Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

X Ka 844/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 10 marca 2023 r., sygn. akt V K 857/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

-----------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------------------

------------------------------------------------------------

-------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------------------

----------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------------------------

---------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy :

1. obraza art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez:

a) dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, polegającej na automatycznym przyjęciu, że skoro oskarżony pozyskiwał ze źródeł nie wymagających obejścia lub złamania jakichkolwiek zabezpieczeń a następnie udostępniał linki do streamingu programów telewizyjnych, w tym operatorów telewizyjnych świadczących usługi na zasadzie dostępu warunkowego do sygnału telewizyjnego, na swojej stronie internetowej (...). to jego działalność miała charakter przestępczy jak i nastawiony na osiągniecie korzyści majątkowej. Podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż oskarżony nie wypełnił znamion zarzucanego jej czynu w szczególności nie można mu przypisać umyślności działania, przy czym dowolna ocena materiału dowodowego skutkuje błędem w ustaleniach faktycznych mającym wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

b) bezpodstawnym przyjęciu, iż oskarżony korzystając z ogólnodostępnych linków tworzonych przez inne nieznane podmioty i udostępniając je na swojej stronie internetowej miał bezpośredni i kierunkowy zamiar naruszenia praw autorskich i wykorzystania ich w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w swojej działalności,

c) bezpodstawnym przyjęciu, ilości programów jak i okresu rzekomego, w którym dochodziło do zarzucanego oskarżonemu czynu, bez wskazania konkretnych danych w tym zakresie.

d) bezpodstawnym przyjęciu, iż M. M. swoim zachowaniem wypełnił jakiekolwiek znamię czasownikowe przestępstwa z art. 116 prawa autorskiego;

e) bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony nie miał prawa do zamieszczania na swojej stronie internetowej ogólnodostępnych linków zamieszkanych w Internecie do kanałów telewizyjnych.

2. obraza art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie przez Sąd orzekający dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego na niekorzyść oskarżonego oraz dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, a mających istotny wpływ na wynik postępowania, poprzez błąd braku, tj.:

- Sąd przyjął bez oceny dowód z dokumentu w postaci wydruku danych z serwisu (...) co do ilości wejść na stronę internetową oskarżonego. Zarówno nie ocenił czy te wejścia pochodziły każdy od innej osoby, czy też wielokrotne wejścia były powielane przez pojedyncze podmioty, jak i czy ich ilość została prawidłowo ustalona,

- poprzez nieustalenie i niewykazanie, konkretnie jakie programy czy kanały miałaby były udostępniane na stronie internetowej oskarżonego, w szczególności brak jest w materiale dowodowym dokumentów wskazujących, konkretne prawa autorskie do jakich konkretnych programów czy transmisji miały by być naruszanie przez oskarżonego.

- okoliczność, że według opinii biegłego na komputerze oskarżonego nie znaleziono żadnych dowodów zarówno na naruszenie praw autorskich pokrzywdzonych jak i nawet oprogramowania mogącego posłużyć w tym celu.

3. obraza art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie szeregu wątpliwości i niewyeliminowanie ich w trakcie postępowania na niekorzyść oskarżonej a dotyczących:

a) ilości wejść na stronę internetową oskarżonego, celu wejścia na te stronę, czasokresu w którym miałoby dochodzić do zarzucanego oskarżonemu czynu, braku dowodów na pokonanie jakichkolwiek zabezpieczeń czy warunków dostępu do kanałów telewizyjnych przez oskarżonego, braku danych o konkretnych programach czy transmisjach co do których prawa autorskie pokrzywdzonych miałaby naruszone, pomimo braku wykazania przez pokrzywdzonych konkretnych danych co do naruszeń, przyjęcie iż do takowych dochodziło. Rozstrzygnięcie wszystkich tych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, tj. przyjęcie szerokiego nieokreślonego czasu, ustalenie bez dowodów, iż wszystkie podmioty zgłoszone jako pokrzywdzeni były w rzeczywistości osobami pokrzywdzonymi i poniosły szkodę, ustalenie, iż na stronę oskarżonego miało wejść ponad 8000 osób. pomimo braku ku temu dowodów-. Ustalenie, iż na stronie internetowej oskarżonego były wyświetlane tzw. okna z transmisjami programów, pomimo braku dowodów na te okoliczność.

b) wbrew wnioskom płynącym z opinii biegłego pisemnej i ustnej, ustalenie, iż komputer oskarżonego był wykorzystywany do dokonania zarzucanego mu czynu,

c) obciążenie oskarżonego nawiązkami w niezasadnej wysokości opisanej w pkt V na rzecz pokrzywdzonych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny (1-3)

cofnięcie zarzutów z pkt 1b,d,e, 2 tiret trzecie, 3b

3. rażące naruszenie art. 67 § 3 k.k. w zw. art. 46 § 2 kk poprzez uznanie, iż wysokość nawiązki orzeczonej wyrokiem Sądu 1 instancji na rzecz pokrzywdzonych w wysokości po 10.000 zł, 3000 zł, 5000 zł było prawidłowym rozstrzygnięciem w sytuacji, w której nawiązka stanowi substytut obowiązku naprawienia szkody, a szkoda ta winna być ustalana w chwili wyrokowania przez Sąd. jako uszczerbek w majątku pokrzywdzonych, którzy w trakcie trwającego ponad 3 lata procesu nie wykazali w żadnym zakresie. W przedmiotowej sprawie wykazanie szkody gdyby ona rzeczywiście zaistniała byłoby możliwie. Podjęte próba wykazania wysokości szkody przez pokrzywdzonych były całkowicie nieprawidłowe, opierały się na nielogicznych założeniach i zmierzały jedynie do bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pokrzywdzonych. To winno prowadzić do wniosku, iż pokrzywdzeni nie ponieśli żadnej szkody majątkowej, gdyż gdyby było odwrotnie, byliby w stanie to wykazać odpowiednimi dowodami, dodatkowo mając profesjonalnych pełnomocników procesowych i zaplecze techniczne. Tym samym, nie doszło również do pokrzywdzenia pokrzywdzonych, a co za tym idzie brak było podstaw do uznania zasadności nawiązki orzeczonej w wyroku Sądu l instancji. Nadto orzeczona nawiązka wraz z kosztami postępowania zasądzonym na rzecz pokrzywdzonych są rażąco wysokie (ponad 55.000zł) i nieadekwatne do stopnia zawinienia oskarżonego, jak również rozmiarów wyrządzonej szkody, której wysokości pokrzywdzeni nie dowiedli, gdyż takowa nie zaistniała.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

I. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez nieuwzględnienie wyliczeń pełnomocnika pokrzywdzonych spółek wysokość szkody została wyliczona na podstawie iloczynu licznika użytkowników online serwisu (...) którzy na żywo oglądali w czasie rzeczywistym transmisje z (...) w dniu 26 września 2015 r. (3.014 osób Online o godzinie 23:31) oraz w dniu 28 listopada 2015 r. (...) - dalej jako (...) (3.006 osób o godz. 22:09) oraz kwoty 40,00 złotych brutto, odpowiadającej wartości zakupu (...) (dalej: (...)) za dostęp do gal. a które to wyliczenia są wiarygodne i stanowią pełnowartościowy dowód, którego sposób przeprowadzenia nie został zakwestionowany przez żadną ze stron, a w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż charakter czynu i okoliczności sprawy nie pozwalają na ustalenie w sposób niewątpliwy wysokości szkody;

II. obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającej na uznaniu, iż:

a. dla udowodnienia wystąpienia szkody w majątku pokrzywdzonego wymagane jest ustalenie, że osoby które oglądały transmisje (...) oraz (...)na żywo, w przypadku braku możliwości dostępu do niej w sposób nielegalny, uczyniłyby to poprzez dokonanie wpłaty na rzecz pokrzywdzonego, podczas gdy osoby te obejrzały walki za które należało zapłacić, a nie uiściły opłaty ze względu na przestępczą działalność oskarżonego, były żywo zainteresowane przedmiotowymi transmisjami nie ze względu na samą cenę, a ze względu na ich renomę i popularność, na którą pracował pokrzywdzony, sama szkoda zaistniała w momencie wkroczenia w' monopol uprawnionego do rozpowszechniania przedmiotowych transmisji, a jej wysokość jest zdeterminowana utratą potencjału zarobkowego obu transmisji;

b. zawarte na dołączonych do zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zrzutach ekranowych (print screenach) dane dot. odwiedzin strony faktycznie dotyczyły ilości wejść na stronę i nie uwzględniały faktu, iż ta sama osoba mogła ze strony korzystać wielokrotnie w ciągu nadawania jednej audycji czy programu, podczas gdy dołączone zrzuty ekranowe wskazywały wprost na liczbę indywidualnych widzów online, którzy w danym momencie oglądali konkretną galę sportową;

III. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 46 § 2 k.k. poprzez ich błędne zastosowanie polegające na zasądzeniu na rzecz pokrzywdzonych spółek (...) S.A. oraz (...) Sp. z o.o. nawiązki w kwocie po 10.000 zł i odstąpieniu przez Sąd I instancji od nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w całości, tj. w kwocie zawnioskowanej przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych - 240 800 złotych, pomimo istnienia ustawowego obowiązku w tym zakresie i uznanie, że charakter czynu i okoliczności sprawy nie pozwalają na ustalenie w sposób niewątpliwy wysokości szkody, w sytuacji gdy wysokość szkody stanowiąca utracone korzyści (lucrum cessans) pokrzywdzonej spółki, została oszacowana na podstawie licznika użytkowników online na stronie (...) podczas dwóch różnych transmisji gal sportów walki (przy czym licznik ten wskazał, iż transmisję z (...) na stronie (...) obejrzało na żywo 3.014 użytkowników, transmisję z „ (...)” na stronie (...) obejrzało na żywo 3.006 użytkowników) oraz na podstawie pomnożenia ww. liczby wyświetleń online przez koszt zakupu usługi płatnego dostępu (...) w kwocie 40,00 zł brutto, którego wykupienie było jedyną możliwością zapoznania się z transmisją tak z (...) 26 września 2015 r., tj. 3.014 x 40.00 zł= 120 560 zł jak również z transmisją (...) 28 listopada 2015 r., tj. 3.006 x 40 zł= 120 240 zł, co łącznie daje kwotę 240.800 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

I-III

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do oceny merytorycznej zarzutów należy zaznaczyć, że zakres rozpoznania apelacji obrońcy był uwarunkowany końcowym stanowiskiem zaprezentowanym na rozprawie w dniu 4 września 2024 r. Obrońca, za zgodą oskarżonego, cofnęła część zarzutów, tj. zarzuty skierowane przeciwko orzeczeniu o winie oraz karze zasadniczej - z pkt 1b, 1d, 1e, pkt 2 tiret trzecie, pkt 3b. Konsekwentnie, obrońca zmodyfikowała też wnioski końcowe apelacji, wycofując wnioski o uniewinnienie oskarżonego lub uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w I instancji. Popierała apelację w pozostałym zakresie, czyli co do orzeczeń zawartych w pkt IV, V, VI i IX , co dotyczyło wszystkich elementów orzeczenia, które wiązały się z dolegliwościami finansowymi.

Wobec stanowiska obrońcy Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznania apelacji do zarzutów zawartych w pkt 1a,c, pkt 2 tiret pierwsze i drugie oraz pkt 3a,c, co dotyczyło rozstrzygnięć z pkt IV, V, VI i IX zaskarżonego wyroku.

Zarzuty z pkt 1a, 1c, pkt 2 tiret pierwsze i drugie, pkt 3a

W ramach tych zarzutów obrońca wskazuje na obrazę przepisów postępowania, to jest art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. i w ten sposób usiłuje kwestionować dokonaną przez sąd I instancji ocenę dowodów, zaś w efekcie, kwestionuje ustalenia faktyczne związane z przyjętym okresem działania oskarżonego, zakresem tej działalności, motywacją zarobkową, czyli te ustalenia, które miały przełożenie na orzeczenie nawiązek oraz innych rozstrzygnięć finansowo niekorzystnych dla oskarżonego.

Wszystkie powyższe zarzuty są bezzasadne, mając charakter polemiczny w stosunku do ocen i ustaleń dokonywanych przez sąd I instancji. Świadczy o tym dobitnie formuła zarzutów stawianych przez apelującą, jak choćby wskazywanie ogólnych reguł postępowania karnego i wiązanie ich z rzekomym uchybieniem normie art. 410 k.p.k. O obrazie tego ostatniego przepisu można bowiem mówić dopiero wówczas, gdy sąd rozpoznający sprawę nie odniesie się do określonych dowodów, przy czym niezbędnym jest wówczas wykazanie, które dowody pominięto i jakie mogły one mieć znaczenie dla poprawności poczynionych ustaleń faktycznych. Tego natomiast apelacja obrońcy nie wyjaśnia. Nie sposób też wywnioskować, jakie dowody obrońca miała na uwadze podnosząc zarzut obrazy art. 410 k.p.k. (pkt 1c apelacji).

Nie można również pominąć niewłaściwej konstrukcji zarzutów opartych na połączeniu obrazy art. 7 k.p.k. z obrazą art. 5 § 2 k.p.k. (nadto, w ramach jednego zarzutu – pkt 2 apelacji). Jeżeli obrońca podnosi obrazę art. 7 k.p.k., to nieuprawnione jest jednoczesne powoływanie się na obrazę art. 5 § 2 k.p.k. Przepisy te mają bowiem charakter rozłączny i wzajemnie się wykluczają. Jeżeli obrońca kwestionuje ocenę dowodów co do ich wiarygodności, to takiej sytuacji nie dotyczy art. 5 § 2 k.p.k., lecz art. 7 k.p.k. Jeśli natomiast podważa prawidłowość ustaleń faktycznych, w sytuacji gdy sąd powziął wątpliwość, ale rozstrzygnął ją na niekorzyść oskarżonego albo gdy takich wątpliwości nie miał, choć powinien je mieć, wówczas należy postawić zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. Gdy pewne ustalenia faktyczne zależne są natomiast od dania wiary lub odmówienia jej przeprowadzonym dowodom, nie można mówić o naruszeniu art. 5 § 2 k.p.k., zaś ewentualne zastrzeżenia co do oceny konkretnego dowodu uzasadniają formułowanie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k.

W dodatku, zarzut z pkt 2, zgodnie z jego treścią, ma polegać na naruszeniu przepisów art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny bliżej nieokreślonego ,,materiału dowodowego, ocenianego na niekorzyść oskarżonego oraz na dokonaniu błędnych ustaleń faktycznych poprzez błąd braku”. Zarzut obrazy przepisów postępowania nie może jednak polegać na błędzie w ustaleniach faktycznych.

Te uchybienia w formułowaniu zarzutów miały oczywisty wpływ na ocenę ich merytorycznej zawartości.

Zarzut z pkt 1a sprowadza się (po modyfikacji zarzutów na rozprawie) do stwierdzenia przez obrońcę, iż działalność oskarżonego nie była nastawiona na osiągnięcie korzyści majątkowej. W uzasadnieniu apelacji obrońca argumentuje, iż M. M. nie warunkował dostępu do swojej strony internetowej uiszczeniem opłaty, nie handlował dostępem do udostępnianych linków. Przyjmował jedynie drobne, dobrowolne darowizny. Argumentacja ta jest chybiona, skoro apelująca sama przyznaje, że oskarżony uzyskiwał środki finansowe z dobrowolnych wpłat. Jego działalność niewątpliwie miała charakter zarobkowy. Źródłem dochodu były nie tylko dobrowolne wpłaty użytkowników serwisu, ale i środki uzyskiwane od reklamodawców. Należy w tym miejscu przywołać zeznania świadka K. Z., który wprost wskazywał na zarobkowy cel serwisu (...) (k. 377v-378v). Oskarżony mówił świadkowi, że nie zarabia na udostępnianiu programów, ale na reklamach, dodatkowo zaś otrzymuje drobne darowizny, do wpłaty których użytkowników zachęcał. K. Z. otrzymywał te dobrowolne wpłaty na swoje konto bankowe, a po wypłacie gotówkę przekazywał oskarżonemu. Były to rzeczywiście drobne kwoty, co nie podważa jednak zasadniczego ustalenia co do działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Nadto, sam oskarżony wyjaśnił, że ,,chciał w ten sposób trochę zarobić” (wyjaśnienia, k. 1033) Sąd Okręgowy nie dostrzegł w tym zakresie żadnych uchybień ze strony sądu I instancji, tak w sferze oceny dowodów, jak i prawidłowości ustaleń faktycznych.

Zarzut z pkt 1c jest ściśle powiązany z zarzutem z pkt 2 tiret pierwsze i drugie oraz pkt 3a, dlatego należy odnieść się do tych zarzutów łącznie. Istota tych zarzutów polega na utrzymywaniu przez obrońcę tezy, jakoby Sąd Rejonowy nie wykazał, jakie kanały i programy miały być udostępniane na stronie internetowej (...), a przez to, jakie prawa autorskie do jakich programów czy transmisji zostały naruszone. Obrońca stwierdza ponadto, iż Sąd Rejonowy bezpodstawnie przyjął okres działalności oskarżonego, ilość programów oraz nie ocenił dowodu z dokumentu w postaci wydruku danych z serwisu (...) co do ilości wejść na stronę (...)., nadto poczynił niekorzystne dla oskarżonego ustalenia co do ilości wejść na stronę (...)., w sytuacji braku możliwości weryfikacji.

Stanowiska obrońcy w powyższej części nie sposób podzielić.

Twierdzenie, że nie ustalono, jakie programy i kanały były udostępnione na stronie (...) oraz czyje w tym czasie prawa autorskie zostały naruszone, jest bezpodstawne. Sąd Rejonowy dokonał bowiem w kwestionowanym zakresie jednoznacznych ustaleń. Uzasadnienie wyroku zawiera wskazanie podmiotów, których programy udostępniał oskarżony (k. 3066). Ustalenia te zostały dokonane na podstawie dowodów, których wiarygodność nie jest w apelacji podważana, przed wszystkim opinii biegłego z zakresu informatyki, który badał dyski twarde komputera użytkowanego przez oskarżonego (załącznik nr 2), screenów strony (...)dołączonych przez pokrzywdzone podmioty, jak też zeznań świadków W. W. (1), Ł. S., M. C., K. M. i innych.

Precyzyjne ustalenie ilości udostępnianych programów, ze względu na znaczną ich ilość oraz długi okres nielegalnego procederu, nie jest możliwe. Poza tym, proceder nielegalnego udostępniania programów początkowo ograniczał się jedynie do kanałów i transmisji sportowych, później zaś oferta rozszerzyła się na inne kategorie, jak kanały filmowe, informacyjne, itp. Zauważyć również należy, że udostępnianie programów następowało w czasie rzeczywistym, zatem ilość programów i audycji, które oglądały osoby wykorzystujące ten nielegalny dostęp, nie mogła być, w danym czasie, precyzyjnie ustalona.

Wskazać wypada, że dane z serwisu(...) co do ilości wejść na stronę (...)wbrew temu co twierdzi obrońca, zostały ocenione przez sąd I instancji, co wynika wprost z uzasadnienia wyroku (str. 28). Co więcej, dowód ten wzbudził wątpliwości Sądu Rejonowego, gdyż dane te nie stały się podstawą ustaleń faktycznych, zatem sąd postąpił w tym przypadku zgodnie z zasadą określoną w art. 5 § 2 k.p.k. Tym samym zarzut, jakoby Sąd Rejonowy nie badał przekazanych przez serwis informacji jest bezpodstawny.

Nie można również zgodzić się z twierdzeniem, że niewłaściwie przyjęto czasokres nielegalnego procederu udostępniania programów. Zarzut ten nie posiada bowiem w apelacji żadnego uzasadnienia. Sąd Rejonowy wyjaśnił natomiast, na podstawie jakich okoliczności wynikających ze zgromadzonych dowodów, przyjął określony okres czynu. Sąd wskazał prawidłowo na post M. M. z 12 sierpnia 2014 r. (występującego pod nickiem (...)) zamieszczony na forum internetowym (...), w którym zapraszał on na stronę z darmową telewizją – (...)– gdzie jest mnóstwo kanałów sportowych, bez weryfikacji, opłat i limitów (k. 110). Następnie, oskarżony w dniu 18 sierpnia 2014 r. na forum (...) informował, że aktualnym adresem darmowej telewizji jest (...) (k. 108). Jego działalność została zatem rozpoczęta w sierpniu 2014 roku, jak prawidłowo ustalił sąd I instancji. Działalność ta była kontynuowana do czasu podjęcia czynności procesowych w niniejszej sprawie, czyli przeszukania mieszkania i zabezpieczenia komputera.

Zarzuty związane z orzeczeniem nawiązek na podstawie art. 46 § 2 k.k.

Są to: zarzut z pkt 3c i pkt 4 apelacji obrońcy oraz zarzuty z pkt I-III apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych (...) i (...)

Stanowisko obrońcy, iż nie było podstaw do orzeczenia nawiązek na rzecz części pokrzywdzonych (pkt V wyroku), ponieważ podmioty te nie poniosły żadnych szkód, jest oczywiście nietrafne. Na marginesie należy wskazać na niezrozumiałe odwołanie się w pkt 4 apelacji do obrazy przepisu art. 67 § 3 k.k., który dotyczy warunkowego umorzenia postępowania, której to instytucji przecież wobec oskarżonego nie stosowano.

Powracając do kwestii istnienia czy nieistnienia szkody wyrządzonej przestępstwem, należy powołać się na podstawy prawa cywilnego materialnego. Nie ulega przecież wątpliwości, że pojęcie ,,szkody” obejmuje zarówno rzeczywistą, wymierną stratę w majątku pokrzywdzonego ( damnum emergens), jak i utratę spodziewanych korzyści, które mogłyby zostać osiągnięte, gdyby nie działanie sprawcy ( lucrum cessans, jeżeli są normalnym następstwem przestępnego działania lub zaniechania (art. 361 k.c.). Naprawienie szkody następuje według przepisów prawa cywilnego, zatem oczywistym pozostaje, iż dotyczy to zarówno damnum emergens, jak i lucrum cessans. Sąd Rejonowy rozpatrywał ,,szkody” wynikające z przypisanego oskarżonemu czynu właśnie w kategoriach utraconych korzyści, które pokrzywdzone spółki mogłyby osiągnąć, gdyby nie nielegalne działania oskarżonego.

Nie można natomiast zaakceptować argumentu, że jeśli pokrzywdzeni nie byli w stanie wykazać pełnej wysokości szkody, to należy uznać, iż jej w ogóle nie ponieśli. Bez wątpienia bowiem część osób korzystających z „bezpłatnej telewizji” oferowanej nielegalnie przez oskarżonego na stronie (...) zwłaszcza oglądających programy sportowe, stanowiłaby grono potencjalnych klientów płatnych programów nadawanych przez oficjalnych nadawców, między innymi pokrzywdzonych.

Nawiązka określona w art. 46 § 2 k.k. jest substytutem naprawienia szkody, w sytuacji, gdy nie jest w postępowaniu karnym możliwe (lub znacznie utrudnione) ustalenie rozmiaru szkody. Sąd Rejonowy zasadnie z tej instytucji skorzystał. Nie akceptując sposobu wyliczenia szkody dokonywanego przez część podmiotów pokrzywdzonych i nie mając możliwości, w ramach prowadzonego postępowania, szerszej weryfikacji materiału dowodowego w tym zakresie, odwołał się słusznie do przepisu art. 46 § 2 k.k.

Nie mogło dojść do obrazy powyższego przepisu w sytuacji, gdy szkoda zaistniała, a pokrzywdzeni wnioskowali o jej naprawienie.

Nie sposób również zgodzić się z obrońcą, że wysokość nawiązek jest wygórowana. Ich wymiar uwzględnia bowiem powtarzalność zachowań oskarżonego, rodzaj i szacunkową ilość udostępnień, co jest istotne w kontekście możliwych strat poniesionych przez pokrzywdzonych w związku z nielegalnym rozpowszechnianiem programów i dostępu do kanałów telewizyjnych (utraconych korzyści). Nie można również zapominać, że orzekanie o środkach kompensacyjnych następuje według przepisów prawa cywilnego, zatem bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy sytuacja majątkowa oskarżonego pozwala na uiszczenie roszczenia z tytułu naprawienia szkody (nawiązki). Sąd Okręgowy wyraża pogląd, iż instytucja nawiązki ,,kompensacyjnej” z art. 46 § 2 k.k., jako substytut instytucji opisanej w § 1 powyższego przepisu (naprawienie szkody oraz zadośćuczynienie) realizuje wyłącznie funkcję kompensacyjną, nie zaś funkcje dwojakie - represyjną i kompensacyjną. Z tego powodu, do jej orzekania nie stosuje się dyrektyw wymiaru kary, o których mowa w art. 53 k.k. [por. W. Wróbel (red.), A. Zoll (red.) Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część I. Komentarz do art. 1 – 52, wyd. V, teza 45 do art. 46].

Na uwzględnienie nie zasługiwała także apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych (...) S.A. i (...)Sp. z o.o., w której kwestionowano trafność zastosowania przepisu art. 46 § 2 k.k. zamiast pełnego odszkodowania zasądzonego na podstawie art. 46 § 1 k.k.

Szkoda w postaci lucrum cessans ma z natury rzeczy charakter hipotetyczny. W ramach tego pojęcia poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jak kształtowałby się stan praw i interesów poszkodowanego, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Nie ulega wątpliwości, iż należy tu uwzględniać tylko takie następstwa w majątku poszkodowanego, które oceniając rzecz rozsądnie, według doświadczenia życiowego, w okolicznościach danej sprawy dałoby się przewidzieć, iż wzbogaciłyby majątek poszkodowanego. I tak np. w wyroku z dnia 21 czerwca 2002 r. (IV CKN 382/00) Sąd Najwyższy przyjął, iż w razie dochodzenia naprawienia szkody w postaci utraconych korzyści, musi być ona przez żądającego odszkodowania wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem, że praktycznie w świetle doświadczenia życiowego można przyjąć, że utrata korzyści rzeczywiście miała miejsce (podobnie SA w K. w wyroku z 21.6.2013, V ACa 201/13).

W niniejszej sprawie ,,utracone korzyści” pokrzywdzonych to potencjalne dochody, jakie możliwe byłby do uzyskania w przypadku legalnego skorzystania z oferowanych przez nich legalnych usług, na zasadach analogicznych, jak w przypadku umów zawartych z legalnymi abonentami. Należy bowiem zgodzić się z tezą, iż gdyby nie oferta oskarżonego (darmowy dostęp do programów), część użytkowników jego serwisu na pewno zdecydowałaby się na zawarcie legalnych umów z pokrzywdzonymi. Dotyczy to oczywiście także pokrzywdzonych spółek(...) i (...), choćby z powodu ich oferty związanej z szeroką możliwością oglądania programów sportowych, co zawsze ma wielu zwolenników.

Problem tkwi natomiast w wyliczeniu wysokości tego rodzaju szkody.

W doktrynie prawa cywilnego powszechnie przyjmuje się tzw. metodę dyferencyjną ustalania wysokości szkody materialnej, czyli ustalenie różnicy między stanem majątkowym obecnym, a stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby nie wystąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. szkoda polega na stracie, którą poszkodowany poniósł oraz na utracie korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby zdarzenia wywołującego szkodę nie było. Ustalenie szkody tą metodą jest znacznie utrudnione, ponieważ nie można jednoznacznie wskazać dwóch składowych, których różnica stanowiłaby szkodę w tym rozumieniu. Inne metody analityczne (porównawcze), czy symulacyjne także nie przyniosłyby zamierzonego efektu. Pierwsze wymagają bowiem istnienia wiarygodnego punktu odniesienia, z kolei drugie sprowadzają się do stworzenia wiarygodnych założeń.

Nie można zgodzić się z pełnomocnikiem oskarżycieli posiłkowych, który usiłuje forsować tezę, iż były wystarczające podstawy do orzeczenia, na podstawie art. 46 § 1 k.k., „pełnego” obowiązku naprawienia szkody w kwocie żądanej, tj. 240 800 zł, przy przyjęciu metody zastosowanej przez oskarżycieli do wyliczenia powyższej kwoty. Metoda ta polegała na prostym zabiegu pomożenia liczby użytkowników oglądających transmisje udostępnione przez oskarżonego (licznik użytkowników) przez cenę usługi płatnego (legalnego) dostępu.

Rozważając prawidłowość zastosowanej powyżej metody wyliczenia szkody nie można nie dostrzec, iż sprowadza się ona do przyjęcia pewnych założeń dokonywanych metodami szacunkowymi. Pomijając nawet kwestię, czy liczba użytkowników online serwisu(...) którzy na żywo oglądali 26.09.2015 r. transmisję z (...) oraz w dniu 28.11.2015 r. transmisję ,,(...)”, wskazywana przez licznik jest prawidłowa, co było przedmiotem rozważań sądu I instancji, najistotniejszą kwestią pozostaje przecież ustalenie, jaka część tych użytkowników zdecydowałaby się na legalne wykupienie dostępu do tych transmisji, gdyby nie oferta oskarżonego. Unicestwiony działaniem oskarżonego ,,potencjał zarobkowy”, jak to określa apelujący (str. 6 apelacji), nie jest bowiem równoważny dochodowi w kwocie obliczonej na zasadzie przemnożenia liczby użytkowników przez kwotę płatnego dostępu (40 zł). Tak wyliczona wartość szkody sprowadzałaby się do kategorycznego przyjęcia, że każda z osób, która uzyskała nielegalny bezpłatny dostęp za pośrednictwem strony oskarżonego do transmisji relacji sztuk walki, w ramach (...) i (...), stałaby się niewątpliwym klientem pokrzywdzonego, wykupującym dostęp do transmisji po oferowanej cenie 40 zł za jedną transmisję. Tego zaś apelujący nie wykazał.

Proponowane założenie jest, zdaniem Sądu Okręgowego, nie tylko zbyt daleko idące, ale i nielogiczne, jak też sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, czego szerzej nie trzeba wyjaśniać. Zasady te wskazują przecież, że osoby korzystające z nielegalnych form uzyskania dostępu do transmisji, nie zawsze są zainteresowane nabywaniem usług legalnych, które wiążą się z ponoszeniem dość wysokich kosztów.

Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego, powyższą metodę proponowaną przez oskarżycieli posiłkowych należy wykluczyć.

Bez znaczenia pozostaje również argument, iż w innych podobnych sprawach sądy akceptowały taką metodę wyliczenia wysokości szkody. Każdy sąd orzekający w danej sprawie czyni bowiem samodzielnie ustalenia faktyczne.

Konkludując, pełne wyliczenie szkody poniesionej przez oskarżycieli posiłkowych – (...) i (...)- w tym konkretnym przypadku jest niemożliwe w ramach postępowania karnego. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem skorzystał z przepisu art. 46 § 2 k.k.

Kwoty nawiązek należy traktować jako minimalną potencjalną wysokość szkody. Żaden bowiem z podmiotów pokrzywdzonych nie przedstawił miarodajnego sposobu wyliczenia szkody w innej kwocie. Należy też podkreślić, że w art. 46 § 3 k.k. została przewidziana możliwość dochodzenia niezaspokojonej części roszczenia w drodze procesu cywilnego.

Wniosek

Obrońca

(wnioski zmodyfikowane na rozprawie, k. 3435)

- o nieorzekanie nawiązek na rzecz pokrzywdzonych

- o nieorzekanie o przepadku korzyści majątkowej

- o nieorzekanie przepadku komputera

- o nieobciążanie oskarżonego kosztami sądowymi

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

-o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz spółki (...) S.A. i (...) S.A. obowiązku naprawienia szkody w całości w kwocie 240 800 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosków.

Odnośnie nawiązek powody zostały wskazane powyżej.

Orzeczenie przepadku równowartości korzyści majątkowej sprawie było obligatoryjne.

Stosownie do art. 121 ust. 2 ustawy o prawie autorskim, sąd I instancji miał możliwość orzec przepadek dowodu rzeczowego w postaci jednostki centralnej komputera, ponieważ służył on do popełnienia przestępstwa. Obrońca nie wykazał, by orzeczenie w tym zakresie było nieprawidłowe, zwłaszcza w kontekście pisma oskarżonego z k.3437.

Co do zakwestionowanego rozstrzygnięcia z pkt VII i X wyroku (zwrot oskarżonemu dysków twardych, zwolnienie od kosztów sądowych), ze strony obrońcy brak jest gravamen.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

- weryfikacja prawidłowości złożenia wniosków o ściganie

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Kwestia prawidłowości złożenia wniosków o ściganie musiała być weryfikowana z urzędu, w ramach badania tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych. Czyn z art. 116 ust 1 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, zgodnie z art. 122 ustawy jest bowiem przestępstwem ściganym na wniosek pokrzywdzonego.

Sąd jest nie tylko uprawniony, ale i zobligowany do ustalenia woli uprawnionego do złożenia wniosku w sytuacji, w której wniosek o ściganie nie został skutecznie złożony (zob. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2019 r., IV KK 289/19). Wniosek o ściganie może być złożony na każdym etapie postępowania, także w postępowaniu odwoławczym.

Z treści wyroku wynikało, że M. M. miał działać na szkodę następujących podmiotów: (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) z siedzibą w Wielkiej Brytanii., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...), (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...), (...) (...), (...)S.A., (...) Sp. z o.o., (...).

Analiza akt sprawy wykazała, że ze strony części podmiotów, to jest: (...) Sp. z o.o., (...) S.A.,(...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. (...) SA, (...) oraz (...), uznanych za pokrzywdzonych, nie złożono prawidłowych wniosków o ściganie.

Celem konwalidowania braku, Sąd Okręgowy zwrócił się do wymienionych podmiotów o nadesłanie oświadczenia, złożonego przez uprawnione do składania oświadczeń woli w imieniu zarządu spółki osób, co do ewentualnego złożenia wniosku o ściganie M. M. za czyn z art. 116 ust. 1 i 3 prawa autorskiego. Jedynym podmiotem, który wykonał zobowiązanie i złożył stosowne oświadczenie była (...) S.A. (k. 3343). Pozostałe podmioty nie udzieliły odpowiedzi i nie zajęły stanowiska.

Powyższa weryfikacja spowodowała zmianę wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu działania na szkodę (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. (...) SA, (...) oraz (...)

Jeżeli chodzi o pokrzywdzonego (...), należało również wyeliminować z opisu czynu działanie na jego szkodę, gdyż podmiot ten złożył prawidłowy wniosek o ściganie, który jednak dotyczył właściciela strony (...) a nie oskarżonego (k. 935 – 938).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok w całości, poza wyeliminowaniem z opisu czynu siedmiu podmiotów, na szkodę których miał działać oskarżony

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacji okazały się niezasadne. Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd I instancji są trafne. Kwalifikacja prawna czynu nie budzi wątpliwości.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

- eliminacja z opisu czynu działania na szkodę (...) z siedzibą w Wielkiej Brytanii, (...), (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...)

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany zostały opisane w rubryce 4 formularza.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, gdyż pozostaje on w trudnej sytuacji materialnej.

III.

Na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U.2024.763) przyznano od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy kwotę 840 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

IV.

Na podstawie art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. koszty sądowe ponoszą oskarżyciele posiłkowi.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o nawiązkach, o przepadku równowartości korzyści majątkowej, przepadku, kosztach

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba, że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o środkach kompensacyjnych

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba, że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana