Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 11 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodnicząca: Sędziowie:

Sędzia Agnieszka Łukaszuk (spr.) Magdalena Majewska Agnieszka Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi R. P.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie w sprawie sygn. akt II C 1495/13

postanawia:

1.  stwierdzić, że w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie, pod sygn. akt II C 1495/13 nastąpiła przewlekłość postępowania;

2.  przyznać skarżącemu R. P. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie kwotę 1000 zł (tysiąc złotych) za okres od 22 września 2022 r. do 11 stycznia 2024 r.;

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4.  zwrócić R. P. kwotę 200 zł (dwieście złotych) uiszczoną tytułem opłaty sądowej od skargi i polecić jej wypłacenie ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie.

Sygn. akt V S 364/23

UZASADNIENIE

R. P. w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie o sygn. akt II C 1495/13 toczącej się przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej kwoty 20.000 zł.

Oceniając prawidłowość i terminowość podjętych czynności przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy ustalił:

W dniu 11 lipca 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynął pozew D. C. przeciwko R. P..

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2013 r. powoda zwolniono z kosztów postępowania w całości.

Zarządzeniem z dnia 13 lutego 2014 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 23 lipca 2014 r. W dniu 23 lipca 2014 r. odbyła się rozprawa – nie przesłuchano na niej świadków, którzy się stawili. Jej termin odroczono na 25 września 2014 r. W toku rozprawy w dniu 25 września 2014 r. przesłuchano świadków. Rozprawę odroczono do dnia 10 grudnia 2014 r. W dniu 10 grudnia 2014 r. odbyła się rozprawa – nie przesłuchano na niej świadka, który się stawił. Jej termin odroczono na 23 stycznia 2015 r. W dniu 23 stycznia 2015 r. odbyła się rozprawa, w toku której przesłuchano świadka. Jej termin odroczono na 1 lipca 2015 r. Dopuszczono dowód z opinii biegłego.

W dniu 20 kwietnia 2015 r. do akt wpłynęła opinia biegłego ortopedy.

W dniu 19 czerwca 2015 r. do akt sprawy wpłynęła opinia biegłego psychologa.

W toku rozprawy z dnia 1 lipca 2015 r. pełnomocnikom stron doręczono odpisy opinii biegłych i jej termin odroczono do dnia 28 października 2015 r.

W dniu 28 października 2015 r. odbyła się rozprawa. Jej termin odroczono do dnia 17 lutego 2016 r.

W dniu 14 grudnia 2015 r. do Sądu Rejonowego wpłynęła opinia uzupełniająca.

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2016 r. przyznano wynagrodzenie biegłemu. W dniu 2 lutego 2016 r. biegły zaskarżył orzeczenie referendarza sądowego dotyczące wynagrodzenia. Postanowieniem z dnia 16 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy utrzymał orzeczenie referendarza w mocy.

W dniach 17 lutego 2016 r. i 22 marca 2016 r. odbyły się rozprawy.

W dniu 10 czerwca 2016 r. akta przesłano do biegłego celem sporządzenia opinii. Biegły nie zwrócił akt przed wyznaczonym terminem rozprawy, w związku z czym jej termin odroczono do dnia 12 października 2016 r.

W dniu 18 sierpnia 2016 r. do Sądu Rejonowego wpłynęła opinia biegłego.

Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2016 r. przyznano wynagrodzenie biegłemu.

W dniu 12 października 2016 r. odbyła się rozprawa. Jej termin odroczono do dnia 27 stycznia 2017 r. W toku rozprawy w dniu 27 stycznia 2017 r. przesłuchano biegłego oraz świadka. Termin rozprawy odroczono do dnia 19 maja 2017 r.

Postanowieniem z dnia 21 marca 2017 r. przyznano wynagrodzenie biegłemu.

W dniu 19 maja 2017 r. odbyła się rozprawa, którą odroczono bez terminu.

W dniu 22 sierpnia 2017 r. obyły się oględziny nieruchomości.

Zarządzeniem z dnia 8 listopada 2017 r. wyznaczono termin rozprawy na 9 lutego 2018 r. W dniu 9 lutego 2018 r. odbyła się rozprawa. Jej termin odroczono do dnia 9 maja 2018 r. Rozprawę z 9 maja 2018 r. odroczono na dzień 31 sierpnia 2018 r. Zarządzeniem z dnia 25 lipca 2018 r. odwołano termin rozprawy.

W dniu 8 października 2018 r. do Sądu Rejonowego wpłynęła opinia uzupełniająca. Postanowieniem z dnia 31 października 2018 r. przyznano wynagrodzenie biegłemu. Biegły zasakrżył ww. postanowienie. Sąd Rejonowy zarządził w dniu 7 stycznia 2019 r. wezwanie biegłego do uiszczenia opłaty od skargi na orzeczenie na referendarza. Biegły wniósł zażalenie na wymiar opłaty. Akta sprawy wraz z żaleniem w dniu 9 września 2019 r. przekazano do Sądu Okręgowego. Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2019 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie. W dniu 8 stycznia 2020 roku akta zwrócono do Sądu Rejonowego. Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2020 r. Sąd Rejonowy zwrócił biegłemu wniosek o zwolnienie go od opłaty od skargi na orzeczenie referendarza sądowego. Postanowieniem z dnia 22 października 2020 r. utrzymano w mocy orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie wynagrodzenia biegłego.

W dniu 6 kwietnia 2021 r. akta sprawy zostały przekazane do Sądu Okręgowego wraz ze skargą na przewlekłość postępowania. Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę. Akta zwrócono do Sądu Rejonowego w dniu 6 maja 2021 r.

Zarządzeniem z dnia 12 marca 2021 r. Sąd Rejonowy wezwał pozwanego do udzielenia informacji. W dniu 22 czerwca 2021 r. wpłynęła odpowiedź pozwanego.

W dniu 10 grudnia 2021 r. powód złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego. Postanowieniem z dnia 2 września 2022 r. Sąd Rejonowy dopuścił wnioskowany dowód.

Postanowieniem z dnia 21 września 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził przewlekłość postępowania i przyznał R. P. kwotę 4500 zł .

Postanowieniem z dnia 28 października 2022 r. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego. Akta skierowano do biegłego w dniu 28 listopada 2022 r. Opinia wpłynęła do Sądu Rejonowego w dniu 2 stycznia 2023 r.

W dniach 12 i 18 kwietnia 2023 r. obyły się rozprawy.

Na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2023 r. wydano wyrok.

W dniu 25 września 2023 r. (przed uprawomocnieniem się wyroku z dnia 16 maja 2023 r.) R. P. wniósł skargę na przewlekłość postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie trwa dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Nie każda zatem zwłoka w rozpoznaniu sprawy stanowi naruszenie prawa strony do sądu, lecz tylko taka, która nie znajduje uzasadnienia w realiach sprawy.

Sąd Okręgowy poddał analizie terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez Sąd Rejonowy. Doprowadziła ona Sąd Okręgowy do wniosku, iż postępowanie prowadzone było w sposób przewlekły. W toku postępowania Sąd Rejonowy podjął wiele czynności i przeprowadził kilka dowodów z opinii biegłych sądowych. Niemniej jednak w ocenie Sądu Okręgowego działania te nie były efektywne, bowiem wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia zajęło Sądowi Rejonowemu ponad 9 lat. W tym miejscu zauważyć należy, że już tylko analiza ostatniego etapu postępowania nie postawia wątpliwości, iż działania Sądu Rejonowego cechowały się opieszałością - od momentu uzyskania przez Sąd Rejonowy od pozwanego żądanych informacji w dniu 22 czerwca 2021 r. do czasu wydania postanowienia o dopuszczeniu kolejnego dowodu z opinii biegłego w dniu 2 września 2022 r., a zatem przez 15 miesięcy, Sąd Rejonowy nie podjął żadnych czynności zmierzających do rozstrzygnięcia sporu. Powyższe w ocenie Sądu Okręgowego świadczy o niedecyzyjności Sądu Rejonowego i niekonsekwencji w podejmowanych działaniach. Zaznaczyć też należy, że do przyspieszenia tempa działań Sąd Rejonowego i ostatecznie do wydania wyroku doszło dopiero po uwzględnieniu przez Sąd Okręgowy Warszawie skargi na przewlekłość postępowania.

W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania. Czas jego trwania wydłużył się nieproporcjonalnie do charakteru sprawy oraz stopnia jej skomplikowania. W tym miejscu wskazać należy na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie wyrażone w postanowieniu z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt II S 29/16, zgodnie z którym brak jakichkolwiek czynności przez trzy miesiące nie może być kwalifikowany inaczej niż jako przewlekłość.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy uznał skargę za uzasadnioną

W ocenie Sądu Okręgowego w realiach sprawy zasadnym jest przyznanie na rzecz skarżącego kwoty 5500 zł, stanowiącej sumę 500 zł za każdy rozpoczęty rok toczącego się postępowania. Stosownie bowiem do art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r., sąd przyznaje na żądanie skarżącego od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2.000 zł do 20.000 zł, przy czym wysokość sumy pieniężnej wyznaczona w tych granicach wynosi co najmniej 500 zł za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania. W realiach niniejszej sprawy, uwzględniając powstały okres przewlekłości, znaczenie przedmiotowej sprawy dla skarżącego oraz fakt, iż w sprawie wydano już wyrok w I instancji, Sąd Okręgowy postanowił przyznać rekompensatę dla skarżącego w dolnych granicach przewidzianych we wskazanej ustawie. W stosunku do wagi uchybienia Sądu Rejonowego, jest to bowiem kwota odpowiednia, uzasadniona i adekwatna, zaś w ocenie Sądu Okręgowego brak jest przesłanek do podwyższenia ww. kwoty ponad wskazaną w art. 12 ust. 4 ww. ustawy kwotę minimalną. Mając na uwadze fakt, że postanowieniem z dnia 21 września 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził przewlekłość postępowania i przyznał R. P. 4500 zł, należna skarżącemu suma pieniężna podlega pomniejszeniu o tę kwotę, w konsekwencji skarżącemu przyznano 1000 zł za okres przewlekłości od 22 września 2022 r. do 11 stycznia 2024 r. W pozostałym zakresie żądanie przyznania sumy pieniężnej podlegało oddaleniu.

O zwrocie opłaty od skargi rozstrzygnięto na podstawie art. 17 ust. 3 ww. ustawy.