Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodnicząca:	Sędzia Aleksandra Łączyńska
Protokolant:	Karolina Dzadza

po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W.

z dnia 15 marca 2022 r., sygn. akt II C 3835/21

zmienia zaskarżony wyrok w pkt 2 w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 500 EUR (pięćset euro) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 października 2021 r. do dnia zapłaty i w pozostałym zakresie powództwo oddala oraz w pkt 3 w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.117 zł (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

oddala apelację w pozostałym zakresie;

zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Aleksandra Łączyńska

Sygn. akt V Ca 1810/22

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 500 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3 października 2021 roku do dnia zapłaty, a także o przyznanie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, wskazując że dochodzona pozwem kwota stanowi odszkodowanie z tytułu odwołania lotu z 30 lipca 2021 roku wyznaczonego na godzinę 9:15 na trasie z lotniska w K. do Z., którym podróżować mieli M. K. i małoletni T. K.. W istocie lot rozpoczął się o godzinie 3:00. Powód wyjaśnił, że umową cesji zawartą z przedstawicielem ustawowym małoletniego pasażera - jego matką, a zarazem współpasażerem M. K., została przelana na jego rzecz ww. wierzytelność. Do chwili obecnej pozwany nie wypłacił należnego odszkodowania. Jako podstawę prawną roszczenia powód wskazał Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91.

W odpowiedzi na pozew (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przewidzianych.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2022 roku, sygn. akt II C 3835/21 upr, Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie odmówił odrzucenia pozwu, oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oddalając powództwo jako nieudowodnione zauważył, że jedynym dowodem, który wskazywać miałby na to, że samolot miał wystartować 30 lipca 2021 roku o godzinie 9:15 była umowa zawarta z (...), w której wskazano nadto, ze godziny przelotu są przybliżone. Zdaniem Sądu meriti dokument ten stanowi wyłącznie dowód potwierdzający złożenie oświadczenia wiedzy podmiotu trzeciego. Pozwany przewoźnik nie może ponosić odpowiedzialności za informacje przekazywane konsumentom przez biuro podróży, zaś wobec zaprezentowania przez stronę pozwaną wydruku z wewnętrznego systemu, Sąd I instancji doszedł do przekonania, że lot pierwotnie był zaplanowany na godzinę inną niż wskazana w umowie, zaś lot odbył się zgodnie z planem.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód, skarżąc go w części oddalającej powództwo oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Orzeczeniu Sądu I instancji zarzucił naruszenie:

- art. 5 ust. 1 lit. c pkt iii) w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, poprzez jego niezastosowanie, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa i braku obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz powoda, w sytuacji, w której poprzednikom prawnym powoda przysługiwało odszkodowanie z tytułu odwołania lotu;

- art. 2 lit. l w zw. z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez jego błędną wykładnię skutkującą brakiem uznania spornego rejsu jako lotu odwołanego, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu, uwzględniająca orzeczenie TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20 oraz orzeczenie TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawie C-263/20 (...) przeciwko (...), winna prowadzić do wniosku, że przyspieszenie godziny wylotu o 6 godzin 15 minut względem pierwotnie planowanej godziny wylotu, należy uznać za lot odwołany;

- art. 3 ust. 2 lit. a w zw. z art. 2 lit. g rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez organizatora wycieczek nie może wiązać przewoźnika lotniczego, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu, uwzględniająca orzeczenie TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20 winna prowadzić do wniosku, że rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez organizatora wycieczek ma tę samą wartość co rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego, a w związku z tym godziny wskazane przez organizatora wycieczek są wiążące dla przewoźnika lotniczego;

- art. 2 lit. h) w zw. z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że rozkład spornego lotu wskazany w umowie o udział w imprezie turystycznej z dnia 19 lipca 2021 r. przez organizatora wycieczek nie mógł być wiążący dla pozwanego przewoźnika lotniczego, gdyż była to jedynie godzina „przybliżona” i nie została przez niego potwierdzona, podczas gdy prawidłowa tego przepisu, uwzględniająca orzeczenie TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawach połączonych C- 146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20 winna prowadzić do wniosku, że planowy czas przylotu danego lotu w rozumieniu tych przepisów może, dla celów odszkodowania należnego na podstawie art. 7 tego rozporządzenia, wynikać z „innych dowodów” w rozumieniu art. 2 lit. g) tego rozporządzenia, które zostały przekazane pasażerowi przez organizatora wycieczek;

- art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że powód nie sprostał ciężarowi udowodnienia faktu wykazania wymiaru opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego, uprawniającego do dochodzenia odszkodowania, podczas gdy z przedłożonych przez powoda dokumentów w postaci umowy o udział w imprezie turystycznej z dnia 19 lipca 2021 r. oraz wiadomości e-mail z dnia 19 lipca 2021 r. „Informacje na temat godzin przelotów dla rezerwacji nr (...)” otrzymanych przez poprzedników prawnych powoda od organizatora wycieczek wynika, że pozwany dokonał zmiany rozkładu lotu na 11 dni przed wylotem, która to zmiana była zmianą znaczącą, gdyż zakładała przyspieszenie godziny wylotu o 6 godzin 15 minut względem pierwotnie planowanej godziny wylotu, przez co lot ten należy zakwalifikować jako lot odwołany (tak wyrok TSUE z 21.12.2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C- 270/20, pkt 87 oraz wyr. TSUE z 21.12.2021 r. w sprawie (...) przeciwko (...), C-263/20, pkt 35)

- art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że powoda obciążał ciężar wykazania wymiaru opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego podczas, gdy zmianę rozkładu lotu (która to zmiana była zmianą znaczącą) należy zakwalifikować jako lot odwołany (tak wyrok TSUE z 21.12.2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C- 188/20, C-196/20 i C-270/20, pkt 87 oraz wyr. TSUE z 21.12.2021 r. w sprawie (...) przeciwko (...), C-263/20, pkt 35) a przez co powód nie miał obowiązku wykazywania wymiaru opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego, gdyż nie był to lot opóźniony;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i brak jego wszechstronnego rozważenia, wyrażającego się w niezasadnym przyjęciu, że powód nie wykazał, że pasażer doznał dużego opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych co do faktu braku opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego w wymiarze przekraczającym 3 godziny, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego, w szczególności dowodu z dokumentu w postaci umowy o udział w imprezie turystycznej z dnia 19 lipca 2021 r. oraz wiadomości e-mail z dnia 19 lipca 2021 r. „Informacje na temat godzin przelotów dla rezerwacji nr (...)” otrzymanej przez poprzedników prawnych powoda od organizatora wycieczek wynika, że pozwany dokonał zmiany rozkładu lotu na 11 dni przed wylotem, która to zmiana była zmianą znaczącą, gdyż zakładała przyspieszenie godziny wylotu o 6 godzin 15 minut względem pierwotnie planowanej godziny wylotu, przez co lot ten należy zakwalifikować jako lot odwołany (tak wyrok TSUE z 21.12.2021 r. w sprawach połączonych 0-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20, pkt 87 oraz wyr. TSUE z 21.12.2021 r. w sprawie (...) przeciwko (...), C-263/20, pkt 35)

Wskazując na powyższe, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 500 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 października 2021 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda okazała się zasadna, co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda kwoty wskazanej w pozwie. Roszczenie powoda podlegało oddaleniu jedynie co do nieznacznej części dochodzonych odsetek.

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji, przyjmując je za własne i czyniąc integralną częścią poniższych rozważań, za wyjątkiem ustalenia przez Sąd meriti, że przelot z K. do Z. w dniu 30 lipca 2021 roku nie był opóźniony. W konsekwencji, Sąd Okręgowy nie widzi konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania. W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd II instancji uznał, odmiennie niż Sąd Rejonowy, że powód wykazał zasadność powództwa co do zasady.

Istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku, gdy pasażerowie zostali poinformowani przez biuro podróży, z którym zawarli umowę o udział w imprezie turystycznej, o godzinie przelotu, a następnie o zmianie tej godziny na znacznie wcześniejszą, pasażerom przysługuje odszkodowanie w oparciu o przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. Kwestia ta była przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20. Jak wskazał Trybunał, prawdą jest, że art. 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 tego rozporządzenia nie precyzują sposobu, w jaki należy traktować przyśpieszenie lotu. Jednakże zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 46 niniejszego wyroku wykładnia przepisu prawa Unii powinna uwzględniać jego brzmienie, jak również jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi. W tym względzie, co się tyczy kontekstu, w jaki wpisują się art. 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004, należy wskazać, że rozporządzenie to odnosi się do przypadków przyśpieszenia lotu w ramach zmian planu podróży, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) owego rozporządzenia. Ten ostatni ze wskazanych przepisów przewiduje bowiem, że obsługujący przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania pasażerowi, którego lot został odwołany, chyba że przewoźnik ten poinformuje go o odwołaniu w terminie przewidzianym w tym przepisie i zaoferuje pasażerowi zmianę planu podróży, umożliwiającą mu odlot nie wcześniej niż, w zależności od przypadku, jedna lub dwie godziny przed planowym czasem odlotu oraz dotarcie do miejsca docelowego w czasie krótszym niż, w zależności od przypadku, cztery lub dwie godziny po pierwotnie przewidzianym czasie przylotu. Z powyższego wynika, że prawodawca Unii uznał, iż duże przyśpieszenie lotu może spowodować poważne niedogodności dla pasażerów z tych samych powodów co opóźnienie lotu, jako że w wyniku przyśpieszenia pasażerowie tracą możliwość swobodnego dysponowania własnym czasem oraz zorganizowania podróży lub pobytu zgodnie ze swoimi oczekiwaniami. Jest tak w szczególności w przypadku, gdy pasażer, podjąwszy wszelkie wymagane środki ostrożności, nie jest w stanie stawić się na lot z powodu przyśpieszenia lotu, który zarezerwował. Tak jest również w przypadku, gdy pasażer jest zmuszony do dostosowania się w znaczący sposób do nowej godziny odlotu, aby móc skorzystać z danego lotu. Ponadto należy przypomnieć, że główny cel realizowany przez rozporządzenie nr 261/2004 polega, jak wynika z jego motywu 1, na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony pasażerów (wyrok z dnia 17 września 2015 r., (...), C-257/14, EU:C:2015:618, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo). Trybunał orzekł w związku z tym, że w świetle tego celu przepisy przyznające prawa pasażerom lotniczym powinny być interpretowane szeroko (wyrok z dnia 22 kwietnia 2021 r., A. A., C-826/19, EU:C:2021:318, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo). Jako że rozporządzenie nr 261/2004 dąży do zapewnienia naprawienia, w sposób ujednolicony i natychmiastowy, różnego rodzaju szkód, które stanowią poważne niedogodności przy transporcie lotniczym pasażerów (wyrok z dnia 3 września 2020 r., D., C-356/19, EU:C:2020:633, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo) oraz z uwagi na poważne niedogodności, jakie mogą powstać dla pasażerów w okolicznościach takich jak te, o których mowa w pkt 76 niniejszego wyroku, pojęcie „odwołania” należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono sytuację, w której lot jest znacznie przyśpieszony (pkt 74 – 80).

Trybunał wskazał nadto, że z art. 5 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) tego rozporządzenia wynika, że każde przyśpieszenie wynoszące jedną godzinę lub mniej może prowadzić do zwolnienia obsługującego przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerowi na podstawie art. 7 wspomnianego rozporządzenia. Należy zatem uznać, że to, czy przyśpieszenie wynosi więcej niż jedną godzinę, czy też jedną godzinę lub mniej stanowi punkt odniesienia dla ustalenia, czy przyśpieszenie jest znaczne, czy nieznaczne dla celów stosowania art. 5 tego rozporządzenia. Taka wykładnia jest zgodna z wyważeniem interesów pasażerów linii lotniczych i interesów obsługujących przewoźników lotniczych, do którego dążył prawodawca Unii, przyjmując rozporządzenie nr 261/2004 (zob. analogicznie wyrok z dnia 23 października 2012 r., N. i in., C-581/10 i C-629/10, EU:C:2012:657, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo). Umożliwiając bowiem pasażerom uzyskanie odszkodowania z tytułu poważnych niedogodności w związku ze znacznym przyśpieszeniem lotu, taka wykładnia zwalnia obsługujących przewoźników lotniczych z obowiązku wypłaty odszkodowania, jeżeli informują oni pasażerów lotniczych o przyśpieszeniu lotu na warunkach przewidzianych w art. 5 ust. 1 lit. c) ppkt (i)–(iii) tego rozporządzenia. W świetle powyższych rozważań art. 2 lit. l) i art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że lot jest uznany za „odwołany”, gdy obsługujący przewoźnik lotniczy przyśpiesza go o ponad godzinę (pkt 84-87).

Trybunał stwierdził również, że przewoźnik lotniczy, który złożył ofertę transportu lotniczego odpowiadającą ofercie wskazanej przez organizatora wycieczek w ramach jego stosunku z pasażerem, nawet jeśli możliwe są zmiany względem tej oferty, powinien zostać uznany za mającego zamiar wykonania lotu w rozumieniu art. 2 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004. Taka interpretacja jest poparta celem zapewnienia wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, ustanowionym w motywie 1 rozporządzenia nr 261/2004, ponieważ pozwala zagwarantować, że przewożonym pasażerom zostanie wypłacone odszkodowanie lub udzielone wsparcie bez konieczności uwzględnienia uzgodnień poczynionych przez przewoźnika lotniczego, który zdecydował się wykonać sporny lot w czasie innym od pierwotnie przewidzianego celem zapewnienia wykonania tego konkretnie lotu (zob. podobnie wyrok z dnia 4 lipca 2018 r., W. i in., C-532/17, EU:C:2018:527, pkt 23). Należy również wyjaśnić, że w przypadku gdy obsługujący przewoźnik lotniczy byłby zobowiązany do wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie rozporządzenia nr 261/2004 z powodu zachowania organizatora wycieczek, przewoźnik ten ma możliwość dochodzenia odszkodowania za poniesione szkody od organizatora wycieczek zgodnie z art. 13 tego rozporządzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 11 maja 2017 r., K., C-302/16, EU:C:2017:359, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo). Mając na uwadze powyższe, art. 2 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że przewoźnik lotniczy może zostać uznany za „obsługującego przewoźnika lotniczego” w rozumieniu tego przepisu w odniesieniu do danego pasażera, gdy ów pasażer zawarł umowę z organizatorem wycieczek na konkretny lot obsługiwany przez tego przewoźnika lotniczego, przy czym przewoźnik lotniczy nie potwierdził rozkładu godzin lotu ani organizator wycieczek nie dokonał rezerwacji dla tego pasażera u owego przewoźnika lotniczego (pkt 59-62).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że poprzednicy prawni powoda, M. K. i T. K., którzy zawarli 19 lipca 2021 roku z (...) sp. z o.o. umowę o udział w imprezie turystycznej byli uprawnieni do otrzymania odszkodowania za opóźniony lot w oparciu o przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Odnosząc się do podnoszonej w toku procesu argumentacji strony pozwanej, iż wylot był pierwotnie zaplanowany przez przewoźnika na godz. 3:00 i o tej godzinie samolot wystartował, wobec czego lot nie był opóźniony, wskazać należy, iż okoliczność ta nie wpływa na prawo pasażerów do otrzymania świadczenia w trybie ww. rozporządzenia. Jak bowiem wskazał TSUE w powołanym wyroku, uznanie że rezerwacja może zostać potwierdzona jedynie przez przewoźnika lotniczego, co oznaczałoby nałożenie na pasażera ciężaru weryfikacji informacji dostarczonych przez organizatora wycieczek, byłoby sprzeczne z celem polegającym na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, ustanowionym w motywie 1 tego rozporządzenia. Rozporządzenie nr 261/2004 ma bowiem na celu zapewnienie, aby ryzyko dostarczenia pasażerom przez organizatorów wycieczek nieprawidłowych informacji w trakcie wykonywania przez nich ich określonej działalności ponosił przewoźnik lotniczy. W tym kontekście pasażer nie bierze udziału w stosunkach między przewoźnikiem lotniczym, a organizatorem wycieczek i nie można od niego wymagać, aby uzyskał informacje w tym zakresie. Jeśli zatem organizator wycieczki sprzedając ją pasażerom wiedział, że godzina przelotu jest inna niż podaje, pasażer nie może ponosić z tego tytułu negatywnych konsekwencji.

W realiach niniejszej sprawy, w dniu 19 lipca 2021 r. organizator imprezy turystycznej poinformował uczestników, że przybliżone godziny przelotu na trasie K. –Z. to 9:15 – 12:35. Następnie, tego samego dnia, przesłano uczestnikom informację mailową, iż wylot z K. nastąpi o godz. 3:00, a zatem ponad 6 godzin wcześniej. W ocenie Sądu Okręgowego, w przypadku tak znacznej zmiany godzin przelotu nie sposób mówić, by pierwotnie podane przez organizatora godziny były przybliżone do tych rzeczywistych, różnica była bowiem znaczna. Należy mieć również na względzie, że zmiana terminu lotu może powodować odpowiedzialność touroperatora na zasadach ogólnych, jako nienależyte wykonanie umowy (art. 471 k.c.), stąd zasadnym jest zabezpieczenie interesów przedsiębiorcy poprzez dopuszczenie możliwości zmiany terminu lotu. W ocenie Sądu Okręgowego jednak zmiana ta musi się mieścić w ramach zakreślonych przez Rozporządzenie 261/2004, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca, by przewoźnik został zwolniony z odpowiedzialności odszkodowawczej za opóźniony lot w oparciu o przepisy tego Rozporządzenia.

Wskazać należy, iż stosownie do treści art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia 261/2004, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej (nie wcześniej niż na) dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub iii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

W przedmiotowej sprawie nie zaszły wyjątki określone w powyższym przepisie. Pasażerowie zostali bowiem poinformowani o zmianie godzin przelotu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu, niemniej zaoferowana zmiana planu podróży nie umożliwiała im wylotu nie wcześniej niż na dwie godziny przed planowym czasem odlotu – wylot nastąpił ponad 6 godzin wcześniej.

Biorąc pod uwagę całokształt wskazanych wyżej okoliczności, Sąd odwoławczy uznał, iż powód wykazał wymiar opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego uzasadniający konieczność przyznania mu jako następcy prawnemu M. K. i T. K. odszkodowania w łącznej wysokości 500 EUR, tj. po 250 EUR za każdego z pasażerów.

Powodowi należą się również odsetki za opóźnienie w wypłacie odszkodowania. Podkreślić należy, iż rozporządzenie 261/2004 nie reguluje innych kwestii cywilnoprawnych niż te, które są przedmiotem jego regulacji. W pozostałym zakresie zastosowanie znajdują zatem reguły krajowych porządków prawnych w dziedzinie prawa cywilnego. Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Roszczenia odszkodowawcze oparte na przepisach rozporządzenia 261/2004 wynikają z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, przez co mają charakter bezterminowy. Z tego względu termin wymagalności tego roszczenia można oznaczyć dopiero po wezwaniu dłużnika do zapłaty. Z akt sprawy wynika, że strona pozwana została wezwana do zapłaty pismem z dnia 2 września 2021 r., w którym wyznaczono termin 30 dni na spełnienie świadczenia. Wezwanie zostało doręczone przewoźnikowi w dniu 20 września 2021 r. (k. 78). Sąd odwoławczy przyjął zatem, że powód mógł domagać się zapłaty odsetek począwszy od dnia 21 października 2021 r. Tym samym nie zasługiwało na uwzględnienie żądanie zapłaty odsetek za okres wcześniejszy, tj. od dnia 3 października 2021r.

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskrzony wyrok w punkcie 2. w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 500 EUR wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 października 2021 r. do dnia zapłaty i w pozostałym zakresie powództwo oddalił, tj. co do odsetek od dnia 3 października 2021 do dnia 20 października 2021 r. W tej również części apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Konsekwencją powyższej zmiany, była również konieczność zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem I instancji. Mając na uwadze, iż powód wygrał postępowanie w całości, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. należało zasądzić na jego rzecz od strony pozwanej kwotę w łącznej wysokości 1.117 zł, na którą złożyła się opłata od pozwu w wysokości 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł, ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.

O kosztach w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 i § 10 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia.

Aleksandra Łączyńska