Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 11 czerwca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy w składzie: Przewodniczący: sędzia Leszek Parzyszek (spr.)

Sędziowie: Wanda Jankowska-Bebeszko

Przemysław Dziwański

po rozpoznaniu skargi oskarżonego M. U.

na przewlekłość postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy -Woli w Warszawie w sprawie o sygn. akt IV K 36/22

na podstawie art. 9 ust. li art. 12 ust. 2 i 4, art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

postanawia:

1.  stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem Rejonowym dla Warszawy - Woli w Warszawie o sygn. akt IV K 36/22 nastąpiła przewlekłość postępowania;

2.  przyznać od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie na rzecz oskarżonego M. U. kwotę w wysokości 2 000 zł (dwa tysiące złotych);

3.  kosztami postępowania skargowego obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Do Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie wpłynęła skarga oskarżonego M. U. na przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy - Woli w Warszawie o sygn. akt IV K 36/22. Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości w przedmiotowej sprawie, a także przyznanie od Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie na jego rzecz kwoty pieniężnej w wysokości 70.000 zł.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Skarga wniesiona przez oskarżonego jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych, zaś dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Przechodząc do omówienia poszczególnych etapów postępowania w tej sprawie wskazać należy, że analiza postępowania przygotowawczego prowadzi do wniosku, iż na tym etapie nie doszło do uchybień prowadzących do naruszenia prawa skarżącego do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Prowadzący postępowanie przygotowawcze podejmował szereg czynności dowodowych, które miały na celu wyjaśnienie sprawy i skutkowały wniesieniem 17 stycznia 2022 roku aktu oskarżenia do sądu (k. 70-71). Mając na uwadze rodzaj podjętych czynności przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, wskazać należy, iż nie były one wykonywane w sposób przewlekły. Od 7 września 2021 roku, tj. momentu wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów M. U. (k. 23-23v), do chwili wniesienia aktu oskarżenia do sądu, upłynęły 3 miesiące, co prowadzi do wniosku, iż wówczas postępowanie toczyło się bez cech przewlekłości.

Natomiast analiza czynności podejmowanych w toku postępowania przed Sądem Rejonowym dla Warszawy - Woli w Warszawie, przy uwzględnieniu kryteriów wymienionych w art. 2 ust. 2 ww. ustawy, prowadzi do wniosku, że w sprawie zachodzą okoliczności nakazujące przyjęcie, że zostało naruszone prawo M. U. do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Z akt sprawy wynika, że akt oskarżenia wpłynął do sądu 17 stycznia 2022 roku (k. 70-71). Zarządzeniem z 18 stycznia 2022 roku sprawę wpisano do repertorium „K” pod nr II K 36/22, oraz wyznaczono sędziego referenta (k. 69, 68). Kolejnym zarządzeniem z 27 maja 2022 roku stwierdzono brak podstaw do wydania wyroku nakazowego i sprawę skierowano do bezterminowych oczekujących na wyznaczenie terminu zgodnie z kolejnością wpływu (k. 82). Następnie zarządzeniem z 03 listopada 2023 roku wyznaczono rozprawę główną na dzień 05 grudnia 2023 roku (k. 83). Na terminie rozprawy 05 grudnia 2023 roku sąd postanowił dopuścić dowód z opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów, albowiem oskarżony oświadczył, że leczył się psychiatrycznie (k.109). Sąd odroczył rozprawę do 08 stycznia 2024 roku (k. 110). Na rozprawie w tym dniu na podstawie art. 392 § 1 k.p.k. ujawniono przez odczytanie protokoły przesłuchania świadków. Natomiast w celu przeprowadzenia badań sądowo-psychiatrycznych i oględzin nagrania płyty z monitoringu rozprawę odroczono do 26 lutego 2014 roku (k. 133-134). Z powodu powstałych problemów związanych z przetransportowaniem oskarżonego na badania sądowo-psychiatryczne, zarządzeniem z 06 lutego 2024 roku nakazano pilnie ustalić, czy oskarżony nadal przebywa w AŚ Łódź, z jakiego powodu i ewentualnie do kiedy i czy ewentualnie może tam być przebadany sądowo-psychiatrycznie (k. 151). Zarządzeniem z 07 lutego 2024 roku zarejestrowano skargę na przewlekłość postępowania w kontrolce Sk (k. 178). Natomiast zarządzeniem z 13 lutego 2024 roku zwrócono się do biegłej o pilny zwrot akt sprawy w związku z wyznaczonym terminem rozprawy na dzień 26 lutego, oraz wniesieniem przez oskarżonego skargi na przewlekłość postępowania (k. 163). Z uwagi na nieobecność obrońcy oskarżonego na terminie rozprawy 26 lutego 2024 roku, oraz w celu przeprowadzenia badań sądowo-psychiatrycznych rozprawę odroczono do 11 kwietnia 2024 roku (k. 167). W dniu 26 marca 2024 roku do akt sprawy wpłynęła opinia sądowo-psychiatryczna oskarżonego (k. 192-193). Na terminie rozprawy 11 kwietnia 2024 roku przeprowadzono dowód z oględzin nagrania z monitoringu. Ponadto na podstawie art. 399 § 1 k.p.k. sąd uprzedził o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynów. Z uwagi na wniosek obrońcy o umożliwienie obrońcy przygotowania do obrony zarządzono przerwę w rozprawie do 16 maja 2024 roku (k. 201-202). Na rozprawie 16 maja 2024 roku został wydany wyrok (k. 215-217v).

Niewątpliwie okres od dnia wpłynięcia do sądu aktu oskarżenia tj. 17 stycznia 2022 roku do dnia pierwszego terminu rozprawy tj. 05 grudnia 2023 roku uznać należy jako okres bezczynności nie znajdujący uzasadnienia. W czasie niemalże 21 miesięcy nie podjęto żadnych skutecznych działań zmierzających do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Tym samym czas trwania przedmiotowego postępowania na etapie sądowym przekroczył czas niezbędny przynajmniej do rozpoczęcia rozpoznawania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Co prawda Prezes Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie w odpowiedzi na skargę zwrócił uwagę na brak możliwości innego procedowania w tej sprawie, gdyż uniemożliwiała to ilość spraw kierowanych do referatu SSR Małgorzaty Rutkiewicz-Rząsa i związane z tym obciążenie pracą sędziego referenta. Do odpowiedzi załączono stanowisko sędziego referenta z 20 lutego 2024 roku, w którym sędzia wskazała, że w jej referacie na dzień wpływu przedmiotowej sprawy do wydziału, tj. 17 stycznia 2022 roku znajdowało się 175 spraw K, w tym 1 sprawa z 2017 roku, 1 sprawa z 2018 roku, 13 spraw z 2019 roku, 31 spraw z 2020 roku, ponadto 179 spraw z kategorii W i 62 sprawy z kategorii Kp. Ponadto sędzia zaznaczyła, że w okresie od 17 stycznia 2022 roku do 03 listopada 2023 roku do jej referatu wpłynęły kolejne 334 sprawy K, 503 sprawy W, 187 spraw Kp, 27 spraw Ko. Natomiast w okresie od 17 stycznia 2022 roku do 03 listopada 2023 roku sędzia zakończyła 265 spraw K, 29 spraw Ko, 534 sprawy W, 185 spraw Kp. Zaznaczyła również, że w okresie od 17 stycznia 2022 roku do 03 listopada 2023 roku sporządziła 63 uzasadnienia wyroków. Zwróciła również uwagę na kwestię dyżurów aresztowych, które to od 3 lat są bardzo często (k. 3-3v).

Z przekazanych informacji jasno wynika, że tak znaczne opóźnienie w rozpoznaniu sprawy wystąpiło z przyczyn zupełnie niezależnych od sędzi referent i było spowodowane niedostosowaniem ilości sędziów orzekających w pionie karnym Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie do ilości wpływających doń spraw. Skarb Państwa ponosi jednak odpowiedzialność za niedostosowanie struktury wymiaru sprawiedliwości do zadań stojących przed poszczególnymi sądami.

Wobec powyższego, sąd okręgowy uznał, iż skarżący zasadnie domaga się stwierdzenia przewlekłości, jak też przyznania z tego tytułu kwoty pieniężnej.

Art. 12 ust. 4 ustawy o skardze stanowi, że uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20 000 złotych. Wysokość sumy pieniężnej, w granicach wskazanych w zdaniu pierwszym, wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Mając na uwadze czas toczącego się postępowania sądowego, 2 pełne lata, brak szczególnej dolegliwości dla oskarżonego płynący z długotrwałości postępowania, to uzasadnionym było przyznanie skarżącemu kwoty w wysokości 2 000 zł.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji.