Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

X Ka 976/19 - wyrok Sąd Okręgowy w Warszawie z 2020-01-10

Sygn. akt X Ka 976/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie w X Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący - sędzia SO Wanda Jankowska – Bebeszko ( spr)

Sędziowie sędzia SO Mariusz Jackowski

sędzia SR (del.) Michał Lasota

Protokolant: st. sekretarz sądowy Agnieszka Ryba

przy udziale Prokuratora Mileny Tabor

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2020 r. sprawy

J. A. oskarżonego o czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa z dnia 12 czerwca 2019 r. sygn. akt VIII K 357/15

orzeka:

1. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie;

2. przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. C. kwotę 420 ( czterysta dwadzieścia) złotych powiększoną o podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

X Ka 976/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa z dnia 12 czerwca 2019 r.

Oskarżony J. A. o czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że czyn zarzucany J. A. w tej sprawie:

- został popełniony w okresie od 1 stycznia 2002 r.

- jest tożsamy z czynem przypisanym J. A. prawomocnym wyrokiem SO w Warszawie z 23 maja 2017 r. w sprawie XVIII K 203/14.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Obraza prawa procesowego poprzez nieprawidłowe zastosowanie przepisu art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. i umorzenie postępowania z uwagi na stan rei iudicata, podczas, gdy ustalone na podstawie świadka koronnego J. F. (1) granice czasowe czynu są inne niż w wyroku w sprawie XVIII K 203/14, czyn obejmuje udział w obrocie narkotykami innego rodzaju oraz został dokonany przez oskarżonego w innej konfiguracji osobowej, co wyklucza tożsamość czynów.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych dotyczącego przyjęcia niewłaściwej daty początkowej czynu

Sąd Okręgowy uznał ten zarzut za niezasadny.

Wbrew temu, co stwierdza apelacja ( str. 9 ), powoływane relacje J. F. (1) nie stanowią wystarczającej podstawy do przyjęcia, iż początkową datę udziału J. A. w handlu heroiną należało ustalić zgodnie ze wskazaniem aktu oskarżenia, czyli na dzień 1 stycznia 2001 roku ( a nie 1 stycznia 2002 roku, jak przyjął sąd I instancji ).

Podczas przesłuchania J. F. w dniu 19 listopada 2007 r. ( str. 8-9 protokołu ) podał on, iż rozpoczęcie współpracy – pośrednictwa w przemycie i obrocie heroiną - ze Z. W. nastąpiło w 2000 roku ( wyszukanie kupca heroiny w Szwecji ) i trwało do śmierci Z. T.. Wbrew twierdzeniu prokuratora, F. nie wyjaśnił, by obrót heroiną rozpoczął w 2001 roku. Z kolei w drugim z przypadków, na który powołuje się apelujący ( przesłuchanie z 5 grudnia 2007 r. ), J. F. (1) nie stwierdził, by przekazanie heroiny na stacji benzynowej w N. miało miejsce w 2001 lub 2002 roku, gdyż w ogóle nie precyzował on wówczas czasu tego zdarzenia. Wyjaśnił jedynie, że do jednej z większych transakcji z ,,(...)” ( kupili cały towar, jakim dysponował, transakcja w hotelu (...) w Z., oskarżony A. nie brał w niej udziału ) doszło w 2001 lub 2002 r., ale nie ma pewności co do roku a daty nie pamięta ( k-702 ), natomiast do przekazania heroiny na stacji benzynowej koło N., z udziałem (...), czyli oskarżonego oraz (...), czyli A. G. (1) doszło później. F. użył określenia, że było to kolejne przekazanie heroiny członkom grupy (...), jednak bez - choćby orientacyjnego – określenia czasu.

Dowody wskazane przez prokuratora nie są więc wystarczające dla skutecznego podważenia ustalenia sądu I instancji.

Podobnie, za niewystarczające uznać należy wywodzenie daty początkowej rozpoczęcia współpracy z grupą (...) w zakresie obrotu heroiną z sekwencją zdarzeń wskazywanych przez skarżącego ( str. 9 apelacji ).

Nie ulega wątpliwości, że jeśli J. F. (1) opuścił zakład karny po odbyciu kary pozbawienia wolności w grudniu 1999 roku, a w 2000 roku doszło do nawiązania jego współpracy ze Z. W., który organizował przemyt heroiny z Turcji, to – potencjalnie - obrót heroiną mógł rozpocząć się w 2001 roku ( lub wcześniej ), co jednak nie pozwala na ustalenie, by udział członków grupy (...) w tym obrocie nastąpił akurat od 1 stycznia 2001 roku, jak usiłuje przekonywać apelujący.

Należy bowiem mieć na uwadze całokształt okoliczności, jakie z relacji J. F. (1) wynikają, głównie tych najstarszych, które czasowo są najmniej odległe od opisywanych zdarzeń, zatem najbardziej miarodajne, co prokurator przyznaje w apelacji.

Przesłuchiwany 5 grudnia 2007 roku F. wyjaśniał, że jeśli chodzi o obrót heroiną, jego wspólnik – Z. T. miał początkowo tylko dwóch odbiorców z N., potem pojawili się inni odbiorcy – S. G. i S. z O., następnie osoby o pseudonimach (...) i (...) oraz ,,M. z N.”. Kolejni odbiorcy, jacy pojawiali się wraz z upływem czasu, to G. C. oraz G. - ,,zapaśnik”, prawa ręka (...). Według świadka, krąg odbiorców systematycznie poszerzał się, po pewnym czasie należeli do niego także mężczyźni o pseudonimie (...) ( A. G. (1) ) i pseudonimie (...) ( S. N. (1) ), członkowie grupy (...) ( k-700 ). Z tych wyjaśnień wynika więc jednoznacznie, że ,,(...)”, do których należał J. A., dołączyli do odbiorców heroiny po pewnym czasie od rozpoczęcia dystrybucji.

Z innych relacji J. F. także nie da się sprecyzować rozpoczęcia handlu z w/w. Podczas wizji lokalnych wskazywał on na rok 2003 r. jako czas spotkań w W. z (...) ( k-760,761 ) oraz na lata 2002 lub 2003 jako czas transakcji w Z. ( k-884 ). Zeznając jako świadek koronny w 2009 roku wskazał na zbywanie heroiny, m. in. (...) przez okres 2 lat, od 2000 do 2002 r. ( k-1662 ), co jednak nie koresponduje z poprzednimi relacjami. Na rozprawie J. F. oświadczył, że nie pamięta, kiedy miało miejsce przekazanie heroiny na stacji koło N., było to w 2001 lub 2002 roku ( k-5637-5638 ).

Z. W. wyjaśniał, że S. H., z którym przemycał heroinę, poznał w 2001 roku ( k-2904 ), natomiast w 2002 roku propozycję przemytu heroiny z Turcji, którą przyjął, złożył mu (...) ( k-2907 ). Z tych wyjaśnień wynika więc, że obrót heroiną z udziałem F. rozpoczęto w 2001 r.

Inne osoby mające związek ze zdarzeniami, przemytem i obrotem heroiną ( M. D., J. S., P. Z. ), w ogóle nie umieszczały swych zachowań w czasie. Świadek koronny T. L. (1) nie uczestniczył w transakcjach heroiną, z jego relacji wynika, że J. A. poznał dopiero w 2004 roku ( k-4058 ).

Analiza materiału dowodowego potwierdza zatem trafność stanowiska Sądu Rejonowego, iż nie ma możliwości kategorycznego ustalenia daty początkowej czynu.

Apelujący poza tym sam stwierdza, że prawdopodobieństwo udziału oskarżonego A.

w obrocie heroiną od 2001 roku jest równie prawdopodobne, co od roku 2002 ( str. 9 ), co świadczy o trafności rozstrzygnięcia tego problemu przez sąd I instancji na zasadzie art. 5 § 2 k.p.k.

Zarzuty - błędu w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że czyn zarzucany J. A. w tej sprawie jest tożsamy z czynem przypisanym J. A. prawomocnym wyrokiem SO w Warszawie z 23 maja 2017 r. w sprawie XVIII K 203/14 oraz naruszenia prawa procesowego, to jest art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. – zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko prokuratora, iż czyn zarzucany oskarżonemu J. A. w niniejszym postępowaniu nie jest tożsamy z czynem, za który został on prawomocnie skazany w sprawie XVIII K 203/14.

Argumentacja wskazana w apelacji na poparcie tego stanowiska zasługuje na akceptację, poza kwestią ram czasowych, co zostało powyżej szczegółowo wyjaśnione.

Jednocześnie, podkreślić trzeba, iż po dokonanej weryfikacji ustaleń faktycznych w zakresie drugiego z zachowań oskarżonego, to jest konieczności eliminacji zdarzenia w hotelu (...) w G. J., modyfikacji ulec musi także czas działania J. A.. Materiał dowodowy uprawnia bowiem do przyjęcia, że w odniesieniu do obrotu heroiną, udział oskarżonego ograniczał się do transakcji w okolicy stacji paliw w N.. Do dalszych rozważań w kwestii tożsamości czynów we wskazanych sprawach należy zatem przyjąć rok 2002 jako czas działania oskarżonego w tej sprawie.

Przystępując do rozważań nad problemem tożsamości czynów objętych sprawą niniejszą oraz sprawą XVIII K 203/14, zauważyć trzeba, iż zarówno w apelacji trafnie wskazano kryteria wykładni pojęcia ,,tego samego czynu” na gruncie przepisu art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., jak i Sąd Rejonowy trafnie przedstawił stanowisko judykatury odnoszące się do przedmiotu rei iudicatae ( str. 15-18 uzasadnienia wyroku ).

Sąd Rejonowy jednak nie odniósł prawidłowo teoretycznych rozważań do realiów niniejszej sprawy, co w przeważającej części słusznie dostrzegł prokurator.

Dla dokonania oceny czy zaistniała negatywna przesłanka procesowa w postaci rzeczy osądzonej należy porównać przedmiot rozstrzygnięć wydanych w obu sprawach w stosunku do tej samej osoby. Dotyczy to wskazania miejsca, czasu popełnienia czynu,

opisu zachowań sprawcy wypełniających ustawowe znamiona czynu wraz z ich konkretyzacją.

Stwierdzenie powagi rzeczy osądzonej wymaga stwierdzenia tożsamości czynu, czyli stwierdzenia, że zachowania objęte rozstrzygnięciami stanowią jeden czyn. Innymi słowy, opis czynu z prawomocnego skazania w zakresie ustawowych znamion oraz wszystkich innych istotnych elementów konkretyzujących ten czyn musi objąć opis czynu ze sprawy drugiej.

Mając powyższe na względzie, po dokonaniu szczegółowej analizy okoliczności przedmiotowo – podmiotowych zdarzeń objętych prawomocnym skazaniem J. A. oraz zdarzenia z tej sprawy, Sąd Okręgowy podzielił pogląd apelującego, że porównanie zakresów obu spraw prowadzi do odmiennych wniosków niż te, które wywiódł sąd I instancji.

Czasokres

Teoretycznie, zarówno czasokres nieprawidłowo przyjęty przez Sąd Rejonowy, to jest od 1 stycznia 2002 r. do 28 lutego 2004 r., zamiast roku 2002 ( skoro wykazano oskarżonemu udział w jednej tylko transakcji ), jak i ustalenie prawidłowe - rok 2002, zawiera się w czasokresie, jaki wynika z prawomocnego skazania w sprawie XVIII K 203/14 – od 1 stycznia 2002 r. do 24 lutego 2005 r.

Faktycznie, skonkretyzowane działania J. A. w sprawie XVIII K 203/14, znajdujące wyraz w odmiennym opisie czynu w porównaniu do zarzutu aktu oskarżenia ( zalecenia sądu odwoławczego ), ograniczone do dwóch transakcji na jesieni 2004 r. oraz niesprecyzowanego w czasie dwukrotnego przekazania próbek kokainy T. L. (1) prowadzą do wniosku, że nie mogły mieć one miejsca przed 2004 rokiem, skoro sam L. konsekwentnie utrzymywał, że J. A. poznał dopiero w 2004 roku.

Przyjęty przez Sąd Okręgowy w sprawie XVIII K 203/14 czasokres jest jednak wiążący, zatem powyższa kwestia ma znaczenie wyłącznie dla ustaleń w zakresie zamiaru oskarżonego.

Miejsce czynu

W sprawie XVIII K 203/14 miejsce czynu to W. i inne miejscowości ( pkt 3 wyroku ) – według ustaleń tego sądu – W., okolice O., trasa (...)

( pisemne uzasadnienie wyroku )

W niniejszej sprawie, według opisu czynu wynikającego z wyroku ( brak weryfikacji opisu aktu oskarżenia oznacza, że sąd I instancji zaakceptował opis co do miejsca ) miejscami są N., W., K. i inne miejscowości na terenie RP. Według

ustaleń faktycznych, których wyrazem jest pisemne uzasadnienie wyroku, miejsca czynu to

N., W. i G. J.. Uwzględniając błąd w ustaleniach dotyczący transakcji w hotelu (...) oraz niewykazanie, do jakich działań oskarżonego związanych z obrotem heroiną miałoby dojść w W., ewentualnie K. czy innych miejscowościach w Polsce, jedynym ustalonym miejscem działania okazuje się N..

W efekcie, brak jest tożsamości miejsca działania oskarżonego w obu sprawach.

Osoby współdziałające, grupa przestępcza

Istnieje zgodność co do działania w zorganizowanej grupie przestępczej, to jest tzw. grupie (...). Według opisu aktu oskarżenia, J. A. uczestniczył w transakcji heroiną w N. jako członek tej grupy, co zostało zaakceptowane przez sąd I instancji ( nie zmieniono kwalifikacji prawnej, zatem czyn w warunkach art. 65 § 1 k.k. ).

W sprawie XVIII K 203/14 nie przyjęto w kwalifikacji prawnej art. 65 § 1 k.k., jednak jednocześnie J. A. skazany został za udział w zorganizowanej grupie przestępczej ( tzw. (...) ) w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 24 lutego 2005 r. zajmującej się m.in. obrotem środkami odurzającymi i psychotropowymi w znacznych ilościach.

Z ustaleń faktycznych jednoznacznie wynika, że przypisane oskarżonemu działania były podejmowane w ramach tej grupy przestępczej.

Jeśli chodzi o osoby współdziałające, w opisie aktu oskarżenia nie wymieniono personalnie osób współdziałających, posługując się pojęciami ,,inne ustalone i nieustalone osoby” oraz ,,ustalona osoba, która zmarła”. Niewiele wyjaśnia w tym przedmiocie uzasadnienie aktu oskarżenia, w którym pojawiają się jako współdziałający jedynie A. G. (1) i S. N. (1) ( str. 5-6 ). Opis czynu nie został w tym zakresie przez Sąd Rejonowy zmieniony. Z ustaleń tego sądu wynika, że J. A. działał – bezpośrednio - wspólnie i w porozumieniu z A. G. (1) przy transakcji w N. oraz ze S. N. (1) w hotelu w J., przy czym to ostatnie ustalenie jest błędne ( str. 2 uzasadnienia wyroku ). Zgodnie z relacjami J. F. (1), Sąd Rejonowy uznał, że nie ma podstaw do łączenia współpracy oskarżonego z takimi osobami jak P. Z. (2), Z. T., S. G., Z. W. M. D. (2), J. T. czy A. G. (2) ( str. 8-9 uzasadnienia wyroku ).

W sprawie XVIII K 203/14 Sąd Okręgowy przyjął, że J. A. działał wspólnie i w porozumieniu z A. G. (1) oraz ,,innymi ustalonymi osobami” ( pkt 3 wyroku, k- 5909v-5910 ). Z ustaleń faktycznych wynika, iż J. G. opisane w wyroku działania realizował na zlecenie A. G. (1), zaś – poza w/w – sąd ten wymienił jedynie S. N. (1) ( k- 5923v-5924v ).

Konkludując, uznać należy, iż w obu sprawach występuje tożsamość osób współdziałających.

Czynności wykonawcze

W niniejszej sprawie przedmiotem czynu jest udział w obrocie środkami odurzającymi, konkretnie nabywanie heroiny w znacznej ilości, celem dalszej dystrybucji, od J. F. (1). Ustalenia sądu I instancji, które znajdują potwierdzenie w materiale dowodowym, to udział J. A., wspólnie i w porozumieniu z A. G. (1), w odebraniu od J. F. (1) 2 kg heroiny w okolicy stacji paliw pod N..

W sprawie XVIII K 203/14 J. A. został skazany za udział w obrocie znacznymi ilościami kokainy i amfetaminy poprzez nabycie tych środków lub uzyskanie w inny sposób a następnie zbycie – w celu dalszej dystrybucji – T. L. (1) 200 g kokainy oraz 500 g amfetaminy ( pkt 3 części rozstrzygającej wyroku, k-5909v-5910 ).

Czynności wykonawcze są zatem różne.

Zamiar

Sąd Rejonowy przyjął, że w obu sprawach chodzi o tę samą, objętą jednym zamiarem działalność przestępczą ( str. 18 uzasadnienia wyroku ). Należy jednak domniemywać, iż sądowi chodziło o działalność grupy przestępczej jako całości, ponieważ w dalszej części wywodu Sąd Rejonowy stwierdza, że w odniesieniu do J. A. nie można wykluczyć, że jego działanie, będące przedmiotem osądu w sprawie niniejszej, jest składnikiem tej działalności, za którą już został skazany ( str. 18 uzasadnienia ).

Niezależnie od owej wątpliwości, sąd orzekający nie wykazał tożsamości zamiaru w obu sprawach a Sąd Okręgowy tożsamości takiej nie dostrzega.

Dokonana wyżej analiza wyroków potwierdza trafność zarzutu apelacji, iż brak jest tożsamości czynów objętych prawomocnym wyrokiem w sprawie XVIII K 203/14 oraz wyrokiem zaskarżonym.

W szczególności, nie można zaakceptować stanowiska sądu I instancji, by dla kwestii tożsamości czynów rodzaj środków psychoaktywnych, jako przedmiotu nielegalnego obrotu, nie miał znaczenia z tego powodu, iż rodzaj tych środków nie jest ustawowym znamieniem czynu z art. 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Sąd orzekający pomija bowiem wynikający z treści art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. obowiązek dokładnego określenia w wyroku przypisanego oskarżonemu czynu ( por. wyrok SA w Łodzi z 28.10 2014 r. w sprawie II AKa 245/14 ).

Weryfikacja ustaleń faktycznych prowadząca do wniosku, że dowody uprawniają do przypisania J. A. czynu jednostkowego a nie ciągłego, to jest udziału w nielegalnym obrocie środkami odurzającymi poprzez nabycie 2 kg heroiny na stacji pod N., powoduje, że – w kontekście rozważań nad zasadą ne bis in idem – ocenie nie podlegają okoliczności dwóch czynów ciągłych ( prawomocnie osądzony oraz ze sprawy niniejszej ), lecz relacja jeden czyn ciągły i czyn jednostkowy.

Oprócz takich kryteriów oceny tożsamości zachowań jak czas, miejsce, konfiguracja osobowa oraz rodzaj czynności sprawczych, niezbędne jest ustalenie tożsamości zamiaru sprawcy.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 października 2008 r. w sprawie II KK 43/18 - ,, Prawomocne skazanie za czyn ciągły ( art. 12 k.k. ) stanowi wynikającą z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. przeszkodę do prowadzenia dalszego postępowania o później ujawnione zachowania, będące elementami tego czynu, które nie były przedmiotem wcześniejszego osądzenia. (…) Wskazana przeszkoda procesowa aktualizuje się dopiero wówczas, gdy zarówno zachowania prawomocnie osądzone i uznane za czyn ciągły, jak i później ujawnione, zostały objęte jednym, tym samym zamiarem sprawcy”.

W związku z powyższym zauważyć należy, iż popełnienie czynu ciągłego nie wiąże się nigdy z elementem przypadkowości. Zamiar popełnienia czynu ciągłego ( art. 12 k.k. ) istnieje bowiem wówczas, gdy sprawca pierwszego zachowania ma zamiar zrealizowania wszystkich konkretnych zachowań składających się na ten czyn, na co jednoznacznie wskazuje określenie ,,zamiar z góry powzięty”. Nie spełniają zatem tego warunku zachowania sprawcy realizowane z identycznym zamiarem, takim samym w odniesieniu do

każdego z nich, pojawiającego się sukcesywnie albo też ogólny zamiar popełniania przestępstw określonego rodzaju. Sprawca musi uświadamiać sobie w konkretny sposób przyszłe zachowania, które mają stanowić czyn ciągły, przynajmniej w istotnych elementach ( por. np. SN w postanowieniu z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie III K 5/17, w postanowieniu z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie IV KK 8/14 ).

Analiza treści prawomocnego wyroku w sprawie XVIII K 203/14, w kontekście przedstawionych powyżej zasad oceny ,,z góry powziętego zamiaru”, nie daje żadnych podstaw do przyjęcia, by ustalony w powołanej sprawie zamiar działania czynem ciągłym, odnoszący się do konkretnych zachowań J. A., jakie mu przypisano, można było odnieść do czynu, jaki wynika ze sprawy niniejszej. Abstrahując od faktu przyjęcia w prawomocnym wyroku czasokresu od 1 stycznia 2002 roku, należy podkreślić, że – zgodnie z konsekwentnymi relacjami świadka koronnego T. L. (1) – jego pierwsze zetknięcie się z J. A. miało miejsce w pierwszej połowie 2004 roku, zatem transakcje opisane w wyroku mogły, najwcześniej, odbyć się w 2004 roku. Wynika z tego logiczny wniosek, iż inne zdarzenie, będące przedmiotem osądu w tej sprawie, z roku 2002 ( heroina – N. ) nie mogło być objęte ,,z góry powziętym zamiarem” odnoszącym się do przestępstwa, za które J. A. został prawomocnie skazany.

Do przyjęcia tożsamości zamiaru nie wystarcza uznanie, że oskarżony, jako członek zorganizowanej grupy przestępczej, mając świadomość czym grupa ta się zajmuje ( m. in. obrotem środkami psychoaktywnymi ), od dnia przystąpienia do tej grupy obejmował zamiarem tę część przestępczej ,,działalności”, co miałoby być równoznaczne z działaniem z zamiarem ,,powziętym z góry” w rozumieniu art. 12 k.k.

Nie można też pomijać, iż oskarżonemu udowodniono jedynie kilka zachowań związanych z udziałem w nielegalnym obrocie narkotykami, na przestrzeni kilku lat, przy czym ani w jednej, ani w drugiej sprawie nie ustalono, by spełniał on w tym procederze określoną, stałą rolę, specjalizował się w jakiejś kategorii zachowań przestępczych ( dowolne ustalenia Sądu Rejonowego ).

Nie ulega wreszcie wątpliwości, że Sąd Rejonowy nie wykazał działania oskarżonego z zamiarem tożsamym z zamiarem ustalonym w sprawie XVIII K 203/14.

Reasumując, należy uznać, iż w obu sprawach chodzi o odrębne czyny, choć tego samego typu, podobne do siebie. Nie zachodzi natomiast tożsamość zachowań w sprawie prawomocnie osądzonej i sprawie niniejszej, co oznacza brak tożsamości czynów objętych

wymienionymi sprawami, a w rezultacie – brak podstaw do stwierdzenia powagi rzeczy osądzonej jako przeszkody procesowej z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.

Umorzenie postępowania karnego nastąpiło więc z naruszeniem przepisów postępowania.

Wniosek

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadne umorzenie postępowania skutkuje koniecznością uchylenia wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, dlatego wniosek końcowy apelacji uznano za trafny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Błędne ustalenia faktyczne:

1.  J. A. był w ramach grupy ,,waciaków” tzw. wozakiem przy dystrybucji narkotyków

2.  J. A. brał udział w spotkaniu z apartamentach (...) z A. G. (1) i T. L. (1), na początku 2002 r., na którym omawiano sprawy związane z obrotem narkotykami

3.  w hotelu (...) w J., w 2003 lub 2004 roku, J. F. (1) przekazał S. N. (2) ps. (...)oraz J. A. heroinę

4.  J. A. na rozprawie w dniu 31.01.2017 r. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Ad. 1

Ustalenie ( str. 2 uzasadnienia wyroku ) całkowicie dowolne, poczynione wyłącznie na przypuszczeniu świadka J. F. (1), mającego poza tym jedynie sporadyczny kontakt z oskarżonym. Na rozprawie w dniu 24.04.2017 r. świadek stwierdził, że ,,ma wrażenie”, że (...) był tzw. przewoźnikiem, ale jak było faktycznie, to nie wie ( k-5639 )

Ad. 2

Ustalenie nie mające w ogóle oparcia w materiale dowodowym, poza samym faktem obecności oskarżonego w ,,apartamentach”, kiedy przebywali tam również A. G. i T. L..

Świadek koronny konsekwentnie podawał, że był umówiony na spotkanie z A. G. (1) w apartamentach (...), gdzie G. wynajmował mieszkanie. Było to w pierwszej połowie 2004 roku, wówczas miał pierwszy kontakt z (...), czyli J. A.. Świadek nie podawał, aby na tym spotkaniu omawiano sprawy związane z obrotem środkami odurzającymi ( k-4058, 4095-4096, 5743 ).

Ad. 3

Żaden z przeprowadzonych dowodów nie potwierdza, by w hotelu (...) doszło do przekazania heroiny.

Relacje J. F. (1) oraz P. Z. (2) wskazują zgodnie na przekazanie w tym hotelu kokainy ( F. – k-969, 1032, 3116, 3122, 5637, 5639, Z. – k-4540 ). Powyższe ustalenie ma także wpływ na kwalifikację prawną czynu ( zastosowania lub niezastosowania art. 12 k.k. ) oraz na ustalenie czasu popełnienia przestępstwa.

Ad. 4

J. A. na rozprawie nie przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu. Protokół rozprawy z dnia 31 stycznia 2017 r. został sprostowany na wniosek obrońcy zarządzeniem z dnia 26 maja 2017 r. ( k-5688, tom 24 ). Na powyższe trafnie zwrócił uwagę w apelacji prokurator ( str. 5 ).

Powyższe błędne ustalenia faktyczne mają charakter błędów rażących o istotnym znaczeniu, zwłaszcza w odniesieniu do pkt 3, gdyż Sąd Rejonowy przypisał oskarżonemu zachowanie ( transakcję heroiną ), które nie miało miejsca, zaś ewentualny udział w transakcji kokainą mógł być rozważany w ramach prawomocnie zakończonego postępowania w sprawie XVIII K 203/14. Nie mniej istotnym błędem było nie mające podstawy dowodowej ustalenie roli oskarżonego, jaką miał spełniać w grupie, w procederze obrotu środkami odurzającymi. Z kolei ustalenie, że na początku 2002 roku oskarżony brał udział w spotkaniu, na którym omawiano zasady procederu obrotu narkotykami, przy przyjęciu przez sąd I instancji czasokresu czynu właśnie od 2002 roku, wskazuje na rozumowanie sądu I instancji, iż oskarżony od początku był wtajemniczony w proceder obrotu heroiną, a to wbrew treści dowodu ( zeznań T. L. (1) ).

Dostrzeżenie tych błędów przez sąd odwoławczy działa na korzyść oskarżonego przy ponownym rozpoznawaniu sprawy. Błędy, poza pkt 4, nie zostały wytknięte w apelacji. Ograniczenie się przez sąd II instancji do ustosunkowania się wyłącznie do zarzutów apelacji, mogłoby spowodować, że pozostałe uchybienia mogłyby ujść uwadze sądu ponownie rozpoznającego sprawę.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Nie dotyczy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwi ęź le o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Rejonowy umorzył postępowanie karne przeciwko J. A. na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., co należało – w świetle zarzutów apelacji oraz uchybień dostrzeżonych z urzędu – uznać za rozstrzygnięcie błędne.

Uwzględnienie apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego od wyroku umarzającego bezwarunkowo postępowanie karne wyklucza możliwość wydania przez sąd odwoławczy wyroku reformatoryjnego ze względu na reguły ne peius ( art. 454 .k.p.k. ), konieczne jest więc uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadzi postępowanie dowodowe, zgromadzony materiał podda szczegółowej analizie i wszechstronnej, kompleksowej, obiektywnej ocenie, zgodnej z treścią dowodów, wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego oraz zasad logiki. Rozważania muszą dotyczyć całości materiału dowodowego.

Należy uwzględnić zapatrywania prawne co do braku tożsamości czynów, zgodnie z przedstawionym powyżej stanowiskiem Sądu Okręgowego.

Ustalenia faktyczne powinny wynikać z treści dowodów uznanych za wiarygodne, przy czym sąd I instancji weźmie też pod uwagę wszystkie błędy wytknięte przez sąd odwoławczy.

Konieczna będzie także zmiana opisu czynu, odpowiadająca ustaleniom faktycznym.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak innych rozstrzygnięć

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O wynagrodzeniu dla obrońcy z urzędu orzeczono na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4, § 4 ust. 1 – 3, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioleta Żochowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Wanda Jankowska – Bebeszko,  sędzia Mariusz Jackowski ,  Michał Lasota
Data wytworzenia informacji: