Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia (del.) Renata Jabłońska

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w W.

z dnia 22 sierpnia 2023 r., sygn. akt II C 1432/22

1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu następującą treść:

„I. zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 4.998,90 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.317 zł (jeden tysiąc trzysta siedemnaście złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.”,

2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 850 zł (osiemset pięćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt V Ca 3480/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 marca 2022 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 4 998,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 października 2019 r. do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dnia 22 kwietnia 2022 r., sygn. akt I Nc 1544/22, Referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył w całości wydany w sprawie nakaz zapłaty i wniósł o oddalenie powództwa, oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy - Woli w Warszawie w pkt 1. oddalił powództwo oraz w pkt 2. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła strona powodowa, zaskarżając wyrok w całości. Powyższemu orzeczeniu zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, a mianowicie:

a) art. 233 § 1 k.p.c.,

b) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c.,

c) art. 227 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. w zw. z art. 3 k.p.c.,

d) art. 505 ⁶ § 3 k.p.c.,

f) art. 248 § 1 k.p.c.,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 509 § 1 k.c.,

b) art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c.,

c) art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 6 i 11 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 30 ust 1 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim,

d) art. 509 k.c. w zw. z art. 510 k.c. w zw. z art. 60 k.c.,

e) art. 5 k.c.

Wobec powyższych zarzutów powód wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. I poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 4.998,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 października 2019 r. do dnia zapłaty;

2) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. II poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu za pierwszą instancję stosownie do norm prawem przepisanych;

3) zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania przed sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

Ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd II instancji braku istnienia przesłanek do zmiany zaskarżonego wyroku, wniósł o uchylenie wyroku Sądu I instancji i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o:

1) oddalenie apelacji powoda w całości,

2) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w zakresie zmierzającym do zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie powództwa.

Sąd Odwoławczy akceptuje ustalenia faktyczne Sądu I instancji, które sprowadzały się do chronologicznego przedstawienia zaistniałych zdarzeń, a przy tym były niesporne pomiędzy stronami, oceniając je jako prawidłowe, kompleksowe i znajdujące pełne odzwierciedlenie w materiale dowodowym zebranym w sprawie, przyjmując je jednocześnie za własne. Sąd Rejonowy nie dokonał ustaleń faktycznych w zakresie istotnych okoliczności - w zakresie kwot wpłaconych przez kredytobiorcę na poczet spłaty prowizji i odsetek. W ocenie Sądu Okręgowego na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach niniejszego postępowania ustalić należało, iż kredytobiorca dokonał na rzecz pozwanego wpłaty kwoty 4.199,07 zł tytułem spłaty odsetek w okresie od 02.10.2019 r. do 07.11.2021 r. oraz wpłaty kwoty 799,83 zł tytułem kosztów prowizji. Sąd Odwoławczy nie zgadza się z oceną prawną Sądu Rejonowego odnoszącą się do cesji wierzytelności. W ocenie Sądu odwoławczego umowę cesji uznać należy za ważną i skuteczną, a tym samym stanowiącą podstawę legitymacji czynnej strony powodowej.

W kontekście brzmienia art. 509 § 1 k.c., jak również w świetle ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego nie można mieć wątpliwości co do możliwości przeniesienia roszczeń i uprawnień przysługujących pierwotnie konsumentowi na przedsiębiorcę. W ocenie Sądu Okręgowego pozbawienie konsumenta prawa do dokonania cesji byłoby w istocie sprzeczne z interesem konsumenta. Konsument ma prawo zbyć swoją wierzytelność, zwłaszcza jeśli uwzględni się, że dochodzenie zwrotu poniesionych kosztów przez samego konsumenta wiązałoby się dla tego ostatniego z koniecznością dochodzenia należności na drodze sądowej i ponoszeniem związanych z tym kosztów – którą to okoliczność uznać należy za niewątpliwą w świetle konsekwentnego stanowiska odmownego strony pozwanej. Tym samym nie można nie uwzględnić, że w istocie możliwość dokonania cesji jest dla konsumenta korzystna i chroni jego interes.

W tym kontekście wskazać należy, iż przedmiotowa umowa powierniczego przelewu wierzytelności zawarta między Ł. S. a powodem obejmowała wszelkie wierzytelności pieniężne zarówno obecne, jak i przyszłe, wynikające z umowy kredytu gotówkowego (konsumenckiego) z dnia 02.10.2019 r., przysługujące mu w stosunku do kredytodawcy, obejmujące w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów, wierzytelność o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą kredytu, wierzytelność mogącą wynikać z zastosowania art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przewidującego tzw. sankcję kredytu darmowego, wraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami (m.in. odsetkami za zwłokę i opóźnienie). Ł. S. udzielił również powodowi pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 u.k.k., przewidującego sankcję tzw. kredytu darmowego oraz do jego dalszego wykorzystania w kontaktach z właściwymi podmiotami zarówno w postępowaniu przedsądowym, jak i w postępowaniu sądowym, w szczególności poprzez przesłanie złożonego oświadczenia kredytodawcy. Następnie, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, powód złożył Bankowi oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, wskazując liczne naruszenia zawarte w przedmiotowej umowie pożyczki oraz wezwał do zapłaty. Oceniając powyższe działania odnieść się należało również do kwestii pełnomocnictwa udzielonego powodowi do złożenia ww. oświadczenia. Wskazać należy co prawda, iż zgodnie z art. 99 § 1 k.c. pełnomocnictwo do dokonania określonej czynności prawnej musi być sporządzone w tej samej formie, jakiej prawo wymaga dla czynności do jakiej ma być wykorzystane. Należy jednak pamiętać, że oświadczenie konsumenta powinno być złożone w formie pisemnej ad probationem na podstawie art. 45 ust. 1 u.k.k. w zw. z art. 73 § 1 k.c. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lipca 2019 r. V ACa 118/18). Jeżeli dochowano takiej formy, czynność konsumenta jest skuteczna i powstaje wtedy sankcja kredytu darmowego. Mając na uwadze całokształt materiału dowodowego, Sąd Odwoławczy nie ma wątpliwości, że doszło do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie udzielenia powodowi przez Ł. S. pełnomocnictwa, a czynność ta była skuteczna. Mając zaś dodatkowo na względzie, że fakt udzielenia tego pełnomocnictwa był potwierdzony w formie dokumentowej - ze wskazaniem nazwy adresu e-mail stron umowy, to w ocenie Sądu II instancji nie było podstaw do podważania faktu udzielenia powodowi pełnomocnictwa do złożenia stosownego oświadczenia. W oparciu o powyższe Sąd Odwoławczy uznaje, iż strona powodowa przedkładając do akt omówioną umowę powierniczego przelewu wierzytelności wykazała, iż posiada w tymże procesie legitymację czynną do dochodzenia roszczenia.

Ponadto Sąd I Instancji dokonał błędnej oceny w zakresie wykładni przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1028 z późn. zm.) poprzez uznanie w konkluzji, iż przedmiotowa umowa kredytowa nie zawierała naruszeń informacyjnych umożliwiających skorzystanie z sankcji kredytu darmowego. Mając na uwadze powyższe oraz ze względu na wzajemną interakcję zarzutów apelującego, Sąd Okręgowy uznał, iż dla zachowania czytelności i przejrzystości niniejszego uzasadnienia, celowym będzie odniesienie się do nich łącznie.

Przechodząc do analizy niniejszej sprawy należy zauważyć, że w myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zaznaczyć należy, iż taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Uwypuklić również należy, że zwalczanie ustaleń faktycznych sądu I instancji i związanej z tym oceny materiału dowodowego może następować tylko poprzez argumenty natury jurydycznej, wykazanie jakie konkretnie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności lub mocy dowodowej lub niesłusznie im ją przyznając. Sąd Okręgowy podziela przy tym stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 1 czerwca 2021 r., że skarżący może dążyć do wykazania wadliwości poczynionych ustaleń faktycznych jedynie powołując się na mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania, które nie sprowadza się bezpośrednio do oceny dowodów ( Postanowienie SN z 1.06.2021 r., I CSK 558/20, LEX nr 3302856). Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż zarzuty strony powodowej co do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy uznać za niezasadne. Sąd Rejonowy prawidłowo bowiem ustalił w stanie faktycznym treść zapisów przedmiotowej umowy, dokonał natomiast nieprawidłowej oceny prawnej tych zapisów pod kątem wypełnienia obowiązków informacyjnych przez pozwany bank, w tym co do wskazania prawidłowej rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.

Zasadność i wysokość roszczenia strony powodowej wynikała w istocie z treści art. 45 ust. 1 u.k.k. Art. 45 ust. 1 u.k.k. stanowi, że w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Stosownie do treści art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k. umowa kredytu konsumenckiego powinna zawierać w swej treści rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Zgodnie z art. 5 pkt 12) u.k.k. rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Innymi słowy jest to wartość wyrażająca procentowy udział kosztów kredytu w stosunku rocznym w całkowitej kwocie kredytu. Co istotne same założenia do obliczenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania zawarte w dokumencie umowy powinny być określone na tyle szczegółowo, aby na podstawie tego dokumentu oraz innych powszechnie dostępnych informacji można było powtórzyć obliczenie i zweryfikować jego poprawność. Zatem obowiązkiem pozwanego było wskazanie prawdziwej wysokości rzeczywistej rocznej stopy procentowej. Wskazanie zaś jakiejkolwiek wysokości RRSO, jeżeli pozostawała ona w sprzeczności z treścią ustawy, jak i dyrektywy nie spełniało minimalnego standardu ustalonego przez ustawę. Ponadto należy przywołać, że art. 5 pkt 6) u.k.k. definiuje natomiast całkowity koszt kredytu jako wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Skoro zatem odsetki stanowią element całkowitego kosztu kredytu, a zostały one policzone w sposób nieprawidłowy, tj. nie od całkowitej kwoty kredytu ale od sumy tej kwoty oraz kwoty prowizji, to należało uznać, że wskazana w umowie kwota odsetek jest zawyżona, a w konsekwencji zawyżone są i całkowite koszty kredytu, i nieprawidłowa jest RRSO obliczona z ich wykorzystaniem. Odsetki, które wchodzą w skład kosztów kredytu, liczone są od całkowitej kwoty kredytu i prowizji, a zatem w sposób fałszywy, stanowią inną wartość procentową tych kosztów. Istotą odsetek kapitałowych jest to, że stanowią wynagrodzenie dla kredytodawcy za to, że kredytobiorca korzysta z jego środków pieniężnych. Naliczanie odsetek od pozaodsetkowych kosztów udzielenia kredytu konsumenckiego nie zasługuje na aprobatę także z tego powodu, że odsetki za korzystanie z kapitału zostały zaliczone przez ustawodawcę w art. 5 ust 6 u.k.k. do kosztów kredytu, a więc do tej samej kategorii co opłaty i prowizje. W rezultacie podzielić należało w całości stanowisko strony powodowej, iż wysokość odsetek określona w umowie została bezpodstawnie zawyżona. Kredytodawca niewątpliwie może naliczać odsetki od kwoty pożyczonego kapitału, jednakże tylko i wyłącznie kwota kapitału rzeczywiście udostępnionego kredytobiorcy może stanowić podstawę naliczania oprocentowania przez cały okres trwania umowy pożyczki. Brak więc podstaw do obciążania kredytobiorcy odsetkami od kosztów kredytu. W konsekwencji obciążenie kredytobiorcy przez pozwanego takimi odsetkami następuje sprzecznie z ww. przepisami ustawy o kredycie konsumenckim. Zatem pozwany pobierając odsetki powinien pobierać je od kwoty udostępnionej kredytobiorcy, a nie zaś jak to robił od kwoty stanowiącej sumę kwoty rzeczywiście udzielonej kredytobiorcy oraz kwoty przeznaczanej na skredytowanie prowizji. W ocenie sądu odwoławczego koszty kredytu i całkowita kwota kredytu to odrębne kategorie pojęciowe i nie jest dopuszczalne, aby pewna kwota pieniężna mogła jednocześnie stanowić część składową każdej z nich. Skoro prowizja została zakwalifikowana wprost do kategorii kosztów kredytu konsumenckiego, to nie może jednocześnie być częścią całkowitej kwoty kredytu, od której będą pobierane dalsze koszty, w tym odsetki. Przyjęcie odmiennej interpretacji stanowiłoby akceptację dla praktyki pobierania dalszych kosztów od kosztów umowy kredytowej. Powyższa wykładnia zgodna jest ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 kwietnia 2016 roku, C-377/14, EU:C:2016:283, zgodnie z którym całkowita kwota kredytu i całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta są pojęciami odrębnymi i w związku z tym całkowita kwota kredytu nie może obejmować żadnych kwot należących do całkowitego kosztu kredytu ponoszonego przez konsumenta. I tak całkowita kwota kredytu w rozumieniu art. 3 lit. I) i art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2008/48 nie obejmuje żadnych kwot, których przeznaczeniem jest wywiązanie się ze zobowiązań podjętych w ramach odnośnej umowy o kredyt, takich jak koszty administracyjne, odsetki, opłata za udzielenie kredytu czy wszelkie inne typy kosztów, które musi ponieść konsument.

W świetle powyższego należy ocenić, że pozwany w zawartej z konsumentem umowie kredytu podał zawyżone wysokości rat, co stanowiło wprowadzenie kredytobiorcy – konsumenta w błąd, i było niedopuszczalną praktyką. Prowadziło jednocześnie do wadliwego określenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) kredytu. Pozwany nie podał także wszystkich założeń przyjętych do obliczenia RRSO. W punkcie 4 ust. 1 pkt 4) umowy wskazano bowiem tylko, że RRSO wylicza się „z zastosowaniem wzoru matematycznego wskazanego w załączniku nr 4 do ustawy o kredycie konsumenckim uwzględniając ww. założenia”. W umowie tej nie określono zaś kwoty kosztów kredytu ponoszonych przez konsumenta, którą przyjęto w obliczeniach RRSO. Brak jest także informacji, czy w obliczeniach RRSO przyjęto faktycznie kwotę „Całkowitej kwoty Kredytu” określoną w punkcie 2 umowy tj. 28.297,58 zł, „kwotę Kredytu” określoną w punkcie 2 umowy tj. 30.496,30 zł, czy też „całkowitej kwoty do zapłaty” tj. 37.072,84 zł określoną w punkcie 4 umowy. Nie budzi wątpliwości, że w oparciu o zapis 4 ust. 1 pkt 4) umowy kredytobiorca nie byłby w stanie samodzielnie wyliczyć RRSO celem zweryfikowania wartości podanej przez pozwanego. Tym samym doszło do naruszenia przywołanego powyżej przepisu art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k., co też aktualizowało podstawę do skorzystania z sankcji darmowego kredytu uregulowanej w art. 45 u.k.k.

W dalszej części należy wskazać, że niespełnienie przez pozwany bank standardów informacyjnych, do których odnosi się orzecznictwo TSUE, pozwala na wyciągnięcie wobec niego negatywnych konsekwencji, w postaci możliwości spłaty przez konsumenta jedynie kwoty kapitału. Za takie uchybienia uważane jest nie tylko nie poinformowanie, ale i złe poinformowanie konsumenta, który nie musi posiadać wiedzy specjalistycznej, by mógł już w chwili podpisywania umowy mieć możliwość realnej oceny opłacalności zaciągniętego zobowiązania (tak: wyrok TS z 9 listopada 2016 r., C-42/15, (...) A.S v. K. B., (...) 2016, Nr 11, poz. I-842).

W ocenie Sądu Okręgowego doszło również do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. w zw. z art. 53 ust. 2 u.k.k. Pozwany formułując zapisy umowy dotyczące terminu i warunków odstąpienia od umowy nie poinformował kredytobiorcy o terminie do odstąpienia od umowy kredytu w sytuacji wskazanej w art. 53 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z tym przepisem: „jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie zawiera elementów określonych w art. 30, konsument może odstąpić od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dnia od dnia dostarczenia wszystkich elementów wymienionych w art. 30”. Nie można tracić z pola widzenia, że obowiązek informacyjny jest wypełniony wtedy, kiedy wymagane elementy umowy są przedstawione w sposób pełny, jednoznaczny i konkretny. Brak pełnej informacji skutkuje tym, że konsument nie zna wszystkich swoich praw i obowiązków. Zapis art. 30 ust. 1 u.k.k. dotyczący obowiązków informacyjnych ma charakter kategoryczny, nie pozostawia on swobody kredytodawcy w zakresie informacji, które mają być zawarte w umowie o kredyt konsumencki. W szczególności nie może on od swojej oceny, że w zawieranej umowie występują wszystkie dane wymagane przez art. 30 ust. 1 u.k.k., uzależniać wypełniania przez siebie obowiązku informacyjnego o uprawnieniu wskazanym w art. 53 ust. 2 u.k.k. Charakter obowiązku informacyjnego powoduje także, że aktualizuje się on zawsze przy formułowaniu zapisów treści umowy o kredyt konsumencki, bez znaczenia natomiast pozostaje, czy brak jego spełnienia doprowadzi u kredytobiorcy do powstania jakiegokolwiek uszczerbku. Z tego względu, skoro art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. ustanawia obowiązek zawarcia w umowie o kredyt konsumencki informacji o terminie, sposobie i skutkach odstąpienia konsumenta od umowy, zaś art. 53 u.k.k. przewiduje dwa terminy odstąpienia od umowy przez konsumenta:

- 14 dni od dnia zawarcia umowy (ust. 1),

- 14 dni od dnia dostarczenia wszystkich elementów wymienionych w art. 30 (ust. 2), to nieprawidłowa była ocena Sądu I instancji, że art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. dotyczy wyłącznie terminu odstąpienia wskazanego w 53 ust. 1 u.k.k.

Reasumując podkreślić należy, iż do oceny skuteczności skorzystania z sankcji kredytu darmowego wystarczające jest wykazanie jednego z naruszeń, o których mowa w przepisie art. 45 u.k.k. Sąd Odwoławczy nie podziela wszystkich twierdzeń powoda co do naruszeń obowiązków informacyjnych zarzucanych pozwanemu bankowi, pominął jednakże ich szczegółową analizę prawną, uznając, iż każde z wyżej wskazanych naruszeń, a w szczególności - najdalej idące naruszenie - wadliwe określenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, stanowiło samodzielną podstawę do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.

W konsekwencji uznać należało, że odsetki (4.199,07 zł) i prowizja (799,83 zł) pobrane przez bank stanowiły świadczenie nienależne i podlegają zwrotowi na podstawie art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. Przedstawione przez powoda wyliczenie wraz z wydrukiem BIK zawierającym informację o wysokości dokonanych przez Ł. S. wpłat nie wzbudzało żadnych wątpliwości i zostało przyjęte za podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone orzeczenie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. oraz art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.998,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty, o tych ostatnich orzekając na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c.

Wydanie orzeczenia reformatoryjnego skutkowało również koniecznością modyfikacji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Sądem Rejonowym. Wobec uwzględnienia powództwa w całości Sąd Okręgowy orzekł o tych kosztach w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zważywszy na uwzględnienie powództwa, pozwany zobowiązany został do zwrotu poniesionych przez powoda kosztów postępowania, na które złożyły się: opłata od pozwu – 400 zł, wynagrodzenie pełnomocnika profesjonalnego – 900 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego przed sądem pierwszej instancji ustalona została na podstawie § 2 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, uznając apelującego za wygrywającego postępowanie w całości. Na koszty strony powodowej złożyły się opłata sądowa od apelacji w wysokości 400 zł i koszty wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 3) w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1) powołanego powyżej rozporządzenia w kwocie 450 zł. Podobnie jak powyżej koszty te na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. zasądzono wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

Sygn. akt V Ca 3480/23

ZARZĄDZENIE

1. (...)