Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UWO

Sygnatura akt

VIII Ko 83/19

1.WNIOSKODAWCA

A. K., W. G. i J. G..

1.ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

1.

300.000 (trzysta tysięcy) złotych

Nie zgłaszano żądania.

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.

120.000 (sto dwadzieścia tysięcy) złotych

Nie zgłaszano żądania.

3.

Inne

1.

Nie zgłoszono innych żądań.

1.Ustalenie faktów

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

C. G. został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 11 marca 1949 r., sygn. Sr 1799/48 na karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art. 18 § 1 Dekretu z dnia 13.06.1946 r.

Wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w sprawie o sygn. akt

Sr 1799/48

k. 59-62 akt o sygn. IPN BU 999/982

3.1.2.

C. G. odbył karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności w okresie od 25.11.1948 r. do 25.04.1949 r.

Zawiadomienie o zwolnieniu więźnia karnego z dnia 25.04.1949 r.

k. 77 akt o sygn. IPN BU 999/982

Zawiadomienie Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Warszawie z dnia 6.04.1949 r.

k. 76 akt o sygn. IPN BU 999/982

3.1.3.

Postanowieniem z dnia 27 maja 2019 r., sygn. akt XII Ko 14/19 Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził nieważność wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 11 marca 1949 r., sygn. akt Sr 1799/48, wydanego wobec C. G., s. M. i A., urodzonego dnia (...) w K., pow. S..

Postanowienie z dnia 27 maja 2019 r. w sprawie o sygn. XII Ko 14/19

k. 27 akt o sygn. XII Ko 14/19

3.1.4.

Po zatrzymaniu C. G. został dotkliwie pobity przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej na posterunku w S..

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.5.

C. G. odbywał karę pozbawienia wolności w bardzo ciężkich warunkach, przebywał w przeludnionej celi, gdzie na podłodze był lód i codziennie był bity, w wyniku czego doszło do uszkodzenia płuc i wzroku.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.6.

Po powrocie z więzienia C. G. nie był w stanie samodzielnie chodzić, miał też krwotoki z ust.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.7.

C. G. przed aresztowaniem pracował w gospodarstwie rolnym, był zdrowy.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.8.

C. G. po powrocie z więzienia był w takim stanie, że aż do śmierci, przez cały czas leżał w łóżku, nie widział, nie był zdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy, potrzebował stałej pomocy drugiej osoby.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 41

3.1.9.

W gospodarstwie prowadzonym przez rodziców wnioskodawców był inwentarz składający się z dwóch krów, konia i świń.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.10.

Rodzice wnioskodawców uprawiali ziemię, głównie na własne potrzeby, zdarzało się, że sprzedawali trochę żyta czy ziemniaków, aby kupić coś do domu.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.11.

Aby ratować ojca wnioskodawców po jego powrocie z więzienia (kupić dla niego leki), matka wnioskodawców sprzedała konia i jedną krowę.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

3.1.12.

C. G. zmarł w dniu 7 września 1955 roku - z relacji wnioskodawców wynika, że powodem śmierci ojca był stale pogarszający się stan zdrowia i postępująca gruźlica.

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

k. 40v

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

Nie dotyczy.

1.ocena DOWODów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1

Wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w sprawie o sygn. akt Sr 1799/48

Wyrok prawomocny, zawarty w aktach o sygn. IPN BU 999/982.

3.1.2

Zawiadomienie Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Warszawie z dnia 6.04.1949 r.

Niekwestionowane przez strony, zawarte w aktach o sygn. IPN BU 999/982.

Zawiadomienie o zwolnieniu więźnia karnego z dnia 25.04.1949 r.

Niekwestionowane przez strony, zawarte w aktach o sygn. IPN BU 999/982.

3.1.3

Postanowienie z dnia 27 maja 2019 r. w sprawie o sygn. XII Ko 14/19

Postanowienie prawomocne, zawarte w aktach o sygn. XII Ko 14/19.

3.1.4

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.5

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.6

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.7

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.8

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.9

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.10

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.11

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

3.1.12

zeznania A. K. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

zeznania W. G. złożone na rozprawie w dniu 8.10.2019 r.

Niekwestionowane przez strony.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy.

1.PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawczyni A. K. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano odszkodowanie na rzecz wnioskodawczyni A. K. - córki (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

2.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawcy W. G. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano odszkodowanie na rzecz wnioskodawcy W. G. - syna (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

3.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawcy J. G. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano odszkodowanie na rzecz wnioskodawcy J. G. - syna (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawczyni A. K. zasądzono kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano zadośćuczynienie na rzecz wnioskodawczyni A. K. - córki (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

2.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawcy W. G. zasądzono kwotę 30.000 (trzydziestu tysięcy) złotych.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano zadośćuczynienie na rzecz wnioskodawcy W. G. - syna (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

3.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawcy J. G. zasądzono kwotę 30.000 (trzydziestu tysięcy) złotych.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzono kwotę główną wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przyznano zadośćuczynienie na rzecz wnioskodawcy J. G. -syna (następcy prawnego) uprawnionego do odszkodowania C. G..

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z regułą zawartą w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1993 r., sygn. I KZP 21/93.

Inne

3.

1.

Nie dotyczy.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Nie dotyczy.

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Na rzecz wnioskodawcy A. K. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

2.

Na rzecz wnioskodawcy W. G. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

3.

Na rzecz wnioskodawcy J. G. zasądzono kwotę 13.133 (trzynaście tysięcy sto trzydzieści trzy) złote.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Na rzecz wnioskodawcy A. K. zasądzono kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

2.

Na rzecz wnioskodawcy W. G. zasądzono kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

3.

Na rzecz wnioskodawcy J. G. zasądzono kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych.

Ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Inne

3.

1.

Kwotę zasądzonego na rzecz wnioskodawców odszkodowania obliczono na podstawie ustalonej zwaloryzowanej wartości konia roboczego oraz krowy dojnej z roku 1955, które to wartości ustalono na podstawie Informacji Prezesa GUS na rok 1955. Wartość tych elementów inwentarza, zbytych w celu uzyskania środków na leczenie C. G. po jego pobycie w więzieniu stanowiła szkodę w majątku poniesioną wówczas przez rodziców wnioskodawców, w związku z wykonaniem wobec ojca wnioskodawców C. G., wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 11.03.1949 roku, sygn. Sr 1799/48.

1 sztuka konia roboczego w 1955 roku miała wartość 3949 złotych, a 1 sztuka krowy dojnej 4061 zł. Powyższą wartość ustalono korzystając z danych statystycznych GUS z roku 1955 i odniesiono do przeciętnego wynagrodzenia w tym samym roku, wynoszącego 1008 złotych. Na tej podstawie obliczono, iż wartość jednego konia roboczego i jednej krowy dojnej w roku 1955 stanowiła czterokrotność przeciętnego wynagrodzenia.

Aby obliczyć wartość poniesionej przez wnioskodawców szkody na chwilę orzekania, pomnożono przeciętne wynagrodzenie ustalone na podstawie Komunikatu Prezesa GUS z dnia 13 listopada 2019 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale 2019 roku, które wynosiło 4931,59 zł, przez 4, mając na względzie stosunek wartości konia roboczego i krowy dojnej do przeciętnego wynagrodzenia w 1955 roku. Uzyskana łączna kwota 39.400 złotych, uwzględniająca wartość konia roboczego i krowy dojnej, została podzielona pomiędzy trzech wnioskodawców, dając po 13.133 złote dla każdego z nich.

W części ponad kwotę 39.400 złotych wniosek o odszkodowanie należało oddalić, albowiem wnioskodawcy w żaden sposób nie wykazali zasadności żądanego w tej części roszczenia.

2.

Dla wykładni pojęcia zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 552 k.p.k., miarodajne są przepisy prawa cywilnego materialnego, w szczególności art. 445 § 1 k.c., z którego treści wynika, że zadośćuczynienie powinno być "odpowiednie", tj. naprawiać w miarę możliwości krzywdę wyrządzoną niesłusznie pozbawionemu wolności. Ustalenie jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest "odpowiednia", należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego, a istotnym jest przede wszystkim rozważenie wszystkich relewantnych okoliczności sprawy. Należy pamiętać, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, zatem nie może być ani rażąco wygórowane, ani rażąco niskie. Jego wielkość jest uzależniona od rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności oraz nieodwracalnego charakteru.

Kwotę zasądzonego na rzecz wnioskodawców zadośćuczynienia ustalono mając na względzie czas trwania pozbawienia wolności C. G., warunki w jakich przebywał (przeludniona cela, brak intymności, niska temperatura i oblodzona podłoga w celi), utratę zdrowia i samodzielności w związku z pobiciem oraz nieludzkimi warunkami panującymi w więzieniu. C. G. po odbyciu kary pozbawienia wrócił do domu jako osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji, stracił wzrok i zachorował na chorobę płuc (najprawdopodobniej gruźlicę), a pogarszający się stale po powrocie z więzienia stan jego zdrowia ostatecznie doprowadził do jego śmierci. C. G. przez cały ten czas wymagał też nieustannej opieki pozostałych członków rodziny i był niezdolny do pracy; w związku z powyższym utrzymanie rodziny spadło na jego żonę oraz małe dzieci, które zamiast uczęszczać do szkoły, zmuszone były pomagać matce w pracy przy gospodarstwie.

Sąd uznał, iż kwota 90.000 złotych (po 30.000 złotych dla każdego z wnioskodawców) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania w okresie od 25 listopada 1948 roku do dnia 25 kwietnia 1949 roku wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego z dnia 11 marca 1949 roku, sygn. Sr 1799/48 wydanego wobec C. G., s. M. i A., urodzonego dnia (...) w K., pow. S., jest w pełni adekwatna do okresu izolacji oraz dolegliwości z tym związanych.

Żądana przez wnioskodawców kwota 120.000 zł jest zbyt wygórowana. W części ponad łączną kwotę 90.000 złotych wniosek o zadośćuczynienie należało zatem oddalić.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

W pozostałym zakresie wniosek oddalono.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Na podstawie art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego kosztami procesu obciążono Skarb Państwa.

1.PODPIS