IX Ka 1367/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-01-04
Sygn. akt IX Ka 1367/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 stycznia 2024 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Iwona Konopka
protokolant: Zuzanna Oprzała
przy udziale prokuratora Joanny Augustyniak
po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2024 r.
sprawy R. P. ur. (...) w P., syna A. i G. oskarżonego z art. 288 § 1 kk i inne
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
z dnia 26 września 2023 r., sygnatura akt III K 925/20
orzeka:
1. zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uchyla pkt II;
2. w pozostałym zakresie wyrok utrzymuje w mocy;
3. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania odwoławczego, w tym opłatę w wysokości 120 (sto dwadzieścia) złotych.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 1367/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie z dnia 26 września 2023 r., sygn. III K 925/20 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. (niezasadny) |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja obrońcy oskarżonego co do zasady na uwzględnienie nie zasługiwała, jednak jej wniesienie doprowadziło do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II co do obowiązku naprawienia szkody. W pierwszej kolejności należało zaznaczyć, że Sąd I instancji w toku przewodu sądowego ujawnił wszystkie dowody, dokonał ich wnikliwej oceny z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Tak dokonana ocena w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Sąd orzekający dokonał wszechstronnej oceny wszystkich dowodów, przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a poczynione ustalenia faktyczne są wynikiem uznania za wiarygodne określonych dowodów, które to stanowisko Sąd szeroko i przekonywująco umotywował. Odnosząc się merytorycznie do zarzutu podniesionego przez obrońcę, który w naruszeniu przepisów prawa procesowego opartego na art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. upatrywał niezasadnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy oceny stopnia społecznej szkodliwości i winy oskarżonego w zakresie czynu z punktu I, co skutkowało wymierzeniem oskarżonemu kary ograniczenia wolności. W ocenie obrońcy zaistniały przesłanki, które powinny doprowadzić do warunkowego umorzenia postepowania wobec oskarżonego. W ocenie Sądu odwoławczego z powyższym nie sposób się zgodzić, bowiem Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, wobec czego nie sposób zgodzić się z obrońcą, że stopień ten był nieznaczny, co jest jednym z warunków zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania. Zaznaczenia wymaga, że w celu zapewnienia właściwej jednolitej interpretacji pojęcia społecznej szkodliwości czynu i ustalenia elementów wpływających na jej stopień Kodeks karny wprowadza określenie decydujące o tym stopniu w art. 115 § 2 k.k. Są to zatem okoliczności należące do zakresu strony przedmiotowej, jak te z zakresu strony podmiotowej. Oznacza to, że o społecznej szkodliwości czynu przesądzić może jedynie przedmiotowo – podmiotowa kompleksowa ocena wymienionych przesłanek wartościowania czynu zabronionego. Zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak też postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Należy podkreślić, że katalog tych okoliczności jest zamknięty i to, które z nich wpływają w sposób istotny na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu zależy od tego jaki typ czynu zabronionego wchodzi w grę. Przepis ten ma charakter przedmiotowo – podmiotowy z dominacją okoliczności z zakresu strony przedmiotowej, a to w konsekwencji rodzi wymagania uwzględnienia niepowtarzalnych realiów konkretnej sprawy. Naturalnym przy tym pozostaje, że ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu może nastąpić po wcześniejszym ustaleniu, że zachowanie sprawcy w aspekcie realizacji znamion przedmiotowych, jak i zawinienia stanowi czyn zabroniony. W tym miejscu warto zauważyć, że typ czynu zabronionego jest wzorcem zgeneralizowanym i abstrakcyjnym zawierającym także elementy konstytutywne, decydujące o ujemnej zawartości czynów tego typu. Natomiast czyn konkretny będzie charakteryzował się właściwym dla czynów realizujących znamiona danego czynu stopniem społecznej szkodliwości, która pozwoli uznać ten czyn za karygodny. Cecha karygodności czynu jest cechą stopniowalną, a zatem czyn może być miej lub bardziej karygodny. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy celem ustalenia stopnia społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego nadał właściwą rangę okolicznościom wskazanym w katalogu art. 115 § 2 k.k., jak choćby w zakresie sposobu i okoliczności popełnienia czynu, czy też motywacji, jaka kierowała oskarżonym przy popełnieniu tego czynu. Sąd Rejonowy bowiem słusznie zauważył, że motywacja, z jaką działał oskarżony miała iście odwetowy charakter spowodowany – jego zdaniem – niepoprawną wcześniejszą taktyką jazdy D. S.. Nie sposób pominąć także faktu, że oskarżony – po tym jak D. S. miał mu zajechać drogę – jechał za nim, aż do momentu zatrzymania pojazdu. Nie sposób przy tym uznać, że gesty i uwagi, które miał czynić D. S. w trakcie wzajemnego poruszania się pojazdów, usprawiedliwiały decyzję oskarżonego dotyczącą zatrzymanai pojazdu D. S.. Zaznaczenia przy tym wymaga, że zachowanie oskarżonego polegające na zniszczeniu pojazdu, którym poruszał się D. S. miało miejsce na drodze, na której odbywał się ruch pojazdów. Dodatkowo, oskarżony, aby doprowadzić do zatrzymania pojazdu marki P., którym poruszał się D. S., zajechał mu drogę po dokonaniu przez niego skrętu w ul. (...). Niewątpliwe przy tym oskarżony działał w wyniku wzburzenia spowodowanego wcześniejszym zachowaniem D. S., jednak jego działanie miało charakter przemyślany, na co wskazuje przedstawiony sposób zatrzymania pojazdu kierowanego przez D. S., a także spowodowanie uszkodzeń pojazdu w dwóch miejscach poprzez wygięcie wycieraczki, co doprowadziło do uszkodzenia przedniej szyby pojazdu, a następnie kopnięcie w zderzak, co spowodowało jego uszkodzenie. Sąd Rejonowy miał przy tym na względzie wartość szkody, którą ocenił na niezbyt wysoką. Niewątpliwe opisane zachowanie oskarżonego miało wpływ na ustalenie postaci zamiaru. Powyższe słusznie doprowadziło Sąd Rejonowy do przekonania, ze stopień społecznej szkodliwości czynu, jakiego dopuścił się oskarżony nie był nieznaczny, podobnie jak stopień winy. Zaznaczenia bowiem wymaga, że w czasie czynu oskarżony jako sprawca dorosły, poczytalny, działał w istocie w normalnej sytuacji motywacyjnej, co przesądzało, w ocenie Sądu odwoławczego o uznaniu, że również i stopień winy nie zasługiwał na miano nieznacznego. Powyższe uniemożliwiało zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postepowania wobec oskarżonego. Przesłanki wymienione w art. 66 k.k., których spełnienie jest konieczne dla warunkowego umorzenia postępowania muszą zostać spełnione łącznie. Wskazane okoliczności, jak warunki i właściwości osobiste oskarżonego, jego dotychczasowy sposób życia oraz postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jak również pozytywna prognoza na przyszłość, iż pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa nie są wystarczające dla warunkowego umorzenia postępowania w sytuacji uznania, że społeczna szkodliwość czynu i wina sprawcy nie jest nieznaczna, jak w realiach tej sprawy. Fakt naprawienia przez oskarżonego szkody nie może przesądzać o zastosowaniu instytucji warunkowego umorzenia postępowania. Zauważenia przy tym wymaga, że oskarżony szkodę naprawił dopiero w dniu 30.09.2023 r., a zatem po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji. Sad odwoławczy w wyniku przeprowadzonej kontroli odwoławczej w pełni podzielił argumentację Sądu meriti, zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, a odnoszącą się do wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności. Nie budzi żadnych w wątpliwości Sądu Okręgowego, że wymierzając oskarżonemu karę ograniczenia wolności, Sąd I instancji uwzględnił wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk, jak również dokładnie przeanalizował wszelkie okoliczności czynu mające dla wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary znaczenie. Podkreślić również należy, że kara orzekana za dany czyn winna przynieść skutek w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej oraz w sposób wychowawczy wpływać na oskarżonego. Wymierzona kara ma bowiem na celu doprowadzenie do pełnej resocjalizacji oskarżonego i musi być adekwatną oraz sprawiedliwą w odczuciu społecznym odpowiedzią na jego zachowanie, a zatem nie może być również karą zbyt łagodną. Jak przyjmuje się W opinii Sądu odwoławczego, Sąd I instancji prawidłowo nadał okolicznościom zarówno dla oskarżonego korzystnym, jak i obciążającym oskarżonego należytą doniosłość. Sam sposób życia oskarżonego, dotychczasowa niekaralność, a także i pozytywna prognoza wobec oskarżonego zostały wzięte przez Sąd Rejonowy przy kształtowaniu wymiaru orzeczonej kary. Wskazać jednak należy, że wyeksponowane przez Sąd Rejonowy okoliczności obciążające były na tyle doniosłe, że powołane okoliczności łagodzące ich nie przeważyły i nie mogły mieć także wpływu na rodzaj orzeczonej kary. |
||
Wniosek |
||
- o zmianę wyroku i warunkowe umorzenie postępowania na okres 1 roku próby (niezasadny)., - o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (niezasadny) |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu zawartego w apelacji, o czym była mowa w punkcie 3 formularza uzasadnienia, wniosek o zmianę wyroku w postulowanym zakresie był nieuzasadniony. Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania był chybiony, a to z racji brzmienia art. 437 § 2 zd. drugie k.p.k., gdyż w niniejszej sprawie brak jest podstaw do przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Punkt I, IV |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Sąd odwoławczy uznał, że wywiedziona apelacja była niezasadna i miała charakter wyłącznie polemiczny, zaś orzeczenie Sądu Rejonowego należało uznać za trafne. Szczegółowa odpowiedź na podnoszone przez skarżącego zarzuty, a zatem także i powody nieuwzględnienia apelacji, zostały omówione w punkcie 3 formularza uzasadnienia sekcja „zarzut” i „wnioski”. Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym z urzędu istnienia podstaw do uchylenia, bądź zmiany wyroku poza zakresem zaskarżenia, tj. przesłanek określonych w art. 439 k.p.k. Z uwagi jednak na fakt, iż oskarżony naprawił szkodę w całości na rzecz pokrzywdzonego, doszło do uchylenia punktu II wyroku. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Punkt II – naprawienie szkody |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Z uwagi na fakt, iż oskarżony naprawił szkodę na rzecz pokrzywdzonego w całości k. 223, 242 należało uchylić punkt II wyroku zawierający rozstrzygniecie dotyczące obowiązku naprawiania szkody na rzecz pokrzywdzonego. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
3 |
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., a wysokość opłaty ustalono w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 26 września 2023 r., sygn. III K 925/20 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒w całości |
|||||
☐w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Iwona Konopka
Data wytworzenia informacji: