Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IX Ka 1338/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2023-12-14

Sygn. akt IX Ka 1338/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia SO Iwona Konopka

protokolant: sekr. sądowy Bartłomiej Dąbrowski

przy udziale prokuratora Jolanty Pydyniak

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2023 r.

sprawy M. U. ur. (...) we W.,

syna J. i G.,

oskarżonego z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

z dnia 30 czerwca 2023 r., sygnatura akt VIII K 559/22

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych A. C. i D. C. po 840 (osiemset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania odwoławczego, w tym opłatę w wysokości 180 (sto osiemdziesiąt) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 1338/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie z dnia 30 czerwca 2023 r., sygn. VIII K 559/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. (niezasadny),

-naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 k.k. (niezasadny),

-naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 72 § 1 pkt 8 k.p.k. (niezasadny),

-naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. (niezasadny)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji w toku przewodu sądowego ujawnił wszystkie dowody, dokonał ich wnikliwej oceny z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Tak dokonana ocena w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Sąd orzekający dokonał wszechstronnej oceny wszystkich dowodów, przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a poczynione ustalenia faktyczne są wynikiem uznania za wiarygodne określonych dowodów, które to stanowisko Sąd szeroko i przekonywująco umotywował.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd Rejonowy nie naruszył powołanego w apelacji brzmienia art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., a to z tego powodu, iż opis czynu zarzucanego oskarżonemu jest dokładny i z jego brzmienia wynika jednoznacznie, że oskarżony wyczerpał znamiona art. 286 § 1 k.k., przy czym kwestionowane przez obrońcę odniesienie się do wyrażenia „wprowadzenia w błąd” także zostało w sposób zrozumiały w opisie czynu określone, tj., że po zawarciu w dniu 14.09.2018 r. pisemnej umowy z pokrzywdzonymi na wykonanie stolarki okiennej i po otrzymaniu pieniędzy w kwocie 60 tys. złotych oskarżony nie wywiązał się z warunków tej umowy, ani nie zwrócił pieniędzy pokrzywdzonym. W tym miejscu należy także odwołać się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2020 r., sygn. III KK 192/19, z którego wynika, że przepis art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. wymaga, żeby wyrok skazujący zawierał dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu oraz jego kwalifikację prawną; ustawa nie wprowadza natomiast wymogu, aby formułując opis czynu przypisanego oskarżonemu Sąd był zobligowany do posłużenia się wyrażeniami kodeksowymi określającymi poszczególne znamiona danego czynu zabronionego; sąd karny może posłużyć się wyrażeniami znaczeniowo odpowiadającymi tym, jakich użył ustawodawca. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 2020 r., sygn. V KK 176/19, stwierdzając, że opis czynu, o którym mowa w art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. może być dokonany w języku ogólnym, a niekoniecznie w języku ściśle prawnym i istotne jest tylko, aby odpowiadał pełnemu zespołowi znamion przewidzianych w danym przepisie określający dany typ czynu zabronionego. Zawarty zatem w wyroku skazującym opis czynu musi być tak skonstruowany, aby odzwierciedlał realizację przez stronę wszystkich ustawowych znamion przypisanego przestępstwa, co oznacza, że przy opisie czynu należy posłużyć się takimi sformułowaniami, które w sposób niebudzący wątpliwości odpowiadają treści poszczególnych znamion czynu zabronionego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2021 r., sygn. V KK 21/21). Wobec powyższego należało uznać, że opis czynu zarzucanego i przypisanego oskarżonemu odpowiada znamionom przewidzianym dla art. 286 § 1 k.k. W ocenie Sądu odwoławczego nie ulegało przy tym wątpliwości, że oskarżony w dniu 14.09.2018 r., tj. w dniu podpisania umowy z pokrzywdzonymi doskonale zdawał sobie z tego sprawę, jaka jest kondycja finansowa spółki, że nie jest w stanie wywiązać się ze zobowiązania wynikającego z zawartej z pokrzywdzonymi umowy. Sąd Rejonowy trafnie przy tym wskazał na istnienie w dacie podpisywania tej umowy zobowiązań spółki oskarżonego wobec Urzędu Skarbowego, czy też Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także na fakt nie wywiązywania się z ciążących na spółce wymagalnych zobowiązań oraz pozostawaniu w zwłoce w zapłacie kwot kolejnym podmiotom. Nie ulegało przy tym wątpliwości, że oskarżony przyjął od pokrzywdzonych zaliczkę w kwocie niemalże w całości odpowiadającej wysokości całego zamówienia, przy czym nawet części tej kwoty nie wpłacił celem jego realizacji, a w całości przeznaczył na zupełnie inne cele. Takie zachowanie oskarżonego, w ocenie Sądu odwoławczego jednoznacznie wskazuje, że zrealizował on znamiona czynu mu zarzucanego, bowiem wprowadził pokrzywdzonych w błąd, że w związku z zawarciem w dniu 14.09.2018 r. umowy na wykonanie stolarki okiennej i po uiszczeniu zaliczki przedmiot umowy, tj. wykonanie stolarki okiennej, zostanie zrealizowany w terminie, pomimo, że kondycja finansowa spółki, którą oskarżony kierował temu wyraźnie przeczyła i oskarżony miał tego świadomość. Okoliczność, iż pokrzywdzeni przez dłuższy czas od zawarcia umowy utrzymali kontakt z oskarżonym, który zapewniał ich o możliwości realizacji zlecenia nie może prowadzić do odmiennej oceny słusznego ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie zamiaru, z jakim działał oskarżony. Zapewnienia oskarżonego odnoszące się do realizacji zlecenia były jednoznacznie gołosłowne i nie znalazły pokrycia w działaniach podejmowanych przez oskarżonego, które faktycznie doprowadziłyby do zrealizowania umowy zawartej z pokrzywdzonymi. Zaznaczenia przy tym wymaga, że pomimo utrzymywania kontaktu z pokrzywdzonymi i zapewnianiu ich o możliwości zrealizowania umowy, oskarżony, znając sytuację finansową spółki i wiedząc, że nie jest w stanie wywiązać się z tej umowy, w istocie nie podjął także działań związanych ze zwrotem wpłaconych przez pokrzywdzonych pieniędzy, a jego zapewniania w tym zakresie należało uznać za iluzoryczne, jak również te, że realizację zlecania uzależniał od wpłat zaliczek od innych kontrahentów. Również zachowanie oskarżonego polegające na zaproponowaniu pokrzywdzonym zwrotu wpłaconej zaliczki niejako w towarze, tj. oferowaniu 1000 leżaków ze wskazaniem nabywcy, które pokrzywdzeni mogliby mu sprzedać - nie należy traktować jako formy zwrotu wpłaconej zaliczki. Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że skoro oskarżony przedstawiał taką możliwość pokrzywdzonym, a nawet był w stanie wskazać nabywcę leżaków, to sam powinien z takiej możliwości skorzystać, sprzedać towar, a uzyskaną kwotę zwrócić pokrzywdzonym. Biorąc pod uwagę powyższe należało uznać, że zachowanie oskarżonego jednoznacznie wyczerpało znamiona czynu z art. 286 § 1 k.k.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Sąd I instancji w toku przewodu sądowego prawidłowo ujawnił materiał dowodowy sprawy, dokonał jego wszechstronnej oceny uwzględniającej wskazania wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Sąd Rejonowy dokonał również trafnej prawno – karnej oceny zachowania oskarżonego.

Odnosząc się do podnoszonego zarzutu naruszenia art. 72 § 1 pkt 8 k.p.k. i art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. Sąd odwoławczy uznał, że rozstrzygniecie Sądu Rejonowego w tym zakresie jest prawidłowe. Sąd odwoławczy podziela przy tym zapatrywania wyrażone w orzeczeniach Sądów Apelacyjnych, z których wynika, że sformułowany w art. 415 k.k. zakaz orzekania naprawnienia szkody, w sytuacji gdy o roszczeniu wynikającym przestępstwa rozstrzygnięto prawomocnie w innym postępowaniu, nie sprzeciwia się zobowiązaniu oskarżonego w trybie art. 72 § 1 pkt 8 k.p.k. do wykonania orzeczenia, w którym o roszczeniu tym rozstrzygnięto; choć wykonanie takiego obowiązku będzie w istocie stanowiło naprawienie szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu, to jednakże zastosowany środek probacyjny nie jest tożsamy ze zobowiązaniem do naprawienia szkody; w przeciwieństwie do obowiązku naprawienia szkody, orzeczenie zawierające zobowiązanie z art. 72 § 1 pkt 8 k.p.k. nie jest uważane za orzeczenie roszczeń majątkowych i nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8.04.2009 r., sygn. II AKa 63/09). W tym miejscu należy przytoczyć także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9. 12. 2016 r., sygn. II AKa 433/16, z którego wynika, że środek probacyjny może polegać na zobowiązaniu do wykonania prawomocnego orzeczenia innego sądu, w tym także zapadłego w postępowaniu cywilnym, a wszczęte w tym zakresie postępowanie egzekucyjne nie jest ku temu przeszkodą, w sytuacji gdy egzekwowanie należności napotyka trudności, to środek taki jest w pełni celowy, zwłaszcza że może spełniać istotną funkcję probacyjną, koresponduje to też z wyrażonym w ary. 2 § 1 pkt 3 k.p.k. wymogiem uwzględnienia prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego, a nadto przyczyniać się będzie do zrealizowania celów w zakresie prewencji indywidulanej. W realiach tej sprawy nie ulega wątpliwości, że wszczęte przeciwko oskarżonemu - na skutek nadania klauzuli wykonalności wydanemu w dniu 6.10.2020 r. nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu w sprawie o sygn. IV GNc 1994/20 - zostało umorzone z powodu jego bezskuteczności, podobnie jak w odniesieniu do wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu w sprawie o sygn. II Nc 80/19 przeciwko spółce (...). Sp. z o.o. reprezentowanej przez oskarżonego. Wobec powyższego należało stwierdzić, iż rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zawarte w punkcie IV wyroku jest prawidłowe i jednoznacznie zobowiązanie oskarżonego zawarte w tym punkcie może zapobiec popełnieniu przez oskarżonego ponownie przestępstwa.

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego (niezasadny),

- o zmianę wyroku i uchylenie punktu IV (niezasadny)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutów zawartych w apelacji obrońcy, o czym była mowa w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja zarzut, wnioski o zmianę wyroku w postulowanym zakresie nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkt I-VI

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd odwoławczy uznał, że wywiedziona apelacja była niezasadna i miała charakter wyłącznie polemiczny, zaś orzeczenie Sądu Rejonowego należało uznać za trafne. Szczegółowa odpowiedź na podnoszone przez skarżącego zarzuty, a zatem także i powody nieuwzględnienia apelacji, zostały omówione w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut” i „wnioski”. Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym z urzędu istnienia podstaw do uchylenia, bądź zmiany wyroku poza zakresem zaskarżenia, tj. przesłanek określonych w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2,3

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., a wysokość opłaty ustalono w oparciu o art. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

Zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych kwoty związanej z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym wynikała z brzmienia art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z § 11 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie .

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 30 czerwca 2023 r., sygn. VIII K 559/22

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Aneta Gąsińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Iwona Konopka
Data wytworzenia informacji: