IX Ka 580/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-09-12

Sygn. akt IX Ka 580/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Iwona Konopka (spr.)

Sędziowie: SO Grzegorz Fidrysiak

SO Magdalena Roszkowska - Matusik

protokolant: praktykant absolwencki Damian Arczewski

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2024 r.

sprawy T. K. (1) ur. (...) w K., syna K. i M. oskarżonego z art. 300 § 2 kk

W. K. (1) ur. (...) w O., córki J. i J. oskarżonej z art. 300 § 1 kk, art. 300 § 2 kk, i inne

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela subsydiarnego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Żoliborza w Warszawie

z dnia 8 listopada 2023 r., sygnatura akt III K 543/20

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od oskarżyciela subsydiarnego P. M. (1) koszty sądowe postępowania odwoławczego, w tym opłatę wysokości 240 (dwieście czterdzieści) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 580/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 8 listopada 2023 r., sygn. III K 543/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 300 § 2 k.k., art. 300 § 1 k.k., 218 § 3 k.k., art. 31 i 94 ustawy o księgach wieczystych, art. 498 k.c (niezasadny),

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 8 § 2 k.p.k., art. 170 k.p.k. (niezasadny),

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. (niezasadny) .

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja oskarżyciela subsydiarnego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zaznaczenia wymaga, że Sąd I instancji w toku przewodu sądowego ujawnił wszystkie dowody, dokonał ich wnikliwej oceny z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Tak dokonana ocena w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Sąd orzekający dokonał wszechstronnej oceny wszystkich dowodów, przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonych, a poczynione ustalenia faktyczne są wynikiem uznania za wiarygodne określonych dowodów, które to stanowisko Sąd prawidłowo umotywował. Odnosząc się zatem do zarzucanej obrazy przepisów prawa procesowego, którą apelujący opierają m.in. na podstawie art. 7 k.p.k., tj. dokonania przez Sąd orzekający dowolnej oceny dowodów wskazać należy, że zarzut ten jest całkowicie chybiony. Kwestionowanie przez apelujących przekonująco uargumentowanych w pisemnych motywach orzeczenia poglądów dotyczących wiarygodności poszczególnych dowodów sprowadza się w zasadzie li tylko do przedstawienia w ich miejsce własnych, niepopartych zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, opinii dotyczących przedmiotowego zdarzenia, co w sposób oczywisty nie stanowi równocześnie o błędności tych pierwszych. Podkreślenia wymaga, że ustanowiony w art. 7 k.p.k. obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko Sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2017 r., sygn. akt II KK 180/17, Legalis nr 1668825). Przytoczona przez apelujących argumentacja w tym zakresie nie mogła zatem zostać uznana za wystarczającą.

Uznając prawidłowość dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów i tym samym ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie nie sposób uwzględnić podniesionego przez skarżącego zarzutu naruszenia art. 170 § 1 k.k. poprzez nieuwzględnianie wniosków dowodowych zgłaszanych przez oskarżyciela subsydiarnego. Zaznaczenia wymaga, że wbrew jego twierdzeniom cześć wniosków dowodowych zgłaszanych przez oskarżonych i ich obrońcę również nie była przez Sąd Rejonowy uwzględniana. W ocenie Sądu odwoławczego zgromadzony przez Sąd Rejonowy w sprawie obszerny materiał dowodowy był wystarczający dla wydania merytorycznej decyzji w sprawie.

Jedynie dla porządku należało przypomnieć, że podnoszona obraza przepisów prawa materialnego może polegać na błędnej wykładni zastosowanego przepisu, zastosowaniu nieodpowiedniego przepisu, a także niezastosowaniu określonego przepisu, gdy jego zastosowanie jest obowiązkowe. Naruszenie przepisu prawa materialnego polega zatem na jego wadliwym zastosowaniu (lub niezastosowaniu), które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Wadliwe zastosowanie (niezastosowanie) prawa materialnego może przybierać postać: uchybienia odnoszącego się do wadliwej oceny przestępnego czynu (np. skazania oskarżonego pomimo, że przypisany mu czyn nie zawierał znamion przestępstwa), czy też gdy ustawa określa, iż sprawca nie popełnia przestępstwa, a z drugiej strony uniewinnienia oskarżonego, pomimo, że przypisany mu czyn zawiera ustawowe znamiona czynu zabronionego; błędnej kwalifikacji prawnej czynu – przez zastosowanie do niewadliwego stanu faktycznego niewłaściwego przepisu; wadliwej wykładni danego przepisu; konsekwencji prawnych czynu, jak wymierzenie kary nieprzewidzianej za dane przestępstwo, wymierzenie kary poza jej granicami, nieorzeczenie obligatoryjnego środka karnego, wadliwym zastosowaniu przepisów o recydywie, itp. Stwierdzić przy tym należy, że stawiany przez skarżącego zarzut obrazy prawa materialnego stanowi przyczynę odwoławczą jedynie wówczas gdy ma charakter samoistny. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego w tym zakresie nie można mówić o obrazie prawa materialnego wówczas gdy wadliwość orzeczenia według skarżącego jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia lub naruszenia przepisów prawa procesowego. Powyższe oznacza, że łączne podnoszenie zarzutu obrazy prawa materialnego i prawa procesowego, które skutkuje zaistnieniem błędu w ustaleniach faktycznych nie jest zasadne.

Odnosząc się merytorycznie do zarzutów podniesionych przez oskarżyciela subsydiarnego podkreślenia wymaga, że analiza pisemnych motywów wyroku prowadzi do wniosku, że Sąd Rejonowy w zakresie czynów z art. 300 § 1 i 2 k.k. oraz z art. 302 § 1 k.k. doszedł do przekonania, że nie sposób oskarżonej przypisać działania z zamiarem bezpośrednim, co jest kluczowe dla rozważania realizacji znamion wskazanych czynów zabronionych. Sąd odwoławczy w pełni podzielił powyższe ustalenie Sądu Rejonowego dotyczące strony podmiotowej powołanych czynów zarzuconych oskarżonej w punktach I, II, III i IV aktu oskarżenia. Prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego w tym zakresie wynikała z dokonanej zgodnie z art. 7 k.p.k. oceny dowodów zgromadzonych w toku postępowania, która to ocena została w sposób niezwykle rzetelny i wnikliwy przeprowadzona przez Sąd Rejonowy.

W tym miejscu zaznaczenia wymaga, że oskarżyciel subsydiarny kwestionując zasadność przyjęcia przez Sąd Rejonowy, iż oskarżona nie wyczerpała swoim zachowaniem znamion czynu z art. 300 § 1 i 2 k.k., jak też i czynu z art. 302 § 1 k.k. skupił się na znamionach czasownikowych powołanych przepisów, podkreślając, iż w dacie zbywania przez oskarżoną składników majątkowych spółki (...) miała ona świadomość sytuacji finansowej swojej spółki – co wynikało jednoznacznie z wyjaśnień oskarżonej, jak też i treści oraz wniosków wynikających z opinii biegłego rewidenta, a nadto, że w momencie dokonywania tych czynności prawnych były wydane orzeczenia na podstawie, których na rzecz oskarżyciela subsydiarnego były zasądzone kwoty należne mu od oskarżonej reprezentującej spółkę (...) z tytułu udzielonych pożyczek oraz częściowo z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia. Zgodzić się przy tym należało ze skarżącym, że do realizacji znamion czynu z art. 300 § 1 i 2 k.k. nie jest nawet konieczne istnienie prawomocnego orzeczenia, na podstawie którego wierzyciel jest uprawniony do egzekwowania zasądzonej na jego rzecz kwoty, a wystarczająca jest świadomość dłużnika, że z powodu sytuacji finansowej, poprzez zbywanie określonych składników majątkowych, nie będzie w stanie zaspokoić swojego wierzyciela (który może dochodzić swoich roszczeń w przyszłości) lub nie będzie w stanie wykonać orzeczenia sądu, które na datę zbywania składników majątkowych wcale nie musi być już wydane – wystarczy, że z racji łączącej wierzyciela i dłużnika umowy, dłużnik ma świadomość, że nie będzie w stanie z powodu sytuacji majątkowej spełnić ciążącego na nim zobowiązania lub wykonać orzeczenia sądu, które zapadnie w związku z dochodzeniem przez wierzyciela swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. Skarżący jednak zdaje się zupełnie pomijać, że dla przypisania odpowiedzialności z art. 300 § 1i 2 k.k. i art. 302 § 1 k.k. koniecznym jest działanie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym w przypadku czynu z art. 300 § 1 k.k. i art. 302 § 1 k.k. i bezpośrednim w przypadku czynu z art. 300 § 2 k.k. Uważna analiza pisemnych motywów wyroku Sądu I instancji prowadzi do wniosku, że Sąd Rejonowy w odniesieniu do zarzutów z punktu I, II i III i IV sformułowanych wobec oskarżonej, uznał, że nie sposób przypisać oskarżonej działania z zamiarem umyślnym, skoro – zgodnie z prawidłowym ustaleniem Sądu Rejonowego – oskarżona działała ze świadomością, iż nie była dłużnikiem P. M. (1), a to z racji braku spłaty przez P. M. (1) kwoty 200 000 zł tytułem wykreślenia hipoteki ustanowionej na nieruchomości w K..

Analiza pisemnych motywów wyroku prowadzi do wniosku, że Sąd Rejonowy w pełni dał wiarę oskarżonej, że oskarżyciel subsydiarny P. M. (1) – wbrew jego twierdzeniu – nie zapłacił wobec oskarżonej kwoty 200 000 zł z tytułu wykreślenia hipoteki zwykłej ustanowionej na nieruchomości w K. nabytej w dniu 30.09.2004 r. Sąd odwoławczy w pełni podzielił powyższą ocenę dowodów przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy. Sąd Rejonowy prawidłowo także dał wiarę oskarżonej, że kwestia wykreślenia przez nią hipoteki miała związek z udzielonymi przez oskarżyciela subsydiarnego w dniach 9.12.2004 r., 3.01.2005 r., 3.02.2005 r. i 10.03.2005 r. pożyczkami, pomimo, że w treści zawartych umów pożyczek brak było zapisów dotyczących kwestii spłaty hipoteki lub jej wykreślenia w zamian za udzielenie tych pożyczek. Oczywistym przy tym pozostaje, że czynność w postaci wykreślenia hipoteki nie może stanowić zabezpieczenia udzielonych pożyczek, jednak w tej sprawie nie chodziło przecież o formalne zabezpieczenie tych umów, a zawarte pomiędzy oskarżycielem subsydiarnym, a oskarżoną ustne porozumienie, że w zamian za wykreślenie hipoteki zostaną udzielone oskarżonej wskazane pożyczki na łączną kwotę 129 000 zł. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy dał podstawę do przyjęcia, że wyjaśnienia oskarżonej dotyczące braku spłaty przez oskarżyciela subsydiarnego kwoty 200 000 zł tytułem spłaty hipoteki są wiarygodne, a zeznania P. M. (1) w tym zakresie na wiarę nie zasługują. Zaznaczenia wymaga, że ani oskarżona ani oskarżyciel subsydiarny nie kwestionowali, że doszło do nabycia przez P. M. (1) nieruchomości w K., która była obciążona hipoteką, po której to transakcji P. M. stał się dłużnikiem spółki (...) – wobec zawarcia w dniu 10.08.2004 r. pomiędzy spółką (...), a bankiem (...) S.A. umowy przelewu wierzytelności przysługujących względem(...) H. K. i M. K. (1) sp.j. oraz że w dniach 9.12.2004 r., 3.01.2005 r., 3.02. 2005 r. i 10.03.2005 r. doszło do udzielenia przez P. M. pożyczek w łącznej kwocie 129 000 zł na rzecz spółki (...) i W. K.. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w dniu 11.01.2005 r. oskarżona złożyła w Sądzie Rejonowym w Legionowie wniosek o wykreślenie hipoteki ustanowionej na nieruchomości w K., a wniosek ten nie został uzasadniony faktem spłacenia hipoteki w kwocie 200 000 zł przez P. M. (1). Zwrócić przy tym należało uwagę na zeznania M. D. ujawnione w toku rozprawy, a złożone w toku toczącego się postępowania w sprawie o sygn. IV K 160/11 (k. 143-144, 291-293 tych akt), z których wynika jednoznacznie, że uzyskał od W. K. informacje o wykreśleniu hipoteki i był zły na dokonanie tej czynności, jednak W. K. poinformowała go, że dokonanie tej czynności stanowi swego rodzaju zabezpieczenie w związku z udzielonymi przez P. M. pożyczkami. Świadek jednocześnie nie miał wiedzy na temat spłaty kwoty 200 000 zł przez P. M. na rzecz spółki (...). Sąd Rejonowy zatem słusznie uznał, że treść tych zeznań w pełni koresponduje z wyjaśnieniami oskarżonej w tym zakresie. Sąd Rejonowy zwrócił przy tym uwagę na treść oświadczenia oskarżonej z dnia 11.01.2005 r., jakie zostało przez oskarżyciela subsydiarnego dołączone do zawiadomienia w sprawie o sygn. IV K 160/11, z którego wynikało, że P. M. (1) uiścił kwotę 200 000 zł z tytułu spłaty hipoteki i kwota ta została przyjęta przez W. K. (1), przez co wyczerpuje wszelkie roszczenia związane z ustanowieniem tej hipoteki. Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że data tego oświadczenia jest zbieżna z datą złożonego przez oskarżoną wniosku o wykreślenie hipoteki, ale zdaniem Sądu odwoławczego zasadnie doszedł do przekonania, że dokument w postaci oświadczenia nie jest wiarygodny, podobnie jak twierdzenia oskarżyciela subsydiarnego dotyczące zapłaty kwoty 200 000 zł na rzez W. K.. Otóż w pierwszej kolejności prawidłowo Sąd Rejonowy odwołał się nie tyko do powołanych zeznań świadka M. D., wedle wiedzy którego kwota ta nie został uiszczona na rzecz spółki. W dalszej kolejności zasadnie Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na zapis w protokole z rozprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej z dnia 1 grudnia 2006 r. w spawie o sygn. I C 134/06, w którym to protokole widnieje zapis, że P. M. (1) na pytanie dotyczące spłaty tej hipoteki oświadczył, że nie jest przygotowany do zajęcia stanowiska w tej kwestii. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny tego zapisu nie dając wiary oskarżycielowi subsydiarnemu, że zapis protokołu w istocie jest błędny, że sanowi „grę słów”, a rzeczywistą intencją wypowiedzi oskarżyciela subsydiarnego była okoliczność, iż w dacie rozprawy nie miał dostępu do dokumentu dotyczącego spłaty hipoteki z uwagi na jego zagubienie. Zaznaczenia wymaga, że oskarżyciel subsydiarny dysponował tym dokumentem w momencie złożenia zawiadomienia w spawie toczącej się pod sygnaturą IV K 161/11, tj. w dniu 13.05.2010 r., a w sprawie o sygn. I C 134/06 dokument ten nigdy nie został złożony, a oskarżyciel subsydiarny nie wskazywał na jego zagubienie. Sąd Rejonowy słusznie przy tym doszedł do przekonania, że pytanie Przewodniczącego składu orzekającego zadane w toku rozprawy w sprawie o sygn. I C 134/06 z dnia 1 grudnia 2006 r. było proste i nie wymagało posiadania dokumentu w tym zakresie, poza tym od dnia 11.01.2005 r., kiedy miała nastąpi spłata kwoty 200 000 zł nie upłynął aż tak znaczny okres czasu, który pozwalałby na twierdzenie, że P. M. (1) mógł nie pamiętać, czy dokonano tej spłaty, czy też nie. Słusznie przy tym Sąd Rejonowy nie dał wiary zeznaniom P. M. (1), że zapis protokołu z dnia 1 grudnia 2006 r. w sprawie o sygn. IC 134/06 nie był precyzyjny, skoro oskarżyciel subsydiarny nie wnosił o jego sprostowanie, a w toku trwającego kilka lat postępowania w tej sprawie nie zweryfikował w żaden sposób tego zapisu, ani nie odniósł się do poruszanej w zadanym pytaniu materii, choć sprawa została przecież wniesiona powództwa oskarżyciela subsydiarnego. Nie sposób przy tym uznać – w świetle całokształtu zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, że twierdzenia oskarżyciela subsydiarnego, iż dokument ten znalazł się dopiero, kiedy w toku zapoznawania się z księgą wieczystą nieruchomości w K. ujawnił dwa wnioski W. K. (1) pochodzące z roku 2009 i 2010, a dotyczące przywrócenie wykreślonej hipoteki, co jednocześnie doprowadziło go do złożenia zawiadomienia w sprawie następnie toczącej się pod sygnaturą IV K 160/11 - są wiarygodne, gdyż wskazywana przez oskarżyciela zbieżność czasowa odnalezienia tego dokumentu w związku z ujawnieniem wpisów o przywrócenie hipoteki jest aż nadto rażąca. Sąd Rejonowy przy tym zasadnie uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonej odnośnie pozostawiania przez oskarżoną osobom zaufanym w spółce czystych kartek, na których naniesiony był jej podpis z pieczęcią celem ich wykorzystania w związku z prowadzoną działalnością spółki (...). Okoliczność tę potwierdził przecież w swoich zeznaniach świadek M. D., któremu również oskarżona pozostawiała czyste kartki papieru z podpisem i pieczęcią, a także wskazał, że taką praktykę stosowała w przypadku innego prawnika współpracującego ze spółką - Z. P.. Świadek nie miał przy tym wiedzy, czy takie praktyki oskarżona stosowała wobec P. M. (1), jednak wskazywał, że w początkowym okresie pracy była to osoba dla niej zaufana. W oparciu o powyższe dowody, Sąd Rejonowy słusznie uznał, że P. M. (1) mógł mieć dostęp do pustych kartek z podpisem i pieczątka oskarżonej, co uzasadnia słuszne przekonanie – także w świetle dowodu w postaci protokołu z dnia 1 grudnia 2006 r. w sprawie o sygn. I C 134/06 oraz treści wniosku o wykreślenie hipoteki z dnia 11 grudnia 2005 r., że oskarżona oświadczenia z dnia 11.01.2005 r. o spłacie kwoty 200 000 zł tytułem hipoteki nie sporządziła i kwota ta nie została przez oskarżyciela subsydiarnego zapłacona. Sąd Rejonowy przy tym zasadnie zwrócił uwagę na pismo z dnia 15.06.2006 r. zatytułowane „potrącenie”, a sporządzone przez oskarżoną, z którego wynika, że zgoda na wykreślenie hipoteki była związana z pożyczkami udzielonymi przez P. M. (1) na rzecz spółki (...) i oskarżonej, a nadto, że kwota udzielonych pożyczek została spłacona w wysokości 31 000 zł, co powoduje, że wierzytelności oskarżyciela subsydiarnego z tytułu wynagrodzenia i udzielonych pożyczek nie przewyższają należności E. względem oskarżyciela subsydiarnego. Z pisma tego zatem jednoznacznie wynika, jakie były ustalenia pomiędzy oskarżoną, a oskarżycielem subsydiarnym w zakresie udzielonych pożyczek i kwestii wykreślenia hipoteki, a nadto, że kwota 200 000 zł nie została spłacona przez P. M. (1). Pismo to także świadczy o tym, że oskarżona uważała, że oskarżyciel subsydiarny jest dłużny jej kwotę 200 000 zł z tytułu niespłaconej hipoteki. Powołane powyżej dowody, wnikliwie przeanalizowane przez Sąd Rejonowy, w ocenie Sądu odwoławczego, zasadnie doprowadziły do uznania o wiarygodności wyjaśnień oskarżonej w tym zakresie i odmowie wiary zeznaniom P. M. (1). Na ocenę tą nie mogło mieć wpływu zawarte w dniu 20.02.2007 r. pomiędzy P. M. (1), a oskarżoną porozumienie, którego przedmiotem były należności oskarżyciela subsydiarnego z tytułu udzielonych pożyczek. Zaznaczenia wymaga, że porozumienie to zostało zawarte w momencie, gdy oskarżyciel subsydiarny dysponował prawomocnymi nakazami zapłaty wydanymi w sprawach o sygn. II Nc 13/06 i I Nc 1469/06 i w tym zakresie wszczęte zostały postępowania komornicze, co do których miał być cofnięty wniosek o wszczęcie - w przypadku realizacji zawartego porozumienia. W porozumieniu tym wskazano również na istniejące roszczenia oskarżyciela subsydiarnego wynikające ze stosunku pracy. Sąd Rejonowy słusznie uznał, że wskazane porozumienie, podobnie jak zawarta w dniu 29.12.2010 r warunkowa umowa przelewu wierzytelności (k. 273 akt o sygn. IV K 160/11) nie stanowi podstawy do twierdzenia, że w istocie hipoteka w kwocie 200 000 zł została przez P. M. (1) spłacona. W tym zakresie zasadnie Sąd Rejonowy dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, która wskazywał na przyczyny zawarcia powołanego porozumienia, jak też i warunkowej umowy przelewu wierzytelności. Zauważenia wszak wymaga, że w dacie zawartego porozumienia (20.02.2007 r.) oskarżyciel subsydiarny dysponował już wyrokami nakazowymi w sprawach o sygn. II Nc 13/06 i I Nc 1469/06, na podstawie których wszczął postępowanie egzekucyjne. Nie ulegało także wątpliwości, że w tej dacie zostały już wniesione pozwy o wynagrodzenie, bo przecież miało to miejsce w dniach 22.02.2006 r., 17.03.2006 r., 4.05.2006 r., 28.09.2006 r. Jak wskazała w swoich wyjaśnieniach oskarżona miała świadomość, że z uwagi na to, że nie zawarła z oskarżycielem subsydiarnym na piśmie żadnej umowy w kwestii spłaty hipoteki, czy też jej wykreślenia w związku z zawarciem umów pożyczek - jej sytuacja w zakresie roszczeń P. M. (1) o zapłatę w związku z zawartymi umowami pożyczek i wynagrodzenia jest w zasadzie przegrana. Wszak w zakresie umów pożyczek zostały zawarte umowy, a w odniesieniu do wynagrodzenia z P. M. (1) została zawarta umowa o pracę, a nadto zostało wystawione świadectwo pacy, z którego wynikał okres zatrudnienia oskarżyciela subsydiarnego. Powyższe dokumenty były podstawą do wydania nakazów zapłaty w sprawach o sygn. II Nc 13/06 i I Nc 1469/06, a także o sygn. VII Np 24/06, VII Np 68/06, VII Np 160/06, VII Np 407/06, a także VII Np 215/07 i VII GNc 54/09. Oskarżona zaś nie dysponował żadnym dokumentem potwierdzającym, że w istocie kwota 200 000 zł nie została przez P. M. (1) zapłacona lub że w zamian za udzielenie pożyczek strony umówiły się w zakresie wykreślenia hipoteki na nieruchomości w K., wobec czego w postępowaniach cywilnych nie była w stanie wykazać tej okoliczności w oparciu o dokumenty. Załączone do toczących się między stronami postępowań treści wiadomości mailowych, czy pism świadczą, w ocenie Sądu odwoławczego również o tym, że oskarżona starała się zawrzeć porozumienie z oskarżycielem subsydiarnym w sprawie spłaty kwot wynikających z powołanych powyżej nakazów zapłaty, także w związku z licznymi toczącymi się postępowaniami nie tylko egzekucyjnymi, ale także i karnymi, które zostały zainicjowane przez oskarżyciela subsydiarnego, a nie z tego powodu, że w istocie uznawała wierzytelność oskarżyciela subsydiarnego w związku ze spłatą hipoteki (k. 2026, 2027, 2031, 2194 ze sprawy o sygn. 4 Ds. 206/10/V, k. 59-60 ze sprawy 2 Ds. 461/11/V, k. 141 i n., k.275, 276 z akt IV K 160/11). Nie może także umknąć uwadze, że po wystosowaniu do P. M. (1) pisma z dnia 15.06.2006 r. zatytułowanego potrącenie, z datą 26.06.2006 r. P. M. (1) złożył pozew o uznanie umowy z dnia 3 listopada 2005 r. dotyczącej sprzedaży przez W. K. 50 udziałów na rzecz (...) sp. z o.o. oraz umowy przelewu wierzytelności z dnia 9.12.2005 r. na rzecz (...) sp. z o.o., która przysługiwała spółce (...) względem H. H. K. i M. K. (1) sp. j. za kwotę 150 000 zł (k. 80 z akt 4 Ds. 206/10/V). W ocenie Sądu odwoławczego korelacja pomiędzy datą pisma potrącenie, a datą wytoczenia pozwu w sprawie o sygn. I C 134/06 w powiązaniu z treścią powołanych wiadomości mailowych, a nadto dalszego postępowania P. M. (1) polegającego na składaniu zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa i innych postępowań cywilnych świadczy o wiarygodności relacji oskarżonej dotyczącej przyczyn zawarcia porozumienia z dnia 20.02.2007 r., jak i warunkowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 29.12.2010 r. i wbrew twierdzeniom skarżącego nie jest dowodem na uznanie przez oskarżoną roszczeń oskarżyciela subsydiarnego z tytułu udzielonych pożyczek oraz z tytułu wynagrodzenia, co wynika z faktu spłaty przez niego hipoteki w kwocie 200 000 zł. Zauważenia przy tym wymaga, że jednym z postanowień widniejących w treści porozumienia z dnia 20.02.2007 r., jak i umowy z dnia 29.12.2010 r. jest właśnie złożenie wniosków przez oskarżyciela subsydiarnego o wycofanie prowadzonych spraw egzekucyjnych i spraw cywilnych, czy zobowiązanie do zawieszenia prowadzonych spraw przeciwko oskarżonej i nie wszczynanie kolejnych. O tym też świadczy choćby treść maila z dnia 1.06.2006 r. (k. 1894 z akt 4 Ds. 206/10/V), w którym P. M. proponuje oskarżonej ugodę na warunkach zaproponowanych w treści maila, przy zobowiązaniu do wstrzymania wszelkich postępowań od dnia zawarcia ugody. Wskazać także należy na wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w W. z dnia 14 lipca 2008 r., sygn. VII Po 66/07 wraz z uzasadnieniem (k. 61 i n. z akt o sygn. 2 ds. 461/11/V), w którym oddalono powództwo wniesione przez W. K. w dniu 5 grudnia 2007 r. w imieniu spółki z o.o. (...) o pozbawienie tytułów wykonawczych nakazów zapłaty w sprawach o sygn. VII Np. 68/06, VII Np 24/06, VII Np 407/06 i VII Np 160/06, jak też wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 23.04.2008 r. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego nakazu zapłaty o sygn. II NC 13/06, który to pozew skarżona złożyła w dniu 12 grudnia 2007 r. (k. 68-71 z akt 2 Ds. 461/11/V). Powyższe wskazuje, że oskarżona złożyła powyższe pozwy po dacie zawarcia porozumienia z dnia 20.02.2007 r. Zostały one oddalone, przy czym z uzasadnienia wyroków w powołanych sprawach wynika, że pismo przedstawione przez oskarżoną z dnia 15.06.2006 r. zatytułowane potrącenie, nie mogło – zgodnie z art. 498 k.c. - zostać potraktowane jako potrącenie z uwagi na niezidentyfikowanie wierzytelności, które wedle woli W. K. miałyby zostać potrącone (z uwagi na brak spłaty 200 000 zł tytułem hipoteki przez P. M.). Zachowanie oskarżonej w postaci wniesienia pozwów w tych sprawach – niezależnie od ich rezultatu procesowego – w ocenie Sądu odwoławczego – świadczy o tym, że – pomimo zawartego porozumienia z dnia 20.02.2007 r. w dalszym ciągu stała na stanowisku wyrażonym w piśmie z dnia 15.06.2006 r., z którego wynikało, że P. M. (1) nie dokonał spłaty 200 000 zł tytułem spłaty hipoteki ustanowionej na nieruchomości w K., pomimo złożenia wniosku o wykreślenie tej hipoteki. Wobec powyższego nie sposób także uznać, że z treści pisma z dnia 28.09.2012 r. (k. 276 z akt IV K 160/11), w którym oskarżona dokonała „korekty” zobowiązania wynikającego z tytułu zawartych umów pożyczek wynika, że w istocie nie doszło do spłaty hipoteki w kwocie 200 000 zł przez P. M. (1), bowiem pismo jednoznacznie odnosiło się do warunków wynikających z zawartej w dniu 29.12.2010 r. warunkowej umowy przelewu wierzytelności i świadczy jedynie o chęci wywiązania się przez oskarżoną z jej postanowień, co było także związane z wydaniem wobec oskarżonej i spółki (...) nakazów zapłaty w sprawach o sygn. II Nc 13/06 i I Nc 1469/06 i wszczęcia przez oskarżyciela subsydiarnego postępowań komorniczych, a także zainicjowania innych sporów cywilnych, a także i postępowań karnych wobec oskarżonej. Poparciem powyższego rozumowania jest pismo oskarżonej z dnia 12.02.2013 r. skierowane do P. M. (1) (k. 1842 akt o sygn. III K 247/10), z którego wynika, że odstępuje ona od zawartej w dniu 29.12.2010 r. warunkowej umowy z uwagi na niewywiązywanie się przez oskarżyciela subsydiarnego z jej postanowień dotyczących zawieszenia prowadzonych postępowań egzekucyjnych.

Sąd Rejonowy zasadnie zwrócił przy tym uwagę, że postępowanie oskarżyciela subsydiarnego w odniesieniu do oskarżonej było podobne jak w przypadku A. S., która złożyła zeznania w sprawie, co miało także wpływ na ocenę wiarygodności zeznań P. M. (1) oraz wyjaśnień oskarżonej w kwestii dotyczącej spłaty hipoteki, a jednocześnie prowadzącej do ustalenia zamiaru, z jakim działała oskarżona w kontekście czynów jej zarzucanych z art. 300 § 1 i 2 k.k. oraz art. 302 § 1 k.k. Na uwzględnienie zasługiwały także argumenty Sądu Rejonowego dotyczące możliwości finansowych oskarżyciela subsydiarnego, w dacie kiedy miało dojść do udzielenie pożyczek na rzecz oskarżonej i spółki (...) oraz spłaty hipoteki na kwotę 200 000 zł. Zaznaczenia wymaga, że P. M. (1) na okoliczności związane z posiadaniem środków finansowych pozwalających mu na udzielenie pożyczek oraz spłaty kwoty 200 000 zł tytułem hipoteki wskazywał na sprzedaż nieruchomości na M. za kwotę 400 000 zł oraz środki finansowe posiadane przez jego rodziców, którzy wówczas pracowali w Stanach Zjednoczonych, a on sam pracował także w Niemczech. Sąd Rejonowy, w ocenie Sądu odwoławczego, zasadnie zakwestionował możliwości finansowe P. M. (1) w takim zakresie, bowiem z aktu notarialnego dotyczącego sprzedaż nieruchomości na M. przez P. M. (1) wynika, że została ona sprzedana łącznie za kwotę 270 tys. zł (k. 249 i n. z akt o sygn. IV K 160/11). Oskarżyciel subsydiarny wprawdzie wskazywał, że nieruchomość ta została sprzedana za kwotę wyższą, bo 400 000 zł, a taka kwota została wpisana na wniosek nabywców ze względów podatkowych, jednak niezależnie od tego zaznaczenia wymaga, że w tym okresie poza udzieleniem pożyczek oskarżonej i spłatą kwoty 200 000 zł, oskarżyciel subsydiarny nabył w dniu 30.09.2004 r. nieruchomość w K., za którą miał zapłacić 100 000 zł oraz udzielić pożyczki w kwocie 340 000 zł na rzecz małżonków S.. Wskazać należy, że sprzedaż domu nastąpiła w dniu 19.02.2005 r., a pierwsza pożyczka na rzecz W. K. została udzielona w dniu 9.12.2004 r. i w związku z tym P. M. (1) miał zawrzeć umowę pożyczki z bankiem. Nie może umknąć uwadze, że kwestia zapłaty kwoty 100 000 zł za nieruchomość w K. na rzecz H. K. także jest kwestionowana, a nabycie miało mieć miejsce przed sprzedażą domu na M.. Biorąc pod uwagę powyższe zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że wątpliwym pozostaje, aby P. M. (1) na przełomie 2004 i 2005 r. dysponował kwotą gotówki w wysokości ponad 700 000 zł celem realizacji zobowiązań w wysokości 200 000 zł i 100 000 zł, a nadto udzielenia pożyczek na kwotę ponad 100 000 zł i 340 tys. złotych. Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że nie można za wiarygodne uznać twierdzeń oskarżyciela subsydiarnego w zakresie uzyskiwania tak znacznych dochodów przez niego i jego rodziców w tym czasie, zważywszy dodatkowo na młody wiek oskarżonego. Jak wskazano przy tym powyżej kwestionowana jest wpłata tak kwoty 200 000 zł na rzecz oskarżonej w związku ze spłatą hipoteki, jak i kwoty 100 000 zł z tytułu nabycia nieruchomości w K. na rzecz H. K. (k. 359 z akt IV K 160/11 – zeznania K. K.).

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy zasadnie doszedł do przekonania, że działania oskarżonej polegające na zawarciu umów w dniu 3.11.2005 r., 9.12.2005 r., w dniu 28.03.2006 r., a także w dniach 4.02.2006 r., 1 i 2 .06.2006 r. oraz 4.05.2006 r., pomimo świadomości o kondycji finansowej spółki (...) w roku 2005, co wynika z jej wyjaśnień, a także zostało potwierdzone opinią biegłego rewidenta dnia 14 lipca 2008 r. nie mogło stanowić o realizacji przez nią znamiona art. 300 § 1 i 2 k.k., bowiem na skutek powiązania wierzytelności oskarżyciela subsydiarnego z tytułu udzielonych pożyczek oraz wynagrodzenia z faktem wykreślenia hipoteki o wartości 200 000 zł, która to kwota nie została spłacona przez P. M. (1) nie sposób uznać, że oskarżona działała umyślnie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym (w przypadku czynu z art. 300 § 1 k.k. i art. 302 § 1 k.k.), niezależnie od wiedzy i świadomości oskarżonej na temat uzyskanych przez P. M. (1) nakazów zapłaty, czy wytoczonych powództw, których przedmiotem były udzielone pożyczki na rzecz oskarżonej i nieuiszczone wynagrodzenie. Nie sposób przy tym uznać, że sam fakt wydania prawomocnych orzeczeń – nakazów zapłaty na rzecz P. M. (1), w oparciu o które miał możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec spółki (...)i W. K., mogły zadecydować o uznaniu winy oskarżonej w kontekście zarzucanych jej czynów.

Zaznaczenia w tym miejscu wymaga, że na skutek prawidłowego ustalenia, że oskarżona nie działała z zamiarem popełnienia czynów z art. 300 § 1 i 2 k.k. na szkodę P. M., kwestionowanie przez skarżącego prawidłowości ustalenia Sądu Rejonowego odnoszącego się do przekazanych na rzecz P. M. przez oskarżoną kwot nie miało w istocie znaczenia. Wskazać jedynie należy, że z pisemnych motywów wyroku wynika, że powyższe ustalenie Sąd Rejowy oparł na treści pisma oskarżonej, jakie zostało skierowane do P. M. w dniu 28.09.2012 r. (k. 699).

Odnosząc się do czynu z art. 302 § 1 k.k. należy wskazać, że rzestępstwo z art. 302 § 1 k.k. popełnia tylko ten dłużnik, który znajduje się w stanie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, a zarazem nie jest w stanie spłacić wszystkich wierzycieli. Znamiona tego przepisu realizowane są poprzez częściowe lub całościowe spłacanie lub zabezpieczanie niektórych wierzycieli. Kryminalizowane spłacanie lub zabezpieczanie innych wierzycieli musi wiązać się ze szkodą po stronie co najmniej dwóch wierzycieli – niekoniecznie muszą być to wszyscy wierzyciele. Przestępstwo to ma charakter formalny i zostaje dokonane z chwilą spłacenia lub zabezpieczenia co najmniej dwóch wierzycieli.

Biorąc pod uwagę powyższe - w realiach tej sprawy należało podzielić pogląd Sądu Rejonowego, że niewątpliwie działania oskarżonej polegające na zbyciu wierzytelności w dniu 9.12.2005 r. przysługującej spółce (...) względem (...)na rzecz spółki (...) sp. z o.o. i zbycie w dniu 28.03.2006 r. wierzytelności przysługującej spółce (...) względem (...) na rzecz spółki (...) oraz zbycie w dniach 4.02.2006 r., 1.06.2006 r. i 2.06.2006 r. na rzecz spółki (...) środków trwałych, a w dniach 4.05.2006 r. na rzecz spółki (...) nie wiązało się z pokrzywdzeniem P. M. (1), gdyż - z powodów przedstawionych powyżej w odniesieniu do zamiaru popełnienia czynu z art. 300 § 1 i 2 k.k., które pozostają aktualne w odniesieniu i do tego czynu – nie sposób przypisać oskarżonej działania z zamiarem kierunkowym bezpośrednim, czy ewentualnym.

Zgodzić się przy tym należy, że dowodu w postaci opinii biegłego rewidenta (k. 684 i n.) wynika jednoznacznie, że powyższe czynności w postaci cesji wierzytelności przysługujące spółce (...) od (...)i (...) na rzecz spółki (...), jak również sprzedaż środków trwałych na rzecz spółek (...) stanowiło działania dokonane na szkodę wierzycieli, przy czym na dzień 31.12.2005 r. spółka (...) wykazywała stratę 1 081 068,80 zł, co prowadziło do wniosku o utracie płynności finansowej spółki w roku 2005. Jednocześnie zwraca uwagę pismo komornika A. L., na który powołuje się skarżący o toczących się względem (...)111 postępowaniach egzekucyjnych na kwotę pond 23 milionów złotych.

W ocenie Sądu odwoławczego powołane dowody w żadnym razie nie umknęły Sądowi Rejonowemu, co wynika z pisemnych motywów wyroku. Powołane dowody w postaci opinii biegłego rewidenta oraz informacji komornika w powiązaniu z pozostałymi dowodami w oparciu, o które Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń w zakresie zamiaru, z jakim działała oskarżona w kontekście realizacji znamion tak czynu z art. 300 § 1 i 2 k.k., jak i art. 302 § 1 k.k., w ocenie Sądu odwoławczego zasadnie prowadziły do wniosku, że nie sposób przypisać oskarżonej działania na szkodę wierzyciela P. M.. Zauważenia przy tym jednak wymaga, że przedmiotowa sprawa toczyła się w związku z wniesieniem subsydiarnego aktu oskarżenia przez P. M., który w szczególności powoływał się na działania oskarżonej prowadzące do jego pokrzywdzenia. Postępowanie przygotowawcze, które toczyło się w sprawie z zawiadomienia P. M. o sygn. 2Ds. 461/11/V – choć dotyczyło art. 302 § 1 kk - to jednak nawet w samym zawiadomieniu nie określono – poza P. M. – z pokrzywdzeniem, jakich wierzycieli to postępowanie dotyczy. Analiza akt postępowania przygotowawczego prowadzi do wniosku, że w zakresie tego czynu postępowanie skupiło się na pokrzywdzeniu P. M. (1) i nie obejmowało pokrzywdzenia innych wierzycieli, bowiem kwestia ta nie była objęta postępowaniem przygotowawczym w sprawie o sygn. 2 Ds. 461/11/V, wobec czego P. M. (1) nie był uprawniony na podstawie art. 55 k.p.k. i art. 330 k.p.k. do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia w zakresie pokrzywdzenia innych wierzycieli. Z powodów powołanych powyżej nie sposób uznać, że oskarżona zrealizowała znamiona czynu z art. 302 § 1 k.k.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy słusznie uznał, że oskarżony T. K. (1) nie wyczerpał znamion zarzucanego mu czynu. Wprawdzie w treści wniesionej apelacji trudno doszukać się argumentacji dotyczącej ściśle tego oskarżonego, nie mniej jednak skarżący odwołuje się – w kontekście art. 300 § 2 k.k. nie tylko na fakt zawarcia umowy z dnia 3.11.2005 r. dotyczącej sprzedaży 50 % udziałów w sp. z o.o. (...) na rzecz T. K. (1) (na skutek zawartej w dniu 29.04.2004 r. umowy przedwstępnej z obowiązkiem zawarcia umowy ostatecznej do dnia 30.11.2005 r. – k. 401 z akt o sygn. 4 Ds. 206/10/V) oraz nabycia od spółki (...) w dniu 9.12.2005 r. wierzytelności przysługującej tej spółce wobec (...) sp. jawna oraz w dniu 28.03.2006 r. wobec (...), ale także na zawarte w dniach 21.01.2010 r. i 16.02 2010 r. umowy sprzedaży udziałów w sp. z o.o. (...) na rzecz M. K. (2) i M. K. (3). W treści apelacji skarżący odwołuje się także do zawartej w dniu 29.12 2010 r. warunkowej umowy przelewu wierzytelności, która faktycznie została zawarta przez reprezentujące wówczas sp. z o.o. (...). Zaznaczenia wymaga, że oskarżyciel subsydiarny upatrywał wyczerpania znamion czynu z art. 300 § 2 k.k. przez oskarżonego T. K. (1) – mając na uwadze fakt wydania nakazów zapłaty w sprawach o sygn. I Nc 1469/06 i II Nc 13/06 oraz w związku z wydanymi postanowieniami Sądu Rejonowego dla Warszawy – Pragi Południe w Warszawie z dnia 15.02.2010 r., sygn. I Co 80/08 oraz postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 30.08.2010 r., sygn. II Co 24/10, na mocy których nadano klauzulę wykonalności odpowiednio tytułom egzekucyjnym w sprawach o sygn. I Nc 1469/06 i II Nc 13/06 przeciwko małżonkowi dłużnika W. T. K. z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku, który stanowi dorobek obojga małżonków, według przepisów o wspólności ustawowej małżeńskiej. Sąd odwoławczy w pełni podzielił zapatrywania Sądu Rejonowego, a odnoszące się do braku zamiaru kierunkowego oskarżonego w odniesieniu do zawartych umów sprzedaży udziałów z dnia 21.01.2010 r. i 16.02.2010 r. Podzielić bowiem należało argumentację, iż T. K. (1) nigdy nie był dłużnikiem osobistym oskarżyciela subsydiarnego, a nadto – co istotne - od dnia 5 grudnia 2003 r. pomiędzy W. K. (1) i T. K. (1) obowiązywał ustój rozdzielności majątkowej. Zwrócić przy tym należy uwagę, że z treści uzasadnienia postanowienia z dnia 30.08.2010 r., sygn. II Co 24/10 wynika, że podstawą wydania postanowienia był fakt niewykazania przez W. K. (1) poprzez złożenie stosownych dokumentów, że P. M. (1) w dacie zawierania umów pożyczek z 2005 r. miał wiedzę o rozdzielności majątkowej, jaka od dnia 5 grudnia 2003 r. obowiązywała małżonków K.. W tym zakresie w toku postępowania (k. 1920-1928 z akt o sygn. III K 247/20) W. K. (1) powoływała się na fakt współpracy z P. M. (1) już od 2004 r. i w związku z tym posiadaną przez niego wiedzę na temat ustroju małżeńskiego, jaki obowiązywał małżonków K., wobec faktu uczestniczenia w szeregu czynnościach prawnych, tj. zawieranych umowach, w których fakt ten był ujawniany. W. K. (1) jednak w toku postępowania nie przedłożyła żadnych umów, na które powoływała się w toku tego postępowania, z których wiedza P. M. (1) na ten temat miałaby wynikać, wobec czego Sąd rozpoznający wskazaną sprawę uznał, że okoliczność w postaci wiedzy P. M. (1) na temat obowiązującej pomiędzy W. K. (1) i T. K. (1) rozdzielności małżeńskiej w dacie zawieranych w styczniu 2005 r. umów pożyczek nie została wykazana.

Sąd odwoławczy wskazuje przy tym na zeznania świadka M. D. złożone w sprawie o sygn. IV K 160/11, z których wynika, że P. M. (1) w momencie zakupu w dniu 30.09.2004 r. nieruchomości w K., wskutek którego to nabycia stał się dłużnikiem (...) sp. z o.o. miał świadomość, że W. K. (1) i jej męża obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Zaznaczenia wymaga, że zarówno nabycie nieruchomości w K. przez P. M. (1), jak też i umowy zawarte przez T. K. (1), a dotyczące sprzedaży udziałów w dniach 16.02.2010 r. i 21.01.2010 r. w spółce z o.o. (...) miały miejsce zdecydowanie po dacie 5 grudnia 2003 r., przy czym sama spółka (...) została zawiązana także po tej dacie, podobnie jak zawarta w dniu 3.11.2005 r. umowa sprzedaży udziałów dokonana przez W. K. (1). W świetle dowodów zgromadzonych w sprawie nie ulegało wątpliwości, że P. M. (1) – pomimo, że jego umowa o pracę została zawarta od stycznia 2005 r. - już wcześniej wykonywał zlecone czynności w postaci usług prawniczych na rzecz spółki (...), współpracując w ten sposób z radcą prawnym Z. P..

W ocenie Sądu odwoławczego biorąc pod uwagę powyższe, jak również zasady logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności mając na względzie wykształcenie prawnicze oskarżyciela subsydiarnego należało stwierdzić, iż miał on wiedzę o ustroju jaki obowiązywał małżonków K.. Niezależnie od tego, udziały w spółce (...), które zostały przez T. K. (1) sprzedane w dniach 16.02.2010 r. i 21.01.2010 r., stanowiły jego majtek odrębny, a zatem oskarżona W. K. (1) nie miała praw do tego majątku, zaś T. K. (1) nie działał w zamiarze kierunkowym popełnienia czynu z art. 300 § 2 k.k. na szkodę oskarżyciela subsydiarnego, skoro wedle jego wiedzy rozporządzał majątkiem odrębnym w postaci udziałów w spółce (...) i był przekonany, że P. M. (1) miał świadomość obowiązywania rozdzielności majątkowej w małżeństwie K.. W ocenie Sądu odwoławczego na powyższe ustalenie w zakresie zamiaru, z jakim działał T. K. w dniach 21.01.2010 r. i 16.02.2010 r. nie miał znaczenia fakt uprzedniego nabycia w dniu 3 listopada 2005 r. 50 udziałów od W. K., a także w dniu 9.12.2005 r. wierzytelności, jaka przysługiwała spółce (...) względem (...) sp. jawna oraz w dniu 28.03.2006 r. wierzytelności, jaka przysługiwała spółce (...) względem (...). Wskazane czynności prawne świadczą niewątpliwie o powiązaniach pomiędzy spółką reprezentowaną przez W. K. i spółką z o.o. (...) reprezentowaną wówczas przez T. K., jednak w dacie ich dokonania T. K. nie był - jak wskazano powyżej - dłużnikiem osobistym P. M., a małżonków K. obowiązywał już wówczas ustrój rozdzielności majątkowej, a sprzedaż udziały spółki (...), która zostały sprzedane rzecz córek w dniach 21.01.2010 r. i 16. 02.2010 r. stanowiły majątek odrębny T. K.. Zaznaczenia wymaga, że T. K. (1) prezentował podczas postępowania w sprawie o sygn. I Co 24/06 (k. 1920-1928 z akt o sygn. III K 247/20) stanowisko co do wiedzy P. M. (1) na temat rozdzielności małżeńskiej, jaka obowiązywała małżonków K. w dniu zawierania przez P. M. umów pożyczek z W. K. i spółką z o.o. (...). Jednocześnie zaznaczenia wymaga, że T. K. (1) brał czynny udział w tym postępowaniu i był obecny na terminach w dniach 20.05.2009 r., 30.09.2009 r. i 24.02. 2010 r., a zatem znał zakres tego postępowania i wiedział, że Sąd rozpoznający tę sprawę dążył do ustalenia, czy P. M. (1) w dacie zawierania umów pożyczek począwszy od stycznia 2005 r. miał świadomość obowiązującej rozdzielności pomiędzy małżonkami. Postanowienie w sprawie o sygn. II Co 24/08 zapadło w dniu 30.08.2010 r. z ograniczeniem odpowiedzialności T. K. (1) do jego majątku objętego wspólnością ustawową. W ocenie Sądu odwoławczego, zważywszy na fakt brania czynnego udziału w sprawie przez T. K. (1) i dokonania przez niego sprzedaży udziałów spółki (...) na rzecz córek, zanim zapadło postanowienie w sprawie o sygn. II Co 24/08 nie mogło mieć wpływu na ocenę jego wiedzy na temat treści tego postanowienia, tylko dlatego, że brał czynny udział w postępowaniu. Podobnie należało odnieść się do postanowienia, jakie zapadło w dniu 15.02.2010 r. w sprawie o sygn. I Co 80/08. Jak już wskazano powyżej, zgodzić się należało z Sądem Rejonowym, że w dacie zawierania umów sprzedaży udziałów stanowiły one majątek odrębny T. K. (1), który nigdy nie był dłużnikiem osobistym P. M. (1), a zapadłe postanowienia w sprawach o sygn. II Co 24/08 i I Co 80/08 ograniczały jego odpowiedzialność do majątku wspólnego małżonków, który to ustrój obowiązywał małżonków K. od dnia 5 grudnia 2003 r.

W tym miejscu należało odnieść się do zapatrywania Sądu Rejonowego na temat czynności prawnych dokonanych przez oskarżoną na rzecz spółki (...) w dniu 3 listopada 2005 r. (sprzedaż 50 udziałów na rzecz D. przez W. K. (1)), iż zachowanie T. K. (1) nie mogło stanowić pomocnictwa o czynu z art. 300 § 1 i 2 kk., bowiem oskarżona W. K. swoim zachowaniem nie wyczerpała znamion tych przestępstw. Zwrócić należy uwagę, że pomocnik zawsze odpowiada w ramach własnego zamiaru, niezależnie od zamiaru, z jakim działał główny sprawca. W tej jednak sprawie nie sposób przypisać oskarżonemu T. K. w odniesieniu do powołanej czynności prawnej - pomocnictwa, skoro oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę z zawartych pomiędzy P. M., a W. K. (1) umów pożyczek, jak również uzgodnień dotyczących wykreślenia hipoteki ustanowionej na nieruchomości w K.. Świadczy o tym stanowisko oskarżonego, jakie zostało podniesione w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej o sygn. I C 134/06 o uznanie za bezskuteczne zawartej umowy z dnia 3 listopada 2005 r. (oraz umowy cesji wierzytelności z dnia 9 grudnia 2005 r.). Oskarżony, miał bowiem świadomość, że warunkiem udzielenia pożyczek w łącznej kwocie 129 000 zł na rzecz W. K. (1) i spółki (...) przez P. M. było wykreślenie przez W. K. (1) hipoteki ustanowionej na nieruchomości w K. na kwotę 200 000 zł, której P. M. – wbrew jego twierdzeniom nie spłacił. Argumentacja przedstawiona powyżej na tą okoliczność pozostaje nadal aktualna i świadczy jednoznacznie o niemożliwości przypisania oskarżonemu działania z zamiarem umyślnym bezpośrednim lub ewentualnym w zakresie udzielenia pomocy oskarżonej do czynu z art. 300 § 1 i 2 k.k. lub wyczerpania znamion tego czynu w ramach działania wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną.

W odniesieniu do czynu zarzucanego w punkcie V aktu oskarżenia podzielić należało stanowisko Sadu Rejonowego, iż w odniesieniu do nakazów zapłaty wydanych w sprawach o sygn. VII Np 24/06, VII Np 68/06, VII Np 160/06 i VII Np 407/06 zachowanie oskarżonej polegające na niewypłaceniu wynagrodzeń oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, pomimo zobowiązania orzeczeniem Sądu nie stanowiło czynu zabronionego, bowiem w tych przypadkach zachowanie to miało miejsce przed dniem 1 lipca 2007 r., a zatem przed wejściem w życie przepisu z art. 218 § 3 k.k.

W odniesieniu do nakazu zapłaty w sprawie o sygn. VII Np 215/07 należało rzeczywiście stwierdzić, iż nakaz zapłaty został wydany w dniu 25 czerwca 2007 r., zaś w dniu 18 lipca 2007 r. odpis nakazu został uznany za doręczony, bowiem oskarżona działająca w imieniu spółki (...) sp. z o.o. nie podjęła dwukrotnie awizowanej przesyłki zawierające odpis nakazu zapłaty (k. 30 akt o sygn. VII Np 215/07).

Zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, że oskarżona nie znała treści wydanego nakazu zapłaty w sprawie o sygn. VII Np 215/06, bowiem przesyłka została uznana za doręczoną wskutek powtórnej awizacji, co w świetle przepisów istotnie stanowi fikcję prawidłowości doręczenia, jednak nie jest wystarczające dla ustalenia wiedzy i świadomości oskarżonej w zakresie wydanego w sprawie nakazu zapłaty. Świadczyć też może o tym okoliczność, iż dopiero w dniu 19 grudnia 2013 r. oskarżona złożyła wniosek o wgląd w akta sprawy o sygn. VII Np 215/06 (k. 44 tych akt), co potwierdza przekonanie, że nie znała treści wydanego nakazu zapłaty w sprawie o sygn. VII Np 215/06.

W odniesieniu do nakazu zapłaty wydanego w sprawie o sygn. VII GNc 54/09 zgodzić się należało z Sądem Rejonowym, że zostało ono wniesione w oparciu o art. 299 k.s.h. Nadto, że na skutek wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty w sprawie o sygn. VII GNc 54/09 nie uprawomocnił się, wobec czego spawa pod nową sygnaturą XX GC 1076/09 została skierowana na rozprawę główną i wyrok zapadł w tej sprawie w dniu 29 marca 2010 r., a uprawomocnił się z dniem 20 kwietnia 2010 r. Oskarżona nie była obecna na terminie rozprawy w dniu 29 marca 2010 r. - awizo (k. 1335, 1336).

W ocenie Sądu odwoławczego nie sposób zgodzić się z Sądem Rejonowym, że roszczenie zasądzone w oparciu o art. 299 k.s.h. – jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie - nie jest roszczeniem pracowniczym. Niewątpliwie, zgodnie z art. 479 § 2 pkt 1 k.p.c. roszczenie ze wskazanego przepisu rozpatrywane jest w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, które jest bardziej sformalizowane, a przy tym jest mniej korzystne dla pracownika, niż w postępowaniu z zakresu prawa pracy. Należy jednak odwołać się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2008 r. sygn. II PZP 4/08, na podstawie której należało uznać, że roszczenie to jest roszczeniem z zakresu prawa pracy, bowiem o takim zakwalifikowaniu sprawy decydują elementy przedmiotowe, a wiec związek roszczenia z umową o pracę, czy szerzej ze stosunkiem pracy, przy czym według Sądu Najwyższego przekształcenia podmiotowe w tych sprawach nie mają wpływu na kwalifikację sprawy do postępowania odrębnego z zakresu prawa pracy.

Zgodzić się jednak należało z Sądem Rejonowym, że kwestia wydanego nakazu zapłaty w spawie o sygn. VII GNc 54/09 nie była objęta postępowaniem przygotowawczym w sprawie o sygn. 2 Ds. 461/11/V, wobec czego P. M. (1) nie był uprawniony na podstawie art. 55 k.p.k. i art. 330 k.p.k. do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, który obejmowałby niewykonalność także i tego orzeczenia.

Na marginesie należało podnieść, iż Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że w dacie kiedy zapadły orzeczenia w sprawach o sygn. VII Np 215/07 i VII GC 1076/09 spółka (...) nie była wypłacalna i w istocie nie dysponowała środami finansowymi na realizację wydanych nakazów zapłaty. Zaznaczenia jednak wymaga, że obiektywna niemożliwość wywiązania się z obowiązków wynikających z wydanych nakazów zapłaty nie jest jednak okolicznością, która mogłaby wyłączać winę oskarżonej w tym zakresie, bowiem przestępstwo z art. 218 § 3 k.k. jest przestępstwem formalnym. W ocenie Sądu odwoławczego nie można jednak nie pominąć argumentacji przedstawianej powyżej, a odnoszącej się do czynów z art. 300 § 1 i 2 k.k. i art. 302 § 1 k.k., a mianowicie do zamiaru, z jakim działał oskarżona w kontekście ustalenia, że P. M. (1) nie dokonał spłaty hipoteki w wysokości 200 000 zł w zmian za wykreślenie hipoteki z nieruchomości nabytej przez niego w K.. Nie sposób zatem uznać, że oskarżona zatem, mając świadomość tego faktu – celowo nie wykonała orzeczenia w sprawie o sygn. VII Np 215/07.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Sąd I instancji w toku przewodu sądowego prawidłowo ujawnił materiał dowodowy sprawy, dokonał jego wszechstronnej oceny uwzględniającej wskazania wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Sąd Rejonowy dokonał również trafnej prawno – karnej oceny zachowania oskarżonych.

Wniosek

- o zmianę wyroku i wydanie wyroku skazującego (niezasadny),

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (niezasadny).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutów zawartych w apelacji, o czym była mowa w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut”, a także z racji brzmienia art. 437 § 2 zd. drugie k.p.k. – wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie był zasadny, nadto wniosek o zmianę wyroku w postulowanym zakresie z racji brzmienia art. 454 k.p.k. był chybiony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkt I,II,III

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd odwoławczy uznał, że wywiedziona apelacja była niezasadna i miała charakter wyłącznie polemiczny, zaś orzeczenie Sądu Rejonowego należało uznać za trafne. Szczegółowa odpowiedź na podnoszone przez skarżącego zarzuty, a zatem także i powody nieuwzględnienia apelacji, zostały omówione w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut” i „wnioski”. Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym z urzędu istnienia podstaw do uchylenia, bądź zmiany wyroku poza zakresem zaskarżenia, tj. przesłanek określonych w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 i 2 k.p.k. i art. 13 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Lubańska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Iwona Konopka,  Grzegorz Fidrysiak ,  Magdalena Roszkowska-Matusik
Data wytworzenia informacji: