IX Ka 19/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2023-10-13

Sygn. akt IX Ka 19/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia SSO Janusz Cieszko (spr.)

Sędziowie: SO Agnieszka Techman

SO Joanna Hut

protokolant: protokolant sądowy Kacper Piekarczyk

przy udziale prokuratora Joanny Augustyniak

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2023 r.

sprawy J. B. ur. (...) w N., syna J. i M.

oskarżonego z art. 282 kk w zw. z art. 64 § 1kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie

z dnia 13 października 2022 r., sygnatura akt III K 229/20

orzeka:

1.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

2.  zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 1008 (tysiąca ośmiu) złotych, podwyższoną o stawkę podatku Vat, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego J. B. w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 19/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 13 października 2022 r., sygn. akt III K 229/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

k.574-575

k.586-588

Opinia biegłego neurochirurga.

Dane o karalności.

Opinię sporządzono celem ustalenia czy oskarżony może uczestniczyć w rozprawie odwoławczej. Ekspertyza jest logiczna ,spójna i niesprzeczna ,sporządzona przez lekarza dysponującego stosownymi wiadomościami specjalnymi i wobec powyższego stanowi wiarygodny materiał dowodowy.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

2

Obrońca zarzucił wyrokowi Sądu I instancji obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a to:

a) art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie przez Sąd dowolnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, w tym w szczególności dowodów z zeznań świadka P. P. oraz zeznań K. B. i przyznania tym dowodom waloru prawdziwości podczas gdy:

- nie uwzględnił przy tym wiarygodności dowodu w postaci zeznań R. P. oraz L. K. w zakresie odnoszącym się do braku wiedzy o zaistniałym zdarzeniu i nieznajomości osoby K. B., które to depozycje pokrywają się z wyjaśnieniami oskarżonego i stanowią dowód kwestionujący winę oskarżonego i jego udział w zdarzeniu,

- niezasadnie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego i dał wiarę jedynie zeznaniom P. P. i K. B. pozostających w opozycji do wyjaśnień oskarżonego,

- z zeznań K. B. wynika, że nic był on w stanie rozpoznać napastników, w tym także oskarżonego, oraz że w chwili

zdarzenia nie użyto wobec niego przemocy ani że nikt z napastników nie miał przy sobie broni,

co doprowadziło do błędnego ustalenia, że oskarżony J. B. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 282 k.k. na szkodę K. B., co skutkowało niesłusznym uznaniem oskarżonego za winnego.

b) Art. 170 §1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie świadka A. P. (konkubiny / żony świadka P. F.) oraz oddalenie wniosków dowodowych o ustalenie sygnatur innych spraw prowadzonych w Sądzie Okręgowym w Warszawie oraz przeprowadzenie dowodu z akt tych postępowań, w których zeznaje świadek P. F. celem porównania ich z zeznaniami z niniejszego postępowania, co skutkowało obdarzeniem wiarygodnością zeznań tego świadka i dokonanie ustaleń faktycznych na podstawie jego zeznań, co doprowadziło dalej do ustalenia sprawstwa oskarżonego w niniejszym postępowaniu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obrońcy okazały się niezasadne.

Pierwszym argumentem obrońcy było niezasadne jego zdaniem nieuwzględnienie przy ustalaniu faktów dowodów z zeznań L. K. oraz R. P.. Skarżący argumentował że zeznania te „wzajemnie się pokrywają co do nieznajomości okoliczności sprawy”. Trudno się z powyższym nie zgodzić, skoro świadek L. K. wprost wskazywał w czasie całego postępowania w niniejszej sprawie iż nic o sprawie nie wie. Trudniej jednak, w ocenie Sądu, wysnuć z tego faktu wniosek jaki zdaje się wysnuwać obrońca, jakoby miało to stanowić dowód niewinności oskarżonego. Skoro świadek stwierdza iż „nic nie kojarzy w tej sprawie”, to znaczy to tylko tyle, iż świadek nie posiada wiedzy na temat istotny dla sprawy, a jego zeznania nie mają żadnej wartości dla ustalenia stanu faktycznego. Nieuwzględnienie jego zeznań przez Sąd Rejonowy jawi się w tej sytuacji jako jedyne logiczne działanie.

Również zeznania świadka R. P. nie były w stanie podważyć zeznań P. F. i K. B.. W pierwszej kolejności, należy zwrócić uwagę na fakt iż zgodnie z zeznaniami R. P., nie miał on żadnej wiedzy dotyczącej zdarzeń objętych niniejszą sprawą, podobnie jak L. K.. Świadek wprost wskazał iż „nie kojarzy tego zdarzenia”. Z tak sformułowanych zeznań nie sposób wyciągnąć wniosku co do niewinności oskarżonego, jak to starała się uczynić obrona.



Co również istotne, R. P. jest oskarżonym w innej sprawie o ten sam czyn, co oskarżony w niniejszej sprawie i nie przyznaje się do winy. Nie dziwi zatem fakt, iż usiłował on deprecjonować zeznania świadka P. F., który zdecydował się ujawnić szczegóły przestępstwa. Już sam powyższy fakt sprawia, iż należy podchodzić do złożonych przez niego zeznań z większą ostrożnością. Nadto, samo wskazanie przez świadka iż P. F. „to kłamczuch” i notorycznie zeznaje on niezgodnie z prawdą przed obliczem wymiaru sprawiedliwości w różnych sprawach jawi się jako całkowicie gołosłowne i pozbawione podstaw. Należy zwrócić uwagę, iż P. F. nie był nigdy skazany za składanie fałszywych zeznań, ani oskarżony o powyższe, co niewątpliwie nastąpiłoby gdyby P. F. uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu, jak to sugerował R. P..

Na marginesie powyższych rozważań, wskazać należy, iż z dokładnie tych samych przyczyn Sąd Rejonowy oddalił wnioski dowodowe obrony o przesłuchanie świadka A. P. ustalenie sygnatur innych spraw prowadzonych w Sądzie Okręgowym w Warszawie oraz przeprowadzenie dowodu z akt tych postępowań, w których zeznaje świadek P. F. celem porównania ich z zeznaniami z niniejszego postępowania. Obrońca argumentował iż P. F. współpracuje z prokuratorem w zakresie ujawniania okoliczności czynów przestępnych, w zamiar na łagodniejszą odpowiedzialność karną w innych postępowaniach, przez co jego zeznania winny podlegać szczególnej weryfikacji pod względem ich wiarygodności, a w sytuacji, kiedy jego zeznania nie pokrywają się z resztą materiału dowodowego, należałoby dopuścić dalsze dowody. Opisana przez obronę sytuacja w niniejszym postępowaniu jednak nie występuje, a zeznania P. F. nie stoją w opozycji do innych dowodów. Obrońca usiłował wywodzić, iż zeznania P. F. są sprzeczne z depozycjami L. K. oraz R. P., co w oczywisty sposób nie jest prawdą, gdyż świadkowie ci wskazali iż o sprawie nic nie wiedzą, w związku z czym trudno aby zeznania P. F. były z nimi sprzeczne.

Z kolei zeznania ta były zgodnie ze wskazaniami K. B., który był pokrzywdzonym w niniejszym postepowaniu. Nawet więc w sytuacji gdyby zawnioskowany przez obronę świadek również zeznał iż P. F. „jest kłamczuchem” nie mogłoby to wpłynąć na ocenę wiarygodności świadka, którego zeznania znalazły potwierdzenie w słowach wiarygodnego świadka K. B., który nie miał żadnego interesu w obciążaniu kogokolwiek. Tylko na marginesie należy zauważyć ,że pokrzywdzony nie zgłaszał przedmiotowego zdarzenia organom ścigania bezpośrednio po jego zaistnieniu i wobec powyższego zostało ono ujawnione dopiero po złożeniu wyjaśnień przez P. F.. Dysponując tymi depozycjami procesowymi udało się dotrzeć do K. B. ,który w całej rozciągłości potwierdził fakty uprzednio ujawnione przez P. F. potwierdzając w ten sposób wiarygodność tego podstawowego źródła dowodowego.

Złożone wnioski dowodowe nie mogłyby potwierdzić tezy obrony, co wynika z samej ich treści, oraz wskazanych wyżej okoliczności i jako takie podlegały oddaleniu.

Za całkowicie nietrafny należy uznać zarzut obrony dotyczący rzekomo niezasadnej odmowy wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego i dania wiary jedynie zeznaniom P. F. i K. B. pozostających w opozycji do wyjaśnień oskarżonego. Oczywistym jest że oskarżony, który nie przyznaje się do winy, będzie składał wyjaśnienia z których wynikać będzie iż nie popełnił on przestępstwa. Uprzywilejowana pozycja oskarżonego w procesie karnym nie oznacza jednak, że absolutnie każde jego gołosłowne twierdzenie (nawet najbardziej absurdalne) musi być przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia. Jak każdy dowód również wyjaśnienia oskarżonego podlegają ocenie sądu, a jako niezgodnie z innymi okolicznościami ustalonymi w sprawie lub wręcz nieprawdopodobne mogą być odrzucone (patrz m.in. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Zakamycze, Wydanie III rozszerzone i uzupełnione 2003 r.; Kodeks postępowania karnego, Komentarz pod red. J. Bafi, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1976 r.; Polska procedura karna - podstawowe założenia teoretyczne, M. Cieślak, PWN Warszawa 1984 r. s. 346-353). Oskarżony konsekwentnie nie przyznawał się do winy, jednakże zgodne i uzupełniające się twierdzenia dwóch świadków jednoznacznie wskazywały iż depozycje oskarżonego, które nie znalazły żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym, nie odpowiadają prawdzie.

Obrońca argumentował także, iż K. B. nie był w stanie rozpoznać napastników, w związku z czym nie można przypisać oskarżonemu winy w niniejszej sprawie. Skarżący pomijał przy tym fakt, na który wyraźnie wskazał Sąd Rejonowy. Co prawda K. B. istotnie, ze względu na znaczny upływ czasu, nie był w stanie opisać ani rozpoznać napastników, jednakże opisany przez niego przebieg zdarzenia, w pełni pokrywał się z opisem P. F., który był w stanie wskazać wśród sprawców zdarzenia m.in. siebie, oskarżonego, oraz świadka R. P.. Zeznania obu świadków były spójne, zgodne i pozwalały na poczynienie ustaleń faktycznych.

Skarżący wskazał także, że w chwili zdarzenia nie użyto wobec pokrzywdzonego przemocy ani nikt z napastników nie miał przy sobie broni. Te okoliczności nie mają jednak znaczenia dla faktu zaistnienia przestępstwa z art. 281 § 1 k.k., który stanowi, iż kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przemocą, groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym albo do zaprzestania lub ograniczenia działalności gospodarczej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jak wprost wynika z zacytowanego przepisu, do jego zaistnienia nie jest konieczne faktyczne dokonanie przemocy, a tym bardziej posługiwanie się bronią. Wystarczy że napastnicy zastosują groźbę jej użycia, w tym również wyrażoną niewerbalnie, co z całą pewnością miało miejsce w niniejszej sprawie, gdzie napastnicy osaczyli pokrzywdzonego w znacznej przewadze liczebnej, uniemożliwili ucieczkę i zażądali wydania torby z pieniędzmi.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Orzekł jak w części dyspozytywnej.

Wniosek

Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja obrońcy okazała się niezasadna, wobec czego wniosek powyższy nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, także brak podstaw z art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- niezasadność zarzutów apelacyjnych i brak podstaw do ingerencji w treść wyroku

- podzielenie ustaleń faktycznych i oceny prawnokarnej wyroku Sądu Rejonowego

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

3

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego z ponoszenia kosztów sądowych w całości, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa, bowiem obciążanie go kosztami procesu byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację życiową.

Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 1008 (tysiąc osiem) złotych, powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej J. B. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Skarżący zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w całości na korzyść oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Leszczyńska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Janusz Cieszko,  Agnieszka Techman ,  Joanna Hut
Data wytworzenia informacji: