Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	sędzia del. Anna Bednarek
Protokolant:	Urszula Kujawska

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 2 lutego 2024 r., sygn. akt I C 1923/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt złotych) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty.

Anna Bednarek

Sygn. akt V Ca 1160/25

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 kwietnia 2023 r. wniesionym w postępowaniu upominawczym powód (...) S.A. w W. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. kwoty 400 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 400 euro od dnia 7 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 maja 2023 r. uwzględniający roszczenie w całości (II Nc 2299/23).

Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. W odpowiedzi na sprzeciw powód przyznał, że sporny lot nie został odwołany, lecz opóźniony. Pozwany podniósł, że taka modyfikacja powództwa jest niedopuszczalna, ponieważ sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu uproszczonym.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 505 ¹ § 3 k.p.c. postanowieniem z dnia 14 listopada 2023 r. postanowił o rozpoznaniu sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym postanowienie. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w wyroku z dnia 2 lutego 2024 r. (I C 1923/23) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty (pkt 3).

Z ww. wyrokiem nie zgodził się pozwany i zaskarżył go apelacją w części tj. co do pkt 1 i pkt 3. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

(1)  ustalenie przez Sąd niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, że: poprzedniczka prawna powoda dotarła do A. z ponad 3 - godzinnym opóźnieniem i sprawa niniejsza mogła dotyczyć opóźnienia wskazanego w pozwie lotu;

(2)  nieustalenie przez Sąd istotnego dla rozstrzygnięcia faktu, tj. że modyfikacja powództwa dokonana przez powoda w piśmie stanowiącym odpowiedź na sprzeciw była nieskuteczna;

(3)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 193 § 1 i § 2 ¹ k.p.c. w zw. z art. 187 k.p.c. i art. 321 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że pismem procesowym z dnia 11 października 2023 r. zatytułowanym „Odpowiedź na sprzeciw" powód skutecznie zmodyfikował powództwo w ten sposób, że zamiast odszkodowania za odwołanie wskazanego w pozwie lotu, mógł ubiegać się o odszkodowanie z tytułu jego opóźnienia, co skutkowało pozbawieniem pozwanego możności obrony swych praw i skutkowało przyjęciem w sposób bez dowodowy, że pozwany nie zaprzeczył, iż doszło do opóźnienia lotu, a więc lot należało uznać za opóźniony o ponad 3 godziny, co stanowi przesłankę nieważności postępowania, o której mowa w art. 379 ust. 5 k.p.c.

(4)  naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 7 ust. 1 lit. b Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 w zw. z art. 6 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że pozwany był zobowiązany do wypłacenia powodowi odszkodowania z tytułu opóźnienia spornego lotu w sytuacji, gdy powód w niniejszej sprawie dochodził zgodnie z pozwem odszkodowania z tytułu odwołania spornego lotu i nie wykazał faktu odwołania w/w lotu, a przy tym nie doszło do skutecznej modyfikacji powództwa, bowiem pismo procesowe powoda stanowiące odpowiedź na sprzeciw nie spełniało warunków formalnych, o którym mowa w art. 193 § 2 ¹ k.p.c. w zw. z art. 187 k.p.c., a więc sprawa niniejsza, wobec zasady związania Sądu orzekającego żądaniem pozwu, mogła dotyczyć wyłącznie odwołania wskazanego w pozwie lotu.

Zarzucając powyższe pozwany wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądu Rejonowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego, ewentualnie zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za I instancję, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

Biorąc pod uwagę, że Sąd II instancji nie zmienił, ani nie uzupełnił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, jak również nie przeprowadził postępowania dowodowego na podstawie art. 387 § 2 ¹ k.p.c. Sąd Okręgowy zważył , co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy w toku postępowania nie dopuścił się żadnego z zarzucanych mu uchybień, a rozstrzygnięcie – zarówno co do podstawy faktycznej, jak i prawnej – jest w ocenie Sądu Okręgowego słuszne i w pełni odpowiadające przepisom prawa. Sąd I instancji dokonał trafnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i na tej podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Do ustalonego stanu faktycznego zastosowane zostały właściwe przepisy prawa materialnego, które zostały też prawidłowo zinterpretowane. W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy podzielając ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego, przyjmuje je za własne.

W okolicznościach niniejszej sprawy bezspornym było, że poprzedniczka prawna powoda – A. S. posiadała u pozwanego przewoźnika rezerwację na lot o nr (...) obejmującą lot z P. -(...) do A. (...) ( (...)) w dniu 26 października 2022 r. Wskazana rezerwacja została dokonana 28 września 2022 r. za pośrednictwem (...) sp. z o.o. w W.. Zgodnie z rezerwacją, lot (...) z P. - (...) do A. (...) ( (...)) miał odbyć się w godzinach 06:15-10:15 czasu lokalnego. Organizator imprezy turystycznej (...) sp. z o.o. w W. poinformował poprzedniczkę prawną powoda o zmianie planowanych godzin wylotu z P. do A. na 15:00 - 19:00 czasu lokalnego. Lot o numerze (...) odbył się w dniu 26 października 2022 r. w godzinach 15:00-19:00. Ostatecznie pasażerka dotarła do A. z ponad 3 - godzinnym opóźnieniem. Opóźnienie wyniosło 8 godzin i 45 minut. Odległość pomiędzy A. a P. wynosi więcej niż 1.500 km i mniej niż 3.500 km. A. S. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności numer (...), na mocy której przelała na rzecz spółki wierzytelność o zapłatę odszkodowania z tytułu odwołania lotu (...) z P. do A., który miał odbyć się w dniu 26 października 2022 r.

Dochodzone w przedmiotowej sprawie roszczenie oparte zostało na art. 5 ust. 1 lit. c w zw. z art. 7 ust. 1 lit. b Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) Nr 295/91. Pierwszy z przywołanych przepisów stanowi, iż w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z przywołanym wyżej art. 7 ww. rozporządzenia, który określa wysokość zryczałtowanego odszkodowania.

Jednocześnie art. 5 ust. 3 ww. Rozporządzenia stanowi, że opóźnienie (odwołanie) lotu nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (zob. ETS w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07).

Kluczową dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest kwestia czy odbycie przez poprzedniczkę prawną powoda podróży na trasie P. – A. rodziło po stronie pozwanego odpowiedzialność odszkodowawczą przewoźnika za opóźnienie lotu. W ocenie Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy należy uznać, iż na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego odpowiedzialność odszkodowawcza przewoźnika zachodziła.

Słusznie Sąd Rejonowy uznał, że A. S. dotarła do miejsca docelowego o godzinie 19:00, podczas gdy godzina przylotu pierwotnego lotu do A. to 10:15, co oznacza ponad prawie 9 godzin opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego. Strona pozwana nie wykazała, by zaproponowała pasażerce lot alternatywny, który pozwoliłby uniknąć tego opóźnienia (a więc przylecieć przed godziną 19:00 do A.). Zasadne było zatem uwzględnienie powództwa co do roszczenia głównego w całości.

Zgodnie z brzmieniem cytowanego wyżej Rozporządzenia odszkodowanie przysługuje w przypadku odwołania lotu, na gruncie art. 5 ust. 1 lit. c w związku z art. 7 Rozporządzenia nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. lub opóźnienia lotu, w związku z wykładnią przyjętą przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07.

Nie ma racji pozwany wskazując, iż sytuacja pasażera lotu opóźnionego nie jest równoznaczna z sytuacją pasażera lotu odwołanego. W obu sytuacjach pasażerowi przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 5 ust. 1 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004. Jedyną różnica jest, iż powód nie ma obowiązku wykazania momentu dotarcia do miejsca docelowego z opóźnieniem przekraczającym 3 godziny w przypadku lotów odwołanych, gdyż kwestia momentu dotarcia do miejsca docelowego pozostaje bez znaczenia, wobec tego, że pasażer w ogóle nie musi korzystać z lotu alternatywnego, a odszkodowanie jest odrębnym uprawnieniem, przysługującym łącznie z prawem do opieki, zwrotu ceny biletu lub prawem do lotu alternatywnego. Niemniej jednak mimo, że powód początkowo opierał swe powództwo na odwołaniu lotu, powód wykazał o której godzinie pasażerka dotarła do miejsca docelowego, a więc iż wystąpiło opóźnienie w dotarciu do miejsca przeznaczenia ponad 3 godziny.

Niezasadne były zatem oba postawione zarzuty w zakresie błędnych ustaleń faktycznych, albowiem poprzedniczka prawna powoda A. S. dotarła do A. z ponad 3 - godzinnym opóźnieniem i sprawa dotyczyła opóźnienia wskazanego w pozwie lotu o nr (...) w dniu 26 października 2022 r.

Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut, iż modyfikacja powództwa dokonana przez powoda w piśmie stanowiącym odpowiedź na sprzeciw była nieskuteczna. Niezależnie czy sporny lot zakwalifikować jako opóźniony czy odwołany, doszło do jego nieregularności, a przez co odpowiedzialność pozwanego względem powoda nie może zostać wyłączona. Powód nabył w stosunku do pozwanego roszczenie o zapłatę odszkodowania na podstawie art. 7 rozporządzenia (WE) 261/2004. Co więcej, Sąd I instancji rozpoznał sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, mając na uwadze fakt, że umożliwi to kompleksowe i ostateczne rozpoznanie niniejszej sprawy, a pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wniósł zastrzeżeń w związku z powyższym postanowieniem.

Na uwadze należy również mieć, że na podstawę faktyczną powództwa składa się kompleks okoliczności faktycznych (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.), włączenie do tej podstawy dodatkowego faktu (twierdzenia faktycznego) nie musi oznaczać zmiany przedmiotowej powództwa (art. 193 k.p.c.), a uwzględnienie tego faktu przez sąd nie jest samo przez się tożsame z wyjściem poza granice żądania (por. postanowienie SN z 15 października 2020 r., II CSK 184/20, Legalis). Tym samym na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj.: art. 193 § 1 i § 2 ¹ k.p.c. w zw. z art. 187 k.p.c. i art. 321 k.p.c. Sąd I instancji prawidłowo uznał, iż pismem procesowym (odpowiedzią na sprzeciw) z dnia 11 października 2023 r. powód skutecznie wskazał, iż zamiast odszkodowania za odwołanie wskazanego w pozwie lotu ubiega się o odszkodowanie z tytułu jego opóźnienia. Absolutnie nie można podzielić w tym zakresie stanowiska pozwanego, iż takie uznanie skuteczności tego pisma było pozbawieniem pozwanego możności obrony swych praw i skutkowało przyjęciem w sposób bez dowodowy, że pozwany nie zaprzeczył, iż doszło do opóźnienia lotu, a więc lot należało uznać za opóźniony o ponad 3 godziny, co stanowi przesłankę nieważności postępowania, o której mowa w art. 379 ust. 5 k.p.c. Sąd Okręgowy nie podziela argumentów zawartych w treści apelacji odnośnie naruszenia przez Sąd I instancji treści art. 379 § 5 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego w okolicznościach niniejszej sprawy nie mamy do czynienia z nieważnością postępowania.

Wreszcie, Sąd Okręgowy nie podzielił także zarzutu naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 7 ust. 1 lit. b Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 w zw. z art. 6 k.c. Pozwany był zobowiązany do wypłacenia powodowi odszkodowania z tytułu opóźnienia spornego lotu, albowiem lot został opóźniony o blisko 9 godzin, zaś okoliczność opóźnienia lotu przyznał sam pozwany.

Mając na uwadze powyższe rozważania, żaden z podniesionych w apelacji zarzutów, tak procesowych, jak i materialnych nie zasługiwał na uwzględnienie, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany czy uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia. W konsekwencji, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego w całości.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 450 zł ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Anna Bednarek

ZARZĄDZENIE

(...).

Anna Bednarek