VIII Ko 119/21 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2022-07-04

Sygn. akt VIII Ko 119/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 lipca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie w VIII Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Maria Turek

Protokolant: Lena Szulińska-Kielan, Mikołaj Nowakowski

w obecności Prokuratora: Grzegorza Pieca

oraz przedstawiciela Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego w Pruszkowie

po rozpoznaniu w dniach: 16 lutego 2022 r., 25 marca 2022 r., 18 maja 2022 r,
oraz 31 maja 2022 r., 4 lipca 2022r.

sprawy z wniosku P. K.

przeciwko Skarbowi Państwa

w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i odszkodowania

z tytułu wykonania względem niego w całości kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 08 czerwca 2016 r. sygn. akt II K 39/16

na podstawie art. 552 § 1 k.p.k. i art. 554 § 4 k.p.k.

orzeka

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz P. K. tytułem zadośćuczynienia kwotę 150.000 (sto pięćdziesiąt tysięcy) złotych oraz tytułem odszkodowania kwotę 72.240 (siedemdziesiąt dwa tysiące dwieście czterdzieści) złotych obie kwoty wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

w pozostałym zakresie wniosek oddala;

kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UWO

Sygnatura akt

VIII Ko 119/21

WNIOSKODAWCA

P. K.

ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

105.000 zł

------

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

405.000 zł

-------

3.

Inne

----------

3. Ustalenie faktów

3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1

Uznanie za winnego P. K. popełnienia zarzucanego mu czynu popełnionego w okresie
od 8 października 2014 r. do 20 stycznia 2015 r. wyrokiem Sąd Rejonowy w Pruszkowie w dniu 08 czerwca 2016 r. sygn. akt II K 39/16 na i orzeczenie kary 2 lat pozbawienia wolności.

WYROK

k. 12

zeznania P. K.

k.98-100v

3.2

2

Wznowienie postępowania w sprawie P. K. zakończone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 08 czerwca 2016 r. sygn. akt II K 39/16. Uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 08 czerwca 2016 r. sygn. akt II K 39/16 w odniesieniu do zachowania z 08 października 2014 r. i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi Rejonowemu w Pruszkowie do ponownego rozpoznania. W zakresie czynu ciągłego popełnionego w okresie od 5 stycznia 2015 r. do 20 stycznia 2015 r. uchylenie powyższego wyroku i umorzenie postępowania w tym zakresie.

WYROK

k. 11

3.3

2

Umorzenie postępowania w odniesieniu do zachowania z 08 października 2014 r. przez Sąd Rejonowy w Pruszkowie sygn. akt II K 1080/21.

Pismo

k. 124

3.4

Brak podstaw prawnych i faktycznych do zaliczenia na poczet kary łącznej orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 21 października 2020 r. sygn. akt V K 4017/19 kary 2 lat pozbawienia wolności, z powodu nieobjęcia tej kary tym wyrokiem łącznym

WYROK

k. 127 i 946

Pismo Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy

k. 639

3.5

Nieodbiegające od norm traktowanie P. K. przez funkcjonariuszy Służby Więziennej w trakcie odbywania przez niego kary 2 lat pozbawienia wolności.

Pisma z Aresztu Śledczego

k. 147, 149, 151, 165, 229, 277, 279, 282, 322, 324, 357, 364, 365, 367-369, 386, 389-390, 391, 394-395, 396, 406, 402-403, 442, 449, 446, 485, 489-493, 494-495, 499, 500, 569, 570, 572-573

3.6

Odbywanie przez P. K. kary 2 lat pozbawienia wolności w okresie od 06 lipca 2018 r. do 05 lipca 2020 r.

Wydruk z systemu (...)

k. 32-36

3.7

Podejmowanie pracy dorywczej przez wnioskodawcę P. K. w czasie jego pobytu na wolności przed odbywaniem kary.

Zeznania J. K.

k.305-307

zeznania P. K.

k.98-100v

3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.7

Uzyskiwanie wynagrodzenia w wysokości 4.000 zł przez wnioskodawcę przed odbywaniem kary pozbawienia wolności.

zeznania P. K.

k.98-101

4.  ocena DOWODów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1, 3.7

Zeznania wnioskodawcy P. K.

Świadek zeznawał tylko to, co mu wiadome na temat odbycia przez niego kary 2 lat pozbawienia wolności i w tym zakresie Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym przez wnioskodawcę. Zeznaniom w zakresie złego traktowania jego osoby przez funkcjonariuszy Służby Więziennej w czasie odbywania kary 2 lat pozbawienia wolności Sąd nie dał wiary, ponieważ zainicjowane przez wnioskodawcę postępowania były bezzasadne, a zachowanie pracowników mieściło się w normach prawnych i nie nosiło znamion nadużywania władzy, czy też nieprawidłowego traktowania. Również Sąd uznał za niewiarygodne zeznania P. K. w zakresie wysokości uzyskiwanych dochodów podczas pozostawaniu na wolności, gdyż nie zostało to udowodnione innym dowodami.

3.7

Zeznania świadka J. K.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka. Były one wyważone, bez tendencji do przedstawiania wnioskodawcy w jak najlepszym świetle. Świadek opisywał sytuację zdrowotną, osobistą i majątkową wnioskodawcy. W zakresie podejmowania dorywczej pracy przez wnioskodawcę, stwierdził, że pracę taka podejmował, jednakże nie potrafił określić wysokości jego wynagrodzenia.

3.1-3.6

Dokumenty

Dokumenty te korespondują z zeznaniami wnioskodawcy P. K. w zakresie odbywania w tym czasie kary pozbawienia wolności oraz są wiarygodne w zakresie prawidłowego traktowania wnioskodawcy w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Sąd nie znalazł przyczyn, dla których miałby odmówić im wiarygodności oraz braku rzetelności.

4.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

Art. 552 § 4 kpk

Art. 558 kpk w zw. z art. 481 kc

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zgodnie z art. 552 § 1 k.p.k. oskarżonemu, który w wyniku wznowienia postępowania, kasacji lub skargi nadzwyczajnej został uniewinniony lub skazany na łagodniejszą karę, służy od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania względem niego w całości lub w części kary, której nie powinien był ponieść.

Art. 558 kpk stanowi, że w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się tylko w kwestiach nieuregulowanych w niniejszym kodeksie.

Obowiązek zapłaty odsetek został uregulowany w art. 481 kc. W każdym wypadku opóźnienia dłużnika w zapłacie świadczenia pieniężnego wierzyciel może domagać się świadczenia ubocznego w postaci odsetek za opóźnienie. Odsetki należą się, w myśl wyraźnego brzmienia art. 481 § 1 kc, jedynie od zobowiązań pieniężnych.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Art. 552 § 1 kpk

Art. 558 kpk w zw. z art. 481 kc

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Powyższe rozważania prawne mają również zastosowanie do określenia wysokości zadośćuczynienia, w związku z tym powielenie argumentacji prawnej jest bezcelowe.

Inne

3.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

72.240 złotych

Od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Na gruncie rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego przyjmuje się, że pojęcie szkody jest tożsame z pojęciem, które wypracowano w prawie cywilnym. Powszechnie przyjmuje się tzw. metodę dyferencyjną ustalania wysokości szkody materialnej, czyli ustalenie różnicy między stanem majątkowym obecnym, a stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby nie wystąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Zgodnie z art. 361 § 2 KC szkoda polega na stracie, którą poszkodowany poniósł oraz na utracie korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby zdarzenia wywołującego szkodę nie było ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2020 r. sygn. akt II K 16/20).

Nie ulega wątpliwości, że w trakcie pozostawania na wolności wnioskodawca podejmował zatrudnienie, jednakże było ono nieudokumentowane. Należy podkreślić, że wnioskodawca P. K. nie udowodnił, że będąc na wolności uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości 4000 zł. Z powodu wielokrotnej karalności nie mógł podjąć legalnej pracy, lecz Sąd miał na uwadze, że w okresie odbywania kary 2 lat pozbawienia wolności mógł podjąć pracę, która nie wymaga braku karalności. Ponadto wnioskodawca jest osobą niewykształconą, nieposiadającą wyuczonego zawodu. Sąd uznał, że uzyskiwał on dochód na poziomie co najmniej minimalnym, tym samym podstawą wysokości odszkodowania był dochód minimalny na dzień wydania orzeczenia (04 lipca 2022 r.), tj. 3010 zł (3010 zł x 24 = 72 240 zł).

Roszczenie o odszkodowanie staje się wymagalne dopiero z momentem uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego, a zatem do czasu wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia ustawowe odsetki nie przysługują. Należą się one jedynie za okres opóźnienia świadczenia wymagalnego, rozpoczynający się z chwilą prawomocności orzeczenia sądowego stanowiącego podstawę do zapłaty.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

150.000 złotych

Od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

Przechodząc natomiast do uzasadnienia wysokości kwoty zasądzonej na rzecz wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia za odbywanie kary 2 kary pozbawienia wolności wskazać należy, że zawsze zadośćuczynienie w sensie rekompensaty finansowej winno być odpowiednie, co oznacza, że przyznana kwota powinna równoważyć negatywne przeżycia związane z przymusową izolacją, uwzględniać całokształt okoliczności towarzyszących zatrzymaniu, w tym okres jego stosowania, wiek osadzonego, okoliczności sprawy, stan zdrowia, skutki jakie zatrzymanie wywarło nie tylko na osobę uprawnioną, ale konsekwencje w środowisku, w którym funkcjonowała ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2019 r., II AKa 241/18, Legalis; zob. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 grudnia 2017 r., II AKa 493/17, Legalis ). Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę to odszkodowanie za szkodę niematerialną wynikłą z zatrzymania, a stanowią ją negatywne przeżycia psychiczne osoby zatrzymanej wiążące się z faktem pozbawienia wolności (sposób zatrzymania, izolacja, brak kontaktu z rodziną, niepewność o swój los) oraz utratą dobrego imienia. Wysokość zadośćuczynienia powinna służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, jednak nie może być źródłem nieuzasadnionego wzbogacenia.

Mając na uwadze zebrany materiał dowodowy w sprawie Sąd uznał, że żądana kwota 405.000 zł jest wygórowana. Należy podkreślić, że każda osoba, która pozbawioną ją niesłusznie wolności ma poczucie ogromnej krzywdy i niesprawiedliwości, jednakże wielkość zadośćuczynienia musi zależeć od oceny całokształtu okoliczności (nie tylko subiektywnej, ale i obiektywnej). Tak jak zostało wskazane powyżej, zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i nie może być wygórowane, ani też rażąco niskie, zaś jego wielkość zależy od okoliczności, w tym rozmiaru cierpień, ich intensywności i nieodwracalności.

Sąd zasądził na rzecz wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia kwotę 150.000 zł. Określając wysokość zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, że wnioskodawca był wielokrotnie karany, więc to właśnie skazanie nie mogło wpłynąć negatywnie na jego reputacje w środowisku. Wnioskodawca niewątpliwie przejawia postawę roszczeniową, skargi kierowane do Dyrektora Aresztu Śledczego (...) w W. były niezasadne, zaś zachowanie funkcjonariuszy Służby Więziennej było poprawne i nie nosiło znamion bezprawności. Warunki osadzonych w tych samych jednostkach penitencjarnych były dla wszystkich takie same, wnioskodawca miał zapewnioną opiekę medyczną jak również wszelkie sprawy administracyjne były załatwiane terminowo. Problemy zdrowotne opisywane przez wnioskodawcę były wynikiem zaniedbań leczenia na wolności (vide zeznania J. K.). W związku z powyższym Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia kwotę 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, uznając, że będzie to kwota adekwatna do doznanej krzywdy.

Roszczenie o zadośćuczynienie staje się wymagalne dopiero z momentem uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego, a zatem do czasu wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia ustawowe odsetki nie przysługują. Należą się one jedynie za okres opóźnienia świadczenia wymagalnego, rozpoczynający się z chwilą prawomocności orzeczenia sądowego stanowiącego podstawę do zapłaty.

Inne

3.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Przyznanie zadośćuczynienia w kwocie 150.000 zł oraz odszkodowania w kwocie 72.240 zł obligowało Sąd do oddalenia wniosku w pozostałej części. Powody przyznania powyższych kwot jednocześnie powodami, dla których wniosek oddalono w pozostałej części.

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zgodnie z art. 554 § 4 kpk postępowanie jest wolne od kosztów sądowych.

PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Teresa Sielczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Maria Turek
Data wytworzenia informacji: