Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 11 stycznia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca:	Sędzia Beata Gutkowska
Sędziowie:	Magdalena Daria Figura (spr)
	(del) Aleksandra Koman - Rykowska

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi M. W.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Rejonowym w Piasecznie pod sygn. akt I Ns 1092/17 o podział majątku wspólnego

postanawia:

1.  stwierdzić, że w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Piasecznie, pod sygn. akt I Ns 1092/17 nastąpiła przewlekłość postępowania;

2.  przyznać skarżącej M. W. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piasecznie kwotę 3.000 zł (trzy tysiące złotych);

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4.  zwrócić skarżącej M. W. kwotę 200 zł (dwieście złotych) uiszczoną tytułem opłaty od skargi i polecić jej wypłacenie z rachunku Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie.

Sygn. akt V S 403/23

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2023 r. skarżąca M. W. wniosła w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843) o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Piasecznie, sygn. akt I Ns 1092/17, wydanie Sądowi rozpoznającemu sprawę zlecenia wydania orzeczenia wstępnego ewentualnie zalecenia przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości i innych wskazywanych przez strony i uzyskania informacji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o wysokości dopłat przyznanych wnioskodawcy w 2016 r. Skarżąca wniosła także o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kwoty 20.000 zł w związku ze stwierdzeniem przewlekłości ww. postępowania, a także o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kosztów postępowania wywołanego skargą.

Oceniając prawidłowość i terminowość podjętych czynności przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wniosek S. W. o podział majątku wspólnego wpłynął do Sądu Rejonowego w Piasecznie w dniu 23 listopada 2017 r.

Zarządzeniem z 11 stycznia 2018 r. Sąd wezwał pełnomocnika wnioskodawcy do poświadczenia dokumentów dołączonych do pozwu, w tym pełnomocnictwa – w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu wniosku.

Pismo uzupełniające braki formalne wniosku wpłynęło do Sądu 9 lutego 2018 r., ponadto pismem z 15 stycznia 2018 r. wnioskodawca dokonał modyfikacji żądania wniosku o podział majątku.

Zarządzeniem z 27 lutego 2018 r. Sąd wyznaczył pierwszy termin rozprawy oraz doręczył uczestnikowi odpis wniosku o podział majątku.

Odpowiedź na wniosek wpłynęła do Sądu 2 maja 2018 r.

Sąd zarządził doręczenie odpowiedzi na wniosek pełnomocnikowi wnioskodawcy w dniu 4 czerwca 2018 r.

W dniu 18 czerwca 2018 r. odbył się pierwszy termin rozprawy, który jednak został odroczony do 24 września 2018 r. na wniosek pełnomocnika wnioskodawcy, który oświadczył, że nie otrzymał jeszcze odpowiedzi na wniosek uczestnika.

W dniu 2 sierpnia 2018 r. wnioskodawczyni w nawiązaniu do odpowiedzi na wniosek uczestnika zmodyfikowała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W dniu 24 września 2018 r. uczestniczka przedstawiła aktualne stanowisko w sprawie, a ponadto odbyła się druga rozprawa, na której przesłuchano świadka. Termin rozprawy odroczono do 12 grudnia 2018 r.

W dniu 12 grudnia 2018 r. odbyła się rozprawa, na której przesłuchano świadka. Termin odroczono do 13 marca 2019 r., który zarządzeniem z 7 lutego 2019 r. zmieniono na 10 kwietnia 2019 r. z uwagi na planowaną nieobecność sędziego.

Na wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni termin rozprawy zmieniono na 16 lipca 2019 r.

W dniu 16 lipca 2019 r. odbyła się rozprawa, którą odroczono z uwagi na niestawiennictwo świadka do 3 grudnia 2019 r.

Na rozprawie w dniu 3 grudnia 2019 r. strony zgodnie wniosły o odroczenie rozprawy i zakreślenie terminu w zakresie zawarcia ugody. Rozprawę odroczono do 26 maja 2020 r.

W dniu 21 stycznia 2020 r. Sad został poinformowany o braku porozumienia stron w sprawie zawarcia ugody.

W dniu 20 kwietnia 2020 r. sprawa po podziale referatu została przydzielona kolejnemu sędziemu.

W dniu 7 sierpnia 2020 r. pełnomocnik uczestniczki wniósł o skierowanie stron do mediacji.

Postanowieniem z 2 listopada 2020 r. Sąd skierował strony do mediacji i wyznaczył czas trwania mediacji na 2 miesiące.

W dniu 15 lutego 2021 r. mediator poinformował Sąd, że strony nie doszły do porozumienia.

Zarządzeniem z 7 października 2021 r. Sąd wyznaczył termin rozprawy na 26 stycznia 2022 r.

Na rozprawie w dniu 26 stycznia 2022 r. przesłuchano strony. Termin rozprawy odroczono bez terminu.

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2022 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresy wyceny przedsiębiorstw, zakreślając termin 6 tygodni na jej sporządzenie.

W dniu 31 marca 2023 r. wpłynęło pismo od biegło z prośbą o przedłużenie terminu na sporządzenie opinii o 6 tygodni, na co Sąd wyraził zgodę.

W dniu 5 maja 2023 r. do Sądu wpłynęła opinia sporządzona przez biegłego sądowego, a w dniu 8 maja 2023 r. zarządzono doręczenie odpisów opinii stronom.

W dniach 23 czerwca 2023 r. oraz 19 lipca 2023 r. wpłynęły do Sądu stanowiska stron.

Postanowieniem z 26 września 2023 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny ruchomości, zakreślając biegłemu sądowemu 6 tygodni na jej sporządzenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (dalej: „ustawa”), strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).

Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 ustawy).

Nie każda zatem zwłoka w rozpoznaniu sprawy stanowi naruszenie prawa strony do sądu, lecz tylko taka, która nie znajduje uzasadnienia w realiach sprawy.

Analiza powyższych przesłanek doprowadziła Sąd do wniosku, że postępowanie prowadzone było w sposób przewlekły. Postępowanie w sprawie zostało zainicjowane wnioskiem wniesionym w dniu 23 listopada 2017 r. Oznacza to, że postępowanie trwa już ponad 6 lat, i nie da się przewidzieć kiedy nastąpi zakończenie postępowania przed sądem I instancji.

Przedmiotem postępowania jest podział majątku wspólnego, co oznacza, że sprawa nie należy do kategorii pilnych. Powyższe nie oznacza jednak, że postępowanie może być prowadzone na przestrzeni wielu lat.

Między stronami na pierwszy rzut oka uwidacznia się sprzeczność ich interesów, co niewątpliwie wpływa na sprawność postępowania. Jednakże na uwagę zasługuje także to, że w toku postępowania doszło do zmiany sędziego referenta, co niewątpliwie ma wpływ na wydłużenie postępowania. W dniu 21 stycznia 2020 r. Sąd został poinformowany o braku porozumienia stron w sprawie zawarcia ugody, w kwietniu 2020 r. doszło do zmiany sędziego referenta, a następna czynność została podjęta dopiero w listopadzie 2020 r., kiedy to Sąd postanowił skierować strony do mediacji na wniosek stron złożony w sierpniu 2020 r. Powyższe oznacza, że pomiędzy czynnościami Sądu wystąpiła kilkumiesięczna przewlekłość. Następnie pomimo zawiadomienia Sądu o braku porozumienia stron, które miało miejsce 15 lutego 2021 r., Sąd wyznaczył termin rozprawy dopiero 7 października 2021 r., co stanowiło kolejne kilkumiesięczne opóźnienie w rozpoznaniu sprawy. Ponadto w dniu 26 stycznia 2022 r. Sąd odroczył rozprawę bez terminu, po to aby dopiero 5 grudnia 2022 r. dopuścić dowód z opinii biegłego. Powyższe czynności niewątpliwie mają wpływ na opóźnienie w rozpoznaniu sprawy.

Wskazać należy przy tym, że Europejski Trybunał Praw Człowieka, stwierdza przewlekłość postępowania, jeśli trwało ono w jednej instancji dłużej niż trzy lata (zob. tak np. Wyrok ETPC z dnia 10 lipca 1984 r. w sprawie G. przeciwko (...), nr 8990/80), a w dwóch instancjach pięć lat (zob. tak np. Wyrok ETPC z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie D. przeciwko (...), nr 19249/02), a z udziałem Sądu Najwyższego sześć lat (zob. tak np. wyrok ETPC z dnia 9 stycznia 2007 r. w sprawie G. przeciwko P., nr 47986/99).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać należy, iż w chwili obecnej – mając na uwadze datę wpływu wniosku do Sądu Rejonowego (23 listopada 2017 r.) z całą stanowczością stwierdzić można, że sprawa ta nie zakończy się w powyższym terminie, albowiem od daty wszczęcia postępowania upłynęło już 3 lata.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy uznał skargę za uzasadnioną i na podstawie art. 12 ust. 2 jak w punkcie 1.

Orzekając o przyznaniu skarżącej od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy Żoliborza w Warszawie sumy pieniężnej w wysokości 2.000 zł, Sąd uwzględnił, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy, minimalna wysokość sumy pieniężnej jaką należy zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej wynosi 500 zł za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość, przy czym suma pieniężna nie może być niższa niż 2.000 zł. Ponieważ postępowanie w niniejszej sprawie rozpoczęło się 23 listopada 2017 r., a więc trwa już ponad 6 lat, na rzecz skarżącej należało zasądzić kwotę 3.000 zł (6 x 500 zł), o czym orzeczono w punkcie 2.

Z uwagi na to, że skarżąca wnosiła o zasądzenie kwoty 20.000 zł, skargę należało oddalić w pozostałym zakresie.

O zwrocie opłaty od wniesionej skargi Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 17 ust 3 ustawy w pkt 4 sentencji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie powołanych norm prawnych orzekł jak w sentencji.