powódkę, to bez znaczenia pozostawało ustalenie adresu zamieszkania tej osoby. Rację trzeba przyznać twierdzeniom powódki, że W. S. mógł podać z racji wykonywanego zawodu – kierowcy, adres powódki, jako adres do powiadomienia, w razie zajścia takiej konieczności. Przeprowadzenie tego dowodu nie wpłynęłoby jednak na wynik rozstrzygnięcia w sprawie, tak jak zresztą bez znaczenia pozostawało ustalenie wysokości udziałów W. S. w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. Z samego faktu, że matka W. S. posiada większościowy udział w ww. lokalu nie wynika przecież, że W. S. nie może w lokalu zamieszkiwać. Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy wnioski dowodowe zgłoszone w apelacji pominął.

W dalszej kolejności wskazać należy, że w ocenie Sądu Okręgowego zarzuty apelacji nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia, bowiem wyrok ten odpowiada prawu.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jak wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie Sądu Najwyższego – może on być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2001 roku, I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 roku, Nr 5, poz. 33; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 roku, I CKN 1114/99, LEX nr 51634; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 roku, I CKN 1169/99, OSNC 2000 roku, nr 7-8, poz. 139, LEX nr 40107).

Konieczne jest przy tym wskazanie przez skarżącego konkretnych przyczyn dyskwalifikujących wywody sądu I instancji w tym zakresie. W szczególności strona skarżąca powinna wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd analizując materiał dowodowy, uznając brak wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów lub niesłusznie im ją przyznając (por orzeczenia Sądu Najwyższego m.in. w orzeczeniach z dnia 23 stycznia 2001 roku, IV CKN 970/00, LEX nr 52753; z dnia 12 kwietnia 2001 roku, II CKN 588/99, LEX nr 52347; z dnia 10 stycznia 2002 roku, II CKN 572/99, LEX nr 53136). Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 roku, II CKN 4/98, niepubl.; por. również wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 roku, V CKN 17/00, Legalis nr 47441 i z dnia 5 sierpnia 1999 roku, II UKN 76/99, Legalis nr 47823).

Wskazanego działania skarżącego zabrakło w rozpoznawanej sprawie, a pozwany niezasadnie oraz błędnie podniósł zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Nie wskazał bowiem przyczyn, które w jego ocenie dyskwalifikują postępowanie Sądu w zakresie dokonanych ustaleń oraz oznaczenia, jakie kryteria oceny Sąd Rejonowy naruszył, a nadto wyjaśnienia, dlaczego zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na ostateczne rozstrzygnięcie.

Wbrew twierdzeniom pozwanego, Sąd I instancji dokonał szczegółowej analizy zeznań wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków, w tym ocenił istniejące relacje świadków (sąsiadów), obiektywnie przyjmując ich zeznania, nie dopatrując się, aby były obarczone ryzykiem stronniczości, zaś Sąd Odwoławczy ocenę tę w całej rozciągłości podziela. Zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków były precyzyjne i wystarczające do potwierdzenia okoliczności, iż lokal przy ul. (...) w W. zajmuje wyłącznie powódka wraz z córką oraz wnuczkami.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego nadaniu waloru wiarygodności wyjaśnieniom powódki, to okoliczność, że dowód z przesłuchania powódki pochodził bezpośrednio od strony zainteresowanej rozstrzygnięciem sprawy, sama w sobie nie dawała jednak wystarczającej podstawy, aby uznać przedmiotowy dowód za niewiarygodny. Skoro wyjaśnienia powódki korespondowały z dokumentami, jak również z zeznaniami świadków, to Sąd Rejonowy władny był je wykorzystać, czyniąc na ich podstawie ustalenia uzupełniające w stosunku do tych, jakie mógł poczynić w oparciu o pozostały materiał dowodowy.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują instytucji gradacji dowodów. De lege lata nie ma podstaw do przyjęcia podziału dowodów na lepsze i gorsze. Dowód z przesłuchania stron ma najmniejszy walor obiektywizmu. Sąd orzekający nie może jednak z tego tytułu in abstracto negować celowości samej instytucji dowodu z przesłuchania stron. Ma za to możliwość krytycznej oceny zeznań stron przy uwzględnieniu stopnia ich subiektywizmu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 2020 r., sygn. akt I ACa 449/20). Aby powyższą ocenę podważyć, skarżący nie może się ograniczać do wywodu o stronniczości zeznań stron co do zasady, lecz musi wyraźnie wskazać na rażące, oczywiste błędy popełnione przez Sąd Rejonowy, przy ocenie zeznań. W niniejszej sprawie pozwany temu obowiązkowi nie sprostał.

Z zeznań przesłuchiwanych w sprawie świadków nie wynika, aby w lokalu poza powódką, jej córką oraz wnuczkami zamieszkiwał jeszcze jakiś lokator. Świadek M. L. potwierdziła tę okoliczność zeznając, że w lokalu mieszka tylko powódka z córką i wnuczkami. Świadek M. L. potwierdziła też, że widziała mężczyznę, który bywał w lokalu i wychodził na spacery z psem o różnych porach dnia, ale z zeznań nie wynikało, jak przedstawiał to pozwany, że mężczyzna ten na stałe i w sposób nieuprawniony zajmuje lokal wraz z powódką, jej córką oraz wnuczkami.

Z zeznań świadków M. Z. i A. S., zatrudnionych u pozwanego, wynikało zaś, że przeprowadzone w latach 2021-2022 wywiady telefoniczne z sąsiadami powódki potwierdziły, że w budynku był widywany W. S., który przez lokalną społeczność postrzegany był jako osoba pomocna i miła.

Sąd Rejonowy na podstawie przeprowadzonych zeznań słusznie więc uznał, że nie potwierdzają one, aby W. S. mieszkał w spornym lokalu, a jedynie odwiedzał mieszkające w lokalu córki oraz swoją partnerkę. W. S., jako ojciec wnuczek powódki odwiedzał je i pomagał powódce i jej córce w codziennym życiu, bowiem mierzą się one z licznymi chorobami. Z tego względu, W. S., który mieszka przy tej samej ulicy co powódka, często w mieszkaniu powódki bywał, pomagał w codziennych czynnościach, np. poprzez wyjście z psem na spacery, stąd spotykał również sąsiadów powódki i naturalne było, że przy spotkaniu odbywali oni krótkie rozmowy. Pozwany nie udowodnił, aby W. S. poza wizytami w lokalu i pomocą bliskim mu osobom, mając przy tym własny lokal, mieszkał w lokalu powódki. Sąd Rejonowy słusznie więc orzekł, że w takiej sytuacji nie zaistniała przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy najmu, a wypowiedzenie dokonane pismem z dnia 17 marca 2022 r. było bezskuteczne.

Wspomnieć należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., sygn. akt I PKN 660/00 samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Z zasadą ciężaru dowodu łączy się ponadto negatywna konsekwencja dla strony niepotrafiącej udowodnić swoich twierdzeń. Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący. Ponadto z komentowanego przepisu wynika jeszcze jedna konsekwencja – sąd ma obowiązek rozstrzygnięcia merytorycznego w danej sprawie, nawet wtedy, gdy postępowanie dowodowe nie przyniosło efektu. Zgodnie z podzielanym powszechnie poglądem doktryny, w takim wypadku sąd powinien rozstrzygnąć na niekorzyść osoby, która opierała swe twierdzenia na faktach nieudowodnionych (P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. I, s. 34; podobnie K. Piasecki (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., red. K. Piasecki, s. 770). Wynika z tego, że strona która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (tak trafnie Sąd Apelacyjny w Białymstoku, postanowienie z dnia 28 lutego 2013 r. I ACa 613/12).

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, apelacja pozwanego stanowi jedynie nieuzasadnioną polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji, dlatego Sąd Okręgowy uznał ją za bezzasadną i oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony powodowej zalicza się wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 450 zł obliczone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935).

Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek Sąd Okręgowy orzekł z urzędu (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).

Sędzia Anna Bednarek