IX Ka 8/21 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2021-02-10
Sygn. akt IX Ka 8/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 lutego 2021 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Iwona Konopka
Protokolant: sekr. sądowy Natalia Rybińska
przy udziale Prokuratora Jolanty Pydyniak
po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2021 r.
sprawy M. S. ur. (...) w Z., syna E. i T.
oskarżonego z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim
z dnia 19 października 2020 r., sygnatura akt II K 946/18
orzeka:
I. zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że czyn przypisany oskarżonemu w pkt 1 kwalifikuje z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk,
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. R. kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w instancji odwoławczej,
IV. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 8/21 |
|
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||
|
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 19 października 2020 r., sygn. II K 946/18 |
|
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|
☒ obrońca |
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ inny |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
|
☐ |
co do kary |
|||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
|
☐ |
||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||
|
1.4. Wnioski |
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|
2.1. Ustalenie faktów |
|
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
2.2. Ocena dowodów |
|
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
|
Lp. |
Zarzut |
|
|
- błędu w ustaleniach faktycznych, mających wpływ na treść wyroku |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie. Jej wniesienie skutkowało jednak zmianą zaskarżonego wyroku w zakresie przyjętej kwalifikacji prawnej czynu. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż Sąd I instancji w toku przewodu sądowego ujawnił wszystkie dowody, dokonał ich wnikliwej oceny z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Tak dokonana ocena w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Sąd orzekający dokonał wszechstronnej oceny wszystkich dowodów, przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a poczynione ustalenia faktyczne są wynikiem uznania za wiarygodne określonych dowodów, które to stanowisko Sąd szeroko i przekonywująco umotywował. Nie ma zatem racji skarżący podnosząc, iż Sąd Rejonowy, rozpoznający przedmiotową sprawę, dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, który wpłynął na treść zaskarżonego wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami Sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień dopuścił się Sąd orzekający w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom Sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, nie może się sprowadzać do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle zasad wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. Analiza treści wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego apelacji prowadzi do wniosku, że stanowi ona jedynie nieuprawnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu orzekającego. Odnosząc się merytorycznie do argumentacji zawartej w apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, iż oskarżony nie tylko przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i w toku wyjaśnień opisał swoją sytuację zdrowotną. W wyjaśnieniach złożonych w toku postępowania przygotowawczego oskarżony podał powody dokonywania kradzieży alkoholu w sklepie (...), podnosząc, iż miało to związek z jego uzależnieniem oraz sytuacją finansową. Dodatkowo oskarżony wówczas podał, dlaczego dokonywał kradzieży w tej właśnie (...), wyjaśnił, że w dniach kradzieży przyjeżdżał pod sklep samochodami służbowymi, wskazując, ich marki i kolory, a nadto podkreślił, w jaki sposób i za jaką kwotę sprzedawał skradziony alkohol. Wyjaśnienia oskarżonego w pełni korespondują z zeznaniami przesłuchanych w toku przewodu sądowego świadków, a w szczególności z dowodami w postaci zapisów monitoringu (k. 51) oraz protokołem jego oględzin (k. 6-10). Dokładna analiza dowodu w postaci zapisu monitoringu prowadzi do wniosku, że wszystkie zdarzenia objęte aktem oskarżenia zostały zarejestrowane. Dodatkowo oględziny zapisu monitoringu jednoznacznie wskazują na sprawstwo oskarżonego w dniach objętych aktem oskarżenia. Na monitoringu w dniach objętych aktem oskarżenia nie tylko wyraźnie zarejestrowano osobę oskarżonego, ale też momenty, gdy bierze z półki sklepowej alkohol, a następnie chowa go do posiadanych przy sobie toreb, po czym opuszcza sklep, nie płacąc za poszczególne butelki alkoholu. Odnosząc się do stanu psychicznego oskarżonego w chwili popełnienia przypisanego mu czynu stwierdzić należy, iż brak jest wątpliwości w tym zakresie. Opinia sądowo – psychiatryczna (k. 164 i n.) i wnioski z niej wynikające są jasne, zupełne i nie budzące wątpliwości. Biegli lekarze psychiatrzy wydali opinię o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego nie tylko w oparciu o jego badanie, w trakcie którego oskarżony przedstawił swoje problemy zdrowotne związane z uzależnieniem, a także terapią metadonową, ale w szczególności w oparciu o dokumentację medyczną z leczenia oskarżonego. Opinia ta jest w pełni zgodna z opinią sądowo – psychiatryczną sporządzoną na etapie postępowania przygotowawczego (k. 46 – 48). Analiza treści i wniosków płynących z opinii sądowo – psychiatrycznej prowadzi do wniosku, że zupełnie brak jest podstaw do jej kwestionowania. Myli się przy tym obrońca, że w wszystkich sprawach, w których oskarżony został skazany stwierdzono u niego ograniczoną poczytalność. Zaznaczenia wymaga, że stan poczytalności, który wpływa także na określenie stopnia winy odnosi się do chwili czynu i stan oskarżonego nie znosił, ani nie ograniczał jego poczytalności w odniesieniu do czynu mu przypisanego. W żadnej przy tym mierze nałóg oskarżonego i konsekwencje tego nałogu nie usprawiedliwiają czynu oskarżonego. Uzależnienie oskarżonego nie mogło przecież stanowić wymówki dla jego postępowania, a co więcej fakt popełniania przestępstw w związku z uzależnieniem stanowi okoliczność wyłącznie obciążającą oskarżonego, co zasadnie znalazło wyraz w wymiarze orzeczonej kary. Biorąc pod uwagę treść i wnioski opinii sądowo – psychiatrycznej nie sposób zgodzić się z obrońcą, że poczytalność oskarżonego w chwili czynu była co najmniej ograniczona. Nie ma racji także skarżący podnosząc w istocie zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności za przypisany mu czyn. W ocenie Sądu odwoławczego nie było podstaw w realiach tej sprawy, aby karę wymierzoną oskarżonemu uznać za rażąco niewspółmiernie surową. Rażącą surowość kary można przyjąć jedynie wówczas, gdy kara orzeczona przez Sąd I instancji w sposób oczywisty, wyraźny odbiega od tej, którą należało by orzec prawidłowo stosując dyrektywy wymiaru kary. Z karą rażąco niewspółmiernie surową mamy do czynienia wówczas, gdy Sąd orzekający rozstrzygając o karze nie uwzględnił wszystkich okoliczności wiążących się z poszczególnymi dyrektywami wymiaru kary, bądź też nie uwzględnił ich wpływu na orzekaną karę w wystarczającym stopniu. Rażącej niewspółmierności orzeczonej kary nie można przyjąć, gdy nie zostały przekroczone granice swobodnego uznania sędziowskiego stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary. Kara uznana być musi za rażąco niewspółmiernie surową, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można byłoby przyjąć, że pomiędzy karą orzeczoną, a tą karą która winna zostać wymierzona przy należytym uwzględnieniu wszystkich okoliczności posiadających wpływ na wymiar kary zachodziłaby wyraźna różnica i to taka, że kary orzeczonej nie sposób zaakceptować. Wymierzona oskarżonemu kara z pewnością nie przekracza stopnia winy, odpowiada społecznej szkodliwości przypisanego czynu oraz spełnia swoje cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak i cele zapobiegawcze i wychowawcze, które mają osiągnąć w stosunku do oskarżonego. Czyn oskarżonego cechowała znaczna społeczna szkodliwość, przy czym oskarżony działał w sposób zaplanowany, celowy, z premedytacją. Jego zachowanie cechowała zuchwałość, gdyż nie zważając na obecność pracowników i innych klientów w sklepie dokonywał zaboru alkoholi, które następnie skrywał w torbach, z którymi wchodził do sklepu. Oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę ze swojego postępowania, wybrał ten sklep na miejsce swojego działania, a działał wyłącznie z chęci zysku. Zaznaczenia wymaga, że stan zdrowotny oskarżonego i jego uzależnienie nie stanowiło usprawiedliwienia dla jego postępowania. Wszak oskarżony w dacie czynu był zatrudniony, nawet pod sklep przyjeżdżał służbowymi samochodami, jego pracodawca była zadowolona z jego pracy. Oskarżony nie działał zatem z tego powodu, że nie miał środków na najpotrzebniejsze do życia artykuły. Nie znajduje zaś aprobaty potrzeba przeznaczenia w taki sposób zdobytych środków na środki psychoaktywne. Nie można przy tym stracić z pola widzenia dotychczasowej wielokrotnej karalności oskarżonego, co świadczy o tym, że oskarżony jest sprawcą niepoprawnym i zdemoralizowanym. Sąd Rejonowy przy tym słusznie wziął pod uwagę fakt podjęcia przez oskarżonego leczenia odwykowego, co miało wpływ na wymiar orzeczonej kary. Nie można jednak faktu podjęcia leczenia odwykowego przez oskarżonego nadmiernie wartościować w kontekście dyrektyw wymiaru kary, o których mowa w art. 53 k.k. Obrońca zdaje się nie dostrzegać, że oskarżony dwukrotnie w toku trwającego postępowania podejmował leczenie odwykowe i za pierwszym razem z niego zrezygnował z powodu konfliktu z innym pacjentem. Nie sposób podzielić jednak stanowiska obrońcy, że Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę wpływu wieloletniego zażywania przez oskarżonego środków odurzających na stan psychiczny oskarżonego. Jak wskazano powyżej w chwili czynu stan psychiczny oskarżonego nie budził wątpliwości, co jasno wynika z treści opinii sądowo –psychiatrycznej. Jak już podniesiono popełnianie przestępstw w związku z uzależnieniem nie tylko nie jest czynnikiem usprawiedliwiającym sprawcę, ale w szczególności stanowi okoliczność obciążającą. Biorąc pod uwagę powyższe nie sposób uznać, że wymiar orzeczonej kary jest rażąco nadmiernie surowy, skoro jest wynikiem prawidłowego uwzględnienia dyrektyw wynikających z art. 53 k.k. |
||
|
Wniosek |
||
|
- zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
Biorąc pod uwagę stanowisko zawarte w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut”, należało uznać wniosek obrońcy za nieuzasadniony. |
||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
|
1. |
|
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
Punkt 1-5 |
|
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
|
Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do kwestionowania uznania przez Sąd Rejonowy winy i sprawstwa oskarżonego w zakresie opisu przypisanego mu czynu. Wymierzoną oskarżonemu karę pozbawienia wolności należało uznać za karę zasadną, prawidłową, orzeczoną zgodnie z dyrektywami art. 53 § 1 i 2 k.k., dlatego też nie sposób uznać, że nosi ona cechy rażącej niewspółmierności, o czym była mowa w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut”. Prawidłowym pozostaje rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 dotyczące zaliczenia na poczet orzeczonej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie. Za zasadne należało także uznać rozstrzygnięcie w zakresie orzeczenia od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego obowiązku naprawienia szkody. Sąd odwoławczy nie znalazł także podstaw do kwestionowania rozstrzygnięć zawartych w punktach 4 i 5 dotyczących zasądzenia na rzecz obrońcy kosztów związanych z udzieleniem oskarżonemu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwolnienia oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w sprawie. |
|
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Punkt 1 – w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
W związku z nowelizacją treści art. 12 k.k. obowiązującą od dnia 15 listopada 2018 r., Sąd odwoławczy uznał, że czyn przypisany oskarżonemu należy zakwalifikować z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. |
|
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
|
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
|
1.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
4.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
6. Koszty Procesu |
|||
|
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|
3,4 |
Na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze w zw. z § 3, § 4 ust. 3, i 17 ust.1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądził na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 420 zł powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w instancji odwoławczej. Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., Sąd odwoławczy uwzględniając zasadę słuszności zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa. |
|
7. PODPIS |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
|||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Punkt I, II, III wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 19 października 2020 r., sygn. II K 946/18 |
|||||
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
|
☐ |
co do kary |
|||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
|
☐ |
||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||||
|
1.4. Wnioski |
||||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Iwona Konopka
Data wytworzenia informacji: