Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Marcin Semeniuk

Protokolant: Urszula Widulińska

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) GmbH z siedzibą w B. (N.)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie z dnia 19 lutego 2024 r., sygn. akt II C 812/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz (...) GmbH z siedzibą w B. (N.) kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku w zakresie tego rozstrzygnięcia do dnia zapłaty.

Sygn. akt V Ca 1360/24

UZASADNIENIE

Wyrokiem wydanym w dniu 19 lutego 2024 r., sygn. akt II C 812/23, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej jako „(...) »(...)« S.A.”) na rzecz powoda (...) GmbH z siedzibą w B. (N.) kwotę 250 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 29 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty (pkt I. sentencji) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II. sentencji).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany (...) S.A., zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:



naruszenie prawa materialnego, tj. art. 7 w zw. z art. 5 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej jako „rozporządzenie 261/2004”) poprzez jego zastosowanie, co w konsekwencji doprowadziło do uznania powództwa i obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz powoda, pomimo, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nieregularność powstała w związku z zaistnieniem okoliczności nadzwyczajnych, tj. awarii systemu ACDM na Lotnisku (...) w W., która bezpośrednio dotknęła skarżony rejs;



naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 3 rozporządzenia 261/2004 poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że opóźnienie z powodu awarii systemu ACDM na Lotnisku (...) w W. nie spowodowało dużego wymiaru opóźnienia, zatem jako takie nie może zostać uznane za okoliczności nadzwyczajne, podczas gdy przepisy rozporządzenia stworzone zostały tylko do odwołanych lotów i dopiero orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej jako „TSUE”) pozwoliło odnosić je również do lotów opóźnionych, a zatem okoliczność awarii systemu ACDM uznać należy za okoliczność nadzwyczajną, jako pozostającą poza kontrolą przewoźnika, nagłą oraz taką, na którą przewoźnik nie ma wpływu;



naruszenie przepisów prawa procesowego mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz orzeczenie sprzecznie z zasadami logicznego rozumowania polegające na błędnym przyjęciu, że powodem opóźnienia w podróży pasażera nie były okoliczności nadzwyczajne, całkowitym pominięciu przez Sąd treści wiadomości e-mail Kierownik Działu Koordynacji Operacyjnej Lotniska (...)w W. z dnia 3 marca 2023 r., załączonej do odpowiedzi na sprzeciw, stanowiącej zewnętrzne względem pozwanego potwierdzenie wystąpienia okoliczności nadzwyczajnej, powodującej zaburzenie terminowego wykonania operacji lotniczej, do zastosowania której pozwany był bezwzględnie zobowiązany oraz stanowiącej potwierdzenie, że awaria systemu ACDM na Lotnisku (...) w W. w dniu 10 czerwca 2022 r. objęła 7 rejsów, w tym skarżony rejs powoda.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ewentualnie, na wypadek stwierdzenia, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy lub że wydanie wyroku wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, pozwany wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.

W odpowiedzi na apelację powód (...) GmbH wniósł o jej oddalenie w całości i o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja pozwanego (...) S.A. podlegała oddaleniu, jakkolwiek części podniesionych w niej zarzutów nie można odmówić słuszności. Zgodnie jednak z art. 505 ¹² § 3 k.p.c., w postępowaniu uproszczonym sąd drugiej instancji oddala apelację również wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu. W ocenie Sądu Okręgowego taka właśnie sytuacja zaistniała w rozpoznawanej sprawie.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że pozwany w toku postępowania w niniejszej sprawie nie wykazał przyczyny opóźnienia spornego lotu nr (...) z L. do W. w dniu 10 czerwca 2022 r., co w konsekwencji wpłynęło na utratę przez pasażera (poprzednika prawnego powoda (...) GmbH – (...)) połączenia z W. do W.. Z materiału dowodowego zawartego w aktach sprawy wynika, iż przyczyną tego opóźnienia było opóźnienie poprzedniego lotu w rotacji, które wynikało z decyzji kierownictwa lotów na Lotnisku (...) w W., związanej z awarią systemu ACDM. Powyższe okoliczności potwierdzają dokumenty złożone w załączeniu do sprzeciwu wniesionego przez pozwanego od wydanego w niniejszej sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, tj. w szczególności wydruk Dziennego Raportu Operacyjnego z dnia 10 czerwca 2022 r. ( k. 40). Z jego treści wynika jednoznacznie, że „[w] godzinach popołudniowych [wystąpił] problem z systemem ACDM w W.. W konsekwencji zawieszane były plany lotów w trakcie kołowania, CTOT zmieniały się po kilkanaście razy, generowało to wiele opóźnień i ogólny bałagan”. Awaria ta została potwierdzona również przez Kierownika D. Koordynacji Operacyjnej Lotniska (...) w W. M. L. ( k. 43), a więc podmiot zewnętrzny wobec pozwanego. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że jego treść jest wewnętrznie sprzeczna. W opisie stanu faktycznego sprawy Sąd Rejonowy odnotował wynikającą z przeprowadzonych w sprawie dowodów przyczynę opóźnienia lotu nr (...) i poprzedzającego go lotu nr (...) wskazując, że połączenie (...) doznało opóźnienia w związku z ograniczeniami w ruchu lotniczym na lotnisku miejsca wylotu oraz rozbieżnościami wygenerowanymi w systemie ACDM na lotnisku w W., co skutkowało jego zawieszeniem, a w konsekwencji również wstrzymaniem realizowania połączeń do czasu usunięcia awarii (s. 3 uzasadnienia /k. 138/). Następnie jednak, w dalszej części uzasadnienia, Sąd ten podniósł, że pozwany (...) S.A. nie sprostał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania „aby w dniu i godzinie planowanego zrealizowania rejsu o numerze (...) na lotnisku w W. faktycznie doszło do wstrzymania ruchu lotniczego w związku z zawieszeniem funkcjonowania systemu ACDM w sposób, który dotyczyłby bez wyjątku wszystkich przewoźników, a tym samym pozwalał na potraktowanie go jak okoliczności nadzwyczajnej” (s. 8 uzasadnienia / k. 140 verte/).

Uzasadnienie wyroku sądu pierwszej instancji powinno spełniać wymogi ustawowe określone w art. 327 ¹ k.p.c. W szczególności sąd powinien odnieść się w nim do wszystkich kwestii (w zakresie stanu faktycznego, oceny materiału dowodowego i podstawy prawnej) istotnych dla rozstrzygnięcia, a ponadto do twierdzeń i zarzutów stron, nawet jeżeli wydają się być one prima facie bezzasadne. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy winien był więc odnieść się do każdego z zaoferowanych przez strony dowodów, zaś w przypadku odmowy przyznania niektórym z nich waloru wiarygodności i mocy dowodowej powinien był wyjaśnić przyczyny takiej ich oceny. Dowody, które pozwany (...) S.A. przedstawił na okoliczność przyczyn opóźnienia lotu, z którego w dniu 10 czerwca 2022 r. korzystał poprzednik prawny powoda (...) GmbH, stanowią dokumenty prywatne, a więc stanowią dowód tego, że osoby, od których one pochodzą, złożyły zawarte w nich oświadczenia wiedzy. Nie oznacza to jednak, że Sąd I instancji mógł je niejako a limine odrzucić jako nieprzydatne dla ustalenia ww. okoliczności faktycznej.

Sąd Okręgowy stwierdza, że z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, z jakich przyczyn Sąd Rejonowy nie uznał okoliczności wynikających z przedstawionych przez pozwanego dokumentów za wykazane. Z powyższych względów jako w pełni zasadny należy ocenić podniesiony przez pozwanego (...) S.A. zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Sąd I instancji, jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, wszystkie powołane w jego treści dowody uznał za wiarygodne. Skoro zatem z dowodów tych, jak wskazano wyżej, przyczyna opóźnienia lotu nr (...) z L. do W. w dniu 10 czerwca 2022 r. wynika w sposób jednoznaczny, to ocena, iż pozwany przyczyny tej nie udowodnił, jawi się jako oczywiście błędna. Wnioski, jakie Sąd ten wyprowadził z przeprowadzonych dowodów nie dają się tym samym logicznie powiązać z ich treścią.

Tym niemniej naruszenia prawa procesowego, których dopuścił się Sąd I instancji, nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego wyroku. Powołana przez pozwanego (...) S.A. i wykazana za pomocą przeprowadzonych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego dowodów przyczyna opóźnienia wykonywanego przez pozwanego w dniu 10 czerwca 2022 r. lotu mieści się bowiem w zakresie zwykłego ryzyka przewoźnika i nie stanowi „okoliczności nadzwyczajnej”, która zwalniałaby go z odpowiedzialności wobec pasażera.

Zgodnie z motywem 15 preambuły rozporządzenia 261/2004, za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów. Użyte przez ustawodawcę unijnego pojęcie „dużego opóźnienia” zostało wyjaśnione w wyroku TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07. W pkt. 62 uzasadnienia tego wyroku TSUE wskazał, że „to pojęcie [„duże opóźnienie”] odpowiada opóźnieniu, któremu ustawodawca przypisuje określone skutki prawne. Ponieważ art. 6 tego rozporządzenia przypisuje takie skutki prawne już w przypadku niektórych lotów opóźnionych o dwie godziny, motyw piętnasty wspomnianego rozporządzenia obejmuje bez wątpienia opóźnienia o co najmniej trzy godziny”.

Jak wynika z powyższego, w konkretnych okolicznościach faktycznych nałożenie restrykcji przez właściwe organy kontroli ruchu lotniczego może stanowić nadzwyczajną okoliczność, która – zgodnie z treścią motywu 14 preambuły oraz art. 5 ust. 3 rozporządzenia 261/2004 – skutkuje wyłączeniem odpowiedzialności przewoźnika lotniczego, jednakże dotyczy to jedynie przypadków, gdy skutkiem tych restrykcji jest opóźnienie lotu przekraczające trzy godziny. Opóźnienie krótsze od tego czasu nie może być natomiast uznawane za okoliczność nadzwyczajną, albowiem tego rodzaju działania kontroli lotów są zwyczajnym elementem działalności lotniczej, z których występowaniem winien liczyć się każdy przewoźnik. W niniejszej sprawie nie doszło do opóźnienia przekraczającego trzy godziny. Lot nr (...) w dniu 10 czerwca 2022 r. doznał bowiem opóźnienia nieprzekraczającego jednej godziny. Pozwany (...) S.A. pozostaje zatem odpowiedzialny wobec powoda jako następcy prawnego pasażera wskazanego lotu G. J.. Pasażer ten w ramach lotu łączonego miał zaplanowany drugi odcinek podróży (lot nr (...) z W. do W.) z godziną wylotu 22:35, który ostatecznie rozpoczął się o godzinie 23:05. Natomiast z załączonego do pozwu wydruku ze stronu internetowej www.(...).com ( k. 21) wynika, że lot z pierwszego odcinka, tj. lot nr (...) z L. do W., pomimo opóźnienia, zakończył się na Lotnisku (...) w W. o godzinie 22:30, a więc aż 35 minut przed rozpoczęciem lotu nr (...). Pozwany nie wykazał, iż podjął wszelkie racjonalne środki mające na celu minimalizacje niedogodności dla pasażera, tj. umożliwienia mu przesiadki i kontynuowania podróży do W. – tym bardziej, że dysponował już wiedzą o istniejących opóźnieniach wywołanych awarią systemu ACDM na Lotnisku (...) w W., gdyż została ona ujawniona o godz. 17:33 LT ( k. 43). W rezultacie pasażer dotarł do swego miejsca docelowego ponad trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.

Ostatecznie zatem trafnie uznał Sąd Rejonowy, że powodowi (...) GmbH przysługuje roszczenie o odszkodowanie na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia 261/2004, które skutecznie nabył on od pasażera pozwanego G. J. w drodze cesji. Dlatego na podstawie art. 505 ¹² § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. 1 sentencji, oddalając apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w pkt. 2 sentencji na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (a o należnych od nich odsetkach – na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.), zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Zasądzoną z tytułu obowiązku ich zwrotu od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda (...) GmbH kwotę 450 zł stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem, którego wysokość Sąd Okręgowy ustalił na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.).

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: odpis wyroku z dnia 28 maja 2025 r. wraz z powyższym uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda przez Portal Informacyjny.