Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 726/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 13 lutego 2023 roku, sygn. akt V K 331/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy - pełnomocnik

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

T. W.

Oskarżony nie był dotychczas karany.

Informacja
z Krajowego Rejestru Karnego

k. 622

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja
z Krajowego Rejestru Karnego

Dowód pozyskany zgodnie z obowiązującymi przepisami, wydany przez uprawniony do tego organ, przez co brak podstaw do podważenia do jego wiarygodności.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego

1

Obrońca oskarżonego T. W., r.pr. D. O., w wywiedzionej apelacji zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości na korzyść oskarżonego i na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., poprzez nienależyte obsadzenie sądu w osobie asesora sądowego D. S., która została nominowana na podstawie uchwały Krajowej Rady Sądownictwa Nr (...) z dnia 22 czerwca 2022 r. ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3);

2)  naruszenie art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 41 k.p.k. poprzez wydanie wyroku przez Sąd, który ze względu na sposób wyłonienia nie spełniał warunku niezależności i bezstronności.

Ponadto, obrońca zarzucił na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.:

3)  naruszenie przepisów postępowania - art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 113 § 1 k.k.s., co doprowadziło do naruszenia art. 410 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku obrońcy o przesłuchanie świadka G. T. i uznanie, że zeznania tego świadka nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy; podczas gdy zeznania świadka G. T., która reprezentowała stronę dokonującą nabycia telefonów (na rzecz której oskarżony dokonywał wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów) mają istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy i treść wyroku;

4)  naruszenie przepisów postępowania - art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań świadka P. P., w zakresie w jakim Sąd odmówił im wiary w części, dlatego, że świadek P. P. był powiązany z (...) Sp. z o.o., i w momencie uzgadniania warunków sprzedaży nie był właścicielem telefonów, które zostały sprzedane oskarżonemu, podczas gdy prawidłowa analiza i ocena tego dowodu powinna prowadzić do wniosku, że zeznania te są konsekwentne i nie zawierają żadnych wewnętrznych sprzeczności;

5)  naruszenie przepisów postępowania - art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego, w zakresie w jakim Sąd odmówił im wiary w szczególności w zakresie przygotowania się oskarżonego do transakcji oraz uznania przez Sąd, że sprawdzenie podmiotu z B. tj. N. 04 E. w systemie (...) było nierzetelne;

6)  naruszenie przepisów postępowania - art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z dokumentu urzędowego w postaci wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1502/18 poprzez przyjęcie, że wyrok ten wskazuje na umyślne, zawinione działanie oskarżonego, podczas gdy z treści wyroku jednoznacznie wynika, że nie można oskarżonemu przypisać, że był świadomym uczestnikiem oszustwa podatkowego typu karuzelowego; powyższa nieprawidłowa ocena dowodu doprowadziła Sąd I instancji do błędu w ustalaniach faktycznych polegającego na tym, że odmowa zwrotu podatku VAT przez organ podatkowy spowodowana brakiem dochowania należytej staranności w zakresie spełnienia wymagań przewidzianych w ustawie o VAT jest równoznaczna z popełnieniem umyślnie przestępstwa skarbowego;

7)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że faktura VAT nr (...) z dnia 27 lutego 2015 wystawiona przez (...) S.C. była nierzetelna i nie dokumentowała rzeczywistego zdarzenia gospodarczego, podczas gdy krajowa transakcja zakupu telefonów miała rzeczywiście miejsce, towar został wydany oskarżonemu, a faktura dokumentowała rzeczywiste zdarzenie gospodarcze; powyższy błąd w ustaleniach faktycznych w konsekwencji doprowadził do bezpodstawnego skazania oskarżonego za zarzucany mu czyn;

8)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, polegających na błędnym przyjęciu, że Oskarżony działał umyślnie i obejmował swoją świadomością i wolą wprowadzenie organu podatkowego w błąd podając niezgodne ze stanem rzeczywistym dane w deklaracjach VAT-7, podczas gdy czynności przedsięwzięte przez oskarżonego w celu sprawdzenia swojego kontrahenta wykluczają jego umyślne działanie (co zostało potwierdzone w uzasadnieniu wyroku WSA w Warszawie z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1502/18); powyższe błędne ustalenia w zakresie zawinienia oskarżonego w konsekwencji doprowadziły do skazania oskarżonego za czyn z art. 76 § 2 k.k.s. w zbiegu z art. 62 § 2 k.k.s. w zbiegu z art. 61 § 1 k.k.s.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego w wywiedzionym środku odwoławczym nie zasługiwały na uwzględnienie. Analiza akt sprawy potwierdziła bowiem, iż orzeczenie sądu I instancji jest w pełni słuszne i nie zostało dotknięte jakimikolwiek błędami, czy uchybieniami. Wina T. W. została prawidłowo wykazana i uzasadniona. W sprawie przeprowadzono poprawnie postępowanie dowodowe, zebrano w jego toku kompletny materiał źródłowy, który następnie poddano gruntownej i rzetelnej ocenie. Zaskarżony wyrok nie budzi wątpliwości sądu odwoławczego, również w zakresie wskazanym przez stronę apelującą, której zarzuty nie zdołały w ocenie sądu podważyć przedstawionej w jego treści oceny okoliczności niniejszej sprawy.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu dotyczącego bezwzględnej przyczyny odwoławczej, wskazać należy, iż sąd odwoławczy podziela stanowisko, zgodnie z którym ukształtowanie Krajowej Rady Sądownictwa, ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3), nie daje gwarancji niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej tego organu. Jednakże oskarżony myli się gdy twierdzi, iż li tylko ta okoliczność przesądza niejako automatycznie, iż każde powołanie na stanowisko sędziowskie (w niniejszym postępowaniu – asesora) jest obarczone tego rodzaju wadą, iż per se rodzi konsekwencje w zakresie naruszenia art. 439 § 1 pkt 2 kpk.

Już w uchwale trzech Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (...) – (...) (...) (OSNK 2020, z. 2, poz. 7) stwierdzono m.in., że: „Nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 kpk (…) zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym (…) na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach (podkreślenie SO), do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności”. W konsekwencji badanie czy w istocie do naruszenia owego standardu doszło wymaga uwzględnienia całego zespołu rozmaitych kryteriów w ramach zróżnicowania i indywidualizacji oceny wpływu wadliwości procesu powołania na urząd sędziego. W omawianej uchwale wskazano m. in. na uzasadnienie owych wątpliwości co do dochowania wyżej wskazanych standardów w przypadku orzekania w kwestiach istotnych z punktu widzenia władzy (pkt 50), czy na znaczenie szczególnych okoliczności dotyczących samego sędziego (pkt 52). Wskazano, iż uzasadnione wątpliwości podważające dochowanie tego standardu występują wówczas, gdy sędzia ten zaangażowany był bezpośrednio przed powołaniem na urząd, w jednostkach podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub innych organach władzy wykonawczej lub Krajowej Radzie Sądownictwa. Dotyczy to okresu, w którym kierownictwo organów zwierzchnich tych jednostek kształtowane było przez większość parlamentarną uchwalającą ustawę z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Nie bez znaczenia jest stosunek sędziego do dokonywanych zmian, publicznie wyrażany zarówno w procedurze konkursowej, jak i później, zwłaszcza w zakresie akceptacji niekonstytucyjnych działań organów władzy wykonawczej wobec sądów, w tym Sądu Najwyższego, czy akceptacji utraty przez Krajową Radę Sądownictwa przymiotu niezależności. Wypowiedzi tego rodzaju, w kontekście omawianych wcześniej wadliwości w procesie powoływania na stanowisko sędziego, mogą stwarzać poważne wątpliwości co do zależności między wskazaniem danego kandydata przez Krajową Radę Sądownictwa jako osoby mającej być powołaną do pełnienia urzędu, a ujawnioną przychylnością wobec środowisk politycznych, które uzyskały dominujący wpływ na prace tej Rady.

W jednym z dostępnych orzeczeń Sądu Najwyższego kwestii tej dotyczących (p. wyrok z dnia 26 lipca 2022 r., III KK 404/21) Sąd ten z urzędu dokonał testu na bezstronność i niezależność sędziego orzekającego w sprawie mając na uwadze w ówczesnym czasie istniejące liczne publikacje, których treść mogła tworzyć przesłanki do stwierdzenia istnienia związków z władzą wykonawczą, tj. Ministerstwem Sprawiedliwości. Jednocześnie – co podkreślił Sąd Najwyższy – w składzie była inna sędzia, która nominację uzyskała także w wadliwej procedurze (wniosek złożony przez KRS, instytucję obecnie nie mającą statusu instytucji niezależnej od ówczesnej władzy wykonawczej), ale w stosunku do niej – oprócz tej strukturalnej wady w procesie nominacyjnym – nie istniały jakiekolwiek informacje, które wskazywałby na istnienie dodatkowych elementów zależności lub powiązań z władzą wykonawczą, przez co kwestia rzetelnego procesu w aspekcie wymaganej bezstronności sędziego i niezależności nie mogła być weryfikowana w procedurze testu.

Sądowi odwoławczemu nie są znane z urzędu żadne okoliczności mogące wskazywać na elementy powiązań czy zależności członka składu orzekającego (jednoosobowo) w sprawie niniejszej. Ponadto, w sprawie niniejszej orzekała Asesor. To ma o tyle znaczenie, że primo, wskazane judykaty odnoszą się do sędziów i procedury konkursowej przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną w trybie określonym przepisami ustawy z 2017 r. cyt. pow., natomiast secundo, co do Asesorów tryb ich powołania, jakkolwiek również uczestniczy w nim KRS, jest całkowicie odmienny, bo zobiektywizowany. O pozycji na liście rankingowej decyduje suma punktów uzyskanych na egzaminie sędziowskim, zaś szczegółowe kwestie uregulowane są w ustawie o ustroju sądów powszechnych oraz ustawie o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (p. art. 106h i art. 106i usp). Brak zatem podstaw do zakwestionowania należytej obsady sądu w sprawie niniejszej w aspekcie standardu niezawisłości i bezstronności.

Przechodząc do zarzutów związanych z prawidłowością stosowania przepisów proceduralnych, stwierdzić należy, iż sąd odwoławczy nie podzielił stanowiska obrony w zakresie naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., co w ocenie skarżącego doprowadziło do naruszenia art. 410 k.p.k.. Brak jest bowiem podstaw do kwestionowania prawidłowości decyzji procesowej z dnia 1 lutego 2024 roku o oddaleniu wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadka G. T., jakkolwiek powołane w uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia motywy nie zasługiwały na aprobatę. Sąd orzekający w sprawie nie jest bowiem uprawniony do antycypacji dowodu, czyli poddania go ocenie jeszcze przed jego przeprowadzeniem. Taka praktyka stanowi wykroczenie poza umocowanie wynikające z przepisu art. 170 § 1 k.p.k. / por. wyr. SN z 10.8.2006 r., III KK 457/05, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1553/. Niemniej jednak, samą decyzję o oddaleniu wniosku uznać należy za słuszną w świetle okoliczności niniejszej sprawy. Godzi się przede wszystkim podkreślić, że postulowanego przez stronę dowodu nie dało się przeprowadzić. Jak wynika z akt postępowania, brak było możliwości ustalenia adresu wskazanej osoby, a co za tym idzie, skontaktowanie się celem przeprowadzenia czynności dowodowych. Zwrócić należy uwagę na treść załącznika 11 do protokołu kontroli, które to dokumenty uzyskano na potrzeby niniejszego postępowania od organów bułgarskich (k. 187-190). Wynika z niego, iż firmy (...) – (...) nie można znaleźć pod zadeklarowanym adresem i nie było możliwe skontaktowanie się z jej menadżerem w celu dostarczenia dokumentów i złożenia wyjaśnień. Dokumenty księgowe również nie były dostępne podmiotowi prowadzącemu czynności. Z ustaleń przedstawionych w przywołanym protokole wynika, iż od 28 kwietnia 2014 roku G. T. jest jedynym właścicielem kapitału firmy. Jak natomiast wynika z załącznika nr 10 do tegoż protokołu (k. 191), aktywność firmy ustała w dniu 23 lipca 2015 roku. Z powyższego wynika zatem, iż brak jest możliwości ustalenia jakichkolwiek danych adresowych, czy kontaktowych ze wskazaną osobą, a tym samym, nawiązania kontaktu z wnioskowanym przez obronę świadkiem, co prowadzi do konstatacji, że dowodu z zeznań G. T. nie da się przeprowadzić. Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z treścią art. 438 pkt 2 k.p.k., za obrazę przepisów postępowania, która mogłaby skutkować uchyleniem lub zmianą zaskarżonego orzeczenia, uznać można takie uchybienie, które mogło mieć wpływ na treść tegoż orzeczenia. W opisanym powyżej przypadku, mimo przyjęcia niewłaściwych motywów wydanej w dniu 1 lutego 2024 roku decyzji o oddaleniu wniosku dowodowego, samo orzeczenie uznać należy za prawidłowe w świetle okoliczności sprawy.

Sąd odwoławczy nie znalazł również podstaw do przychylenia się do argumentacji o naruszeniu przepisu art. 7 k.p.k.. Lektura akt niniejszego postępowania prowadzi bowiem do przekonania, iż sąd I instancji, analizując materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Podkreślić należy, iż zgodnie z przywołaną wyżej zasadą, wyrażoną w treści art. 7 k.p.k. organy procesowe oceniając dowody powinny kierować się własnym przekonaniem, opierając się na dowodach przeprowadzonych i ujawnionych zgodnie z przepisami procedury karnej oraz należycie uzasadnić dokonaną ocenę. Ocena powinna zaś uwzględniać pozaustawowe kryteria w postaci zasad logiki, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zatem, aby ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z wymienioną zasadą konieczne jest oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii. Ponadto, niezbędnym jest przestrzeganie zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego / por. S. Kalinowski, Postępowanie karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1963, s. 122/. Sąd odwoławczy, w pełni przychylając się do przywołanego powyżej poglądu, stoi na stanowisku, iż ocena materiału dowodowego dokonana została przez sąd I instancji z uwzględnieniem wszystkich wymienionych kryteriów, a ich całokształt w pełni pozwalał na taką ich interpretację, jaka została zaprezentowana w treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia. Nie było w związku z tym możliwości przychylenia się do stanowiska obrońcy oskarżonego, zdaniem którego w sposób wadliwy przeprowadzono ocenę zeznań świadka P. P. (k. 563). Odnosząc się do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu apelacji, wypada zwrócić uwagę, iż sąd I instancji oparł swoją ocenę wiarygodności zeznań świadka na podstawie ich wewnętrznej analizy, a ponadto, odniósł ich treść do pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Wyniki tej analizy w sposób szczegółowy przedstawione zostały w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia i ich treść nie pozostawia wątpliwości, że zeznania świadka winny być traktowane z ostrożnością, a uznane za wiarygodne jedynie w zakresie wyznaczonym informacjami płynącymi z pozostałych, uznanych za wiarygodne dowodów w sprawie. Nie należy natomiast odbierać wywodu Sądu Rejonowego jako próby narzucania uczestnikowi postępowania sposobu prowadzenia działalności gospodarczej, o ile oczywiście nie stanowi ona zarazem naruszenia prawa. Niemniej jednak świadek wskazał, że w chwili prowadzenia rozmowy z oskarżonym był właścicielem telefonów, które miały być przedmiotem transakcji. Powyższe nie było stwierdzeniem prawdziwym, albowiem stosowna wymiana korespondencji z N. Data nastąpiła później. Z doświadczenia życiowego wynika, iż niejednokrotnie firmy oferujące do sprzedaży towary lub usługi, składają zamówienia na towar w sytuacji, gdy pojawi się zapotrzebowanie ze strony klienta. Rozwiązanie takie korzystne jest z tego względu, że zapobiega konieczności przechowywania dużej ilości towaru, na który mogą nie pojawić się zamówienia. Powyższe nie uprawnia jednak do stwierdzenia, że firma prowadząca taką praktykę, jest właścicielem towaru, którego jeszcze nie zamówiła, a które to słowa padły ze strony P. P.. Wskazany układ zdarzeń miał wpływ na prawnokarną ocenę przeprowadzonej w dniu poprzedzającym, wymiany korespondencji pomiędzy T. W., jako przedstawicielem (...), z firmą (...). Zawierała ona bowiem dalece szczegółowy jak na ten etap transakcji opis towaru, na co zwrócił uwagę sąd I instancji. Tak szczegółowy opis był niemożliwy do wykonania w sytuacji, gdy ani (...) Company, ani (...) nie były właścicielami towaru. Przekazywanie takich informacji niosłoby ryzyko nierzetelności specyfikacji towaru w przypadku, gdyby, przykładowo, wskutek wyczerpania zapasów magazynowych, nie wszedł on w posiadanie żadnej ze spółek. Zeznania świadka pozostawały nadto w sprzeczności z treścią dokumentów zgromadzonych w sprawie, choćby w zakresie faktu przetransportowania towaru do magazynu w P., który nie wynikał z treści dokumentów, jak i co do tego, który z kontrahentów wybrał miejsce dostarczenia towaru. Świadek nie pamiętał również, w którym magazynie znajdowały się zamówione telefony, co winno pozostać w pamięci świadka ze względów przytoczonych przez Sąd Rejonowy. Odnosząc się do zarzutu wadliwej oceny wyjaśnień oskarżonego (k. 320-321, 561v-563), również zgodzić się należy z wywodem przedstawionym w tym zakresie w uzasadnieniu wyroku, z którego wynika, iż przymiot wiarygodności uzyskują one w zakresie, w jakim korespondują z pozostałym, uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym. Ocena również tego dowodu dokonana została w konfrontacji z pozostałymi utrwalonymi dowodami w postaci dokumentów pozyskanych na potrzeby niniejszego postępowania, ale też z uwzględnieniem zasad logiki obowiązujących w ramach obrotu gospodarczego. Sąd brał zatem pod uwagę także układ zdarzeń, polegających na przeprowadzeniu kilku transakcji w szybkim czasie, i z tego punktu widzenia poddał prawnokarnej ocenie działania oskarżonego oraz treść jego wyjaśnień złożonych w toku postępowania. Uwaga odnośnie deklarowanej działalności gospodarczej firmy (...) w kontekście oceny rzetelności dokonanego przez oskarżonego sprawdzenia kontrahenta, niewątpliwie przywołana została jako przejaw niefrasobliwego podejścia oskarżonego do kwestii bezpieczeństwa planowanej transakcji, szczególnie, biorąc pod uwagę argumenty przywoływane na poparcie jego tezy, iż weryfikacja kontrahenta odbyła się w sposób staranny i długotrwały. Istotnie, przedmiotem działalności (...) E. była sprzedaż książek, lecz jeśli nawet ówczesne możliwości techniczne nie pozwalały na uzyskanie takich informacji, oskarżony w toku przesłuchania w dniu 22 lutego 2021 roku podniósł, iż firma miała oficjalną stronę internetową, dostępną dla każdego użytkownika Internetu. Biorąc pod uwagę oświadczenie oskarżonego, który wskazał, że przygotowywał się do transakcji kilka tygodni a nawet uzyskał tłumaczenie uzyskanych informacji, niewątpliwie miał możliwość zapoznać się z przedmiotem działalności (...) E.. Nadinterpretacją argumentacji Sądu Rejonowego, dokonaną przez obrońcę, niewątpliwie jest przypisanie sądowi poglądu, że telefony komórkowe winny być przedmiotem sprzedaży jedynie z udziałem firm zajmujących się sprzętem elektronicznym. Nie może jednak pozostać niezauważonym, że sprzedaż obejmowała 350 sztuk towaru, co do którego oskarżony, jak podkreślił, domyślił się, że miał zostać odsprzedany. W obliczu przedmiotu prowadzonej przez kontrahenta działalności gospodarczej, tak duża transakcja za tak dużą kwotę dokonaną w formie przedpłaty winna wywołać co najmniej zainteresowanie i wątpliwości co do rzetelności kontrahenta, czy nawet całokształtowi planowanych czynności, których przedmiotem miał być wskazany towar.

Sąd odwoławczy nie podzielił również zarzutu obrońcy co do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodu z dokumentu urzędowego w postaci wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1502/18. Ponownie podkreślić należy, iż sąd kształtuje swoje stanowisko na potrzeby wydania wyroku w sprawie na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (art. 410 k.p.k.). Również stwierdzenie o umyślnym, zawinionym działaniu oskarżonego nie zostało wywiedzione z przywołanego dokumentu, natomiast do powyższej konstatacji doprowadziła Sąd Rejonowy analiza całokształtu zgromadzonych dowodów. W treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku zwrócono nawet uwagę, iż w orzeczeniu zapadłym przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, kończącym zainicjowane przez oskarżonego postępowanie administracyjne, stwierdzono, że Naczelnik Urzędu Skarbowego W.-B. nie wykazał, aby T. W. był świadomym uczestnikiem oszustwa podatkowego typu karuzelowego. Sąd I instancji wskazał natomiast, że istnieje wiele okoliczności, które przywoływał WSA w uzasadnieniu swojej decyzji, które na taką świadomość wskazują, a które zostały ponownie zbadane w toku postępowania karnego. Nie sposób nie zgodzić się ze stanowiskiem sądu I instancji w kwestii rozróżnienia kompetencji sądu administracyjnego do kontroli legalności wydawanych decyzji administracyjnych od kompetencji sądu karnego do określania znamion czynów karnoskarbowych, choć niewątpliwie efekty pracy sądu administracyjnego z punktu widzenia celów postępowania karnoskarbowego są wartościowe i brane pod uwagę dla odpowiedniego ukierunkowania czynności dowodowych przed sądem karnym. Na gruncie niniejszego postępowania ustalenia poczynione przed WSA zostały poszerzone poprzez choćby przesłuchania świadków, czy uzupełnienie dokumentacji. Wskutek powyższego modyfikacji ulec musiała interpretacja całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w stosunku do tej, która legła u podstaw rozstrzygnięcia w sprawie III SA/Wa 1502/18, choć jak wskazał Sąd Rejonowy, wiele kwestii poruszonych w uzasadnieniu tego wyroku pozwala na stwierdzenie, że na podstawie okoliczności towarzyszących transakcji oskarżony powinien był wiedzieć, że uczestniczy przestępczym procederze. Powyższa konstatacja wynika z całokształtu zachowania oskarżonego oraz układu czasowego zdarzeń i ich okoliczności. Nie bez znaczenia pozostają kwestie poruszone przez sąd I instancji, a zakwestionowane przez autora apelacji, takie jak odniesienie przedmiotu działalności kontrahenta firmy oskarżonego do przedmiotu transakcji badanej w niniejszym postępowaniu, rzetelność działań sprawdzających poczynionych przez T. W. (i ile istotnie zostały przeprowadzone), rozpoczęcie działalności około dwóch dni przed przeprowadzeniem dużej, przedpłaconej transakcji i jej zawieszenie w niedługim czasie po tym zdarzeniu, brak wiedzy odnośnie płci przedstawicielki (...) E. (oskarżony określał tę osobę jako mężczyznę, ale wskazał, że rozmawiał przez telefon z kobietą, która mu się nie przedstawiła), skorzystanie przez (...) E. z pośrednictwa założonej przed dwoma dniami spółki, co wiązało się z koniecznością zapłaty dodatkowej marży, kiedy mogła zakupić towar bezpośrednio od (...) Company, a zgodnie z twierdzeniem P. P. podmioty te uprzednio się znały. Powyższe rozważania wskazują zatem, iż dokonana przez Sąd Rejonowy ocena wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1502/18 była prawidłowa, albowiem zawarte w nim treści niewątpliwie były przedmiotem analizy i weryfikacji, natomiast poszerzenie ustaleń o wyniki czynności dowodowych przeprowadzonych na gruncie postępowania karnego, doprowadziło sąd I instancji do ustaleń faktycznych różniących się od poczynionych przez sąd administracyjny.

Mając na uwadze prawidłowość przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia oceny zgromadzonego materiału dowodowego, sąd odwoławczy stwierdził następnie, iż ustalenia faktyczne również zostały poczynione bez zarzucanych przez skarżącego uchybień. Wbrew twierdzeniu obrońcy T. W. jako prawidłowe ocenić należy stwierdzenie o nierzetelności faktury VAT nr (...) z dnia 27 lutego 2015 wystawionej przez (...) S.C., jak również, że nie dokumentowała rzeczywistego zdarzenia gospodarczego. Podkreślenia wymaga, że obrońca, przedstawiając tezę przeciwną, powołuje się na fakt wystawienia przedmiotowego dokumentu i już z samego jego sporządzenia wywodzi stwierdzenie o tym, że zdarzenie opisane w treści faktury, rzeczywiście miało miejsce. Jednakże za przychyleniem się do stanowiska Sądu Rejonowego przemawia przedstawiony w uzasadnieniu wyroku układ czasowy zdarzeń, który niewątpliwie przeczy wysuniętej przez obronę tezie. Kilkukrotne zmiany właściciela towaru w stosunkowo krótkim czasie były zupełnie nieuzasadnione z punktu widzenia logiki i opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej, a poza tym praktycznie uniemożliwiały transport przedmiotów transakcji, co de facto wykluczało objęcie towaru we władanie przez te podmioty. Obieg towaru nie był konieczny wobec celu, który miał całokształt działań podjętych przez zaangażowane w łańcuch zdarzeń podmioty. Słusznie poczynił również spostrzeżenie Sąd Rejonowy odnośnie czasu, którego, biorąc pod uwagę doświadczenie życiowe, było zbyt mało, aby wykonać czynności wskazane przez oskarżonego, biorąc też pod uwagę ilość towaru i konieczność jego sprawdzenia.

Oskarżony podawał, że towar został nadto zważony. Odnośnie tego ostatniego stwierdzenia, należy poczynić dygresję, iż wbrew konstatacji Sądu (k. 589, str 13 uzasad.) ubezpieczenie cargo nie jest zależne od wagi, ale od deklarowanej wartości, co wynika z dokumentów (k. 208, 216, 217). Jednakże powyższe nie ma wpływu na poprawność formułowanych przez Sąd wniosków, bowiem wszystkie czynności które wskazywał oskarżony miały wykazać realność transakcji, gdy tymczasem Sąd Rejonowy poprawnie zanegował możliwość wykonania ich w tak krótkim czasie. Za niewątpliwie należy uznać, że i waga i wartość towaru były istotne na potrzeby umowy transportowej – vide dokument spedycyjny, gdzie w poz. 11 widnieje „Waga brutto w kg”, a wpisane jest „1 paleta 300 kg” (k. 213).

Czas, w jakim występowały poszczególne zdarzenia, a niejednokrotnie nawet wyprzedzanie jednych czynności przez inne, które wobec, logiki prowadzenia działalności gospodarczej, winny nastąpić później, uniemożliwiał należyte, rzetelne przeprowadzenie wszystkich czynności, co niezbędne jest w szczególności mając na uwadze ilość towaru i wartość transakcji. Stąd też brak jest podstaw do przyjęcia, iż zdarzenie gospodarcze dokumentowane przez przywołaną powyżej fakturę, miało miejsce w rzeczywistości. Nadmienić na marginesie należy, iż obrońca w uzasadnieniu zarzutu dotyczącego nieprawidłowości w ustaleniach faktycznych, kwestionuje powtórzenie przez Sąd Rejonowy stwierdzeń zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Z kolei przy zarzucie błędu w ocenie tegoż dowodu, podniósł, że argumentacja z uzasadnienia wyroku WSA nie została zinterpretowana przez sąd zgodnie z jej brzmieniem w zakresie, w jakim stwierdzenia te miały wydźwięk korzystniejszy z punktu widzenia interesów procesowych T. W. w niniejszym postępowaniu. Powyższe wskazuje, że autor apelacji w sposób wybiórczy odnosi się do treści orzeczenia, wybierając kwestie, które odpowiadają przyjętej przez stronę strategii obrończej.

Również prawidłowo, w ocenie sądu odwoławczego, przeprowadzone zostały ustalenia faktyczne w zakresie przyjęcia umyślnego i świadomego działania oskarżonego mającego na celu wprowadzenie organu podatkowego w błąd, poprzez podanie niezgodnych ze stanem rzeczywistym dane w deklaracjach VAT-7 oraz nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych. Świadomość oskarżonego co do nieprawdziwości danych nie budzi wątpliwości wobec przedstawionego przez Sąd Rejonowy, jak również w niniejszym uzasadnieniu układu zdarzeń i okoliczności im towarzyszących nie dają podstaw do przyjęcia tezy stawianej przez autora apelacji. Wykazany przez oskarżonego brak wiedzy i rzetelności w ramach jedynej wykonanej przez jego firmę transakcji wskazuje, iż jego udział w łańcuchu zdarzeń nie był wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, albowiem niewiedza ta dotyczyła elementarnych informacji, takich jak przedmiot działalności kontrahenta, czy tożsamość jego przedstawiciela, które to szczegóły mogłyby zostać dotknięte niepamięcią w przypadku wieloletniej działalności owocującej dziesiątkami, czy setkami transakcji, natomiast w przypadku jedynej czynności cywilnoprawnej i po przygotowaniach trwających, wedle twierdzenia oskarżonego, kilka tygodni, nie jest możliwe.

Mając na uwadze argumentację obrońcy oskarżonego dotyczącej kwestii stwierdzonej umyślności działania oskarżonego, podkreślić należy, zgodnie z przyjętym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, określone w art. 76 § 1-3 k.k.s. typy oszustwa podatkowego mają charakter umyślny, przy czym umyślność może wystąpić zarówno w formie zamiaru bezpośredniego, jak i zamiaru wynikowego. Znamiona „podania danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym” oraz „zatajania rzeczywistego stanu rzeczy” nie zawierają bowiem elementów subiektywnych, zawężających stronę podmiotową wyłącznie do zamiaru bezpośredniego. Znamiona strony podmiotowej pełnią na gruncie art. 76 k.k.s. podobną funkcję jak w przypadku konstrukcji przewidzianej w art. 56 k.k.s. W odniesieniu do deliktu oszustwa podatkowego przewidzianego w art. 76 k.k.s. zachowuje aktualność stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wskazującego, że na podstawie art. 76 § 1-3 k.k.s. podlega odpowiedzialności nie tyle sama nierzetelność zachowania, co umyślne działanie lub zaniechanie podatnika w tym zakresie /por. uzasadnienie wyroku TK z dnia 12 września 2005 r„ SK 13/05, OTK-A 2005, nr 8. poz. 91/. Dla przypisania strony podmiotowej oszustwa podatkowego konieczne jest stwierdzenie, że sprawca obejmował świadomością i wolą (w postaci chęci lub co najmniej godzenia się) wszystkie elementy strony przedmiotowej tego typu czynu zabronionego. Sprawca musi być zatem świadomy, że swoim zachowaniem wprowadza właściwy organ w błąd poprzez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy, w ten sposób przedstawia błędnie okoliczności istotne z punktu widzenia podstawy lub wysokości zwrotu podatkowej należności publicznoprawnej oraz że naraża w ten sposób na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej lub zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych / por. P. Kardas, G. Łabuda, Kryminalizacja oszustwa podatkowego..., s. 84-85/. Mając na uwadze powyższe rozważania zgodzić się należy z sądem I instancji, że okoliczności towarzyszące transakcji były na tyle wątpliwe, że u przeciętnie inteligentnego i wykształconego człowieka wzbudziłyby, a tym bardziej u oskarżonego, wątpliwości co do legalności działań podmiotów zaangażowanych w działania badane w niniejszym postępowaniu. Prowadzi to do konstatacji, że co najmniej godził się z tym, że mają one na celu uzyskanie nienależnego zwrotu podatku VAT. Oskarżony dał powyższemu wyraz poprzez prowadzenie w sposób nierzetelny ksiąg podatkowych, w których zawarte zostały informacje odnośnie zdarzeń nierzeczywistych oraz wypełnienie deklaracji VAT-7 na podstawie dokumentu również stwierdzającego zdarzenia niemającego miejsca w rzeczywistości.

Podsumowując powyższe rozważania, jeszcze raz podkreślić należy, że orzeczenie sądu I instancji jest w pełni słuszne i nie zawiera jakichkolwiek błędów natury prawnej ani faktycznej, w tym w zakresie wskazanym przez stronę skarżącą w wywiedzionej apelacji. Również sposób procedowania Sądu Rejonowego nie budzi zastrzeżeń, poza wskazanymi powyżej uwagami dotyczącymi podstawy oddalenia wniosku dowodowego, co jednak nie miało wpływu na treść wyroku. Sąd nie podzielił tym samym przedstawionych w wywiedzionym środku odwoławczym argumentów, które stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi, dlatego nie mogła przynieść oczekiwanego przez stronę rezultatu w postaci ingerencji w orzeczenie sądu I instancji.

Wniosek

Obrońca oskarżonego w konkluzji, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k., w zw. z art. 437 § 1 oraz § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., wniósł o:

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

- ewentualnie, gdyby Sąd odwoławczy uznał, że nie zachodzą podstawy do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd nie podzielił zarzutów apelacyjnych podniesionych przez obrońcę uznając poprawność rozstrzygnięcia przez sąd I instancji ze względów podniesionych powyżej.

4.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

I

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Wobec nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego wyłącznie przez obrońcę oskarżonego, w trybie 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. zasądzono od T. W. rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.880 złotych zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych / Dz.U..1983.49.223 ze zm./ oraz obciążono go pozostałymi kosztami sądowymi postępowania odwoławczego należnymi Skarbowi Państwa, na które składały się: opłaty związane z uzyskaniem danych o karalności i ryczałt za doręczenia.

6.  PODPIS