Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 11 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Bogusława Jarmołowicz- Łochańska

Sędziowie: Ewa Talarczyk

Dorota Bassa

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi A. W. (1)

na naruszenie prawa strony do rozpoznania bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie, sygn. akt II Ns 680/23

postanawia:

1. stwierdzić, że w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie, pod sygn. akt II Ns 680/23, nastąpiła przewlekłość postępowania;

2. przyznać skarżącemu A. W. (1) od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie kwotę 5.000 (pięć tysięcy) złotych;

3. oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4. zasądzić na rzecz A. W. (1) od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

5. zwrócić skarżącemu A. W. (1) kwotę 200 zł (dwieście złotych) uiszczoną tytułem opłaty od skargi i polecić jej wypłacenie z rachunku Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie.

Sygn. akt V S 421/23

UZASADNIENIE

A. W. (1) w dniu 15 listopada 2023 r. wniósł o stwierdzenie przewlekłości w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie, sygn. akt II Ns 680/23, wydanie Sądowi rozpoznającemu wskazaną sprawę zalecenia podjęcia czynności zmierzających do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, przyznanie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie na rzecz skarżącego kwoty 20.000 zł oraz zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Oceniając prawidłowość i terminowość podjętych czynności przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wniosek A. W. (1) o podział majątku wspólnego wpłynął do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie w dniu 5 marca 2018 roku.

W dniu 6 marca 2018 roku został zarejestrowany pod sygn. II Ns 145/18. Sprawę skierowano do SLPS celem wylosowania sędziego referenta. SLPS przydzielił sprawę do referatu SSR Anny Kiełek.

Zarządzeniem z dnia 10 lipca 2018 r. sędzia referent wyznaczyła termin rozprawy na dzień 30 października 2018 r. Polecono nadto wezwać świadków P. Z. i M. Z. oraz zobowiązano uczestniczkę do złożenia niezbędnych dokumentów w terminie 14 dni pod rygorem skutków z art. 233 § 2 k.p.c.. Zarządzenie wykonano dnia 12 lipca 2018 roku.

W dniu 16 sierpnia 2018 roku do Sądu Rejonowego Oddział Administracyjny wpłynął wniosek uczestniczki zaadresowany do Prezesa Sądu Rejonowego o wszczęcie postępowania o wyłączenie od orzekania sędziów Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie oraz wyznaczenie do rozpoznania przedmiotowej sprawy innego Sądu Rejonowego, oprócz Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza.

Zarządzeniem z dnia 17 sierpnia 2018 roku zarządzono przedstawić akta Przewodniczącej II Wydziału Cywilnego celem odebrania oświadczeń od Sędziów.

W dniu 20 sierpnia 2018 roku wpłynęła do Sądu Rejonowego odpowiedź uczestniczki A. W. (2) na wniosek o podział majątku wspólnego.

Zarządzeniem z dnia 20 sierpnia 2018 roku polecono przedstawić akta sprawy Sędziemu Referentowi celem złożenia stosownego oświadczenia w przedmiocie wyłączenia i ewentualnie odwołania terminu rozprawy (pkt 1.); po złożeniu oświadczenia przez Sędziego Referenta zarządzono akta sprawy przedstawić kolejno wszystkim orzecznikom II Wydziału Cywilnego celem złożenia oświadczenia (pkt 2).

Z uwagi na wniosek o wyłączenie sędziów Sądu Rejonowego i brak możliwości rozpoznania tego wniosku przed wyznaczonym terminem rozprawy zarządzeniem z dnia 12 października 2018 roku odwołano rozprawę wyznaczoną na dzień 30 października 2018 roku i polecono o odwołaniu poinformować pełnomocnika wnioskodawcy także telefonicznie, z prośbą o przekazanie tej informacji świadkom wezwanym na termin rozprawy i pełnomocnikowi uczestniczki. Zarządzenie zostało wykonane tego samego dnia.

W sprawie zostały odebrane oświadczenia od Sędziów Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli w Warszawie.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, sygn. akt XXV Co 279/18, na podstawie art. 49 k.p.c. wyłączył od orzekania w sprawie o sygn. akt II Ns 145/18 sędziów i asesorów Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie i na podstawie art. 44 k.p.c. do rozpoznania sprawy z wniosku A. W. (1) z udziałem A. W. (2) o podział majątku wspólnego wyznaczył Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie.

W dniu 14 stycznia 2019 r. w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie zadekretowano sprawę w rep. Ns w przedmiocie podziału majątku wspólnego i skierowano do SLPS celem wylosowania sędziego referenta. SLPS przydzielił sprawę do referatu SSR Ewy Okrasso.

Dnia 30 stycznia 2019 r. akta sprawy przedstawiono sędziemu referentowi celem podjęcia dalszych decyzji.

Postanowieniem z dnia 08 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy skierował strony do mediacji

Zarządzeniem z dnia 08 kwietnia 2019 r. sędzia referent wyznaczyła termin rozprawy na dzień 15 kwietnia 2020 r. oraz poleciła, aby o terminie zawiadomić pełnomocników stron oraz wezwać świadków M. Z. i P. Z.. Zarządzenie wykonano dnia 17 kwietnia 2019 r.

Dnia 03 kwietnia 2020 r. sędzia referent odwołała rozprawę planowaną na dzień 15 kwietnia 2020 r. z uwagi na stan epidemii w kraju. Wyznaczono jednocześnie nowy termin rozprawy na dzień 18 maja 2021 r. polecając zarazem, aby o terminie zawiadomić pełnomocników stron oraz wezwać świadków M. Z. i P. Z..

Dnia 16 listopada 2020 r. przedstawiano sędziemu referentowi pismo z dnia 21 września 2020 r. (data prezentaty) stanowiące wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy.

Zarządzeniem z dnia 16 listopada 2020 r. sędzia referent odwołała rozprawę wyznaczoną na dzień 18 maja 2021 r. z uwagi na fakt, że sprawa ta miała się odbyć w sali 310, która w czerwcu 2020 r. została wyłączona z użytku z uwagi na brak na niej zabezpieczeń przeciwdziałających rozprzestrzenianiu się wirusa SARS Cov 2. Wyznaczono jednocześnie nowy termin na dzień 28 września 2021 r., polecając aby o terminie zawiadomić pełnomocników stron oraz wezwać świadków. Zarządzenie wykonano dnia 16 listopada 2020 r.

Skarga o stwierdzenie przewlekłości została złożona w dniu 4 listopada 2020 r.

Postanowieniem z dnia 12 lutego 2021 r. stwierdzono przewlekłość postępowania.

W dniu 28 września 2021 r. odbyła się rozprawa. Rozprawę odroczono do dnia 28 kwietnia 2022 r.

W dniu 28 kwietnia 2022 r. odbyła się rozprawa. Rozprawę odroczono do dnia 23 stycznia 2023 r.

Zarządzeniem z dnia 19 stycznia 2023 r. zdjęto sprawę z wokandy.

Zarządzeniem z dnia 21 lutego 2023 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 17 października 2023 r.

Pismem z dnia 6 lipca 2023 r. wnioskodawca cofnął wniosek dowodowy o przesłuchanie świadka.

Zarządzeniem z dnia 22 sierpnia 2023 r. z uwagi na długotrwałą nieobecność sędziego zarządzono podział spraw z referatu sędzi Ewy Okrasso. System SLPS przydzielił sprawę do referatu SSR Joannie Owsiak.

Zarządzeniem z dnia 10 października 2023 r. zmieniono termin rozprawy na dzień 17 stycznia 2024 r.

Skarga o stwierdzenie przewlekłości została złożona w dniu 15 listopada 2023 r.

W świetle powyższych ustaleń skarga, w ocenie Sądu Okręgowego, zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 14 ustawy, który stanowi, że ponowna skarga na przewlekłość postępowania w tej samej sprawie może być wniesiona po upływie 12 miesięcy. W niniejszym postępowaniu upłynął ww. okres czasu.

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie trwa dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

Stosownie do treści art. 2 ust. 2 ustawy dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie (…). Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas trwania postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W ocenie Sądu Okręgowego przedstawiony we wcześniejszej części uzasadnienia przebieg postępowania daje podstawy do stwierdzenia zaistnienia w niniejszej sprawie przewlekłości postępowania od dnia uprawomocnienia się postanowienia z dnia 12 lutego 2021 r. stwierdzającego przewlekłość postępowania do dnia wniesienia ponownej skargi na przewlekłość.

W tym miejscu podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy w istocie nie podjął żadnej czynności w sprawie przez okres 19 miesięcy. W dniu 28 kwietnia 2022 r. odbyła się ostatnia rozprawa w niniejszej sprawie. Terminy kolejnych rozpraw były wielokrotnie zmieniane. W związku z powyższym, Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania. Czas jego trwania wydłużył się bowiem nieproporcjonalnie do charakteru sprawy oraz stopnia jej skomplikowania.

W ocenie Sądu Okręgowego okres 19 miesięcy bezczynności, nawet biorąc pod uwagę znacznie obciążenie obowiązkami pracowników oraz sędziów pracujących w tutejszym Sądzie Rejonowym, jest okresem zbyt długim. Nie sposób więc nie przyjąć, iż postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy ma na uwadze, że przewlekłość w przedmiotowej sprawie nastąpiła z powodu nieprawidłowości administracyjno - biurowych, niemniej jednak skarżący nie może z tego powodu ponosić ujemnych konsekwencji. To do państwa należy bowiem taka organizacja wymiaru sprawiedliwości, by zapewnić stronom prawo do rozpoznania ich sprawy w rozsądnym terminie.

Mając zatem na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał skargę za uzasadnioną i na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy orzekł jak w pkt. 1 postanowienia. Nadto, na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy, przyznano skarżącemu kwotę 5.000 zł (pkt 2.). Suma pieniężna, o której mowa w w/w przepisie, pełni po części funkcję sankcji dla państwa za wadliwe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości, po części zaś ma kompensować skarżącemu szkody niematerialne, wywołane zaistniałą przewlekłością. Jednocześnie należy ją odróżnić od odszkodowania za poniesione straty i utracone korzyści. Nie jest ona również zadośćuczynieniem pieniężnym za doznaną krzywdę w rozumieniu art. 445 k.c.

Zdaniem Sądu Okręgowego, kwota przyznanej rekompensaty jest odpowiednia i uzasadniona w stosunku do wagi uchybienia Sądu Rejonowego od czasu uprawomocnienia się postanowienia z dnia 12 lutego 2021 r. o przewlekłości. Nie podzielono zatem żądania skarżącego, by przyznać mu maksymalną kwotę pieniężną, przewidzianą w razie stwierdzenia przewlekłości postępowania. Taka kwota winna być przyznawana tylko w wypadku najbardziej rażących zaniedbań, skutkujących szczególnie długą i zawinioną przewlekłością, co nie miało jednak miejsca w niniejszej sprawie. Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, iż żądana przez skarżącego kwota w wysokości 20.000 zł jest nazbyt wygórowana, zatem w zakresie przekraczającym 5.000 zł zgłoszone żądanie podlegało oddaleniu (pkt 3.). Wobec wyznaczenia terminu rozprawy na dzień 17 stycznia 2024 r. nie zachodziły też podstawy do obligowania Sądu Rejonowego do podejmowania czynności w zakreślonym terminie.

O zwrocie opłaty sądowej od skargi orzeczono na podstawie art. 17 ust 3. ww. ustawy (pkt 4.), zaś o kosztach postępowania rozstrzygnięto stosownie do § 14 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (pkt 5.).