Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 493/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 8 listopada 2023 r., sygn. V K 779/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. i 4 k.p.k. (niezasadny),

-naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. (niezasadny),

- błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia (częściowo zasadny).

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonej nie doprowadziła do zmiany wyroku w postulowanym zakresie, a brak było podstaw do jego uchylenia i przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości.

W pierwszej kolejności zwrócić należało uwagę, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny wyjaśnień oskarżonej A. M. (1) w odniesieniu do kwestii wystawienia przez nią nieautentycznego zaświadczenia o zatrudnieniu M. S. (1) w (...), mając świadomość, w jakim celu zostanie ono wykorzystane. Wszak zaświadczenie to zostało wystawione na druku banku (...), a oskarżona A. M. – jak wynika z jej wyjaśnień miała świadomość, w jakim celu zostanie ono wykorzystane. Nie ulegało przy tym wątpliwości, że M. S. (1) nie była nigdy zatrudniona przez A. M. (1) w sklepie (...) (...). Oskarżona przy tym miała świadomość, że skoro wystawiła zaświadczenia o zatrudnieniu dla M. S. (1) w związku z faktem ubiegania się przez nią o udzielenie pożyczki w banku (...) co najmniej przewidywała, że dojdzie do popełnienia czynu zabronionego z art. 297 k.k. Oskarżona jako siostra M. S. (1) miała przecież świadomość,, gdzie M. S. (1) jest zatrudniona, że pracuje w Spółdzielni Mieszkaniowej. Wystawiając zaświadczenie o zatrudnieniu dla M. S. (1) na druku banku (...) w związku z ubieganiem się o udzielenie pożyczki zdawała sobie zatem sprawę, że osiągane przez M. S. (1) dochody nie są wystarczające lub mogą być niewystarczające dla uzyskania tej pożyczki. Wskazana okoliczność już, w ocenie Sądu odwoławczego świadczy o tym, że zaświadczenie o zatrudnieniu wystawione dla M. S. (1) przez oskarżoną było istotne dla udzielenia tej pożyczki. O realizacji tego znamienia świadczy przy tym treść oświadczenia zawartego w punkcie 4 wniosku o pożyczkę gotówkową (k. 3v), z którego wynika rygor odpowiedzialności art. 297 k.k. w zakresie wiarygodności danych wskazanych we wniosku o udzielenie pożyczki oraz dołączonych zaświadczeniach. Zaznaczenia przy tym wymaga, że we wniosku o udzielenie pożyczki (k. 3-4) wyraźnie wskazano, że M. S. (1) zatrudniona jest w sklepie (...) (...), a dodatkowo także i w Spółdzielni Mieszkaniowej. Oznacza to, że te dane wskazane we wniosku miały istotne znaczenie dla uzyskania wnioskowanej przez M. S. (1) pożyczki, skoro zostały ujęte we wniosku, podobnie jak informacje dotyczące rozdzielności małżeńskiej, toczących się egzekucji komorniczych, czy posiadania innych zobowiązań w postaci kredytów i pożyczek. Wbrew przy tym twierdzeniom obrońcy z zeznań świadków przesłuchanych w toku postępowania, w szczególności pracowników banku wynika, że informacje dotyczące zatrudnienia i osiąganych przez nią dochodów miały istotny wpływ dla uzyskania przez nią wnioskowanej pożyczki. Wynika to wprost z zeznań świadka M. B. (k. 26 v) oraz M. S. (2) (k. 32 v). Okoliczność, iż świadek M. S. (2) w toku postępowania sądowego nie był w stanie potwierdzić, czy informacje o zatrudnieniu M. S. (1) w (...) wraz przedłożonym zaświadczeniem były istotne dla uzyskania pożyczki nie mogły być decydujące dla ustalenia tej okoliczności, skoro wprost powyższe wynika z dokumentu w postaci wniosku o udzielenie pożyczki. Nie sposób przy tym uznać, że brak weryfikacji autentyczności tych informacji przez M. S. (2) w toku procedury związanej z udzieleniem M. S. (1) pożyczki świadczyły o nieistotności informacji dotyczących zatrudnienia M. S. (1). Zważyć należy bowiem na fakt, że jak sam świadek w toku składanych zeznań wskazał (k. 32 v), M. S. (1) była klientką banku i miała pozytywną historię kredytową, co miało także znaczenia dla pozytywnego rozpatrzenia wniosku. W ocenie Sądu odwoławczego powołana okoliczność mogła mieć wpływ na brak weryfikacji przez świadka faktu zatrudnienia M. S. (1). Zwrócić przy tym także należało uwagę na treść zeznań świadka J. S. (k. 462 v), z których wynikało, że w tym okresie banki udzielały z łatwością kredytów, co także mogło mieć wpływ na brak weryfikacji zatrudnienia M. S. (1) przez M. S. (2), zwłaszcza w sytuacji gdy M. S. (1) jako klient banku miała pozytywną historię kredytową. Biorąc pod uwagę powyższe nie sposób zgodzić się z obrońcą, że informacje na temat zatrudnienia M. S. (1) w sklepie (...) (...) były nieistotne z punktu odpowiedzialności z art. 297 k.k. Nie sposób także uznać, że wskazana okoliczność nie była znana oskarżonej, która wystawiając M. S. (1) zaświadczenie o zatrudnieniu potwierdzające nieprawdę na druku banku (...) co najmniej nie przewidywała, że swoim zachowaniem może ułatwić popełnienie czynu z art. 297 k.k. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy zasadnie uznał za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonej, w których twierdziła, że po wystawieniu zaświadczenia prosiła M. S. (1), aby go nie wykorzystywała i myślała, że siostra się do tej prośby zastosowała i nie przedłożyła tego zaświadczenia w banku. Gdyby taka sytuacja faktycznie miała miejsce, to oskarżona - mając świadomość odpowiedzialności karnej za swój czyn, co przecież wybrzmiewa z jej wyjaśnień – nie poprzestałaby na prośbie skierowanej do siostry. Niewątpliwe zależałoby jej na uzyskaniu potwierdzenia, że sporządzone przez nią zaświadczenie o zatrudnieniu M. S. (1) w sklepie (...) (...) faktycznie nie zostało wykorzystane i nie przedłożone w związku z ubieganiem się o pożyczkę w banku (...). Słusznie zatem Sąd Rejonowy uznał, że oskarżona swoim zachowaniem ułatwiła popełnienie czynu z art. 297 k.k. Zaznaczenia wymaga, że pomocnik popełnia własne przestępstwo w graniach wyznaczonych swoim zamiarem. Pomocnik przy tym musi znać istotne elementy charakterystyczne dla czynu zabronionego. Pomocnik musi chcieć, albo przewidywać, że swoim zachowaniem ułatwi popełnienie czynu zabronionego (por. wyrok SN z dnia 10.08.2022 r., sygn. II KK 540/21). Nie jest przy tym konieczne dokonanie czynu zabronionego objętego zamiarem pomocnika przez sprawcę bezpośredniego, ani nawet podjęcie przez niego czynności w tym kierunku. Pomocnictwo to bezskutkowa postać przestępstwa. Zaznaczenia przy tym wymaga, że pomocnictwo jako forma zjawiskowa czynu zabronionego stanowi ułatwienie takiego czynu w sensie obiektywnym. Nie ma zatem znaczenia czy zachowanie pomocnika rzeczywiście ułatwiło innej osobie popełnienie przestępstwa, ale istotne jest czy według zamiaru miało go ułatwić (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 19.10.2015 r., sygn. II AKa 300/15). Dla odpowiedzialności za pomocnictwo konieczne jest, aby wywołany przez pomocnika rezultat w postaci zmiany sytuacyjnej, przejawiającej się w stworzeniu warunków, w których popełnienie czynu zabronionego przez inną osobę jest łatwiejsze, niż w sytuacji gdyby pomocnik nie zrealizował swojego zachowania (por. wyrok SN z dnia 7.03.2023, sygn. IV KK 223/23). Biorąc pod uwagę powyższe, nie sposób zgodzić się z obrońcą, że przypisanie odpowiedzialności M. S. (1) w jakikolwiek sposób determinowało przypisanie odpowiedzialności oskarżonej za czyn z art.18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 k.k.

Zaznaczenia wymaga, że M. S. (1) została prawomocnie uniewinniana od czynu z art. 297 k.k., a zatem Sąd odwoławczy nie miał podstaw do ingerowania w ocenę wyjaśnień M. S. (1) dokonaną przez Sąd Rejonowy wespół z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie na okoliczności związane z czynem zarzucanym M. S. (1), przez co zastrzeżenia obrońcy podniesione w tym zakresie w apelacji nie mogła zostać przez Sąd odwoławczy uwzględnione. W ocenie Sądu odwoławczego w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należało bez wątpienia przyjąć, że oskarżona wyczerpała znamiona czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 k.k., wobec czego przyjęta przez Sąd Rejonowy prawno – karna ocena czynu, jakiego dopuściła się oskarżona jest prawidłowa. Wskazać przy tym należało, że przyjęcie przez Sąd Rejonowy możliwych wersji zdarzenia dotyczących okoliczności zawarcia umowy pożyczki w szczególności zaważyło na decyzji w zakresie uniewinnienia M. S. (1). Częściowo przy tym zgodzić należało się z obrońcą, że ustalenie kilku wersji zdarzenia w odniesieniu do oskarżonej było chybione, bowiem w ocenie Sądu odwoławczego zebrany w tym zakresie materiał dowodowy nie budzi żadnych wątpliwości, a prawidłowa prawno – karna ocena zachowania oskarżonej jednoznacznie prowadzi do wniosku o wyczerpaniu przez nią znamion czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 k.k. Zaznaczenia wymaga, że do przypisania oskarżonej tej kwalifikacji prawnej czynu nie miało znaczenia ocena wyjaśnień M. S. (1) dokonana przez Sąd Rejonowy, jak również osobowych źródeł dowodowych, jak również zawartej w aktach sprawy dokumentacji i sporządzonych opinii biegłej zakresu pisma ręcznego odnoszącej się do udziału oskarżonej w zawieraniu umowy pożyczki podpisanej przez M. S. (1), a także ewentualnej partycypacji oskarżonej w środkach uzyskanych z tej pożyczki, czy jej udziału w spłacie pożyczki.

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej (niezasadny),

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (niezasadny).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutów zawartych w apelacji, o czym była mowa w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut” - wniosek o zmianę wyroku był niezasadny, a wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania - chybiony w świetle art. 437 § 2 zd. drugie k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkt 2-6

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd odwoławczy uznał, że wywiedziona apelacja była niezasadna i miała charakter wyłącznie polemiczny, zaś orzeczenie Sądu Rejonowego należało uznać za trafne. Szczegółowa odpowiedź na podnoszone przez skarżącego zarzuty, a zatem także i powody nieuwzględnienia apelacji, zostały omówione w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut” i „wnioski”. Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym z urzędu istnienia podstaw do uchylenia, bądź zmiany wyroku poza zakresem zaskarżenia, tj. przesłanek określonych w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., zaś wysokość została ustalona na podstawie art. 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS