Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

UZASADNIENIE

M. W. został oskarżony o to, że w dniu 17.09.2010 r. w W. na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym ulic (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym określone w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o Ruchu Drogowym, działając w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki O. (...) nr rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas wjeżdżania na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, czym wywołał reakcję obronną jadącego po rondzie motocyklem (...) nr rej. (...) Ł. P. skutkującą wywróceniem się motocykla i w ten sposób nieumyślnie spowodował obrażenia ciała u Ł. P. w postaci złamania obu kości podudzia lewego i złamania tylnej krawędzi kości piszczelowej lewej, które to obrażenia spowodowały u Ł. P. naruszenie czynności wymienionych narządów ciała lub rozstrój zdrowia trwający dłużej niż 7 dni w rozumieniu art. 157§1 kk, tj. o czyn z art. 177§1 k.k.

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla W. w XIV Wydziale Karnym z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt XIV K 154/11, Sąd uniewinnił M. W. od popełnienia zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu, i na podstawie art. 632 pkt 2 KPK orzekł, że koszty postępowania w sprawie ponosi Skarb Państwa.

Apelację od wyroku złożył pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego Ł. P. zaskarżając wyrok na niekorzyść oskarżonego w całości. W apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzucił wyrokowi:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że:

1.  zebrany materiał dowodowy nie stanowił podstawy do wykluczenia wersji oskarżonego zwłaszcza przy zakresie toru ruchu motocykla podczas gdy zeznania świadków – S. Z. oraz K. W., czyli osób trzecich dla pokrzywdzonego i oskarżonego oraz zeznania samego pokrzywdzonego przeczą w sposób oczywisty wersji przedstawionej przez oskarżonego

2.  opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego H. S. w zakresie ustalenia, którym pasem poruszał się pokrzywdzony jest wewnętrznie sprzeczna i nie może stanowić podstawy do dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie, w przypadku gdy w sposób właściwy przedstawiała ona przebieg zdarzenia w niniejszej sprawie.

II.  Naruszenie przepisów postępowania, które to miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku tj.:

1.  Naruszenie art. 424 § 1 pkt 1 KPK poprzez niepełne zawarcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oceny dowodów zgromadzonych w sprawie, czego konsekwencją jest, iż w istocie brak jest możliwości weryfikacji poprawności ustaleń faktycznych w sprawie;

2.  Naruszenie art. 424 § 1 pkt 1 KPK poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia wyroku w następstwie sumarycznego powołania dowodów, bez przypisania konkretnych dowodów do faktów, jakie tymi dowodami miałyby być udowodnione;

3.  Naruszenie art. 7 KPK w zw. z art. 201 KPK poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, w następstwie uznania za wiarygodną opinię biegłego W. P., w sytuacji kiedy przedmiotowa opinia jako niepełna, niejasna oraz wewnętrznie sprzeczna nie pozwalała na dokonanie ustaleń faktycznych w sprawie;

4.  Naruszenie art. 7 KPK poprzez uznanie, iż ujawniony w sprawie materiał dowodowy w żaden sposób nie pozwolił na przypisanie oskarżonemu popełnienia zarzuconego mu czynu podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżyciela posiłkowego dokonana z uwzględnieniem ich korelacji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym – w szczególności zeznania świadków S. Z. i zeznaniami świadka K. W. winna prowadzić do wniosku, iż zeznania oskarżyciela posiłkowego są spójne z informacjami uzyskanymi z innych źródeł dowodowych i winny być uznane jako wiążące;

5.  Naruszenie art. 9 § 1 KPK w zw. z art. 201 KPK poprzez nieuwzględnienie wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego złożonego na rozprawie w przedmiocie powołania nowego biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego celem opracowania nowej opinii w sprawie, w sytuacji gdy opinie biegłych H. S. oraz W. P. nawzajem się wykluczają a opinia sporządzona przez biegłego W. P., jako opinia niepełna, niejasna oraz wewnętrznie sprzeczna nie pozwalała na dokonanie ustaleń faktycznych w sprawie;

6.  Naruszenie art. 2 § 2 KPK w zw. z art. 7 KPK w zw. z art. 410 KPK poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, wskutek uwzględnienia w całości zeznań pokrzywdzonego Ł. P., co doprowadziło do tego, iż podstawą zaskarżonego wyroku nie są prawdziwe ustalenia faktyczne w sprawie;

7.  Naruszenie art. 366 KPK poprzez dopuszczenie oraz niedoprecyzowanie zeznań świadków, które są wewnętrznie sprzeczne oraz wykluczające się nawzajem co mogło wprowadzić w błąd wydających na ich podstawie swoje opinie biegłych m.in. zeznania świadka Z. mówiące o jego rozumieniu słowa wewnętrzny pas.

Wskazując na powyższe zarzuty pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie oskarżonego za winnego zarzuconego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie przedmiotowej sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest oczywiście bezzasadna.

Na wstępie należy zauważyć, że Sąd I instancji przeprowadził przewód sądowy zgodnie z wymogami procedury karnej i nie dopuścił się żadnych, podlegających uwzględnieniu z urzędu uchybień, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, stosownie do wymogów art. 439 k.p.k. czy art. 440 k.p.k. Przechodząc do omówienia zgłoszonych w apelacji zarzutów, należy zauważyć, że zarzuty dokonania przez Sąd Rejonowy błędnej oceny materiału dowodowego, poczynienie przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych oraz naruszenie przepisów postępowania, w istocie pokrywają się i w zamierzeniu obrońcy miały wykazać, że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu, a przebieg wydarzeń z dnia 17 września 2010 roku wyglądał inaczej niż został on ustalony przez Sąd Rejonowy, a przede wszystkim na wykazaniu, że przebieg zdarzenia jest taki jak opisuje go pokrzywdzony, czego konsekwencją winno być uznanie winy oskarżonego.

W ocenie Sądu Okręgowego zgłoszone i tak opisane w apelacji zarzuty nie były zasadne. Przede wszystkim należy wskazać, że postępowanie dowodowe zostało przez Sąd Rejonowy przeprowadzone w sposób wyczerpujący i bardzo dokładny, a zatem nie ma żadnej potrzeby uzupełnienia go, czy to poprzez dodatkowe przesłuchanie świadków już występujących w sprawie, czy też dopuszczenie kolejnej opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej, ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków drogowych. Sąd oparł swoje przekonania na całokształcie ujawnionego materiału dowodowego, który przeanalizował w sposób spójny, logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym. Ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd Rejonowy, której skutkiem była treść zaskarżonego wyroku, pozostawała w całości pod ochroną art. 7 k.p.k. Kontrola odwoławcza nie dostrzegła błędów w logicznym rozumowaniu tego Sądu lub też ocen kłócących się z zasadami doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy. Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku omówił, tak proces związany z oceną dowodów, jak i przesłanki, które doprowadziły go do uniewinnienia oskarżonego w zakresie opisanym w wyroku. Sąd Okręgowy działając jako sąd II instancji nie dopatrzył się uchybienia w procesie gromadzenia, analizy i oceny dowodów przez Sąd Rejonowy a także podzielił poczynione ustalenia faktyczne i jego zapatrywania prawne oraz

W swojej apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wskazał na dwa zasadnicze uchybienia sądu meriti, które stanowiły podstawę do postawienia przytoczonych powyższej zarzutów. W przekonaniu skarżącego zeznania świadków S. Z., K. W. oraz O. W. (1), na których to Sąd Rejonowy oparł się dokonując rekonstrukcji zdarzenia, są wewnętrznie sprzeczne i wzajemnie się wykluczają. Nadto, pełnomocnik kwestionuje uznanie za spójną, pełną i jasną opinię biegłego W. P., oraz nieuwzględnienie wniosków opinii dokonanej przez biegłego H. S., którą to sąd I instancji ocenił jako wewnętrznie sprzeczną, a która to była korzystna dla oskarżyciela posiłkowego. Odnosząc się do powyższych kwestii, rozpocząć należy od stwierdzenia, iż Sąd Okręgowy nie podziela argumentacji przedstawionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Ł. P.. Po pierwsze, sąd meriti oparł swoje ustalenia na zeznaniach osób będących osobami trzecimi, niezwiązanymi z żadną ze stron postępowania, a więc obiektywnymi świadkami zdarzenia. Treść ich zeznań nie została również zakwestionowana w opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków - W. P.. Zeznania tych świadków, w tak znacznej części pokrywają się z wyjaśnieniami oskarżonego, że nieścisłości nie mogą przekreślać ich wartości dowodowej, tym bardziej, że nieścisłości potraktować należy jako drobne. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wszyscy świadkowie, tym osoby zupełnie obce dla pokrzywdzonego S. Z. i K. W., potwierdzają, że pokrzywdzony jechał lewym pasem a nie jak twierdzi on sam, prawym. Tym samym samochód oskarżonego zamierzający wjechać na prawy pas nie mógł zajechać mu drogi zmuszając do gwałtownych manewrów obronnych. Sąd I instancji z należytą ostrożnością ocenił zeznania O. W. (2), żony oskarżonego. Jej zeznania w pełni korespondowały z zeznaniami tych świadków, nie było więc podstaw ku temu, aby nie dać im wiary. Zauważyć trzeba, iż Sąd Rejonowy dostrzegł nieścisłości w wyjaśnieniach oskarżonego m.in. dotyczące wskazania przez niego, że przed zdarzeniem zatrzymał samochód na linii warunkowego zatrzymania się oraz w zeznaniach świadka S. Z., dotyczące usłyszanego hałasu upadku motocykla, a następnie odwrócenia się w kierunku hałasu. Jednak, również zdaniem Sądu Okręgowego prawidłową jest ocena, że w świetle pozostałych uznanych za wiarygodne dowodów zebranych w toku postępowania, dostrzeżone nieścisłości nie mogły wpłynąć negatywnie na ogólną ocenę prawdziwości ich relacji. Odnosząc się natomiast do zarzutu błędnej oceny opinii, wydanych przez biegłych H. S. jak i W. P., a także zarzutu dotyczącego niesłusznego w opinii skarżącego oddalenia wniosku dowodowego o powołanie nowego biegłego, to wskazać należy, iż Sąd II instancji nie dopatrzył się uchybień Sądu Rejonowego w tym zakresie. Po pierwsze w uzasadnieniu sąd ten wskazał drobiazgowo wręcz przyczyny, dla których uznał opinię H. S., za nieprzydatną dla dokonania ustaleń faktycznych o dlaczego właśnie tę opinię uznał za wewnętrznie sprzeczną i nielogiczną. Wobec przytoczonych argumentów należy uznać za właściwe powołanie innego biegłego, specjalisty z zakresu ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków drogowych. Druga opinia, wydana przez W. P., w ocenie sądu meriti została sporządzona z zastosowaniem wiedzy specjalistycznej i w oparciu o wskazania doświadczenia życiowego, a wnioski w niej zawarte nie zawierały wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i jasne. Dlatego też stała się dla sądu I instancji podstawą do dokonania ustaleń faktycznych. Również w ocenie Sądu Okręgowego ta właśnie opinia dostarczyła sądowi wiadomości specjalnych niezbędnych dla wydania orzeczenia i pozwoliła na zrekonstruowanie przebiegu zdarzenia. Zgodnie z art. 201 KPK można wezwać ponownie tego samego biegłego lub powołać innych, gdy opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami tej samej sprawie Powołanie innych biegłych na podstawie art. 201 k.p.k. jest konieczne wówczas, gdyby sąd, kierując się zasadą swobodnej oceny dowodów, nie był w stanie wyjaśnić sprzeczności występujących między różnymi opiniami.(patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2013 r. V KK 80/13.) W sprawie niniejszej nie było takiej sytuacji. Warto również przypomnieć skarżącemu, że „jeżeli opinia biegłego jest pełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka nie jest przekonywująca dla stron, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii”. (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013 r. IV KK 178/13). Opinia W. P. także w ocenie Sądu II instancji udzieliła odpowiedzi na wszystkie pytania zadane przez sąd merit a nadto sąd ten dokładnie wskazał jak ocenił obie te opinie, ocenę tę szczegółowo uzasadnił i ocena ta całkowicie pozostaje pod ochroną art.7 k.p.k. Dlatego też zważywszy na dokonaną ocenę materiału dowodowego za zasadne uznać należy stanowisko sądu I instancji, że brak jest podstaw by odrzucić wersję zdarzenia zaprezentowaną przez M. W., co musiało skutkować uniewinnieniem go. W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty apelacji dotyczące uchybień w zakresie ustaleń faktycznych, sprawdziły się w istocie do samej tylko polemiki z ustaleniami sądu I instancji wyrażonymi w uzasadnieniu. Polegały więc na przeciwstawieniu ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestiach ustaleń faktycznych, opartych wyłącznie na zeznaniach Ł. P. oraz, ocenionej przez sąd jako nieprzydatną opinii biegłego H. S.. Z powodów omówionych powyżej te dwa dowody nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych. Bezzasadny jest wobec powyższych rozważań również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Należy zauważyć, iż w orzecznictwie utrwalony został pogląd, iż „ błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd braku), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (tzw. błąd dowolności). Może to być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 KPK) np. błąd logiczny, zlekceważenie niektórych dowodów, czy oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych. (patrz wyrok SA we Wrocławiu z dnia 6.2.2013 r., II Aka 395/12 Legalis). Odnosząc wskazane orzeczenie do realiów niniejszej sprawy, stwierdzić należy, iż sąd I instancji nie dopuścił się ani błędu braku ani błędu dowolności, co już wykazano powyżej. Przechodząc natomiast do zarzutów dotyczących naruszenia przez sąd I instancji przepisów postępowania, wskazać należy, iż w ocenie Sądu Okręgowego zupełnie niezasadnym jest zarzut naruszenia art. 424 § 1 pkt 1 KPK, który to miałby polegać na niepełnym zawarciu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oceny dowodów oraz na wadliwym sporządzeniu tego uzasadnienia, poprzez sumaryczne powołanie dowodów i nieprzypisanie konkretnych dowodów do faktów. Po pierwsze, Sąd Rejonowy mimo zbiorczego przywołania materiału dowodowego, w uzasadnieniu przedstawił ocenę poszczególnych dowodów i wskazał na których oparł się dokonując poszczególnych ustaleń faktycznych i dlaczego. Po wtóre zaś sumaryczne przytoczenie dowodów w uzasadnieniu, nie jest błędem i nie stanowi o wadliwym jego sporządzeniu. Sumaryczne przytoczenie dowodów, jest jedną z technik pisania uzasadnienia, dozwoloną i sprawdzającą się szczególnie przy prostych jednopodmiotowych i jednowątkowych sprawach karnych. Posłużenie się tą techniką nie stanowi zatem uchybienia procesowego, a już z pewnością uchybienia, które miałoby wpływ na treść orzeczenia. Pamiętać bowiem należy, iż uzasadnienie sporządzane jest po wydaniu wyroku i żaden sposób nie wpływa ono na proces myślowy decydujący o przypisaniu bądź też nie, odpowiedzialności karnej oskarżonemu. Oczywistym jest, iż uzasadnienie może ukazywać błędny tok rozumowania sądu, jednak w niniejszej sprawie zarzut nie odnosił się do tej kwestii.. Warto przypomnieć, że „ nawet wadliwe uzasadnienie, jako sporządzone po wydaniu wyroku, nie może mieć wpływu na treść orzeczenia, a zatem wadliwość uzasadnienia nie spełnia sama w sobie warunku z art. 438 pkt 2 KPK, od którego zależy dopuszczalność uchylenia lub zmiany orzeczenia.” (wyrok SA w Łodzi z 13.9.2007 r., II Aka 105/07, Legalis). Nie można także podzielić argumentacji skarżącego w zakresie zarzutu apelacji dotyczącego niepełnej oceny dowodów zgromadzonych w toku postępowania. Kwestia oceny poszczególnych dowodów została wyczerpująco omówiona przez ten sąd w uzasadnieniu zaś Sąd Okręgowy omówił tę kwestie już powyżej omawiając zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Na uwzględnienie nie zasługiwały również zarzuty dotyczące naruszenia przepisów procedury, a to art. 7, 201, 2 § 2, 366 oraz 410 KPK, bowiem w ocenie Sądu Okręgowego żadne z tych uchybienie nie miało miejsca w tej sprawie. Kwestia oceny materiału dowodowego z uwzględnieniem art. 7 k.p.k była przedmiotem rozważań powyżej. Uzupełniając natomiast rozważania dotyczące zarzutu naruszenia art. 410 k.p.k wskazać należy, iż Sąd Rejonowy rozstrzygając sprawę, za podstawę orzeczenia przyjął całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, a przedmiotem jego rozważań były wszystkie dowody i wynikające z nich okoliczności, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia o odpowiedzialności karnej M. W.. Na końcu podkreślić należy, iż „ taka, a nie inna, ocena określonego dowodu nigdy nie może stanowić podstawy zarzutu obrazy art. 410 KPK, zaś zarzut taki może być zasadny jedynie wówczas, gdy sąd w uzasadnieniu w ogólne nie odniesie się do pewnych dowodów zaprodukowanych w trakcie postępowania.” (patrz postanowienie SN z 11.3.2005 r., V KK 319/04, Legalis). Zatem, zarzut naruszenia art. 2 § 2 KPK, w zw. z art. 7 KPK w zw. z art. 410 KPK, który odnosił się do oceny jako częściowo niewiarygodnych zeznań Ł. P., jest chybiony. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w żaden sposób nie wykazał na czym polega błąd w ocenie tych zeznań, w sytuacji gdy pokrzywdzony jako jedyny twierdzi, że poruszał się prawym pasem zaś pozostali świadkowie umiejscawiają go na lewym pasie ruchu, co czyni niemożliwym zajechanie mu drogi przez oskarżonego natomiast czyni zasadnym przekonanie, że dokonany przez niego manewr nie był skutkiem rzeczywistej potrzeby spowodowanej stworzonym przez innego kierowcę zagrożeniem ale skutkiem subiektywnego uczucia zagrożenia. Zważywszy na powyżej przedstawione rozważania dotyczące prawidłowej oceny kompletnie zgromadzonego materiału brak jest zupełnie podstaw uwzględnienia wniosku skarżącego orzeczenie pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie przedmiotowej sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania natomiast wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie oskarżonego za winnego zarzuconego mu czynu jest oczywiście sprzeczny z treścią art.454 par 1 k.p.k.

O kosztach postępowania przed Sądem odwoławczym orzeczono zgodnie z art. 634 k.p.k., art. 627 k.p.k. i art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 roku, Nr 49, poz 223 z późn. zm.) Dodatkowo, Sąd sprostował oczywistą omyłkę pisarką zaskarżonego wyroku, w ten sposób że zamiast wpisanego nazwiska oskarżonego W. , wpisał prawidłowe nazwisko W. .