Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IX Ka 21/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-03-15

Sygn. akt IX Ka 21/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia SO Beata Wehner

protokolant: sekr. sądowy Iwona Szczygieł

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2024 r.

sprawy E. S. oskarżonej z art. 157 § 2 k.k. i inne

oraz

M. S. oskarżonego z art. 217 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonej i oskarżycielki prywatnej wzajemnej E. S.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie

z dnia 3 października 2023 r., sygnatura akt III K 467/20

orzeka:

1.  uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonej E. S. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. umarza postępowanie karne w stosunku do tej oskarżonej;

2.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;

3.  zwalnia oskarżycielkę prywatną wzajemną E. S. od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami w nim poniesionymi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 21/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 3 października 2023 r., sygn.. akt III K 467/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca adw. S. W. zarzucił:

1.  obrazę przepisu postępowania, tj. art. 7 kpk, mające wpływ na treść orzeczenia, poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i na skutek tego:

-

umniejszenie znaczenia tego, że eskalacja emocji oskarżonej w postaci zarzucanego jej zachowania była następstwem bezprawnego działania M. S., tj. podejmowania na własną rękę czynności egzekucyjnych (opróżnienie lokalu) w miejscu zdarzenia oraz sprowadzenia na te czynności konkubiny, "która w ocenie oskarżonej istotnie przyczyniła się do rozpadu jej małżeństwa;

-

założenie wbrew zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, że oskarżona miała możliwość panowania nad emocjami, kontrolowania zachowania i zaniechania podejmowania zarzucanych jej zachowań wobec M. S., w sytuacji gdy do tego zachowania została z premedytacją sprowokowana;

-bezpodstawne ustalenie, że w chwili badanych zdarzeń postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza z dnia 27 listopada 2019 r. o udzieleniu zabezpieczenia było prawomocne;

-

błędne ustalenie, że oskarżona podejmując zarzucane jej zachowanie nie broniła się, podczas gdy w jej przekonaniu, ale i wedle obowiązującego prawa czynności M. S. były nielegalne, albowiem postanowienie o zabezpieczeniu w chwili zdarzenia było nieprawomocne, a nadto nie był on uprawniony do egzekucji postanowienia na własną rękę, tj. z pominięciem komornika i policji;

-

pominięcie okoliczności, wynikających z treści wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań świadków, z których wynika, że M. S. nie jest bierny w konflikcie z oskarżoną i w relacji z nią ucieka się do agresji słownej i fizycznej; jak też, że jego działanie w postaci inicjowania spraw karnych przeciwko oskarżonej jest realizacją zapowiedzi pozbawienia pracy i tym samym środków do życia oskarżonej;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym ustalenie, że oskarżona ponosi wyłączną winę w zakresie zarzucanych jej czynów, podczas gdy prawidłowa ocena zebranego materiału odwodowego prowadzi do wniosku, że wobec bezprawnego działania M. S. w postaci próby przejęcia na własną rękę spornego mieszkania, tj. wywołania eskalacji konfliktu oraz intencjonalnego udziału w tej czynności konkubiny M. S. niemającej w tych okolicznościach interesu innego niż sprowokowanie oskarżonej do agresji mającej charakter obrony i ochrony mienia, zachowanie oskarżonej powinno być zakwalifikowane jako czyny o znikomej społecznej szkodliwości (art. 1 § 2 kk), i tym samym skutkować umorzeniem wobec oskarżonej postępowania w niniejszej sprawie.

Obrońca i zarazem pełnomocnik oskarżycielki prywatnej wzajemnej adw. G. J. zarzucił:

1.  rażące naruszenie przepisów procedury w postaci art. 7 kp.k. polegające na błędnej i wybiórczej ocenie materiału dowodowego w szczególności zaś zeznań świadków I. S. oraz L. J. i uznanie ich za w części niewiarygodne w sytuacji gdy są one logiczne oraz spójne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w postępowaniu, co skutkowało błędnym ustaleniem faktycznym, iż oskarżony M. S. nie naruszył nietykalności cielesnej oskarżonej i nie spowodował u niej rozstroju zdrowa trwającego powyżej 7 dniu, co miało istotny wpływ na treść wyroku,

2.  rażące naruszenie przepisów procedury w postaci art. 7 k.p.k. polegające na błędnej i wybiórczej ocenie materiału dowodowego w szczególności zaś zeznań świadka T. A. i uznanie ich za wiarygodne w sytuacji gdy świadek wykonywał płatne zlecenie polegające na zmianie zamków w drzwiach na rzecz oskarżonego, co skutkowało błędnym ustaleniem faktycznym, iż oskarżony M. S. nie naruszył nietykalności cielesnej oskarżonej i nie spowodował u niej rozstroju zdrowa trwającego powyżej 7 dniu, co miało istotny wpływ na treść wyroku,

3.  rażące naruszenie przepisów procedury w postaci art. 7 kpk polegające na błędnej ocenie materiału dowodowego w postaci nagrań przedstawionych przez strony poprzez wykluczenie jedynie na podstawie ich treści naruszenia nietykalności cielesnej oskarżonej przez oskarżonego, co skutkowało błędnym ustaleniem faktycznym, iż oskarżony M. S. nie naruszył nietykalności cielesnej oskarżonej i nie spowodował u niej rozstroju zdrowa trwającego powyżej 7 dniu, c miało istotny wpływ na treść wyroku,

4.  rażące naruszenie przepisów procedury w postaci art. 7 kpk. polegające na błędne ocenie materiału dowodowego w postaci treści postanowienia Sądu Rejonowego Warszawy-Żoliborza w Warszawie w przedmiocie zabezpieczenia zarządu majątkiem) wspólnym i ustalenie, iż oskarżony przybył na miejsce zdarzenia samowolnie wykonać postanowienie podczas gdy prawidłowa ocena tego dowodu powinna prowadzić wniosku i ustalenia faktycznego, iż działania podjęte przez oskarżonego były działaniami nie usankcjonowanymi w/w postanowieniem i tym samym stanowiły działanie bezprawne działanie skierowane przeciwko dobru chronionemu prawem, co skutkował błędnym ustaleniem, iż oskarżona działała w zamiar naruszenia nietykalności cielesnej oskarżonego wzajemnie oraz jego znieważenia, miało istotny wpływ na treść orzeczenia.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacje obrońców są zasadne w zakresie, w jakim podnieśli zarzuty sprowadzające się do twierdzenia, że Sąd Rejonowy w sposób niewystarczająco skrupulatny ocenił wszystkie swoiste elementy rzutujące na określenie stopnia społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonej czynów.

Sąd II instancji podzielił w pełni rozważania obrońców w tej części, zaś apelacje były ze sobą co do zasady zborne, zasadnym wydaje się ich łączne omówienie.

Analiza akt sprawy prowadzi do konstatacji, że Sąd I instancji, pomimo iż właściwie ustalił, że E. S. dopuściła się zachowań, o jakich przekonywano w akcie oskarżenia, gdyż spowodowała uszkodzenie ciała oskarżyciela oraz znieważyła go słowami wulgarnymi, na co niewątpliwie wskazywały zgromadzone dowody, zwłaszcza wyjaśnienia M. S., przede wszystkim jednak nagrania, a także pozostałe źródła w tym pozaosobowe, to jednak wadliwie podsumował, że społeczna szkodliwość tych czynów była wyższa niż znikoma. Według Sądu I instancji tę ostatnią konkluzję miało w szczególności uzasadniać twierdzenie, że oskarżona czynów dopuściła się nie będąc sprowokowana przez oskarżonego, który nie stanowił żadnego fizycznego zagrożenia dla nietykalności cielesnej E. S.. Sąd dalej argumentował, że przyczyny, dla których oskarżona dopuściła się wobec oskarżonego obrażeń ciała oraz jego znieważania, mogą zostać uwzględnione jedynie przy wymiarze kary. Z uzasadnienia wynika, że właśnie te wszystkie okoliczności związane z zachowaniem oskarżonego, który ewidentnie chciał samodzielnie i na własną rękę wymusić egzekucję sądowego orzeczenia oraz sposób w jaki to czynił, zostały potraktowane jako okoliczności łagodzące przy formułowaniu orzeczonej wobec oskarżonej kary.

Zaprezentowane stanowisko Sądu Rejonowego jest nietrafne. Przede wszystkim, wbrew temu, co ustalił Sąd Rejonowy, wszystkie poprawnie dostrzeżone i ocenione okoliczności tej sprawy wskazywały, że zachowanie M. S., mogło i stanowiło element prowokujący oskarżoną do agresji słownej i fizycznej skierowanej w jego kierunku. Nie można przecież abstrahować od tego, że byli małżonkowie są ze sobą mocno skonfliktowani, prowadzą podział majątku, a zarzewiem wszystkiego jest ich rozstanie oraz związanie się przez M. S. z inną kobietą.

Z akt sprawy wynika natomiast, że oskarżyciel, chcąc dochodzić swoich praw, w tym odzyskać wspólny majątek, ucieka się do metod i sposobów, które dalekie są od obowiązujących i wynikających z litery prawa oraz współżycia społecznego zasad. Obrazuje to nie tylko tło zajść w tej konkretnej sprawie, ale także okoliczności zdarzeń, będących przedmiotem innych postępowań (np. wyrok SO w Warszawie z 8.11.2023 r., IX Ka 1177/23 i wyrok SR dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z 1.02.2023 r., III K 869/18, k. 409 i n.). O tym, że M. S. nadużywa w tego rodzaju wypadkach swoich uprawnień motywował uprzednio także w wyroku z dnia 31.01.2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, sygn. akt IX Ka 1315/21, rozpoznający apelacje od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z 21.09.2021, sygn. akt III W 1042/20 (k. 180 i n.). Sprawa ta dotyczy wszak zdarzenia z 10 grudnia 2019 r. jakie miało miejsce pod adresem ul. (...) i związana jest także z wykonaniem przez oskarżyciela postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 27 listopada 2019 r. w przedmiocie zabezpieczenia, o sygn. akt II Ns 534/19. Oczywistym jest, że Sąd karny zachowuje swoją niezależność i samodzielność jurysdykcyjną, zarazem nie jest też związany rozstrzygnięciem innego sądu, niemniej powyższe odwołanie ma tylko potwierdzić, w jaki sposób oskarżyciel egzekwuje swoje uprawnienia.

Przechodząc do okoliczności tej sprawy, wskazać należy, że to nieustępliwe zachowanie oskarżonego, który na własną rękę postanowił egzekwować postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. akt II Ns 534/19 w przedmiocie zabezpieczenia (k. 133) było powodem obu zajść. To zaś było czynnikiem prowokacyjnym dla oskarżonej. M. S. postanowił jak najszybciej przejąć władzę nad nieruchomościami. Celem jego działania było przejęcie mieszkań, jak twierdził, zgodnie z postanowieniem (k 192v). Rzecz jednak w tym, że uczynił to z pominięciem drogi formalnej wymaganej w tego rodzaju sytuacjach.

Oskarżyciel na miejsce zdarzeń przybył w towarzystwie ślusarza, radcy prawnej a także swojej konkubiny, co stanowiło dodatkowy czynnik wzmagający silne emocje u wymienionej oskarżonej. Wreszcie, trzeba dostrzec, że w mieszkaniach objętych czynnościami oskarżyciela znajdowali się lokatorzy, z którymi umowy najmu podpisała E. S., a ta okoliczność mogła być dla niej tym bardziej stresogenna, zwłaszcza że oskarżyciel próbował się do tych lokali dostać. Na polecenie oskarżonej jednak lokatorzy nie otwierali. Oskarżony był jednak konsekwentny i - jak sam opisywał w swych wyjaśnieniach - realizował, pomimo oporu i agresji skierowanej w jego kierunku, swój pierwotny cel.

Całe zajście było dokumentowane za pomocą nagrania. Jak wynika z zeznań J. B., została ona poproszona przez swojego partnera do wzięcia udziału w zdarzeniu i narywała jego przebieg (wyjaśnienia oskarżonego).

Nie dziwi zatem, że oskarżyciel, mając świadomość utrwalania zdarzeń, przyjął pasywną postawę wobec agresywnych zachowań oskarżonej i nie próbował się nawet przed jej atakiem obronić. Nie jest to sytuacja zupełnie naturalna, lecz celowo wyreżyserowana, aby przestawić się w jak najlepszym świetle i uwydatnić jak najbardziej negatywne zachowania oskarżonej. Można powiedzieć, że oskarżyciel godził się na takie zachowanie swojej byłej żony, po to, aby zdobyć interesujący go materiał dowodowy. Oskarżony powinien był spodziewać się, że zachowanie jego wywoła u oskarżonej atak agresji, a pomimo tego nie odstąpił od zamierzonego celu i przygotował się wyraźnie do tego. Znamienna jest tu także treść uzasadnienia postanowienia Sądu Dyscyplinarnego (...) z 12 kwietnia 2021 r., sygn. (...), z którego wynika, że obecność i zachowanie przybranych przez oskarżyciela osób wzmagało konflikt małżonków (k. 74), co jest okolicznością dodatkową potwierdzającą tezę, że całe zajście miało prowokować oskarżoną.

Nie może budzić zatem wątpliwości, że zachowanie oskarżonej, które oczywiście podlega krytycznej ocenie, było uzasadnioną reakcją na kolejne już zachowania oskarżyciela naruszające póki co jej prawa majątkowe do wspólnego mienia. E. S. swoje relacje i działania podejmowała wskutek bardzo silnego wzburzenia i stresu, których bezpośrednią przyczyną było nachalne, prowokujące i przekraczające uprawniania oraz procedury prawne zachowanie M. S..

To natomiast poprawne ustalenie, nie może pozostać niedocenione zwłaszcza w kontekście oceny przesłanek z art. 115 § 2 k.k., a nie jak błędnie stwierdził Sąd Rejonowy wyłącznie w zakresie okoliczności decydujących o wymiarze kary.

Przypomnieć tymczasem należy, że zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy brać pod uwagę: rodzaj i charakter naruszonego lub zagrożonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. I chociaż w tym przepisie wskazano jedynie faktory oceny stopnia społecznej szkodliwości, to wyliczenie powyższe okoliczności rzutujących na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu, ma charakter zamknięty.

Przepis art. 1 § 2 k.k. głosi z kolei, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. I chociaż pojęcie społecznej szkodliwości nie zostało dokładnie zdefiniowane w art. 115 § 2 k.k. to jednak pewne jest, że w tym względzie należy uwzględnić wszystkie okoliczności podmiotowe i przedmiotowe, gdyż tylko taka całościowa analiza całokształtu wymienionych w art. 115 § 2 k.k. okoliczności może doprowadzić do prawidłowej oceny stopnia społecznej szkodliwości danego czynu. Zbyt małe nadanie rangi tym wartościom, jak miało to miejsce w omawianej sprawie, stoi naprzeciw dokonanym ustaleniom faktycznym, co podnieśli w apelacjach skarżący. Zaskarżone orzeczenie nie mogło być zatem uznane za prawidłowe, dlatego podlegało zmianie, o czym będzie szerzej w kolejnej części tego uzasadnienia.

Pozostałe zarzuty, zwłaszcza przywołane w apelacji adw. G. J., nie zasługiwały na uwzględnienie. Przede wszystkim niezasadnie ten skarżący próbował podważyć ustalenia Sądu I instancji, które doprowadziły do uniewinnienia M. S. od zarzucanego mu czynu z art. 217 § 1 k.k. Zgodzić należało się z Sądem I instancji, że zebrane w tej sprawie dowody, w tym wyjaśnienia wskazanego oskarżonego oraz nagrania z przebiegu inkryminowanego zdarzenia, nie potwierdziły tezy, jakoby miał on dopuścić się naruszenia nietykalności cielesnej oskarżycielki. Szczególne znaczenie miały tu nagrania dostarczone także przez E. S., ale nie tylko, z których wynikało, że M. S. przyjął w związku z jej agresywnymi zrachowaniami zupełnie pasywną postawę. Nie reagował w żaden sposób na ataki oskarżycielki, wyzwiska pod jego adresem i uderzanie go po głowie telefonem. Jak wskazano już powyżej, taki cel towarzyszył ww., co dostrzegł także apelujący, dlatego nieprawdopodobnym jest, aby w jakikolwiek sposób mógł tym samym naruszać jej nietykalność cielesną. Tego rodzaju oskarżenie nie wynika z żadnego rzeczowego i konkretnego dowodu, zaś przedstawiona dokumentacja medyczna, w postaci sprawozdania z badania sądowo - lekarskiego z dnia 10 grudnia 2019 r. (k. 68) dotycząca oskarżycielki, nie stanowi w tym względzie wystarczającego i przekonującego argumentu, że w rzeczywiście odniosła obrażenia na skutek działania oskarżonego. Jeśli chodzi o zeznania L. J. to wskazać należy, że świadek nie była przecież obecna w czasie zdarzenia mającego miejsce 10 grudnia 2019 r., lecz była obecna przy zdarzeniu z 12 grudnia 2019 r. (patrz jej zeznania k. 218). Słusznie zatem Sąd Rejonowy podsumował, że wiedzę na ten temat czerpała wyłącznie od oskarżycielki, po której stronie w konflikcie wyraźnie się opowiadała. Relacje tego świadka nie mogły więć, co do czynu z ar. 217 § 1 k.k., stanowić wiarygodnego źródła dowodowego. Sąd II instancji nie znalazł także powodów, które rzutowałyby na przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy ocenę zeznań świadka I. S.. Jak trafnie argumentowano, ww. żywi głęboką urazę do ojca, że ich opuścił i także opowiada się po stronie matki. Jej relacji nie potwierdziły nadto obiektywne dowody w postaci nagrań. Zeznania T. A. także w tym konkretnym aspekcie, nie wnosiły nic wartościowego do sprawy. Świadek złożył bardzo ogólne relacje i większości szczegółów ze zdarzeń nie pamiętał.

Wniosek

1)  Adw. S. W. wniósł zamianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania wobec oskarżonej względnie o warunkowe umorzenie wobec niej postępowania karnego.

2)  Adw. G. J. wniósł o uniewinnienie oskarżonej i o przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad 1) wniosek o umorzenie postępowania karnego zasługiwał na uwzględnienie. Trafnie podniesiono w apelacji, że Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny kwalifikatorów warunkujących stopień szkodliwości społecznej. Sąd odwoławczy uznał, że jest on znikomy a zatem na postawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. należało wniosek tego obrońcy uwzględnić.

Ad 2) nie było natomiast postaw do uniewinnienia oskarżonej, gdyż jak wskazano poniżej, stwierdzenie ujemnej przesłanki z art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. skutkuje umorzeniem postępowania a nie uniewinnieniem oskarżonej. Obrońca nie wykazał także, aby orzeczenie Sadu I instancji zostało dotknięte zasugerowanymi prze niego naruszeniami prawa, prowadzącymi do zmiany orzeczenia Sądu I instancji i skazania M. S.. Zresztą naprzeciw wnioskowi obrońcy stoi wyraźna i kategoryczna w swej wymowie treść art. 454 k.p.k., gdyż Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został w I instancji uniewinniony. Zakaz ne pius umożliwiłby tylko Sądowi II instancji co najwyżej, skorzystanie z art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k., jako że rozstał wskazany, jako przesłanka uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy celem jej ponownego rozpoznania. W tej sprawie jednak nie było takich okoliczność, gdyż Sąd I instancji dokonał właściwej oceny zachowania oskarżonego stwierdzając, iż nie dopuścił się on czynu z art. 217 § 1 k.k. wobec oskarżycielki.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd odwoławczy nie stwierdził uchybień , które należałoby wziąć pod uwagę z urzędu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie wyroku w mocy co do oskarżonego M. S. w zakresie jego uniewinnienia, a także pozostałych z nim związanych rozstrzygnięć.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Obrońca nie wykazał, aby ustalenie Sądu Rejonowego co braku dopuszczenia się przez ww. oskarżonego czynu z art. 217 § 1 k.k. było niesłuszne. Przeciwnie dokonana w tym względzie kontrola instancyjna potwierdziła zarówno prawidłowość oceny poszczególnych na to wskazujących źródeł jak i samego uniewinnienia oskarżonego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- uchylono zaskarżony wyroku w odniesieniu do E. S.

- na postawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. umorzono postępowanie karne w stosunku do tej oskarżonej

Zwięźle o powodach zmiany

Uzupełniając argumentację z części 3.1 tego uzasadnienia wyłożyć należy, że Sąd odwoławczy, po analizie materiału dowodowego tej sprawy, doszedł do wniosku, że szkodliwość zarzucanych E. S. czynów jest znikoma. To zaś ustalenie powoduje, że mamy do czynienia z ujemną przesłanką prowadzenia postępowania, o jakiej mowa w art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Jest to jedyna przesłanka, która nie powoduje uniewinnienia na etapie postępowania sądowego.

Stopień społecznej szkodliwości jest immanentną cechą czynu, która pozwala na odróżnienie czynów błahych od poważnych i uznanie za przestępstwo tylko takich, które faktycznie i realnie szkodzą określonym dobrom jednostki bądź dobru społecznemu (art. 17 § 1 pkt 3). Nie stanowi bowiem przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma ( art. 1 § 2 k.k.). Odpowiedzialność karna wiąże się zatem jedynie z czynem o takim stopniu społecznej szkodliwości, który przesądza o jego karygodności. Dla uznania jakiegoś czynu za przestępstwo konieczne jest w związku z tym wykazanie, że narusza on istotne wartości społeczne, ale w stopniu wyższym niż znikomy. Cecha karygodności jest niezbędnym elementem struktury przestępstwa. Skoro nie stanowi przestępstwa czyn, którego stopień społecznej szkodliwości jest znikomy, brak jest podstaw do prowadzenia postępowania karnego ( art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.) – a to wszystko w: R. Stefański, Komentarz do art. 17 k.p.k. , Lex 2017.

Zdaniem Sądu odwoławczego, charakter naruszonego dobra przez oskarżoną, rozmiary wyrządzonej oskarżonemu szkody, sposób i okoliczności popełnienia tych czynów , ich waga i szczególnie motywacja działania wymienionej wskazywały na ich znikomy stopień społecznej szkodliwości zarówno w zakresie strony przedmiotowej jak i podmiotowej. Oczywiście Sąd II instancji ma w polu widzenia okoliczność, że czyny oskarżonej dotyczyły sfery dóbr najcenniejszych, jakim jest niewątpliwe zdrowie drugiego człowieka, lecz stoi na stanowisku, że stwierdzenie, iż czyn jest szkodliwy w stopniu znikomym, nie pomniejsza tej wartości, ale jest wyrazem oceny, iż dobro to zostało naruszone w zaledwie niewielkim stopniu. Samo już tylko zakwalifikowanie obrażeń jakich doznał M. S. jako skutkujących rozstrojem zdrowia przez okres nie dłużej niż 7 dni, jest tego potwierdzeniem. Epitety jakie rzucała w jego kierunku oskarżona, choć mocno wulgarne, to jednak nie wyrządziły ww. większej aniżeli znikoma szkody. Oskarżyciel nic sobie z nich nie robił, a wręcz - jak zostało powiedziane powyżej – w pewnym sensie je prowokował. Ostatecznie należy także mieć na względzie to, że trwający pomiędzy stronami spór i konflikt przełamywał w obie strony utarte jako nieprzekraczalne w relacjach z drugim człowiekiem granice zachowań, dlatego zachowanie oskarżonej nie stanowiło żadnego elementu zaskoczenia, którego odbiorcą lub nawet wykonawcą nie byłby w przeszłości oskarżyciel. Strony w sposób dalece odbiegający od standardów pokojowego załatwiania swoich prywatnych spraw, prowadzą wieloletni spór na tle majątkowym, często nie bacząc na to, że świadkami ich zachowań są ich także małoletnie córki. Taki nieustępliwy, siłowy a zarazem pełen wzajemnej wrogości, sposób prowadzenia rozliczeń z pewnością nie tylko jest oceniany negatywnie z punktu widzenia pobocznego obserwatora, ale także tych najmłodszych najbliższych, zupełnie niepotrzebnie angażując ich uwagę i spokój, co powinno stać się impulsem do przemyśleń dla obojga byłych małżonków.

Mając na wadze całokształt przytoczonych umotywowań należało dlatego stwierdzić, że zastawanie znajdzie w tej sprawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. i umorzyć postępowanie karne wobec oskarżonej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak innych rozstrzygnięć.

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Rozstrzygniecie o kosztach postępowania oparto o treść art. 624 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej i pełnomocnik oskarżycielki prywatnej wzajemnej adw. G. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 3 października 2023 r., sygn. akt III K 467/20.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej adw. S. W..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 3 października 2023 r., sygn. akt III K 467/20.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sylwia Zdrojkowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Beata Wehner
Data wytworzenia informacji: