Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:Sędzia Małgorzata Kanigowska-Wajs

Protokolant: Katarzyna Wyszogrodzka

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Warszawy – Mokotowa w Warszawie

z dnia 6 lutego 2025 r., sygn. akt XVI C 2508/24 upr

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia
co do kosztów do dnia zapłaty.

Sygn. akt: V Ca 1364/25

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 września 2025 r.

sporządzenie w trybie art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Biorąc pod uwagę, że Sąd II instancji nie zmienił ani nie uzupełnił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, jak również nie przeprowadził postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy
na podstawie art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w zw. z art. 327 ¹ § 2 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym
od 7 listopada 2019 r., zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie, gdyż zarzuty, na których się opierała
nie mogły prowadzić do wzruszenia zakwestionowanego wyroku. Sąd pierwszej instancji
nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień, a wyrok ten jest trafny zarówno co do podstawy faktycznej, jak i co do oceny prawnej. Stąd też w niniejszej sprawie Sąd II instancji
na podstawie art. 382 k.p.c. przyjął ustalenia faktyczne oraz wszystkie wnioski prawne Sądu Rejonowego za własne.

Odnosząc się do zarzutów apelacji dotyczących niewłaściwej oceny materiału dowodowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. na wstępie należy przywołać pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 8 kwietnia 2009 r. (sygn. akt II PK 261/08, niepubl.), który został następnie powtórzony w orzecznictwie sądów apelacyjnych, zgodnie z którym „skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.” (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 listopada 2012 r., I ACa 1033/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 25 października 2012 r., III AUa 1380/11). Nie jest więc wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego
w przyjęciu wniosków kwestionowanych. Podkreślić należy, że swobodną ocenę dowodów można podważyć wyjątkowo, tylko wówczas, gdy pozostaje w rażącej sprzeczności
z wynikami postępowania dowodowego lub zasadami logiki albo doświadczenia życiowego.

W ocenie Sądu drugiej instancji ocena zgromadzonego materiału dowodowego jakiej dokonał Sąd Rejonowy nie budzi zastrzeżeń. Apelująca nie zdołała podważyć korelujących
z dowodami zebranymi w sprawie ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, który
w sposób logiczny wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku z jakich przesłanek wysnuł swe wnioski oraz na jakich przesłankach i dowodach się oparł.

Dochodzone w przedmiotowej sprawie roszczenie oparte zostało na art. 5 ust. 1 lit. c) w zw. z art. 7 ust. 1 lit. c) Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy
dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) Nr 295/91. Pierwszy z przywołanych przepisów stanowi, iż w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie
z przywołanym wyżej art. 7 Rozporządzenia, który określa wysokość zryczałtowanego odszkodowania.

Jednocześnie, art. 5 ust. 3 Rozporządzenia, stanowi, że opóźnienie (odwołanie) lotu nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (vide: ETS w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07).

Przewoźnik lotniczy jest zatem zwolniony z obowiązku wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie art. 5 ust. 1 lit. c i art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli dowiedzie, że odwołanie lub opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem za „nadzwyczajne okoliczności” w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 można uznać zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się, jako nieodłączny element, w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają mu na skuteczne panowanie nad nimi, przy czym te dwie przesłanki muszą być spełnione kumulatywne (vide: wyroki: z dnia 4 kwietnia 2019 r., G., C-501/17, EU:C:2019:288, pkt 20; z dnia 12 marca 2020 r., F., C-832/18, EU:C:2020:204, pkt 38).

Co istotne, dla przyjęcia, iż nastąpiła nadzwyczajna okoliczność, której nie można było uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, nie jest ważne, czy dana przyczyna powodująca opóźnienie nastąpiła w jednym z poprzedzających lotów w rotacji, czy bezpośrednio w locie, który doznał opóźnienia ponad 3 godziny. Istotne jest bowiem wyłącznie to, czy w konkretnym łańcuchu przyczyn i skutków, które wystąpiły w danej sprawie, kolejne elementy składające się na sekwencje tego łańcucha miały charakter nadzwyczajny (nie można było ich uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków).

W niniejszej sprawie - jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy - restrykcje slotowe wprowadzone przez Eurocontrol w dniu 21 czerwca 2024 r. na lot (...) nastąpiły podczas lotu na trasie A. – K.. Pozwana w tym dniu miała wykonywać rotację samolotem o oznaczeniu (...) na trasie K. – Z. – K. – P. – K. Przyczyny opóźnionego skarżonego lotu (i lotów poprzedzających) miały swoje źródło również w awarii (...), będącego dostawcą usług internetowych dla R.. Pierwszy w rotacji lot (...) miał się rozpocząć z K. o godzinie 10:10 UTC. W wyniku tych zdarzeń lot (...) P. – K. miał opóźnienie wynoszące 3 godziny i 6 minut.

Jednocześnie z raportów przedstawionych przez pozwaną wraz z odpowiedzią na pozew wynikają kody, jak i czasy opóźnienia wskazanych lotów. Powołane kody stanowią oficjalne ustandaryzowane kody opóźnień przyjęte w celu oznaczania różnych przyczyn opóźnień lotów przez wszystkie podmioty uczestniczące w transporcie lotniczym (k. 72-94 v. akt sprawy). Bezpośredni związek przyczyn nie budził zatem jakichkolwiek wątpliwości.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 11 czerwca 2020 r. w sprawie C-74/19, art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 w związku z motywem 14 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że w celu uzyskania zwolnienia z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom w przypadku dużego opóźnienia lub odwołania lotu obsługujący przewoźnik lotniczy może powołać się na „nadzwyczajną okoliczność”, która miała wpływ na poprzedni lot obsługiwany przez tego samego przewoźnika za pośrednictwem tego samego statku powietrznego, pod warunkiem że istnieje bezpośredni związek przyczynowy między wystąpieniem owej okoliczności a opóźnieniem, względnie odwołaniem kolejnego lotu, czego ocena należy do sądu odsyłającego z uwzględnieniem w szczególności sposobu eksploatacji danego statku powietrznego. Również w wyroku z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie C-826/19 Trybunał Sprawiedliwości podkreślił, że również w sytuacji, w której dany samolot jest opóźniony w swojej rotacji, gdyż podczas wykonywania jednego z poprzednich lotów wystąpiły niekorzystne warunki pogodowe klasyfikujące się jako okoliczności nadzwyczajne, sąd krajowy może stwierdzić zaistnienie związku przyczynowego między wystąpieniem owej okoliczności a opóźnieniem kolejnych lotów danego samolotu. Konsekwentnie, dalsze opóźnienia w rotacji również mogą zostać przez obsługujących przewoźników lotniczych usprawiedliwione zaistnieniem okoliczności nadzwyczajnych.

Sąd Okręgowy, podobnie jak Sąd Rejonowy, uznał, iż pozwany udowodnił, że czas opóźnienia lotu powoda był wynikiem nadzwyczajnych okoliczności, za które
on odpowiedzialności nie ponosi. Zarządzanie przepływem ruchu lotniczego i wynikającego
z tego restrykcje slotowe stanowią, w ocenie Sądu Odwoławczego, okoliczności nadzwyczajne i usprawiedliwiają przewoźnika.

Zdaniem Sądu Okręgowego wprowadzenie nawet czasowych ograniczeń
w startowaniu lotów kaskadowo wpływa na płynność ruchu lotniczego, który w przypadku lotnisk o dużym natężeniu ruchu nie może być przywrócony bez opóźnienia części lotów. W istocie nałożenie w danym czasie restrykcji przez służby, powodują że przewoźnicy muszą się do nich stosować, zapewniając bezpieczeństwo pasażerom. Innymi słowy, na powyższe przewoźnik nie ma realnego wpływu, gdyż przedmiotowe utrudnienia nie wynikają z możliwości jego przedsiębiorstwa, lecz z przepustowości lotniska. W istocie bezpieczeństwo pasażerów należy uznać za priorytetowe.

Słusznie zauważył Sąd Rejonowy, że przewoźnik nie może przeciwdziałać ograniczeniom służby kontroli lotów, a co za tym idzie nie można oczekiwać, że podejmie środki celem uniknięcia opóźnienia, albowiem był zobowiązany do zastosowania się do nałożonych restrykcji.

Jak wskazano powyżej, pozwany wykazał ważną przyczynę zwalniającą
od odpowiedzialności przewoźnika za opóźniony lot, którego nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (decyzja kierownictw lotów o opóźnieniu startu), co uniemożliwiło punktualne wykonanie lotu w dniu 21 czerwca 2024 r.

Odnosząc się do awarii systemu (...), to zdaniem sądu odwoławczego okoliczność ta nie może zostać zakwalifikowana jako „nadzwyczajna”, w rozumieniu art. 5 ust. 3 w zw. z motywem 14 rozporządzenia (WE) nr 261/2004. Analiza orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE prowadzi do wniosku, że za okoliczność nadzwyczajną uznaje się zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub źródło nie wpisują się w ramy normalnej działalności przewoźnika i nie może nad nimi panować. Zdaniem Sądu Odwoławczego awaria sieci internetowej realizowana przez podmiot, z którym przewoźnika łączyła umowa obejmująca wykonywanie tych czynności nie może być traktowana za okoliczność nadzwyczajną, zewnętrzną, niezależną od przewoźnika, której nadto nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

W związku z tym, że opóźnienie, za które przewoźnik winien, w ocenie sądu odwoławczego, odpowiadać, wynosiło mniej niż 3 godziny, powództwo w niniejszej sprawie prawidłowo zostało oddalone.

Reasumując, brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że orzeczenie zostało wydane z naruszeniem prawa, a wobec tego nie ma podstawy do jego zmiany.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał apelację powoda za bezzasadną – czego implikacją było jej oddalenie na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. 98
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Na koszty te złożyły się koszty wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w postępowaniu apelacyjnym ustalone zgodnie z § 2 pkt. 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (450 zł). O odsetkach orzeczono na podstawie
art. 98 § 1 ¹ k.p.c.