Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

XII K 172/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

R. Z.

R. Z. w nieustalonym dniu w okresie od 16 stycznia 2023 r. do 2 lutego 2023 r. w K. znieważył Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej A. D. poprzez użycie w nagraniu udostępnionym na portalu (...) wobec niego określeń powszechnie uznawanych za obraźliwe oraz pomówił go za pomocą środków masowego komunikowania o takie postępowanie oraz właściwości, które mogą go poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, mając ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem z powodu (...) to jest popełnił przestępstwo kwalifikowane z art.135 § 2 k.k. w zb. z art. 212 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

R. Z. był użytkownikiem mediów społecznościowych, na portalu użytkował konto o nazwie (...), zaś na portalu (...) konto o nazwie (...) Jego aktywność na wymienionych portalach społecznościowych skupiała się głównie wokół polityki oraz polegała m.in. na nagrywaniu i publikowaniu filmów, w których komentował wydarzenia polityczne i społeczne.

Przebywając w biurze przedsiębiorstwa małżonki D. Z. w K. przy (...) w nieustalonym dniu w okresie od 16 stycznia 2023 r. do 2 lutego 2023 r., nagrał film, w którym znieważył Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej A. D., a następnie udostępnił ten film do publicznej wiadomości dla nieograniczonej grupy użytkowników na portalu społecznościowym (...).

Na przedmiotowym nagraniu oznaczonym w tle napisem
„(...)” oraz nazwą użytkownika
(...) R. Z. wypowiedział się na temat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej następująco: (...)

R. Z. cierpi na(...)

W czasie wyżej opisanego zdarzenia R. Z. miał ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

- nagranie z (...) na płycie CD k. 3 t. 1

- protokół oględzin utrwalonych zapisów (nagrania z (...)) k. 12-14 t. 1

- zeznania P. P. k. 37-38 t. 1

- protokół oględzin danych telekomunikacyjnych uzyskanych od (...) zapisanych na płycie CD k. 94-95 t. 1

- dane telekomunikacyjne k. 106-112 t. 1

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego R. Z. k. 137-139 t. 1, k. 337-338 t. II

- protokół przeszukania oskarżonego wraz ze spisem i opisem zatrzymanych rzeczy k. 127-129 t. 1

- protokół z wykonanych czynności z zakresu badań fonoskopijnych k. 158-160 k. 1

- sprawozdanie oraz protokół z pobrania materiału porównawczego w postaci mowy wraz z załącznikami k. 161-171 t. 1

- protokół oględzin danych ujawnionych w telefonie oskarżonego k. 249-250 t. 2

- opinia sądowo-psychiatryczna k. 308-311 t. 2

- dokumentacja medyczna oskarżonego k. 312-324 t. 2

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

----

----------------

-------------------------------------

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

-------------------------------------

---------------------------

-----------

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

- nagranie z (...) na płycie CD (k. 3 t. 1) - treść nagrania zgodna z wyjaśnieniami oskarżonego R. Z. oraz zdjęciami z telefonu komórkowego oskarżonego

- protokół oględzin utrwalonych zapisów - nagrania z (...) (k. 12-14 t. 1), protokół oględzin danych telekomunikacyjnych uzyskanych od (...) zapisanych na płycie CD (k. 94-95 t. 1), protokół przeszukania oskarżonego wraz ze spisem i opisem zatrzymanych rzeczy (k. 127-129 t. 1), protokół z wykonanych czynności z zakresu badań fonoskopijnych (k. 158-160 k. 1), sprawozdanie oraz protokół z pobrania materiału porównawczego w postaci mowy wraz z załącznikami (k. 161-171 t. 1), protokół oględzin danych ujawnionych w telefonie oskarżonego (k. 249-250 t. 2) - protokoły sporządzone zostały przez organ do tego uprawniony zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie, jak również nie były kwestionowane przez strony

- zeznania P. P. (k. 37-38 t. 1) - zeznania świadka były spontaniczne, rzeczowe i odpowiadały treści nagrania z (...), które świadek zobaczył na (...) przesłał w wiadomości e-mail do (...) w celu zawiadomienia o znieważeniu Prezydenta RP

- dane telekomunikacyjne (k. 106-112 t. 1), dokumentacja medyczna oskarżonego (k. 312-324 t. 2) - dokumentacja ta sporządzona została przez podmioty do tego uprawnione wedle odpowiednich regulacji prawnych i z tego względu nie wzbudziła zastrzeżeń sądu co do swej wiarygodności

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego R. Z. (k. 137-139 t. 1, k. 337-338 t. 2) – na uwzględnienie zasługiwały wyjaśnienia oskarżonego w zakresie, w jakim odnosiły się do faktu nagrania i opublikowania na portalu (...) filmu objętego zarzutem aktu oskarżenia, albowiem w tej części były zgodne z zabezpieczonym nagraniem z (...)

- opinia sądowo-psychiatryczna (k. 308-311 t. 2) - opinia została wydana przez biegłych sądowych, uznanych specjalistów w swych dziedzinach, po zapoznaniu się przez biegłych z aktami sprawy, a także po przeprowadzeniu badania oskarżonego, ponadto w toku postępowania nie ujawniły się okoliczności świadczące o braku wiedzy i bezstronności biegłych

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-częściowo wyjaśnienia oskarżonego R. Z. (k. 137-139 t. 1, k. 337-338 t. 2) – na uwzględnienie nie zasługiwały wyjaśnienia oskarżonego, w ramach których oskarżony wskazał, że jego wypowiedź stanowiła jedynie krytykę mieszczącą się w granicach wolności słowa i jest uzasadniona działalnością A. D. piastującego urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, albowiem - jak wynika z treści filmu ujawnionego na (...) – oskarżony, wypowiadając się o Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej, określał go słowami uznawanymi powszechnie za obraźliwe, wulgaryzmami i pomawiał go o działalność godzącą w dobro państwa i narodu polskiego, zaś sposób wypowiedzi, to jest monolog do internautów miał charakter nie tylko ocenny, ale i perswazyjny, nakłaniający do podzielania poglądu oskarżonego o Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

R. Z.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 135 § 2 Kodeksu karnego, kto publicznie znieważa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Znieważeniem Prezydenta RP będzie każde zachowanie, które w sposób obraźliwy, poniżający, pogardliwy odnosi się do głowy państwa. Przy ocenie takiego zachowania z całą pewnością trzeba uwzględnić charakter i zamysł sprawcy w kontekście sytuacyjnym, w którym do danego zachowania doszło. O ile jak najbardziej za dopuszczalne należy uznać zachowania (publikacje, wywiady) krytykujące głowę państwa, w tym wszelkiego rodzaju czyny natury satyrycznej (wywiady, grafiki itp.) odnoszące się do Prezydenta RP, o tyle używanie wobec niego zwrotów obraźliwych, wyzwisk czy innego rodzaju obraźliwych epitetów, niezależnie od kontekstu, realizuje znamiona czynu znieważenia Prezydenta RP (zob. też J. Piórkowska-Flieger, S. Patyra, Przestępstwo zniewagi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prok. i Pr. 2012/3, s. 15 i n.). Jak trafnie wskazał W. Kulesza, istota nieważenia polega na okazaniu pogardy, która głębiej wyraża ujemny stosunek do wartości, jaką reprezentuje człowiek aniżeli lekceważenie (W. Kulesza, Zniesławienie i zniewaga (ochrona czci i godności człowieka w polskim prawie karnym – zagadnienia podstawowe), Warszawa 1984, s. 174; A. Błachnio [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024, art. 135.)

Zgodnie z art. 212 § 1 Kodeksu karnego, kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Zgodnie z§ 2 art. 212 Kodeksu karnego, jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Znamieniem przestępstwa określonego w art. 212 § 1 k.k. jest zachowanie sprawcy polegające na pomawianiu, tj. przypisywaniu pomawianemu czegoś, co jest oceniane negatywnie i co w konsekwencji może doprowadzić do jego poniżenia w opinii publicznej lub może narazić go na utratę zaufania potrzebnego do danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Jednak o zniesławiającym charakterze wiadomości przekazywanych przez sprawcę nie decyduje subiektywne poczucie pokrzywdzonego, lecz wyłącznie ocena obiektywna, tj. stwierdzenie, czy w odczuciu społecznym jest to zniesławienie. Ochrona czci człowieka podlega jednak ograniczeniom w imię konieczności zapewnienia korzystania w niezbędnym zakresie z wolności słowa i z prawa do krytyki, które to prawo wpisuje się w wolność słowa. Istotna jest kwestia wytyczenia granicy pomiędzy ochroną jednostki przed zniesławieniem a wolnością wypowiedzi. Wolność słowa sprowadzić trzeba do możliwości komunikacji innym osobom wszelkich treści, w tym idei i poglądów. Wolność wypowiedzi nie jest uzależniona od formy korzystania z tego prawa. Ustawa zasadnicza nie ustanawia ograniczeń wobec wolności słowa, co jednak nie oznacza, że jest to prawo absolutne. Art. 31 ust. 3 Konstytucji RP stanowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko w zakresie, w jakim są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Uzasadnienie dla reakcji prawnokarnej stanowią jednak wypowiedzi drastycznie godzące w cudze dobra prawne, prawa i wolności jednostki.

Zgodnie z art. 11 §1,2 i 3 Kodeksu karnego, ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów i wówczas sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

W ocenie sądu wypowiedź oskarżonego w ramach inkryminowanego zdarzenia bezspornie stanowiła zarówno zniesławienie Prezydenta RP A. D., jak i jego znieważenie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że określenia: „(...)”, „(...)” oraz „(...)” stanowią określenia powszechnie uznawane za obelżywe. Natomiast używanie w wypowiedzi o A. D. słów: „(...)”, „(...)”, „(...)” oraz „(...)” stanowi intencjonalne pomówienie go o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla sprawowania urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrażenia te mają bowiem wydźwięk wyjątkowo negatywny, stanowią o postępowaniu przestępczym oraz o braku kompetencji do sprawowania urzędu Prezydenta RP. Oskarżony pod pretekstem swobody wypowiedzi intencjonalnie w Internecie opublikował wcześniej nagrany przez siebie film przedstawiający jaskrawie negatywną, obraźliwą i szkalującą wypowiedź o Prezydencie RP i działanie to miało nie tylko charakter prywatnej oceny, ale i perswazyjny, nakłaniający do podzielania poglądu oskarżonego przez internautów. Ponadto, z całą pewnością posługiwanie się inwektywami i kolokwialnymi określeniami zarezerwowanymi dla sprawców przestępstw, nie ma nic wspólnego z rzetelną informacją o poglądach politycznych, o funkcjonowaniu instytucji państwa czy też o innych kwestiach budzących społeczne zainteresowanie.

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

-------------------

---------------------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

---------------------

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

-------------------

------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

-------------------------------------------

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

----------------

--------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

-------------------------------------------

☐

3.5.  Uniewinnienie

------------------

----------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

------------------------------------------------

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

R. Z.

I, II, III, V, VI, VII

I

Wymierzając oskarżonemu karę sąd miał na uwadze:

dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k.,tj. :

- ustawowe zagrożenie karą za przypisane przestępstwo

- jako okoliczności łagodzące: stwierdzoną u oskarżonego (...) oraz znacznie ograniczoną poczytalność w chwili popełnienia przypisanego mu przestępstwa

- okoliczności obciążające: wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu oraz znaczny stopień winy oskarżonego, uprzednia karalność, popełnienie przestępstwa bez powodu, pomimo świadomości jego karalności, co wprost wynika z treści opublikowanego przez oskarżonego nagrania jego wypowiedzi o Prezydencie RP

- ponadto wymierzając oskarżonemu karę sąd miał na uwadze tę okoliczność, że proces kształtowania jego osobowości został już zakończony, oskarżony bezkrytycznie ocenia swoje zachowanie w ramach inkryminowanego zdarzenia

Z powyższych względów wymierzona oskarżonemu kara 4 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie sąd zawiesił na okres 3 lat próby oraz kara grzywny w wysokości 20 stawek dziennych po 50 złotych każda stawka stanowi adekwatną reakcję na przestępne działanie oskarżonego i będzie oddziaływała na niego dyscyplinująco przed popełnianiem kolejnych przestępstw w przyszłości. W przypadku bowiem ponownego wejścia przez oskarżonego w konflikt z prawem w okresie próby i pół roku po okresie próby, możliwe będzie zarządzenie wykonania orzeczonej przez sąd kary pozbawienia wolności. Grzywna będzie bezpośrednią dolegliwością wobec zawieszenia wykonania kary.

Dla wzmocnienia wychowawczego odziaływania na oskarżonego, sąd oddał go w okresie próby pod dozór kuratora oraz zobowiązał do informowania kuratora o przebiegu okresu próby. Rolą kuratora jest bowiem śledzić funkcjonowanie oskarżonego w społeczeństwie zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi w okresie resocjalizacji.

Mając zaś na uwadze fakt, że oskarżony cierpi na (...)i jego zdolność rozpoznania czynu i pokierowania postepowaniem w chwili popełnienia przypisanego mu przestępstwa była ograniczona, sąd uznał za celowe orzeczenie wobec oskarżonego środka zabezpieczającego w postaci terapii, gdyż stanowi on zarówno represję, jak i metodę zabezpieczenia przed niepożądanymi zachowaniami oskarżonego w przyszłości.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

R. Z.

IV

Sąd zaliczył okres zatrzymania oskarżonego na poczet orzeczonej kary grzywny, działając zgodnie z art. 63 § 1 k.k., który stanowi, że na poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając w górę do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności, dwóm dniom kary ograniczenia wolności lub dwóm dziennym stawkom grzywny.

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IX

Mając na uwadze aktualną sytuację majątkową oskarżonego, który osiąga niski dochód, oraz orzeczoną karę grzywny, sąd zwolnił oskarżonego z ponoszenia kosztów sądowych.

6.  Podpis