Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Łukaszuk

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa F. S.

przeciwko (...) z siedzibą w D. (I.)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie

z dnia 22 grudnia 2022 r., sygn. akt XVI C 2461/20

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od F. S. na rzecz (...) z siedzibą w D. (I.) kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Agnieszka Łukaszuk

Sygn. akt V Ca 1154/23

UZASADNIENIE

Pozwem dnia 6 sierpnia 2020 r. powód F. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) z siedzibą w D. (dalej również jako: (...)) na jego rzecz kwoty 400 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 października 2019 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych wraz z opłatami skarbowymi uiszczonymi od udzielonego w sprawie pełnomocnictwa.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) z siedzibą w D. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2022 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie oddalił powództwo w całości oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał na rozbieżności co do okoliczności faktycznych żądania zapłaty wskazane w pozwie i reklamacji złożonej pozwanemu. W pozwie powód powołał się na odwołanie przez pozwanego lotu, natomiast w reklamacji wskazał na odmowę wejścia na pokład. W odpowiedzi na pozew strona pozwana nie potwierdziła, aby lot został odwołany, wskazała natomiast, że powód nie stawił się na odprawę pasażerów przedstawiając na tą wydruk z systemu rezerwacyjnego. Powód nie złożył repliki na odpowiedź na pozew, dlatego Sąd uznał powyższy fakt za przyznany w trybie art. 230 k.p.c. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo uznając, że skoro powód nie stawił się na odprawę pasażerów, to nie zostały spełnione przesłanki z art. 3 ust. 2 lit. a Rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości. Powyższemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: art. 3 ust. 2 lit. a) Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, poprzez jego nieprawidłową wykładnię, polegającą na przyjęciu, że aby móc się powołać na przepisy owego Rozporządzenia, pasażerowie powinni udowodnić swoje stawienie się na odprawę - co stoi w sprzeczności z prawnie wiążącym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

2.  naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a)  art. 102 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz pozwanej od powoda zwrotu kosztów postępowania w oparciu o przepis art. 98 k.p.c., z pominięciem faktu, że pozwana nie udzieliła odpowiedzi na wezwanie powoda, czym dała powód do wytoczenia powództwa;

b)  art. 243 ² k.p.c. poprzez nieodniesienie się przez Sąd I instancji do treści pisma przygotowawczego powoda z dnia 19 marca 2021 r. i załączonych do niego dowodów w postaci wezwania do zapłaty, potwierdzenia nadania wezwania, potwierdzenia odbioru wezwania (na okoliczność wyczerpania postępowania reklamacyjnego przez powoda), podczas gdy Sąd nie wydał postanowienia o pominięciu takich dowodów, a pismo zostało doręczone do Sądu i było kluczowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;

c)  art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez nieodniesienie się przez Sąd I instancji do treści pisma przygotowawczego powoda z dnia 19 marca 2021 r., co skutkowało błędnym przyjęciem argumentacji pozwanej za prawdziwą i niekwestionowaną;

d)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez czynienie ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie wyłącznie w oparciu o wskazania strony pozwanej, jakoby powód nie wykazał zaistnienia roszczenia odszkodowawczego, podczas gdy strona powodowa w piśmie przygotowawczym z dnia 19 marca 2021 r. przedstawiła opis zdarzeń, że powód wraz z całą wycieczką szkolną stawił się do odprawy (boardingu) w wyznaczonym czasie, zaś pozwana odmówiła wejścia na pokład, a ponadto to na przewoźniku lotniczym spoczywa ciężar dowodu zarzucanego braku stawienia się do odprawy, zaś w sprawie brak jakichkolwiek dowodów, aby powód miał się nie zgłosić do bramki (gate).

Mając na uwadze powyższe, powód wniósł o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 400 EUR wraz z odsetkami od dnia 23 października 2019 r. do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Jednocześnie apelacja zawierała wniosek o uchylenie kwestionowanego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W apelacji powód wniósł także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z repliki na odpowiedź na pozew oraz potwierdzenia nadania tego pisma w dniu 22 marca 2021 r. na okoliczność ustosunkowania się przez stronę powodową do argumentów podniesionych przez pozwaną oraz z dokumentów (tj. listy pytań i zeznań świadka) przedłożonych w sprawie współpasażera powoda (uczestnika wycieczki) M. S. toczącej się w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie pod sygn. akt I C 3537/20 upr na okoliczność stawienia się powoda do odprawy na 7 godzin przed planowym wylotem przedmiotowego lotu i przyczyny odmowy wejścia na pokład.

Biorąc pod uwagę, że Sąd drugiej instancji nie prowadził postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie materiał dowodowy i w dalszej kolejności dokonał właściwej jego oceny z poszanowaniem zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. W konsekwencji ustalił stan faktyczny odpowiadający treści tych dowodów. Dokonane przez ten Sąd ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne, czyniąc je równocześnie integralną częścią poniższych wywodów.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia prawa procesowego, gdyż tylko te decydują o trafności lub braku trafności poczynionych ustaleń faktycznych, a te z kolei determinują zastosowanie prawa materialnego, wskazać należy że koncentrowały się one przede wszystkim na braku dokonania przez Sąd instancji oceny pisma powoda z dnia 19 marca 2021 r. i treści w nim zawartych.

Tymczasem jak wynika z analizy akt niniejszej sprawy pismo takie nie zostało złożone. Sąd Okręgowy mając na względzie podniesioną w apelacji okoliczność złożenia przez pełnomocnika powoda dwóch pism procesowych do dwóch różnych spraw w jednej przesyłce, zarządzeniem z dnia 6 czerwca 2024 r. zwrócił się do Sądu Rejonowego o sprawdzenie czy aktach sprawy XVI C 2084/20 (wskazanych przez powoda) nie znajduje się przypadkowo dołączone pismo z dnia 19 marca 2021 r. skierowane do sprawy XVI C 2461/20 (k. 129). W odpowiedzi na powyższe Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie poinformował, że w aktach sprawy nie odnaleziono pisma do sprawy XVI C 2461/20 (k. 131). Z tego względu należy uznać, iż w istocie nadane w dniu 22 marca 2021 r. przez pełnomocnika powoda pismo dotyczyło wyłącznie sprawy XVI C 2084/20, tak jak to zostało odnotowane w systemie, a wskazywana przez pełnomocnika przesyłka nie zawierała pisma do sprawy niniejszej. Mając na uwadze powyższe, skoro Sąd Rejonowy nie miał czego oceniać, nie sposób uznać za zasadne zarzutów naruszenia art. 243 ^{( 2)} k.p.c., 327 ^{( 1)} § 1 k.p.c. czy 233 § 1 k.p.c.

Dodatkowo wskazać należy, że zarządzeniem z dnia 6 października 2022 r. ponownie udzielono pełnomocnikowi powoda 14 dniowego terminu na wniesienie repliki na odpowiedź na pozew (k. 59v, k. 64). Zobowiązanie to zostało doręczone pełnomocnikowi powoda w dniu 27 października 2022 r., jednakże pozostało ono bez odpowiedzi. Również wówczas pełnomocnik powoda nie odniósł się zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną, a także nie przedstawił swojego stanowiska na rozprawie, po zamknięciu której Sąd Rejonowy ogłosił zaskarżony wyrok, z uwagi na brak stawiennictwa na terminie.

W tym stanie rzeczy zawarte dopiero w apelacji wyjaśnienia oraz zawnioskowane na tę okoliczność środki dowodowe, tj. replika na odpowiedź na pozew, w której powód podnosił, iż miejsca w samolocie uczestników wyjazdu, w tym powoda, przejęła młodzieżowa drużyna piłkarska(...), co było najprawdopodobniej skutkiem stosowanej przez przewoźników praktyki polegającej na dokonywaniu zawyżonej liczny rezerwacji celem maksymalizacji przychodów przedsiębiorstwa (overbooking), czy też zeznania współpasażera wycieczki M. S. należało uznać za spóźnione, co za tym idzie nie mogły wpłynąć na zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia. Zauważyć bowiem należy, że w świetle uregulowań art. 381 k.p.c. strona, która powołuje w postępowaniu apelacyjnym nowe fakty lub dowody, powinna wykazać, że nie mogła ich powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji lub że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Strona powinna zatem przynajmniej uprawdopodobnić wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 381 k.p.c., czego jednak nie uczyniła.

Wobec tego, że pozwany konsekwentnie wskazywał, że lot się odbył, a jedynie powód nie stawił się do odprawy Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że nie przysługuje mu roszczenie, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 2a) Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) Nr 295/91, Rozporządzenie nr 261/2004 znajduje zastosowanie wyłącznie do pasażerów, którzy posiadali potwierdzoną rezerwację na dany lot oraz z wyjątkiem przypadku odwołania, o którym mowa w art. 5, stawią się na odprawę pasażerów (zgodnie z wymogami i w czasie określonym uprzednio na piśmie). Co przy tym istotne, ciężar wykazania ww. przesłanek spoczywa na stronie powodowej.

Mając na uwadze, że powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie zaprzeczył okolicznościom wskazanym przez stronę pozwaną, jak również nie przedstawił wniosków dowodowych na okoliczności przez siebie wskazane brak było podstaw do uwzględnienia powództwa z uwagi na odmowę przyjęcia powoda na pokład. Powód nie udowodnił, że stawił się na odprawę pasażerską i nie został wpuszczony na pokład, pomimo, że to na nim ciążył obowiązek wykazania tego faktu.

W konsekwencji brak było również podstaw do zmiany rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy nie zaszły żadne okoliczności, które uprawniałyby do skorzystania z dobrodziejstwa określonego w tym przepisie. Powództwo zostało oddalone z przyczyn leżących po stronie powoda, nie zachodziła zatem żadna szczególna okoliczność pozwalająca na odstąpienie od obciążania powoda kosztami.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. O odsetkach od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

SSO Agnieszka Łukaszuk