Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

X Ka 945/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 21 lipca 2023 r., sygn. II K 3/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia polegająca na naruszeniu art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego polegającej na przyjęciu, iż zachowanie skazanego D. P. w warunkach pobytu w Zakładzie Karnym nie zasługuje na uwzględnienie w ramach wydanego w niniejszej sprawie wyroku łącznego w takim stopniu, aby zasadne było zastosowanie wobec skazanego przy wydawaniu wyroku łącznego zasady pełnej absorpcji lub asperacji zbliżonej do absorpcji,

a także

rażąca niewspółmierność kary orzeczonej wobec skazanego, której wysokość nie jest nawet zbliżona do pełnej absorpcji lub asperacji zbliżonej do absorpcji, pomimo faktu, iż skazany w grupie osadzonych funkcjonuje właściwie, nie odnotowano sytuacji konfliktowych, nie uczestniczy w pod kulturze przestępczej i ma krytyczny stosunek do wcześniej prowadzonego życia.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy wywołała kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku w zakresie kar łącznych orzeczonych wobec skazanego D. P..

Sąd odwoławczy uznał, że kara łączna pozbawienia wolności orzeczona zaskarżonym wyrokiem łącznym podlega częściowemu złagodzeniu, aczkolwiek przy przyjęciu innej argumentacji niż przedstawiona w pisemnym środku odwoławczym.

Na wstępie należy podkreślić, że Sąd pierwszej instancji słusznie przyjął za podstawę orzeczenia obu kar łącznych (pozbawienia wolności i ograniczenia wolności) stan prawny obowiązujący przed 24 czerwca 2020 r. Obowiązujące do tej daty przepisy dotyczące kary łącznej pozwalają na optymalne uporządkowanie sytuacji skazanego. Objęcie węzłem kar łącznych kar pozostałych skazanemu do wykonania jest z pewnością względniejsze niż orzeczenie ewentualnej kary łącznej na zasadzie tzw. realnego zbiegu przestępstw (według obowiązujących obecnie przepisów Kodeksu karnego). Przyjęcie poprzednio obowiązującego stanu prawnego pozwala skrócić skazanemu okres pozbawienia wolności na skutek orzeczenia nowej kary łącznej (w miejsce kar wprowadzonych skazanemu odrębnie do wykonania).

Po drugie, Sąd pierwszej instancji prawidłowo zidentyfikował kary podlegające łączeniu według zasad obowiązujących do 24 czerwca 2020 r. Konieczność zmiany zaskarżonego wyroku łącznego wynikała jedynie ze zmiany stanu prawnego dotyczącego przestępstw, za które D. P. został skazany.

Po nowelizacji art. 119 kodeksu wykroczeń, która weszła w życie 1 października 20023 r. (Dz. U. 2022.2600) - przestępstwo kradzieży (art. 278 § 1 k.k.) ma miejsce w przypadku zaboru cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia, o ile wartość mienia przekracza 800 zł (przed datą nowelizacji limit ów wynosił 500 zł).

Oznacza to, że kradzież mienia, którego wartość nie przekracza 800 zł stanowi obecnie wykroczenie.

Jednocześnie - w myśl art. 2a kodeksu wykroczeń - jeśli według nowej ustawy czyn objęty prawomocnym wyrokiem skazującym za przestępstwo na karę pozbawienia wolności stanowi obecnie wykroczenie, sąd wykonawczy z urzędu wydaje postanowienie o zamianie tej kary na karę aresztu (według kodeksu wykroczeń) w wysokości równej górnej granicy ustawowego zagrożenia za taki czyn (tzw. kontrawencjonalizacja).

Należy jednak podkreślić, że powyższe dotyczy wyłącznie kar pozbawienia wolności - orzeczonych za przestępstwo, które po zmianie ustawy stanowi wykroczenie - podlegających wykonaniu. Inaczej mówiąc, jeśli kara pozbawienia wolności orzeczona za przestępstwo (np. kradzież mienia poniżej 800 zł) została już wykonana, sąd wykonawczy nie ma podstaw do jakiejkolwiek ingerencji w to orzeczenie.

W niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji orzekł wobec skazanego D. P. - w punkcie I zaskarżonego wyroku - karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, Kara łączna została wymierzona w miejsce kary łącznej 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem w sprawie IV K 847/19 ( pkt 17c komparycji zaskarżonego wyroku) oraz kary 1 roku pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 897/18 ( pkt 18 komparycji wyroku). Na chwilę wydania zaskarżonego wyroku kary te ewidentnie podlegały wykonaniu. A zatem Sąd pierwszej instancji miał podstawy by objąć je węzłem kary łącznej w myśl zasad obowiązujących do 24 czerwca 2020 r.

Należy jednak zauważyć, że sytuacja skazanego zmieniła się po wejściu w życie w dniu 1.10.2023 r. omówionej wyżej nowelizacji. Otóż w pierwszej z wymienionych spraw ( IV K 847/19; pkt 17c komparycji zaskarżonego wyroku) D. P. został skazany za dwa przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. Za oba wymierzono mu karę po 3 miesiące pozbawienia wolności i 10 miesięcy ograniczenia wolności (tj. za każde z tych przestępstw). Następnie w kolejnym punkcie tego wyroku (IV K 847/19) wymierzono skazanemu karę łączną 3 miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności. I ta kara łączna 3 miesięcy pozbawienia wolności została przyjęta za podstawę orzeczenia kary łącznej w punkcie I zaskarżonego wyroku łącznego. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że mocą tego wyroku D. P. został skazany za dwa przestępstwa, z których jedno podlega kontrawencjonalizacji (ściślej mówiąc, czyn przypisany skazanemu w punkcie V wyroku opisanego w punkcie 17 komparycji zaskarżonego wyroku łącznego stanowi obecnie wykroczenie, gdyż była to kradzież mienia o wartości 557 zł). Zresztą Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia wydał w tej sprawie stosowne postanowienie (sygn. V Ko 2737/23).

W tej sytuacji kara łączna pozbawienia wolności orzeczona w sprawie IV K 847/19 nie może (w świetle obowiązującego obecnie stanu prawnego) stanowić podstawy kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w wyroku łącznym. Utrzymanie tego rozstrzygnięcia w mocy byłoby niekorzystne dla skazanego, gdyż oznaczałoby, że wymiar kary łącznej w wyroku łącznym oparty jest m.in. o karę orzeczoną za czyn, który obecnie nie jest przestępstwem.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy zmodyfikował rozstrzygnięcie o karze łącznej pozbawienia wolności. Sąd przyjął za podstawę orzeczenia tej kary jedynie karę cząstkową 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie IV K 847/19 za czyn, który wciąż pozostaje przestępstwem (kradzież mienia o wartości 827,78 zł; pkt VI wyroku opisanego w punkcie 17 komparycji zaskarżonego wyroku łącznego) oraz karę 1 roku pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie II K 897/18 (pkt 18 komparycji zaskarżonego wyroku łącznego).

Jednocześnie Sąd Okręgowy złagodził wymiar kary łącznej przez wymierzenie skazanemu kary 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności. Należy bowiem zauważyć, że modyfikacja węzła kary łącznej oznaczała jej wymierzenie w węższym zakresie (w miejsce dwóch, a nie trzech kar pozbawienia wolności).

W dalszej części - odnosząc się do zarzutów apelacji - należy podkreślić, że brak podstaw do orzeczenia kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji. Przestępstwa przypisane powołanymi wyżej wyrokami zostały popełnione na szkodę różnych pokrzywdzonych i w stosunkowo odległym czasie. Przeciwko pełnej absorpcji przemawia opinia zakładu karnego o skazanym. Wbrew zarzutom apelacji, Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił ten dowód i wyprowadził z niego słuszne wnioski. Respektowanie przez skazanego regulaminu odbywania kary pozbawienia wolności jest normą, a nie szczególną okolicznością, która miałaby prowadzić do jego premiowania i maksymalnego skrócenia odbywanej kary. Należy podkreślić, że wiele przestępstw przypisanych skazanemu zostało popełnionych w warunkach powrotu do przestępstwa. Wbrew wywodom apelacji, te okoliczności powinny prowadzić do zaostrzenia, a nie złagodzenia orzeczonej kary łącznej.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zmienił nieznacznie rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji dotyczące połączenia orzeczonych wobec D. P. kar ograniczenia wolności. Przyjmując przedstawioną wyżej argumentację, Sąd Okręgowy objął węzłem kary łącznej tylko kary ograniczenia wolności orzeczone za czyny, które w obecnym stanie prawnym stanowią przestępstwa (tj. kara orzeczona w sprawie IV K 594/19 wyrokiem opisanym w punkcie 15b komparycji zaskarżonego wyroku oraz kara orzeczona we wspomnianej wyżej sprawie IV K 847/19 opisana w punkcie 17b komparycji zaskarżonego wyroku).

Należy podkreślić, że wyrok łączny musi być zgodny z obowiązującymi normami prawa karnego materialnego. A zatem węzłem kary łącznej nie mogą być objęte kary wymierzone za czyny, które obecnie stanowią wykroczenia. Niemniej jednak modyfikacja podstaw kary łącznej faktycznie niczego nie zmienia w sytuacji skazanego, ponieważ w sprawie IV K 594/19 (pkt 15b wyroku opisanego w komparycji zaskarżonego wyroku łącznego) i tak orzeczono wobec skazanego karę 2 lat ograniczenia wolności. A zatem - w myśl art. 86 § 1 k.k. - jest to maksymalny wymiar tej kary, jaki można było orzec w wyroku łącznym.

Wniosek

Złagodzenie orzeczonej kary łącznej

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zmiany stanu prawnego część czynów przypisana skazanemu D. P. stanowi obecnie wykroczenia, a zatem kary pozbawienia wolności orzeczone za te czyny nie podlegają już wykonaniu. Tym samym nie mogły być również objęte węzłem kar łącznych (pozbawienia wolności i ograniczenia wolności) jakie zostały orzeczone wobec skazanego zaskarżonym wyrokiem łącznym. Powyższe prowadziło do złagodzenia orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w pozostałym zakresie, tj. poza zmianami, które szczegółowo omówiono wyżej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt I i II zaskarżonego wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach zmiany

Jak w Sekcji 3.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV i V

Przyznano obrońcy skazanego stosowne wynagrodzenie za udzielenie pomocy prawnej z urzędu według obowiązujących stawek w tym zakresie – tj. § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2023.2631).

PODPIS

SSO Grażyna Puchalska SSO Sebastian Ładoś SSO Przemysław Dziwański