Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

VIII K 275/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. L. (1), K. S. (1), A. F.

w dniach 22, 23, 24, 26, 27, 28 i 30 października 2020 roku, 18, 19 i 28 listopada 2020 roku oraz 9 i 13 grudnia 2020 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu sprowadziły niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób poprzez doprowadzenie do zagrożenia epidemiologicznego w postaci możliwości zarażenia wirusem SARS -CoV - 2 i szerzenia się choroby zakaźnej COVID-19, w ten sposób, że zorganizowały i przeprowadziły marsze na ulicach (...) w celu wspólnego wyrażenia sprzeciwu wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 roku sygn. akt. I K 1/20 w przedmiocie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży, wbrew ograniczeniom wskazanym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, tj. o czyn z art. 165 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżona M. L. (1) 19 października 2020 roku, za pomocą portalu społecznościowego (...) kierowała wezwania do spontanicznego zgromadzenia publicznego celem wyrażenia niezadowolenia i sprzeciwu społecznego wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 roku w sprawie o sygn. akt I K 1/20 w przedmiocie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 4a ust. 1 pkt ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży. Oskarżona M. L. (1) jako miejsce planowanego zgromadzenia wskazała ul. (...) w W. tj. przed budynkiem Trybunału Konstytucyjnego.

Protokół oględzin z 19 listopada 2024 roku - stron internetowych portalu (...) J. W. (2) z 24 października 2020 roku

k. 28-30

Protokół oględzin z 3 grudnia 2020 roku - stron internetowych portalu (...) użytkownika (...)

k. 36-38

Protokół oględzin plików multimedialnych zapisanych na płycie DVD

k. 575-585, 588-594, 596-651, 663-707

W dniach 22, 23, 24, 26, 27, 28 i 30 października 2020 roku, 18, 19 i 28 listopada 2020 roku oraz 9 i 13 grudnia 2020 roku w W. oraz innych miastach na terenie Polski odbyły się protesty społeczne. Oskarżone M. L. (1), K. S., A. F. jako twarze protestów informowały w mediach o konkretnych miejscach, gdzie mogą się zbierać osoby, chcące wziąć udział w zgromadzeniach. Organizatorzy nie składali zawiadomień o zgromadzeniach w tych dniach, a uczestnicy samodzielnie, w sposób spontaniczny mobilizowali się do uczestniczenia w tychże zgromadzeniach. Oskarżone wzywały uczestników do zachowania reżimu sanitarnego, noszenia maseczek ochronnych i zachowania odpowiedniego dystansu. W dniach protestów obowiązywało Rozporządzenie z dnia 9 października 2020 roku w sprawie ustanowienia nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. u poz. 1758 ze zm.)

Protokół oględzin plików multimedialnych zapisanych na płycie DVD

k. 575-585, 588-594, 596-651, 663-707,

Pismo Biura (...)

k. 400

W czasie protestów funkcjonariusze policji przeprowadzali szereg interwencji, m.in poprzez legitymowanie uczestników. Służby w pełnym rynsztunku otaczali protestujących kordonem, ludzi gromadzono i w konsekwencji uniemożliwiano im opuszczenie tych zgromadzeń. Żaden z zatrzymanych i legitymowanych w trakcie wydarzeń nie było objętych izolacją domową.

Protokół oględzin plików multimedialnych zapisanych na płycie DVD

k. 575-585, 588-594, 596-651, 663-707

Informacja dot. protestów

455-458

Informacja dot. zatrzymanych i legitymowanych

k. 567, 568, 571, 586, 587, 595

W okresie objętym zarzutem poziom zachorowań na Covid - 19 kształtował się na poziomie od 137 do 1518 osób zakażonych dziennie.

Informacja dot. zachorowań

k. 570, 572-573

1.1.2.

M. L. (1)

w dniu 28 listopada 2020 roku w W. poprzez używanie słów powszechnie uznanych za obelżywe znieważyła funkcjonariuszy Policji w osobach M. S. oraz P. K. podczas i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych, tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżona M. L. (1) brała czynny udział 28 listopada 2020 roku w proteście wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 roku sygn. akt. I K 1/20 w przedmiocie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży. Uczestnicząc w proteście była wyposażona w maseczkę higieniczną oraz tubę nagłaśniającą. W trakcie podjętych przez funkcjonariuszy próby legitymowania uczestników oskarżona wielokrotnie dopytywała funkcjonariusza M. S. o podanie danych personalnych w tym numeru służbowego nie uzyskując odpowiedzi. Oskarżona wobec bezsilności i chęci wyrażenia solidarności z pozostałymi protestującymi wypowiedziała w kierunku grupy funkcjonariuszy słowa powszechnie uznawane za obelżywe (s.16 aktu oskarżenia) a także wydała zza maseczki odgłos splunięcia.

Protokół Oględzin nagrania z 28 listopada 2020 roku

k. 74-75

Zeznania M. S.

k. 203-206, 1310-1313

Zeznania P. K.

k. 225-227, 1329-1330

Zeznania K. S. (2)

k. 232-234,

Zeznania G. S.

k. 238-240, 1313-

Zeznania P. Ż.

k. 371-373, 1329-1331

Zeznania B. B. (2)

k. 379-381, 1374-1375

Zeznania J. K.

k. 977-979, 1314-1315

1.1.3.

M. L. (1)

w dniu 26 października 2020 roku w W. podczas wywiadu przeprowadzonego na antenie (...) przez dziennikarkę B. L. pochwalała popełnianie przestępstw polegających w szczególności na niszczeniu fasad budynków kościołów oraz złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła, tj. o czyn z art. art. 255 § 3 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

M. L. (1) brała udział w audycji na żywo na antenie (...) w dniu 26 października 2020 roku, audycja była prowadzona na odległość w formie elektronicznej. Wywiad nie podlegał autoryzacji. W trakcie wywiadu między redaktor B. L. a oskarżoną M. L. (1) zaszła polemika w sprawie czy niszczenie fasad kościołów, zakłócanie nabożeństw jest właściwą formą protestu.

Zeznania B. L.

k. 975-976, 1314

Protokół oględzin z 26 listopada 2020 roku wywiadu radiowego (...) z 26 października 2020 roku

k. 31-34

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

M. L. (1), K. S. (1), A. F.

w dniach 22, 23, 24, 26, 27, 28 i 30 października 2020 roku, 18, 19 i 28 listopada 2020 roku oraz 9 i 13 grudnia 2020 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu sprowadziły niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób poprzez doprowadzenie do zagrożenia epidemiologicznego w postaci możliwości zarażenia wirusem SARS -CoV - 2 i szerzenia się choroby zakaźnej COVID-19, w ten sposób, że zorganizowały i przeprowadziły marsze na ulicach (...) w celu wspólnego wyrażenia sprzeciwu wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 roku sygn. akt. I K 1/20 w przedmiocie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży, wbrew ograniczeniom wskazanym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, tj. o czyn z art. 165 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Wbrew stanowisku oskarżyciela nie udowodniono w sposób kategoryczny i nie budzący wątpliwości, iż działania oskarżonych mogły potencjalnie doprowadzić do zagrożenia epidemiologicznego w postaci możliwości zarażenia wirusem SARS -CoV - 2 i szerzenia się choroby zakaźnej COVID-19 lub co najmniej jego zwiększenia.

-

-

1.2.2.

M. L. (1)

w dniu 28 listopada 2020 roku w W. poprzez używanie słów powszechnie uznanych za obelżywe znieważyła funkcjonariuszy Policji w osobach M. S. oraz P. K. podczas i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych, tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt znieważenia Funkcjonariuszy Policji w osobach M. S. oraz P. K. w trakcie protestu z 28 listopada 2020 podczas i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych.

-

-

1.2.3.

M. L. (1)

w dniu 26 października 2020 roku w W. podczas wywiadu przeprowadzonego na antenie (...) przez dziennikarkę B. L. pochwalała popełnianie przestępstw polegających w szczególności na niszczeniu fasad budynków kościołów oraz złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła, tj. o czyn z art. art. 255 § 3 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt, że oskarżona M. L. (1) w trakcie wywiadu na antenie (...) w dniu 26 października 2020 roku pochwalała popełnianie przestępstw polegających w szczególności na niszczeniu fasad budynków kościołów oraz złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła.

-

-

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Informacja dot. zachorowań

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu, pochodzi od uprawnionego organu.

Informacja dot. zatrzymanych i legitymowanych

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu, z treści wynika, że żadna z zatrzymanych czy legitymowanych osób, które brały udział w protestach nie była objęta izolacją domową.

Pismo Biura (...)

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu, z jego treści wynika, że organizatorzy (...) nie składali zawiadomień o zgromadzeniach wskazanych w zarzucie.

Protokół Oględzin nagrania z 28 listopada 2020 roku

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu. Oględzinom poddano nagranie wideo ukazujące oskarżoną M. L. (1), która zwracała się w niecenzuralnych słowach w kierunku grupy funkcjonariuszy policji, oskarżona nie kierowała swoich słów wobec konkretnej osoby. Wskazać należy, że miała na twarzy maseczkę higieniczną, zza tej maski oskarżona wydała odgłos splunięcia.

Protokół oględzin plików multimedialnych zapisanych na płycie DVD

Materiały nie budzą wątpliwości Sądu, stanowią w zasadzie wierną transkrypcję nagrań zamieszczonych na portalu (...) z konferencji prasowych (...). Treść dokumentów nie była kwestionowana przez strony.

Protokół oględzin z 19 listopada 2024 roku - stron internetowych portalu (...) J. W. (2) z 24 października 2020 roku

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu. Przedmiotem oględzin były profile społecznościowe polityków, m.in J. W. (2), K. P., K. K., K. J., K. G.. W trakcie oględzin ujawniono szereg wpisów na profilach społecznościowych ww. osób, które dotyczyły informacji co do miejsca w którym wskazane osoby udadzą się protestować w ramach tzw. (...).

Protokół oględzin z 26 listopada 2020 roku wywiadu radiowego (...) z 26 października 2020 roku

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu. Przedmiotem oględzin było nagranie z 26 października 2020 roku na antenie (...). W toku wywiadu prowadzonego przez redaktor B. L. z oskarżoną M. L. (1) poruszono kwestię zachowania wobec Kościoła Wywiad był prowadzony jako audycja na żywo, nie podlegał autoryzacji. Zdaniem Sądu oceniając wskazany dowód należało przede wszystkim wskazać, że kwestie poruszone przez oskarżoną M. L. (1) stanowią wyłącznie opinie, i jako takie wbrew stanowisku oskarżyciela nie mogły zostać w sposób nie budzący żadnych wątpliwości ujęte za pochwalanie popełniania przestępstw polegających na m.in niszczeniu fasad budynków kościołów oraz złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła.

Protokół oględzin z 3 grudnia 2020 roku - stron internetowych portalu (...) użytkownika (...)

Dokument nie budzi wątpliwości Sądu. Oględzinom podlegał profil na portalu społecznościowym (...) pod nazwą (...)

Zeznania B. B. (2)

Świadek był operatorem pojazdu policyjnego (...) który to pojazd nadawa w trakcie protestów komunikaty Policyjne. Świadek wielokrotnie brał udział w interwencjach związanych z protestami. W tym zakresie zeznania zasługują na uwzględnienie

Zeznania B. L.

Świadek jest dziennikarką, w dniu 26 października 2020 roku świadek na antenie (...) przeprowadziła wywiad z oskarżoną M. L. (1). W jednym z wątków poruszono kwestię strajku kobiet w kontekście czy malowanie ścian kościołów jest właściwą formą protestu. Świadek wskazała, ze oskarżona M. L. (1) jest osobą wyrazistą, dynamiczną i w toku prowadzonego wywiadu taką postawę prezentowała, jednocześnie świadek nie wskazała, iż w jej odczuciu oskarżona pochwalała popełnianie przestępstw oraz tego typu zachowań, w ocenie świadka zachowanie oskarżonej nie wywoływało w niej niepokoju. Była to wyłącznie polemika. Świadek wskazała, że prowadzony wywiad odbywał się w formie na żywo oraz nie był on autoryzowany. Zdaniem Sądu zeznania świadek w powyższym zakresie zasługują na uwzględnienie, jawią się jako szczere, są pozbawione sprzeczności. Nie budzą wątpliwości Sądu.

Zeznania G. S.

Świadek jako funkcjonariusz Policji obsługiwał specjalistyczny pojazd (...), który to pojazd odpowiadał za wygłaszanie komunikatów policyjnych na protestach. Świadek podał, że w czasie zgromadzeń komunikaty są częściowo odtwarzana z nagrania a częściowo są czytane na bieżąco przy pomocy mikrofonu. W toku jednego z protestów (...) (...) świadek podał, że otrzymał informację, iż tłum został odcięty szczelnym kordonem policji. Świadek w czasie tego protestu na polecenie dowódcy batalionu odczytał komunikat w przedmiocie opuszczenia kordonu. Świadek podał, że po służbie ujrzał filmik, na którym oskarżona M. L. (1) w wulgarnych słowach odniosła się do treści komunikatu, jednakże nie poczuł się tym urażony. Zeznania w tym zakresie jawią się jako wiarygodnie i zasługują na uwzględnienie Sądu.

Zeznania J. K.

Świadek jako funkcjonariusz Policji brał udział w zabezpieczaniu (...) (...), wskazał, że jego zadaniem było rozpoznawanie osób niebezpiecznych, które używają flar, petard, oraz innych niebezpiecznych osób celem ich zatrzymania. Świadek wskazał, że w toku jednego z protestów znalazł się w pobliżu oskarżonej M. L. (1), bowiem dokonano zatrzymania osoby używającej flary. Świadek podał, że oskarżona używała słów powszechnie uznawanych za obelżywe w stosunku do grupy funkcjonariuszy, którzy dokonali tego zatrzymania. Świadek opisał dynamiczny charakter zgromadzenia, wskazał również na fakt użycia sprzętu nagłaśniającego ze strony zgromadzonych. W tym zakresie zeznania świadka zasługują na uwzględnienie Sądu.

Zeznania K. S. (2)

Świadek jako funkcjonariusz był operatorem pojazdu specjalistycznego (...), który to pojazd odpowiadał za wygłaszanie komunikatów policyjnych na protestach. Świadek podał, że oskarżona M. L. (1) w trakcie jednego ze zgromadzeń podczas, którego obecny był świadek w odpowiedz na komunikat wypowiedziała słowa powszechnie uznawane za obelżywe. Zdaniem Sądu słowa te wypowiedziane w formie osobowej nie stanowiły znieważenia funkcjonariusza, jednocześnie świadek w treści swojego zeznania nie wskazał, czy poczuł się znieważony, wskazał za to, że komunikat wypowiadał inny funkcjonariusz G. S.. W tym zakresie zeznania świadka zasługują na uwzględnienie Sądu.

Zeznania M. S.

Świadek jest wieloletnim funkcjonariuszem Policji, zabezpieczał zgromadzenie w trakcie tzw. (...) Świadek wskazał, że kobiety pod przewodnictwem M. L. (1) zebrały się w W., chcąc zademonstrować swój punkt widzenia w sprawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dot. aborcji. Świadek podał również, że w toku jednego z zgromadzeń grupa kobiet w której znajdowała się m.in oskarżona M. L. (1) zatrzymała się w "bramie". Funkcjonariusze przystąpili do legitymowania kobiet za wyjątkiem oskarżonej M. L. (1), która miała być rozpoznana przez dowództwo. Oskarżona otrzymała zgodę na opuszczenie kordonu policyjnego, który dokonywał czynności legitymowania uczestników zgromadzenia. Oskarżona nie opuściła kordonu. W trakcie zabezpieczania zgromadzenia świadek był wyposażony m.in w kask z przyłbicą, kominiarkę zasłaniającą usta. Oskarżona M. L. (1) wielokrotnie dopytywała świadka o podanie danych personalnych i numeru służbowego, świadek milczał, nie chcąc eskalować przebiegu zdarzenia. Świadek wskazał, że oskarżona M. L. (1) wypowiadała słowa powszechnie uznawane za obelżywe w kierunku grupy funkcjonariuszy, wypowiadała frazy, które miały sugerować, iż obecni na miejscu funkcjonariusza są "sługami pisowskimi", używała również tuby nagłaśniającej. Świadek przytoczył również okoliczność w jakiej oskarżona M. L. (1) miała dokonać aktu splunięcia w jego kierunku, wskazał, że usłyszał odgłos splunięcia, jednocześnie podając, że oskarżona miała w tej chwili maseczkę higieniczną na twarzy. Świadek, funkcjonariusz Policji, wskazał, że poczuł się urażony wyżej opisanym zachowaniem oskarżonej M. L. (1). Podkreślił, że uczestnicy naruszali ówcześnie obowiązujące przepisy epidemiologiczne, nadto zgromadzenie było dynamiczne, burzliwe, głośne. W trakcie zgromadzenia, zgodnie z pamięcią świadka nie mało dojść do innych aktów wandalizmu, nie było również konieczności stosowania środków przymusu bezpośredniego. Zeznania świadka, należy w tym zakresie w szczególności dynamicznego charakteru zgromadzenia - uznać za wiarygodne, świadek przytoczył opis zdarzenia w sposób dostateczny, okoliczności próby splunięcia, i fakt noszenia w tej chwili przez oskarżona M. L. (1) maseczki, Sąd również uznał za wiarygodne. Zdaniem Sądu

Zeznania P. K.

Świadek zabezpieczał (...) jako jeden z funkcjonariuszy Policji. W toku protestu grupę manifestujących otoczono kordonem celem wylegitymowania - z uwagi na niestosowanie się do obostrzeń. Z uwagi na rozpoznawalność oskarżonej M. L. (1) - jak podał świadek - M. S. miał przekazać wyżej wymienionej, iż może opuścić kordon bez legitymowania. Świadek opisał, że bezpośrednio bo tym oskarżona zaczęła wykrzykiwać wulgaryzmy do policjantów nie wskazując przy tym konkretnej osoby. Świadek usłyszał odgłos splunięcia, jednakże podał, że oskarżona miała w tym czasie maseczkę higieniczną na twarzy. Świadek podał, że tabliczki imienne na mundurach w trakcie protestów były zasłonięte. W trakcie protestów było głośno, chaotycznie, światek wskazał nadto, ze nie dochodziło do ekscesów. Nie podawano na żądanie strajkujących swoich danych. W tym zakresie Sąd uznał zeznania świadka jako wiarygodne, korespondujące z treścią zeznań M. S..

Zeznania P. Ż.

Świadek jako funkcjonariusz Policji zabezpieczał w 2020 roku m.in tzw. (...). Świadek w trakcie służby i zabezpieczania manifestacji nadawał komunikaty w pojeździe policyjnym za pośrednictwem sprzętu nagłaśniającego. W tym zakresie Sąd uznał zeznania świadka za zgodne z prawdą i wiarygodne. W pozostałym zakresie zeznania świadka nie były na tyle doniosłe by miały znaczenie dla ustalania faktów.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

M. L. (1), K. S. (1), A. F.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W sprawie postawiono zarzut 3 oskarżonym M. L. (1), K. S. (1), A. F. z art 165 k.k. m.in. w zakresie narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo sprowadzenia choroby Covid - 19. W tym czasie od kwietnia 2020 roku zgodnie ze stanowiskiem ONZ uznano, iż mamy do czynienia z pandemią choroby Covid - 19. W okresie poprzedzającym bezpośrednio daty jakie zawarte są w opisie czynu czyli przed 22 października 2020 roku zostało wydane orzeczenie przez Trybunał Konstytucyjny w zakresie usunięcia z ustawy przesłanki embriopatologicznej uprawniającej do przerwania ciąży. Wydarzenie to było bezpośrednią przyczyną spontanicznych zgromadzeń, jakie odbyły się na terenie całej Polski. Zdaniem Sądu nie ma wątpliwości, że oskarżone były twarzami tych spontanicznych zgromadzeń, protestów. Nie ma również wątpliwości, iż była to mobilizacja społeczeństwa w ramach wykazania sprzeciwu dla restrykcyjnego naruszenia praw. Art 165 k.k. w swojej treści wskazuje na sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia, m.in. szerzenia się choroby zakaźnej. W zakresie art. 165 k.k. należy wykazać kilka elementów, które miałyby istotne znaczenia dla zbudowania odpowiedzialności karnej. Przedmiotem ochrony tego przestępstwa jest bezpieczeństwo powszechne (Stefański [w:] Wąsek, Zawłocki I, s. 536; Petasz [w:] Królikowski, Zawłocki, Szczególna I, s. 332). Ma ono charakter materialny. Skutkiem jest wystąpienie jednego ze zdarzeń wskazanych w przepisie oraz stan niebezpieczeństwa. Niebezpieczeństwo, o którym mowa w art. 165 § 1 k.k., może być następstwem spowodowania zagrożenia epidemiologicznego. Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2023 r. poz. 1284 ze zm.) „epidemią” jest wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących. „Zakażeniem” jest wniknięcie do organizmu i rozwój w nim biologicznego czynnika chorobotwórczego ( art. 2 pkt 32 powołanej ustawy). Źródłem zakażenia są przede wszystkim wydzieliny i wydaliny chorego, a także zarazki choroby mogące przenosić się za pomocą bielizny, naczyń, opatrunków lub za pośrednictwem ludzi, tzw. nosicieli zarazków. „Zagrożeniem epidemicznym” jest zaistnienie na danym obszarze warunków lub przesłanek wskazujących na ryzyko wystąpienia epidemii ( art. 2 pkt 31 powołanej ustawy). Odpowiedzialność jest niezależna od tego, czy wprowadzono stan epidemii czy stan zagrożenia epidemiologicznego. Zdaniem Sądu podjęte przez oskarżenie działania nie dały podstaw do przyjęcia, że ten materiał dowodowy, który został w sprawie zebrany, wykazały ponad wszelką wątpliwość, iż oskarżone dopuściły się popełnienia zarzucanego im czynu.

W sprawie bowiem, wbrew twierdzeniom oskarżyciela publicznego, nie było możliwości kategorycznego ustalenia że osoby biorące udział w protestach związanych z ogłoszeniem wyroku trybunału konstytucyjnego były chore lub przynajmniej nosicielami wirusa Covid - 19. W sprawie nie ustalono również konsekwencji w jakim stopniu uczestniczenie w tego typu wydarzeniach, przyczyniło się do wzrostu zachorowań. Podkreślić należy, że zagrożenie to musi być realne i konkretne dla wielu osób. Niewątpliwie oskarżone były twarzami tych protestów i uczestniczyły w tych protestach w sposób czynny, jednak spontaniczny charakter tych zgromadzeń polegał m.in również na tym, iż wiele osób wzajemnie się zapraszało, nawoływało by brać w nich udział. Zdaniem Sądu, istotną kwestią jest również bezprawność tych zgromadzeń. Ograniczenia wprowadzone 2020 roku w drodze rozporządzenia - omijały ustawę zasadniczą, omijały prawa jakie są konstytucyjne zagwarantowane jakim jest wolność zgromadzeń.

Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt IV KK 238/21 wskazał, w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, prawodawca zakazał do odwołania organizowania zgromadzeń w rozumieniu art. 3 ustawy z 24 lipca 2015 r. - Prawo o zgromadzeniach, z wyłączeniem zgromadzeń organizowanych na podstawie zawiadomienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 albo decyzji, o której mowa w art. 26b ust. 1 tej ustawy - przy czym maksymalna liczba uczestników nie może być większa niż 5.

W ocenie SN przepis ten został wydany z przekroczeniem delegacji ustawowej. Upoważnienie do wprowadzenia w rozporządzeniu zakazu organizowania zgromadzeń miało wynikać z art. 46b pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi, zgodnie którym Rada Ministrów może ustanowić ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4 tej ustawy. Przepis art. 46 ust. 4 pkt 4 zawiera natomiast delegację do uregulowania w drodze rozporządzenia zakazu organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności, a więc wykracza poza zakres przedmiotowy obejmujący zgodnie z art. 46b pkt 1 ustawy wyłącznie ograniczenia, obowiązki i nakazy.

Według SN skoro organ wykonawczy może ustanowić jedynie ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4 tej ustawy - to a contrario nie posiada kompetencji do ustanawiania zakazów. Zakaz ten został zatem wprowadzony bez należytej podstawy prawnej - w drodze rozporządzenia - zamiast ustawy oraz wbrew regulacjom zawartym w art. 57 i art. 31 ust. 3 Konstytucji. Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji, „ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Ograniczenia te niewątpliwie powinny mieć charakter co najmniej ustawowy, a wydanie rozporządzenia w tym zakresie stanowi zdaniem Sądu - ominięcie Konstytucji.

W świetle powyższego, w sprawie brak jest jednoznacznych i kategorycznych podstaw do przyjęcia, iż oskarżone działały w zakresie umyślnym w kierunku sprowadzenia niebezpieczeństwa o jakim mowa w art. 165 k.k. Oskarżone organizując się do przeprowadzenia tych spontanicznych zgromadzeń, nawoływały jednocześnie by osoby, które chcą wziąć w nich udział zachowywały odpowiedni dystans między sobą a także by były wyposażone w maseczki higieniczne. Wbrew stanowisku oskarżyciela to działania służb, policji prowadziły do tego, że te zagrożenia poprzez tworzenie kordonów i kotłów w jakich gromadzono osoby biorące udział w zgromadzeniach i w konsekwencji uniemożliwienie im opuszczenie tych zgromadzeń - mogły potencjalnie budować zdecydowanie większe i bardziej realne zagrożenie o którym mowa w art. 165 k.k. Tym samym nie sposób było oskarżonym przypisać sprawstwa i winy w granicach im zarzucanych.

Oskarżonej M. L. (2) postawiono dwa inne zarzuty - znieważenia funkcjonariuszy policji tj. z art. 226 § 1 k.k., oraz pochwalania popełnienia przestępstwa tj. z art. 255 § 3 k.k.

W zakresie czynu z art 226 § 1 k.k. sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia odpowiedzialności oskarżonej.

Podkreślić trzeba, iż w sprawie należało uwzględnić również także kontekst czasowo-sytuacyjny, w którym opisywane w akcie oskarżenia zachowanie miało miejsce. Z tych względów należy przyjąć, że dla oceny zachowania znieważającego najbardziej miarodajne jest kryterium mieszane, tj. obiektywno-subiektywne, uwzględniające zarówno normy społeczne, jak i stanowisko pokrzywdzonego. Każdorazowa ocena obelżywości zachowania się lub odezwania oskarżonego i uznania w nim znamion zniewagi funkcjonariusza należy do sądu. Pojęcie znieważenia należy interpretować tak jak w art. 216 k.k. Czyn ten sprowadza się do tych zachowań sprawcy, które wyrażają pogardę dla innej osoby, w szczególności mają poniżyć ją, uwłaczać godności oraz sprawić, aby poczuła się obrażona. Zachowanie sprawcy powinno być więc powszechnie przyjęte za obraźliwe, naruszające godność osobistą człowieka w świetle ogólnie przyjętych norm społeczno-obyczajowych, a subiektywne odczucia pokrzywdzonego nie są miarodajne dla ustalenia realizacji znamion występku znieważenia, przedmiotem znieważenia jest bowiem godność człowieka, a nie wyobrażenie o godności. Dokonując wykładni art. 226 k.k. w kontekście do art. 216 k.k. przepis art. 226 § 1 k.k. penalizuje działanie polegające na znieważeniu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Czyn ten może być popełniony wyłącznie umyślnie z zamiarem bezpośrednim, z kolei czynność sprawcza polega na demonstracyjnym wyrażeniu pogardy innej osoby w celu poniżenia jej godności osobistej, nadto wymagane jest by działanie sprawcy spowodowało aby pokrzywdzony poczuł się dotknięty. Zniewaga winna nastąpić podczas i w związku z pełnieniem przez funkcjonariusza obowiązków służbowych.

Ponadto przedmiotem ochrony art. 226 § 1 k.k. winno być przede wszystkim prawidłowe funkcjonowanie instytucji publicznych, a nie ich autorytet. Nie budzi wątpliwości, że z punktu widzenia autorytetu instytucji nie ma znaczenia, czy zniewaga zostanie wypowiedziana w czasie pełnienia obowiązków służbowych przez funkcjonariusza publicznego, czy tylko w związku z pełnieniem tych obowiązków.

Niewątpliwie przebieg każdego z zgromadzeń a w szczególności z dnia 28 listopada 2020 roku (tj. zgromadzenia wskazanym w treści zarzutu) był bardzo głośny, dynamiczny, spontaniczny. Wskazać należy, iż wiele osób stara się wyrazić swoje emocje używając słów niecenzuralnych czy też wulgarnych. Jednak dla odpowiedzialności z art. 226 k.k. nie ma wątpliwości, że te słowa wulgarne nie mogą mieć charakteru bezosobowego i być formą pewnego wyrażania swoich emocji, lecz muszą służyć do zrealizowania normy wyrażonej w art. 226 k.k. skierowanej do znieważenia konkretnej osoby a w przypadku niniejszej sprawy - funkcjonariuszy Policji M. S. i P. K.. Nadto stanowiły wyłącznie reakcję na bierność funkcjonariusza, który mimo wielokrotnych pytań oskarżonej M. L. (1) o wskazanie danych personalnych i numeru służbowego - milczał. Wszelkie w następstwie tego faktu słowa wypowiedziane przez oskarżoną - zdaniem Sądu stanowią wyłącznie wyrażenie solidarności z pozostałymi osobami otoczonymi przez kordon Policyjny i narastające poczucie bezsilności. W sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów mogących stanowić, że oskarżona wypowiadała bezpośrednio pod ich adresem - realizując normę z art. 226 k.k.

Podkreślić należy, że słowa te niewątpliwie padały, padały ze strony wielu osób w trakcie tego zgromadzenia, wypowiadane były w sposób gwałtowny i spontaniczny, a prze wszystkim bezosobowo - co należy podkreślić, stanowiły emocjonalną reakcję zgromadzonych na sytuację w jakiej te osoby się znalazły, albowiem demonstrantom nie pozwalano opuścić tzw. kotła. Pokrzywdzony - funkcjonariusz Policji M. S. w treści swoich zeznań wskazał dodatkowo na fakt próby oplucia go przez oskarżoną M. L. (1). Podkreślić należy, że M. S. jako funkcjonariusz Policji w chwili zdarzenia był w pełnym rynsztunku, tarczą, przyłbicą, a także hełmem zasłaniającym całą głowę. Wskazał, ze oskarżona usiłowała go opluć, przyjmując, że w tym czasie oskarżona miała na twarzy maseczkę higieniczną, pokrzywdzony stwierdził, ze nie widział plunięcia lecz słyszał odgłos jego wydawania, co w sytuacji w jakiej się znajdował, w ubiorze, zasłoniętą twarzą, dużej ilości ludzi wokół, hałasie a także spontanicznym przebiegu całego zdarzenie – wydaje się całkowicie nieuprawnione i zdaniem sądu nie polegające na prawdzie.

W zakresie ostatniego zarzutu dot. przeprowadzonego wywiadu w dniu 26 października 2020 roku na antenie (...) w tym wypowiedzi oskarżonej M. L. (1) w kwestii pochwalania przez nią popełniania przestępstw polegających w szczególności na niszczeniu fasad budynków kościołów oraz złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła - zarówno świadek B. L., która bezpośrednio przeprowadzała te wywiady jak również analiza słów, które w trakcie tych wywiadów padły zdaja się potwierdzać przekonania, iż w sprawie mamy do czynienia z wygłaszanymi opiniami, opiniami które mogą być radykalne i z którymi polemikę prowadziła redaktor L. w trakcie tego wywiadu, która to nie odczytała tych słów jako słów nawołujących, pochwalających do popełnienia przestępstwa.

Artykuł 54 Konstytucji RP statuuje wolność słowa, zwaną również wolnością wypowiedzi. Na wolność wypowiedzi w rozumieniu ww. artykułu składają się trzy wolności: wolność wyrażania poglądów (wolność wypowiedzi sensu stricto), wolność pozyskiwania informacji oraz wolność rozpowszechniania informacji (por. M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021, art. 54). Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 6 lipca 2011 r., w sprawie o sygn. P 12/09 art. 54 Konstytucji obejmuje wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji w formie słownej, pisemnej i drukowanej, także za pośrednictwem wszelkich środków społecznego przekazu. Ponadto, wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, o których mowa w art. 54 Konstytucji, obejmuje nie tylko wolność pozyskiwania i rozpowszechniania faktów, ale także poglądów i opinii innych. Oznacza to, że treść normatywna art. 54 Konstytucji zawiera się w przyjętym współcześnie, demokratycznym standardzie wolności ekspresji. Zagwarantowana w art. 54 ust. 1 Konstytucji wolność wyrażania swoich poglądów nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom, z zachowaniem zasady proporcjonalności.

Wskazać należy, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie i konsekwentnie wypowiadał się o wolności słowa jako fundamentalnej dla społeczeństwa obywatelskiego wartości, tworzącej należycie chronioną przestrzeń wymiany idei, opinii oraz woli narodu. Co istotne, ochroną konwencyjną ETPC obejmuje nie tylko informacje czy idee uważane za pozytywne (neutralne, nieobraźliwe), ale także te, które mogą szokować, obrażać lub niepokoić (por. wyrok ETPC z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie S. T. oraz R. C. p. Hiszpanii, nr skargi (...) oraz (...), § 30). Wolność wyrażania opinii nie ma co prawda charakteru bezwzględnego i podlega ograniczeniom wymienionym w art. 10 ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, ale ograniczenia te należy wykładać zawężająco, muszą być należycie wykazane i wynikać z „pilnej potrzeby społecznej” (np. potrzeba ochrony bezpieczeństwa państwowego, konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku publicznego czy ochrona dobrego imienia i praw innych osób). Trybunał wielokrotnie wskazywał, iż: „Art. 10 ust. 2 Konwencji nie pozostawia wiele miejsca na ograniczenia wolności wypowiedzi w dziedzinie dyskursu lub debaty publicznej – w toku których wolność wypowiedzi ma najwyższe znaczenie – lub w odniesieniu do kwestii o interesie powszechnym.

Na kanwie niniejszej sprawy słowa wygłaszane przez oskarżoną M. L. (1), w toku wywiadu prowadzonego w (...) – w trybie online – poza siedzibą (...) muszą i powinny w tym wypadku potraktowane jako opinie oskarżonej, niemogące stanowić bezpośrednio ostawy do przyjęcia, iż oskarżona wypełniła dyspozycję art 255 § 3 k.k.

Reasumując, w sprawie nie sposób było oskarżonym przypisać sprawstwa i winy w granicach im zarzucanych i wobec powyższego należało je uniewinnić od wszystkich stawianych zarzutów.

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Z uwagi na uniewinnienie wszystkich oskarżonych w sprawie na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. poniesione w sprawie wydatki przejęte zostały na rachunek Skarbu Państwa.

1.Podpis

SSO Tomasz Julian Grochowicz