Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

XII K 105/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. K. (1)

w dniu 19 marca 2019 r. w W. przy ul. (...) w kancelarii notarialnej notariusza K. S., działając wspólnie i w porozumieniu z H. L. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując pełnomocnictwo z dnia 25 kwietnia 2000 r. udzielone M. K. (1) przez V. K. (poprzednio W.) wbrew jej woli i wiedzy, które zostało przez nią odwołane i które zawierało nieaktualne jej dane osobowe w postaci imienia, numeru dowodu osobistego oraz adresu, przywłaszczyli należące do pokrzywdzonej prawo majątkowe o znacznej wartości około 220.000 złotych w ten sposób, że M. K. (1) sprzedał H. L. (1) udział wynoszący ¼ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) oraz udział wynoszący ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) za kwotę 26 500 zł, czym działali na szkodę V. K., tj. za winnego popełnienia czynu z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

1.1.2

H. L. (1)

w dniu 19 marca 2019 r. w W. przy ul. (...) w kancelarii notarialnej notariusza K. S., działając wspólnie i w porozumieniu z M. K. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując pełnomocnictwo z dnia 25 kwietnia 2000 r. udzielone M. K. (1) przez V. K. (poprzednio W.) wbrew jej woli i wiedzy, które zostało przez nią odwołane i które zawierało nieaktualne jej dane osobowe w postaci imienia, numeru dowodu osobistego oraz adresu, przywłaszczyli należące do pokrzywdzonej prawo majątkowe o znacznej wartości około 220.000 złotych w ten sposób, że M. K. (1) sprzedał H. L. (1) udział wynoszący ¼ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) oraz udział wynoszący ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) za kwotę 26 500 zł, czym działali na szkodę V. K., po przyjęciu, że czyn oskarżonej stanowi wypadek mniejszej wagi tj. za winną popełnienia czynu z art. 284 § 3 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Z uwagi na ówczesną sytuację rodzinną V. K. (nosząca wówczas imię W.) w dniu 25 kwietnia 2000 r. przed notariuszem M. W. w Kancelarii Notarialnej w W. przy ul. (...) udzieliła pełnomocnictwa swojemu ojcu M. K. (1) i upoważniła go do zarządu i administracji wszelkim ruchomym, obecnym i przyszłym majątkiem w najszerszym zakresie, w tym do zastępowania i reprezentowania, a także działania w jej imieniu i na jej rzecz we wszystkich sprawach osobistych i majątkowych, a także do nabywania i zbywania nieruchomości, udziału w nieruchomościach, w formie odpłatnej i nieodpłatnej (Repertorium A nr (...)). V. K. była wówczas 19-letnią dziewczyną, uczyła się w liceum plastycznym, pozostawała na utrzymaniu ojca (po rozwodzie rodziców). Pełnomocnictwo to było wówczas niezbędne do przerejestrowania łódki na pokrzywdzoną (przedmiot sporu rodziców), o czym V. K. wiedziała a także w sprawie alimentacyjnej, którą jej ojciec planował wytoczyć matce pokrzywdzonej.

Do 2004 r. relacje pomiędzy V. K. a jej ojcem układały się poprawnie. W związku z tym, że M. K. (1) odmówił córce dalszej pomocy w finansowaniu studiów, V. K. postanowiła wyjechać zarobkowo do Irlandii. Przed wyjazdem – z uwagi na uzależnienie ojca od alkoholu, jego problemy finansowe - V. K. ustnie wypowiedziała ojcu udzielone w 2000 r. pełnomocnictwo. Oskarżony nie oddał jej dokumentu, powiedział, że go zniszczył. Temat tego pełnomocnictwa nigdy więcej nie został poruszony w rozmowach pomiędzy pokrzywdzoną a oskarżonym, a do czasu zdarzenia objętego niniejszym postępowaniem M. K. (1) nigdy go nie użył. V. K. przez następne lata w zasadzie nie miała żadnego kontaktu z ojcem (poza odwiedzeniem go w szpitalu i kilku świątecznych wizytach w domu H. L. (1)). W dniu 29 sierpnia 2018 r. pokrzywdzona uzyskała zgodę Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w J. na zmianę imienia na (...). Potem wyszła za mąż, zmieniła miejsce zamieszkania.

Sąd ustalił ponadto, że M. K. (1) i H. L. (1) pozostawali w związku od 2009 roku. Mieszkali razem, z uwagi na problemy finansowe oskarżonego H. L. (1) pomagała oskarżonemu finansowo. Razem wyjeżdżali do G.. Oskarżona znała trudne relacje M. K. (1) z dziećmi, jego sytuację majątkową.

W następnej kolejności Sąd ustalił, że w 2007 r. na skutek odrzucenia przez M. K. (1) spadku po jego zmarłej matce D. K. V. K. stała się właścicielką:

-udziału wynoszącego ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., Gmina Ł. stanowiącej działkę numer ewidencyjny (...),

- udziału wynoszącego ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę numer (...).

W styczniu 2019 r. V. K. i jej brat M. K. (2) postanowili sprzedać przypadające im udziały w wyżej opisanych nieruchomościach. Wysłali list do ojca (datowany na dzień 17 stycznia 2019 r.), w którym poinformowali go o zamiarze sprzedaży swoich udziałów, proponując ojcu odkupienie ich (za cenę 100 zł za m2, wartość udziałów V. K. została oszacowana na kwotę 220 000 zł) ewentualnie ich zamianę na działkę w miejscowości S.. M. K. (1) na list dzieci nie odpowiedział. Postanowił zablokować planowaną przez dzieci sprzedaż i wykorzystać do tego celu udzielone mu w 2000 r. przez córkę pełnomocnictwo. Planował przepisać udziały córki na siebie, ale po uzyskaniu porady, że nie może tego zrobić, postanowił sprzedać je – jak się sam wyraził „oficjalnie - swojej wieloletniej przyjaciółce H. L. (1). W dniu 19 marca 2019 r. oboje oskarżeni stawili się przed notariuszem K. S. w Kancelarii przy ul. (...) w W.. Zawarli wówczas umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego Repertorium A nr (...), na mocy której oskarżony działając w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz W. K. powołując się na pełnomocnictwo z dnia 25 kwietnia 2000 r. i oświadczając, że nie zostało ono odwołane, zmienione ani nie wygasło sprzedał H. L. (1) udziały przypadające V. K. tj. udział wynoszący ¼ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) oraz udział wynoszący ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej we wsi K., gmina Ł., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) za cenę łączną 26 500 zł. Pomimo oświadczenia, H. L. (1) nie uiściła ceny zakupu udziałów, wiedziała bowiem, że transakcja ta jest tylko po to, by zablokować córce oskarżonego sprzedaż nieruchomości. Obiecała nawet M. K. (1), że w przyszłości zwróci mu te udziały. W akcie notarialnym zawarto nieaktualne dane dotyczące pokrzywdzonej: nieaktualne imię W., adres zameldowania (ul. (...) w W. zamiast N. (...), G. - W.), nie uwzględniona została zmiana stanu cywilnego V. K. (mąż P. N.), nieaktualny numer i seria dowodu osobistego.

V. K. o sprzedaży przez ojca jej udziałów dowiedziała się w momencie kompletowania dokumentów przez M. K. (2) niezbędnych do sprzedaży nieruchomości tj. w pierwszym kwartale 2000 r. (w styczniu 2020 r. ich zakupem zainteresowała się M. P.).

Sąd ustalił, że M. K. (1) w chwili popełnienia przypisanego mu czynu miał zachowaną w pełni zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. U oskarżonego rozpoznano zespół uzależnienia od alkoholu oraz organiczne zaburzenia osobowości i zachowania pozostające jednak bez jakiegokolwiek wpływu na jego poczytalność.

Również u oskarżonej H. L. (1) nie stwierdzono objawów choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego ani innych zakłóceń czynności psychicznych znoszących lub w znacznym stopniu ograniczających możliwość rozpoznania znaczenia zarzucanego czynu, lub pokierowania swoim postępowaniem (poczytalność zachowana).

Oskarżeni nie byli dotychczas karani.

Sąd ustalił nadto, że w dniu 4 lutego 2020 r. V. K. wniosła powództwo o stwierdzenie nieważności czynności prawnej dokonanej w formie aktu notarialnego przez jej ojca w dniu 19 marca 2019 r. (sprawa zawisła przed Sądem Okręgowym w Siedlcach, sygn. akt I C 1017/20, postępowanie zostało zawieszone do czasu zakończenia sprawy VI Ns 399/20).

Z kolei w dniu 27 lipca 2020 r. M. K. (1) złożył wniosek o uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli o odrzuceniu spadku po swojej zmarłej matce D. K. złożonego w dniu 29 stycznia 2007 r. Postępowanie toczy się po sygnaturą akt VI Ns 399/20 w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie.

zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z załącznikami

k.1-32, t.I

akty notarialne nr (...) oraz (...)

k.27-32, t.I

odpis skrócony akt zgonu

k.21, t.I

akt notarialny Repertorium A (...)

k.18, t.I

decyzja z dnia 30 lipca 1968 r.

k.58-60, t.I

postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2002 r., sygn. akt I Ns 711/02

k.180, t.I

postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia o stwierdzeniu nabyciu spadku z dnia 11 października 2007 r, sygn. akt I Ns 844/07

k.15-17, t.I

decyzja administracyjna z dnia 29 sierpnia 2018 r. o zmianie imienia

k.47, t.I

pismo z dnia 17 stycznia 2019 r. i potwierdzenie jego odbioru

k.401, 314, t.II

wypis uproszczony z rejestru gruntów

k.208, 229, t.II

częściowo wyjaśnienia M. K. (1)

k.373-403, t.II,

częściowo wyjaśnienia H. L. (1)

k.414-417, t.II, k.664-666, t.IV

zeznania V. K.

k.80-81, t.I,

k. 667 – 668, 780-782, t. IV

zeznania M. P.

k.333-335, t.II,

k.748, t.IV

korespondencja V. K. i M. P.

k.345-350, t.II

zeznania M. K. (2)

k.338-339, t.II,

k.748 v.-749, t.IV

akt notarialny Repertorium A (...) (pełnomocnictwo)

k.318, t.II

akt notarialny Repertorium A nr (...)

k.303, t.II

zeznania J. M. (1)

k.328-332, t.II,

k.748, t.IV

zaświadczenie Urzędu Miejskiego w W. o adresie zameldowania

k.309-310, t.II

zeznania P. N.

k.351-352, t.II,

k.747-748, t.IV

zawiadomienie o zmianie – Starostwo Powiatowe w W.

k.187, t.I, k.263, t.II

wyciągi z księgi wieczystej

k.89-112, t.I

kopie księgi wieczystej (...)

k.117-243, t.I-II

protokół przeszukania mieszkania M. K. (1)

k.300-302, t.II

powództwo o stwierdzenie nieważności czynności prawnej w formie aktu notarialnego

k.593-598, t.III

pismo z dnia 30 maja 2022 r.

k.649, t.III

kopie z akt sprawy o sygnaturze VI Ns 399/20

k.498-526, t.III

pismo z dnia 15 lipca 2020 r.

k.309-310, t.II

zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości i wezwanie do zapłaty

k.161, t.I

postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia 4 października 2011 r.

k.232, t.II

pismo H. L. (1)

k.777, t.IV

wniosek z dnia 27 lipca 2020 r. o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia o odrzuceniu spadku po D. K.

k.379-385, t.II

dokumentacja medyczna H. L. (1)

k.542, t.III

dokumentacja lekarska M. K. (1)

k.672, t.IV

opinie sądowo - psychiatryczne

k.563-569, t.III,

k.682-689, t.IV

dane o karalności

k.421-422, t.II

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1., 1.1.2

zeznania V. K.

Bezspornym jest, iż dowód z zeznań pokrzywdzonej był kluczowym dowodem w sprawie. To bowiem na jego podstawie można było ustalić, czy pokrzywdzona rzeczywiście odwołała udzielone w 2000 r. ojcu pełnomocnictwo. Drobiazgowa analiza zeznań pokrzywdzonej doprowadziła Sąd do przekonania, że V. K. złożyła w przedmiotowej sprawie szczere, rzeczowe i prawdziwe zeznania. Podawane fakty umiejscawiała w czasie, kategorycznie i przekonująco tłumaczyła kiedy i dlaczego odwołała udzielone ojcu pełnomocnictwo, przy czym nie wyolbrzymiała opisywanych wydarzeń, doznanych krzywd. Jej relacja była spójna i obiektywna. Co istotne znaczna część jej relacji znalazła potwierdzenie w treści załączonych do akt dokumentach, jak i w zeznaniach pozostałych świadków - M. K. (2), P. N., M. P., czy J. M. (2). Jej zeznania odnośnie powodów udzielenia w 2000 r. ojcu pełnomocnictwa potwierdził sam oskarżony, podobnie jak i fakt otrzymania od dzieci listu z informacją o zamiarze sprzedaży nieruchomości we wsi K.. Świadek nie ukrywała przy tym niechęci do oskarżonej, którą w jej ocenie przyczyniła się do jej złych relacji z ojcem. Szczerze tłumaczyła, dlaczego nie utrzymywała z ojcem kontaktów, wspominając o jego chorobie alkoholowej. Co istotne przy tym kategorycznie podawała, że nie wyrażała ojcu zgody na sprzedaż należących do niej udziałów w nieruchomościach we wsi K., że sama chciała się zająć ich sprzedażą, szukała z bratem nabywców. Z tych też względów nie było żadnych powodów, by zeznania pokrzywdzonej kwestionować.

zeznania J. M.

Zeznania złożone przez świadka J. M. (1) Sąd uznał za wiarygodne. Nie podała ona co prawda doniosłych dla sprawy okoliczności, ale potwierdziła fakt poszukiwania kupca przez V. i M. K. (2), skontaktowanie się z nimi M. P. i odkrycie przez pokrzywdzoną, że jej udziały stały się własnością H. L. (1). W postępowaniu sądowym świadek kategorycznie potwierdziła swoje wcześniejsze zeznania ze śledztwa.

zeznania M. P.

I te zeznania Sąd jako rzeczowe i logiczne uznał za wiarygodne. M. P. potwierdziła, że w styczniu 2020 roku nawiązała kontakt z pokrzywdzoną, bo była zainteresowana kupnem działek, jednak w toku kompletowania dokumentacji okazało się, że V. K. nie była już współwłaścicielką żadnej z nieruchomości (depozycje świadka potwierdzają screeny rozmów z komunikatora F. oraz zeznania V. K.). Z jej relacji jednoznacznie również wynika, że M. K. (1) w rozmowie z nią powiedział, „że do W. już nic tam nie należy”.

zeznania M. K. (2)

Również zeznania tego świadka jako wewnętrznie spójne, obiektywne, korelujące z pozostałym materiałem dowodowym Sąd uznał za wiarygodne w całości. Brat pokrzywdzonej potwierdził podawane przez nią okoliczności związane z poinformowaniem ojca o zamiarze sprzedaży działek i późniejszym zorientowaniu się w urzędzie gminy, że ich własność przeszła na H. L. (1). Potwierdził także niezamieszkiwanie przez V. K. od wielu lat w mieszkaniu przy ul. (...) w W., zmianę przez nią imienia, ich złe kontakty z ojcem. Okoliczności, które podał znalazły odzwierciedlenie w zeznaniach innych świadków – M. P., P. N.. Ponadto podał, że udzielenie pełnomocnictwa przez V. K. miało na celu przepisanie przez ojca jachtu, ale zostało przez siostrę odwołane, o czym kilkukrotnie mu mówiła.

zeznania P. N.

Zeznania męża V. K. były zbieżne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, przy czym świadek nie krył, że wiedzę o sprawie zna z relacji żony. Sąd nie znalazł żadnych powodów, by zeznania tego świadka kwestionować i uznał je za wiarygodne.

częściowo wyjaśnienia M. K. (1)

Analizując wyjaśnienia oskarżonego złożone w śledztwie w dniu 10 maja 2021 r. Sąd w znacznej części uznał je za wiarygodne. Wprawdzie oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, ale szczerze przyznał, że podpisana w dniu 19 marca 2019 r. umowa z H. L. (2) sprzedaży udziałów należących do jego córki była pozorna i służyła jedynie temu, by zablokować dzieciom sprzedaż nieruchomości. W wyjaśnieniach tych potwierdził również, jakie były powody udzielenia mu przez córkę w 2000 r. pełnomocnictwa, że dopiero w czasie przesłuchania dowiedział się o zmianie imienia przez córkę, i stanu cywilnego. Szczerze przyznał, że pomysł jego wykorzystania powziął po otrzymaniu od dzieci w styczniu 2019 r. listu informującego o chęci sprzedaży udziałów. Potwierdził także, ze H. L. (1) znała jego sytuację rodzinną i majątkową, wiedziała o pełnomocnictwie i charakterze relacji z córką. We wskazanym zakresie depozycje oskarżonego były logiczne, szczere i zgodne z poczynionymi przez Sąd ustaleniami.

częściowo wyjaśnienia H. L. (1)

Częściowo za wiarygodne Sąd uznał również wyjaśnienia H. L. (1). Na danie wiary zasługują te depozycje, w których opisuje ona konflikt jaki zaistniał pomiędzy M. K. (1), a V. K. i M. K. (2), zamieszkiwanie przez M. K. (1) w jej mieszkaniu, jego problemy finansowe. Zdaniem Sądu oskarżona szczerze i prawdziwie przyznała również, jaki był prawdziwy cel zawarcia umowy z oskarżonym w dniu 19 marca 2019 r. tj. zablokowanie możliwości sprzedaży nieruchomości przez pokrzywdzoną, że był to „pomysł M., by wykorzystać pełnomocnictwo od córki”, o czym wiedziała, że nie kontaktowała się przed podpisaniem tej umowy z pokrzywdzoną, że nie uiściła ceny zakupu, bo nie taki był cel tej umowy.

opinia biegłych psychiatrów odnośnie M. K. (1)

Opinię biegłych Sąd uznał za wiarygodną. Opinia została wydana przez dwóch specjalistów psychiatrów, po przeprowadzeniu badania sądowo-psychiatrycznego oskarżonego, z uwzględnieniem dostępnej dokumentacji medycznej, zaś wnioski opinii są kategoryczne, rzeczowe i jasne.

opinia biegłych psychiatrów dotycząca H. L. (1)

Opinię biegłych Sąd uznał za wiarygodną. Opinia została wydana przez dwóch specjalistów psychiatrów, po przeprowadzeniu badania sądowo-psychiatrycznego oskarżonej, z uwzględnieniem przedstawionej dokumentacji medycznej, zaś wnioski opinii są kategoryczne, rzeczowe i jasne.

pozostałe dokumenty znajdujące się w aktach w sprawy

Treść pozostałych dokumentów znajdujących się w aktach sprawy nie budziła zastrzeżeń Sądu, nie były one kwestionowane przez żadną ze stron.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1., 1.1.2.

częściowo wyjaśnienia M. K. (1)

Sąd za całkowicie niewiarygodne uznał te wyjaśnienia oskarżonego, w których podał on, że pełnomocnictwo udzielone mu przez córkę w 2000 r. nie zostało odwołane. W pierwszej kolejności wskazać należy, że w tym zakresie jego wyjaśnienia pozostają w całkowitej sprzeczności z zeznaniami V. K.. Dodatkowo z wyjaśnień samego oskarżonego wprost wynika, że zupełnie inny był cel udzielenia mu tego pełnomocnictwa w 2000 r. – pełnomocnictwa tego nigdy zresztą wcześniej nie wykorzystał. Ponadto wyjaśnienia oskarżonego pozostają w całkowitej sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania i wskazaniami wiedzy. M. K. (1) – co sam przyznał – doskonale zdawał sobie sprawę, że V. K. zamierza samodzielnie zadysponować swoim majątkiem i dokonać jego sprzedaży na warunkach przez siebie ustalonych (wiedział o tym co najmniej od stycznia 2019 r., od lat z córką nie utrzymywał kontaktów, nie wiedział, że wyszła za mąż, zmieniła imię, nie wiedział gdzie aktualnie mieszka). Oskarżony przecież sam przyznał, że wykorzystał to pełnomocnictwo tylko dlatego, by zablokować działania córki. Dodatkowo przyznał, że umowa de facto była umową pozorną, za sprzedaż tych udziałów nie otrzymał bowiem od H. L. (1) żadnego ekwiwalentu, a wręcz umówili się, że w przyszłości te udziały zostaną mu przez oskarżoną zwrócone. Cała transakcja została przeprowadzona w tajemnicy przed pokrzywdzoną.

częściowo wyjaśnienia H. L. (1)

Sąd nie dał wiary tym wyjaśnieniom H. L. (1), w których podała, że to na rok przed podpisaniem w dniu 19 marca 2019 r. umowy M. K. (1) z uwagi na telefony od zainteresowanych kupców, postanowił sprzedać jej działki. Okoliczności te nie znalazły bowiem potwierdzenia w żadnym z przeprowadzonych na rozprawie dowodów, a wręcz pozostają w sprzeczności z wyjaśnieniami złożonymi przez samego oskarżonego.

Za nieprzekonujące Sąd uznał również i te wyjaśnienia oskarżonej, w których tłumaczyła ona, że prosiła oskarżonego, by sprawdził, czy pokrzywdzona nie odwołała pełnomocnictwa. Wyjaśnienia te nie są logiczne zważywszy na fakt, że oskarżona doskonale zdawała sobie sprawę, jaki jest stan relacji oskarżonego i jego córki, że od lat nie utrzymują ze sobą kontaktów, że dzieci oskarżonego chcą same sprzedać przedmiotowe działki, a w końcu, że cała umowa ma im to zablokować i ma zostać przeprowadzona w tajemnicy przed nimi. W ocenie Sądu sugerując, że oskarżony wprowadził ją w błąd oskarżona w sposób zupełnie nieudolny starała się uwolnić od odpowiedzialności karnej.

W żaden sposób nie uwalnia oskarżonej od odpowiedzialności karnej podawany przez nią fakt pozostawania osobą współuzależnioną z uwagi na chorobę alkoholową oskarżonego – wieloletniego partnera. Z opinii biegłych psychiatrów jednoznacznie wynika, że oskarżona dysponuje poziomem intelektualnym, który pozwalał jej na rozumienie znaczenia zarzucanego czynu i przewidywanie możliwych skutków, w tym karalności.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1

M. K. (1), H. L. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W ramach zarzucanego oskarżonym czynu, na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd uznał M. K. (1) za winnego popełnienia występku z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., zaś H. L. (1) – po ustaleniu, że czyn przypisany oskarżonej stanowi wypadek mniejszej wagi – za winną popełnienia występku z art. 284 § 3 k.k.

W świetle ujawnionego w sprawie całokształtu materiału dowodowego przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego, wiedzy i zasad płynących z logicznego rozumowania – bezspornym było, że oskarżeni swoim zachowaniem wyczerpali znamiona przestępstwa przywłaszczenia (art. 284 § 1 k.k.). Działając umyślnie, wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągniecia korzyści majątkowej dokonali bowiem przywłaszczenia prawa majątkowego znacznej wartości (art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 5 k.k.) należącego do V. K. (pozbawili ją własności udziałów w nieruchomościach we wsi K.), bez jej wiedzy i woli – z opisu czynu Sąd wyeliminował udział, który oskarżony sprzedał we własnym imieniu. Przed notariuszem M. K. (1) powołując się na odwołane przez pokrzywdzoną pełnomocnictwo – zamanifestował na zewnątrz, że jest uprawniony do dysponowania tym prawem (bezprawnie przejął uprawnienia pokrzywdzonej, oskarżony wprowadził notariusza w błąd co do posiadania uprawnień do dysponowania udziałem V. K. we współwłasności i rozporządził nim tak, jakby faktycznie posiadał upoważnienie do ich sprzedaży, swoim działaniem oskarżony manifestował możliwość dysponowania prawem majątkowym, której nie posiadał, uzurpował sobie to prawo, zachowywał się jak uprawniony, działał świadomie bez umocowania) i sprzedał udziały stanowiące własność V. K. rozporządzając nimi z wykluczeniem osoby do nich uprawnionej, o czym oskarżona H. L. (1) wiedziała i na to się godziła i w wyniku podjętych czynności stała się właścicielem przedmiotowego prawa majątkowego. W wyniku bezprawnych działań oskarżonych pokrzywdzona utraciła swoje prawo majątkowe. Niewątpliwym przy tym jest, że oskarżeni działali z zamiarem zatrzymania prawa majątkowego dla siebie, bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu.

Odnośnie przyjęcia, iż czyn przypisany H. L. (1) stanowi wypadek mniejszej wagi – w tym zakresie, choć Sąd ustalił, że oskarżona świadomie współdziałała z oskarżonym w popełnieniu przypisanego im czynu, wiedziała, że podejmowane działania są wbrew woli i bez wiedzy pokrzywdzonej, że mają na celu trwałe pozbawienie jej prawa majątkowego, ujawniły się jednak okoliczności, które przemawiały za przyjęciem wypadku mniejszej wagi. W doktrynie i orzecznictwie podnosi się, że o uznaniu konkretnego czynu zabronionego za wypadek mniejszej wagi decyduje ocena jego społecznej szkodliwości, jako zmniejszonej do stopnia uzasadniającego wymierzenie kary według skali zagrożenia ustawowego przewidzianego w przepisie wyodrębniającym wypadek mniejszej wagi w kategorii przestępstw określonego typu. Określenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy do sfery ustaleń faktycznych w sprawie. Drogą prowadzącą do ustaleń w tym zakresie jest rozważenie przez organ procesowy wszystkich okoliczności istotnych z punktu widzenia znamion strony przedmiotowej i podmiotowej czynu zabronionego i nadanie im właściwego znaczenia w celu uściślenia ich wpływu na stopień społecznej szkodliwości (tak m.in. Sąd Najwyższy - Izba Karna w postanowieniu z dnia 15 lipca 2008 r., sygn. akt III KK 162/08). Wśród znamion strony przedmiotowej istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo; zachowanie się i sposób działania sprawcy; użyte środki; charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem; czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia czynu oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego. Wśród elementów strony podmiotowej istotne są stopień zawinienia oraz motywacja i cel działania sprawcy, uwzględniać także należy: odcienie umyślności, premedytację, dokładność w przygotowaniu przestępstwa, upór w dążeniu do osiągnięcia przestępnego celu, przypadkowość, wpływ innej osoby, obawę przed skutkami działania. W realiach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości, iż oskarżona H. L. (1) uwikłana była w wieloletni związek z oskarżonym, uzależnionym od alkoholu. Z tego powodu podjęła terapię jako osoba współuzależniona. Sąd przyjął jej argumentację, iż na podejmowane przez nią decyzję wpływ miała nieprawidłowa relacja z oskarżonym. Podkreślić należy, że to nie oskarżona była pomysłodawcą tego przestępstwa, to nie do jej majątku na trwałe miały zostać włączone te udziały (umówiła się z oskarżonym, że mu je przekaże). A zatem motywacja oskarżonej nie zasługuje na jednoznaczne potępienie. Co istotne jednak oskarżona kategorycznie i stanowczo wyrażała chęć zwrotu udziałów w nieruchomości pokrzywdzonej (co oskarżycielka posiłkowa doceniła), czego nie mogła jednak uczynić wobec toczącego się postępowania cywilnego o stwierdzenie nieważności aktu notarialnego z dnia 19 marca 2019 r.

Na koniec wyjaśnić należy, z jakich powodów Sąd dokonał zarówno zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonym, jak i jego kwalifikacji. W ocenie Sądu przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 k.k. nie może polegać na wprowadzeniu w błąd notariusza i doprowadzeniu pokrzywdzonego do niekorzystanego rozporządzania mieniem za sprawą czynności tegoż notariusza, gdyż notariusz na skutek wprowadzenia go w błąd nie podejmuje czynności o charakterze władczym, a jedynie realizuje wolę obecnych przy podpisaniu aktu notarialnego osób, w szczególności sprawcy, który fałszywie podaje się za osobę uprawnioną do reprezentowania innej osoby (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 grudnia 2015 r., sygn. akt II AKa 388/15).

Dodatkowo na marginesie szerzej wyjaśnić należy, dlaczego Sąd nie podzielił argumentacji oskarżonych i obrońców o braku skutecznego odwołania pełnomocnictwa przez pokrzywdzoną. Zgodnie z treścią art. 101 § 1 k.c. pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się zarzutu odwołania pełnomocnictw z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Z kolei złożenie oświadczenia o odwołaniu pełnomocnictwa jest skuteczne od chwili, w której pełnomocnik mógł się zapoznać z jego treścią (art. 61 § 1 k.c.). Do odwołania pełnomocnictwa nie jest konieczna żadna szczególna forma nawet w sytuacji, gdy forma taka była zastrzeżona dla udzielenia pełnomocnictwa (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. akt VI ACa 200/14). W świetle ujawnionego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań V. K. (która dokładnie umiejscowiła w czasie moment ustnego odwołania pełnomocnictwa), M. K. (2), P. N. nie sposób stwierdzić, iż oskarżony w momencie zawarcia umowy dysponował ważnym pełnomocnictwem. Należy podkreślić, iż istotą działania w cudzym imieniu na podstawie pełnomocnictwa, którego udzielenie jest jednostronną czynnością prawną (oświadczenie woli) jest postępowanie z należytą starannością, zgodnie z wolą mocodawcy, jego życzeniami, z dbałością o jego interesy, jest to bowiem stosunek oparty na zaufaniu. V. K. udzieliła pełnomocnictwa ojcu mając zaledwie 19 lat, w czasie gdy stosunki z jej ojcem były jeszcze co najmniej poprawne, a celem jego udzielenia było przepisanie przez M. K. (1) łodzi, sprawy alimentacyjne, a zatem to ta właśnie czynność zakreśliła granice dopuszczalnego działania pełnomocnika, była ona de facto treścią przedmiotowego umocowania, o czym doskonale wiedział oskarżony. Z okoliczności sprawy jednoznacznie przy tym wynika, że oboje oskarżeni wiedzieli czemu ma służyć czynność, do której przystąpili przed notariuszem w dniu 19 marca 2019 r. w tajemnicy przed pokrzywdzoną (o czym mowa szerzej powyżej).

☐

1.4.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.5.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.6.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. K. (1)

1

kara 1 (jednego) roku pozbawienia wolności

Przy wymierzaniu oskarżonym kary Sąd kierował się wszystkimi dyrektywami jej wymiaru określonymi w art. 53 k.k.

Za wymierzeniem oskarżonemu takiej kary przemawiał przede wszystkim dość wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, jak również wysoki stopień jego zawinienia – oskarżony działał umyślnie, nadużył zaufania swojej córki, a swoim zachowaniem wyrządził szkodę znacznej wartości. Za okoliczność łagodzącą Sąd uznał uprzednią niekaralność oskarżonego. Sąd uznał, że kara 1 roku pozbawienia wolności jest współmierna, sprawiedliwa i spełni swój cel zarówno w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej.

H. L. (1)

1

kara 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności

Wymierzając oskarżonej karę Sąd miał na uwadze dość znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej oraz nieznaczny stopień jej zawinienia, uwzględnił nadto postawę oskarżonej w toku postępowania, w szczególności chęć naprawienia szkody, uprzednią jej niekaralność, Sąd uznał, że wymierzona kara jest sprawiedliwa, adekwatna i spełni swoje cele wychowawcze oraz zapobiegawcze.

M. K. (1)

2

warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 3 (trzech) lat

Sąd na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. i art. 72 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat, zobowiązując oskarżonego do informowania o przebiegu okresu próby. Sąd doszedł do przekonania, że dotychczasowa postawa oskarżonego, w tym przede wszystkim jego uprzednia niekaralność przemawia za uznaniem, iż pomimo zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, nie powróci on do popełniania przestępstw i będzie w przyszłości stosować się do obowiązującego porządku prawnego. Nadto wzmocnieniu wychowawczego aspektu orzeczonej kary służyć będzie maksymalny okres próby nałożony na oskarżonego wraz z obowiązkiem informowania sądu o przebiegu jego okresu.

H. L. (1)

2

warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 1 roku

Sąd na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. i art. 72 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności zobowiązując ją do informowania o przebiegu okresu próby – postawa oskarżonej, uprzednia niekaralność, inicjatywa w zakresie ewentualnego naprawienia szkody wobec pokrzywdzonej doprowadziły do przekonania, że spełnione zostaną w ten sposób cele wymierzonej kary nawet przy ustaleniu minimalnego okresu próby. Zdaniem Sądu przyjąć należy, że przestępstwo, którego dopuściła się oskarżona było incydentem w jej życiu, a swoją postawą oskarżona udowodniła, że w przyszłości nie popełni innego przestępstwa i będzie przestrzegać obowiązującego porządku prawnego.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody, albowiem sprzeciwia się temu treść art. 415 § 1 k.p.k., który stanowi, że obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Przed Sądem Okręgowym w Siedlcach, sygn. akt I C 1017/20 toczy się postępowanie z powództwa V. K. o stwierdzenie nieważności czynności objętej aktem notarialnym z dnia 19 marca 2019 r.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

o wynagrodzeniu za obronę z urzędu oskarżonego orzeczono na podstawie obowiązujących w tym zakresie przepisów postępowania, podwyższając zasądzoną na rzecz adw. A. B. kwotę wynagrodzenia o należny podatek VAT.

4

Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwolnił oskarżonych od opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych mając na uwadze ich aktualną sytuację życiową i majątkową.

1Podpis

SSO Anna Wierciszewska-Chojnowska