Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Agnieszka Wiśniewska
Protokolant:	Kamil Reluga

po rozpoznaniu w dniu 09 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. H., F. H., P. H. (1), P. H. (2) i T. T.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 09 grudnia 2021 r., sygn. akt II C 1573/20

1.  oddala apelację;

2.  orzeka, że powodowie A. H., F. H., P. H. (1), P. H. (2) i T. T. ponoszą 100 % kosztów procesu w instancji odwoławczej, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Agnieszka Wiśniewska

Sygn. akt V Ca 1733/22

UZASADNIENIE

Biorąc pod uwagę, że sprawa niniejsza podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i Sąd II instancji nie prowadził postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., zgodnie z którym uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa w zw. z art. 327 ¹ § 2 k.p.c. zważył, co następuje:

Apelację uznać należy za bezzasadną, a podniesione w niej zarzuty nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jak również prawną ocenę tych ustaleń wskazaną w pisemnych motywach orzeczenia.

Istota rozstrzygnięcia niniejszej sprawy sprowadzała się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy skuteczny był podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia. Sąd Rejonowy przyjął w tym zakresie, iż na gruncie sprawy niniejszej doszło do przedawnienia dochodzonego roszczenia. Jednocześnie Sąd I instancji jako chybiony ocenił wniosek powodów o nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia w oparciu o treść art. 5 k.c.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo lotnicze (dalej jako nowela) doszło do zmiany ustawy z dnia 03 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze. Zgodnie z treścią art. 14 noweli do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, związanych z przewozem lotniczym, o którym mowa w dziale X ustawy zmienianej stosuje się przepisy ustawy zmienianej w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą. Jednocześnie art. 15 noweli stanowił, że przepis art. 205c ust. 7 ustawy zmienianej, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, stosuje się wyłącznie do przewozów lotniczych wykonanych po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej oraz przewozów lotniczych niewykonanych, które miały być wykonane po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej.

Ustawa nowelizująca weszła w życie dnia 01 kwietnia 2019 r., natomiast art. 205c ust. 7 stanowi, że roszczenia majątkowe pasażerów wynikające z przepisów – Rozporządzenia nr 261/2004/WE i rozporządzenia nr 2111/2005/WE przedawniają się z upływem 1 roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany.

Biorąc powyższe za punkt wyjścia, jak również okoliczność, że rzeczony lot miał mieć miejsce w dniu 26 października 2018 r., a zatem przed dniem wejścia w życie art. 205c ust. 7 ustawy, w brzmieniu jak powyżej, przyjąć, należy, że do przedmiotowego lotu nie miał zastosowania roczny termin przedawnienia, o którym mowa w tym unormowaniu. Nie znaczy to jednak - jak chce tego strona apelująca - iż w takiej sytuacji nie będzie obowiązywał roczny termin przedawnienia. Sąd Okręgowy w pełni bowiem podziela w tym zakresie stanowisko Sądu I instancji, iż na gruncie sprawy niniejszej zastosowanie znajdzie roczny termin, na który wskazano w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2017 r., III CZP 111/16, zgodnie z którą roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, przedawnia się w terminie rocznym na podstawie art. 778 k.c., zgodnie z którym roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany. Powyższy pogląd Sądu Najwyższego uznać należy za ugruntowany. Sąd Okręgowy również w pełni go aprobuje i przyjmuje za własny.

Biorąc powyższe za punkt wyjścia należało rozważyć podnoszoną w apelacji kwestię oceny, kiedy doszło do wszczęcia postępowania reklamacyjnego. Strona apelująca stała w tym zakresie na stanowisku, że błędnie Sąd Rejonowy przyjął, że powodowie proces reklamacyjny rozpoczęli w marcu 2019 r. (a zatem przed dniem wejścia znowelizowanych przepisów), podczas gdy powodowie zgodnie i świadomie złożyli reklamację za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, w oparciu o udzielone pełnomocnictwo dopiero pismem z dnia 26 lipca 2019 r. (a zatem po wejściu w życie znowelizowanych przepisów). Sąd I instancji w tym zakresie wskazał, że brak było podstaw do podzielenia stanowiska powodów, iż do wszczęcia sprawy doszło na gruncie znowelizowanych przepisów, bowiem Sąd Rejonowy zważył, że z dokumentów dołączonych do pozwu wynika, iż pierwotnie wniosek o wypłatę odszkodowania z tytułu odwołanego lotu został skierowany do pozwanej najpóźniej w marcu 2019 r. – kiedy to została przesłana powodom odpowiedź na reklamację. Z tego względu Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska powodów, by „wszczęcie sprawy” nastąpiło już na gruncie znowelizowanych przepisów.

Sąd Okręgowy w pełni podziela taką ocenę i tym samym stwierdza, że jako bezzasadny należało ocenić zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Jednocześnie dla wzmocnienia argumentacji Sądu Rejonowego należy odwołać się do treści pozwu wniesionego w sprawie, w uzasadnieniu którego wskazano, że z uwagi na powyższe (odwołany z uwagi na strajk lot) , została zgłoszona za pośrednictwem poczty elektronicznej reklamacja usługi przelotu z dnia 26 października 2018 r. świadczonej przez (...) S.A. W dniu 12 marca 2019 r. na adres mailowy współpracownika powoda T. T., tj. na adres: „(...)” pozwana poinformowała, że reklamacja nie została uwzględniona.

Biorąc powyższe pod uwagę, nie ulega wątpliwości, że wbrew stanowisku strony apelującej, rację miał Sąd Rejonowy przyjmując, że do zgłoszenia reklamacji doszło najpóźniej w dniu 12 marca 2019 r., skoro w tym dniu poinformowano o jej nieuwzględnieniu. Przy czym należy mieć na uwadze, że podejmowane w dalszym toku postępowania – w szczególności na etapie postępowania apelacyjnego - próby kwestionowania mocy dowodowej maila z dnia 12 marca 2019 r., nie mogą odnieść zamierzonego skutku i winny zostać ocenione jako przyjęta jedynie na potrzeby niniejszego postępowania linia obrony. W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew twierdzeniu strony apelującej, jako wykazane uznać należy, że reklamacja, która skutkowała odmową jej uwzględnienia w dniu 12 marca 2019 r., została złożona przez wszystkich pozwanych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że powód T. T. działał w imieniu całej grupy powodów, w tym znaczeniu, że cała korespondencja związana z rzeczonym lotem trafiała najpierw do niego, a dopiero od niego do rodziny H., świadczy o tym choćby korespondencja mailowa związana z zakupem biletów na lot, z której wynika, że bilety trafiły najpierw do T. T., który przesłał je następnie w części dotyczącej rodziny H. do F. H. /k.14-18/. Analogiczny wniosek należy wysnuć z treści pisma z dnia 26 lipca 2019 r. skierowanego przez pełnomocnika powodów r. pr. A. B. do (...) S.A., z którego treści wynika, że pełnomocnik został umocowany przez F. i A. H. oraz T. T. do ich reprezentowania w sprawie zgłoszenia reklamacji usługi przelotu oraz roszczenia o zapłatę należności w kwocie 3.000 EUR tytułem odszkodowania za odwołanie lotu nr (...) z W. do T. w dniu 26 października 2018 r. W dalszej części pisma zawarto zapis, że T. T. zgłosił reklamację usługi przelotu świadczonej przez (...) S.A. i w dniu 12 marca 2019 r. otrzymał informację, że reklamacja nie została uwzględniona. Tym samym nie ulega wątpliwości, iż doszło do zgłoszenia reklamacji i podnoszone w apelacji wątpliwości, że na podstawie treści maila z dnia 12 marca 2019 r. nie jest możliwe ustalenie, kto zgłosił roszczenie, jakich osób dotyczyło zgłoszenie i w jakiej wysokości, nie mogą zostać uwzględnione, mail ten stanowił bowiem ostatni element ciągu zdarzeń zapoczątkowanych zgłoszeniem reklamacji, której fakt został przyznany zarówno w treści uzasadnienia pozwu, jak również w ww. piśmie i który wynika pośrednio również z przywołanej już wcześniej korespondencji mailowej dotyczącej zakupionych biletów. Łączna analiza całokształtu dokumentów i złożonych oświadczeń musi prowadzić do wniosku, że rzeczona reklamacja została złożona najpóźniej w dniu 12 marca 2019 r. i dotyczyła wszystkich pozwanych. Nie można też nie zauważyć, że mimo treści uzasadnienia pozwu i pisma z dnia 26 lipca 2019 r., gdzie wprost wskazano na fakt złożenia reklamacji, w uzasadnieniu apelacji konsekwentnie podnoszono, że powodowie po raz pierwszy zwrócili się do pozwanej o wypłatę odszkodowania pismem z dnia 26 lipca 2019 r. Sprzeczność zatem twierdzeń strony powodowej jest niewątpliwa, w szczególności jeśli uwzględni się, że pismo z 26 lipca 2019 r. składane było również w imieniu T. T., co do którego stwierdzono wprost, że zgłosił reklamację.

Reasumując zatem w ocenie Sądu Okręgowego przyjąć należało, że pierwsza reklamacja złożona została najpóźniej w dniu 12 marca 2019 r. i dotyczyła wszystkich powodów, którzy od początku działali jako grupa, która razem zakupiła bilety i zbiorczo zgłosiła reklamację dotyczącą odwołanego lotu. Zdaniem Sądu Okręgowego nawet jeśli faktycznie czynił to T. T., to czynił to zarówno w zakresie zakupu biletów, jak i w zakresie zgłoszenia reklamacji w imieniu wszystkich powodów. Przeciwko tezie, że pierwsza reklamacja została zgłoszona dopiero pismem z dnia 26 lipca 2019 r., świadczy również okoliczność, że powszechną praktyką jest zgłaszanie reklamacji w krótkim czasie od odwołanego lotu, tym samym nie dziwi fakt, że T. T. dokonał takiego zgłoszenia, choćby - jak twierdzi strona apelująca - za pośrednictwem pracownika biura zajmującego się pośredniczeniem w zakupie biletów lotniczych. Chociaż, co należy też podkreślić, pracownik ten posługiwał się adresem mailowym – (...) , co do którego z kolei w treści uzasadnienia pozwu wskazano, że jest to adres „ współpracownika powoda T. T.”, nie zaś pośrednika. Nadto nie można nie dostrzec, że w piśmie z dnia 26 lipca 2019 r. powołano się na numer sprawy: (...)/ (...), czyli analogiczny numer jak w treści maila z dnia 12 marca 2019 r., a zatem kontynuowano korespondencję w już istniejącej sprawie o nadanym numerze, co również przeczy tezie o nie zgłoszeniu reklamacji do dnia 12 marca 2019 r. W ocenie zatem Sądu Okręgowego reklamacja z dnia 26 lipca 2019 r. nie była pierwszą reklamacją w niniejszej sprawie, a tym samym zarzut błędnych ustaleń faktyczny, jak również zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., nie zasługiwały na uwzględnienie. Powodowie zgłosili reklamację najpóźniej w dniu 12 marca 2019 r., a tym samym dalsze rozważania Sądu Rejonowego poczynione odnośnie przedawnienia ich roszczenia ocenić należy jako prawidłowe. W konsekwencji nie zasługiwały również na uwzględnienie zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego w zakresie przedawnienia roszczenia powodów.

Odnosząc się natomiast finalnie do kwestii nie zastosowania na gruncie sprawy niniejszej przepisu art. 5 k.c., to w ocenie Sądu Okręgowego nie można było przyjąć, wbrew twierdzeniu apelacji, iżby strona pozwana dopuściła się naruszenia zasad współżycia społecznego, w szczególności poprzez naruszenie zasady uczciwego i sprawiedliwego postępowania wobec kontrahentów. Powyższych naruszeń powodowie upatrywali w fakcie, że strona pozwana dążyła do tego, aby „zmusić” powodów do wystąpienia na drogę sądową, w szczególności zaś nielojalnym miałoby być zachowanie strony pozwanej, która po wydaniu nakazu zapłaty zwróciła się o podanie danych do przelewu, który mimo to nie nastąpił. W ocenie Sądu Okręgowego sam fakt odmowy wypłaty odszkodowania i związana z tym konieczność wystąpienia na drogę sądową nie mogą świadczyć o naruszeniu zasad współżycia społecznego. Nie ulega wątpliwości, że wobec odwołania rzeczonego lotu z powodu strajku pracowników przewoźnik chciał poddać ocenie Sądu, czy takie zdarzenie stanowi okoliczność zwalniającą go z odpowiedzialności. Sam fakt odmowy wypłaty odszkodowania na etapie przedsądowym nie może zatem stanowić skutecznego zarzutu wobec przewoźnika. Natomiast jeśli chodzi o zachowanie w czasie trwania procesu, w szczególności zaś skierowanie żądania przedstawienia danych do przelewu, do którego ostatecznie nie doszło, to rację miał Sąd Rejonowy przyjmując, że zachowanie takie nie miało charakteru umyślnego zwodzenia powodów, mającego na celu doprowadzenie do przedawnienia roszczeń. Należy raczej przyjąć, że rzeczony mail bądź stanowił oczywistą omyłkę, albo wobec wysłania go przez aplikanta adwokackiego został wysłany przedwcześnie bez uzgodnienia z mocodawcą. Jednak tak, czy inaczej, to zdaniem Sądu Okręgowego powołane przez powodów okoliczności nie mogły skutecznie doprowadzić do nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia na podstawie art. 5 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu w instancji odwoławczej zostało wydane w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, w zw. z art. 108 § 1 zdanie 2 k.p.c.

Agnieszka Wiśniewska