Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 14/20

1.  WNIOSKODAWCA

W. K.

2.  ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

40.957,77 złotych

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

209.042,23 złotych

3.

Inne

Zwrot wydatków poniesionych z tytułu ustanowienia pełnomocnika

3. Ustalenie faktów

3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

W dniu 5 grudnia 2018 roku pełnomocnik W. K. złożył wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w/w przez funkcjonariuszy (...) w okresie od dnia 6 grudnia 2018 roku do dnia 7 grudnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt (...) Prokuratury Regionalnej w Szczecinie.

Wnioskodawca domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 40.957,77 zł tytułem odszkodowania oraz kwoty 209.042,23 zł tytułem zadośćuczynienia.

W uzasadnieniu wniosku zakwestionowano m.in. to , że podczas zatrzymania założono wnioskodawcy kajdanki, chociaż nie było ku temu podstaw, a nadto, że zatrzymania dokonało aż 6 funkcjonariuszy (...) oraz że zatrzymanie W. K. i innych osób z (...) u zostało nagłośnione w mediach.

W konsekwencji, jak wskazał autor wniosku, zatrzymanie spowodowało dla wnioskodawcy negatywne skutki związane z przeżyciami natury moralnej – uczuciem przykrości, utratą dobrego imienia, ostracyzmem środowiskowym, które mając na uwadze jego pozycję zawodową stanowiły znaczną krzywdę. Natomiast na szkodę majątkową, jak podniesiono we wniosku, składa się kwota pieniężna, niewypłacona wnioskodawcy z tytułu świadczeń wynikających z zatrudnienia.

Wniosek wraz z załącznikami

k. 1 – 44

W. K. w latach 2011 – 2017 pełnił funkcję zastępcy Przewodniczącego (...) (dalej: (...)).

W chwili zatrzymania był zatrudniony na stanowisku doradcy w (...) (dalej: (...)).

Przez przełożonych był oceniany jako pracownik wykonujący swoje obowiązki ze starannością i zaangażowaniem.

Zeznania W. K.

k. 135v – 141,

k. 236v – 241

Zeznania A. K.

k. 241 – 243

Zeznania A. J.

k. 243v – 245v

Oświadczenie z dnia 13.12.2018 r. L. B., M. B. i H. W.

k. 44

Dokumenty i dane dot. W. K.

k. 181 – 197

W dniu 29 listopada 2018 roku, prokurator Prokuratury Regionalnej w Szczecinie, w ramach prowadzonego śledztwa w sprawie o sygn. akt (...), wydał postanowienie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu W. K. do siedziby Prokuratury Regionalnej w Szczecinie. Polecenie zatrzymania oraz doprowadzenia wnioskodawcy do Prokuratury, jak również przeszukania jego miejsca zamieszkania i samochodów ( w razie koniczności) , wykonywali funkcjonariusze (...) Delegatury w Szczecinie.

Postanowienie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu oraz o przeszukaniu

k. 23 – 25

Wnioskodawca został zatrzymany w dniu 6 grudnia 2018 roku o godz. 06:09 w swoim domu w W. przez sześciu funkcjonariuszy (...). Po poinformowaniu o przyczynach zatrzymania i przysługujących mu prawach nie składał on zastrzeżeń co do zasadności i sposobu przeprowadzenia czynności. Poprosił o poinformowanie o swoim zatrzymaniu adw. J. N. oraz J. B. - członka zarządu (...). W związku ze zgłoszonymi problemami natury zdrowotnej W. K. został przewieziony do szpitala na (...) i tam przebadany przez lekarza, po czym ponownie z funkcjonariuszami wrócił do domu, gdzie przeprowadzone zostało przeszukanie. Podczas wyprowadzania z domu do pojazdu oraz z samochodu do szpitala i w drodze powrotnej do domu funkcjonariusze założyli na ręce wnioskodawcy kajdanki.

Następnie został on przewieziony do Prokuratury Regionalnej w Szczecinie, gdzie przedstawiono mu zarzut popełnienia czynu z art. 231 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. , a mianowicie, że

w okresie od 22 października 2013 r. do 15 września 2014 r. w W., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez członków zarządu (...) w W., oraz przez inne osoby, które wyłudzały pożyczki ze (...), jako funkcjonariusz publiczny – Zastępca Przewodniczącego (...),

będąc na podstawie:

- art. 1 ust. 2 pkt 7, art. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym,

- art. 60, art. 60a, art. 61 oraz art. 73 ust. 1 i art. 73a ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych,

- § 1 ust. 2 oraz § 2 Statutu (...), stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 172 Prezesa Rady Ministrów w sprawie nadania statutu Urzędu (...) z dnia 22 listopada 2006 r.

- § 5 ust. 1 Regulaminu (...), stanowiącego załącznik do uchwały nr 12/2012 (...) z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie regulaminu (...)

- § 5 i § 30 ust. 2, ust. 10 pkt. b oraz ust. 20 regulaminu organizacyjnego Urzędu (...), stanowiącego załącznik do zarządzenia nr (...) Przewodniczącego (...) z dnia 2 stycznia 2012 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego (...) oraz zarządzeń Przewodniczącego (...) nr (...) z dnia 8 listopada 2012 r., nr (...) z dnia 13 marca 2013 r., zmieniających zarządzenie w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego (...)

- § 1 ust. 2 zarządzenia nr (...) Przewodniczącego (...) z dnia 2 stycznia 2012 r. w sprawie określenia podległości komórek organizacyjnych (...),

- § 3, § 9 ust. 1, 2, § 16 regulaminu wewnętrznego (...), stanowiącego załącznik do zarządzenia nr (...) Przewodniczącego (...) z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nadania regulaminu wewnętrznego (...) obowiązującego od dnia 9 maja 2014 r. oraz § 3, § 9 ust. 1, 2, 18 oraz § 18 regulaminu wewnętrznego (...), stanowiącego załącznik do zarządzenia nr (...) Przewodniczącego (...) z dnia 9 maja 2014 r. w sprawie nadania regulaminu wewnętrznego (...), odpowiedzialnym za pracę oraz kierując (...) w zakresie wydawania poleceń i wytycznych, a tym samym sprawując nadzór nad stanem załatwianych przez (...) spraw oraz ich terminowość, a także uprawionych do zatwierdzenia przygotowanych materiałów w tym projektów rozstrzygnięć administracyjnych na posiedzenia (...) w okresie trwania postępowania administracyjnego o ustanowienie zarządcy komisarycznego w (...) w W. nie dopełnił swoich obowiązków wynikających z powyższych przepisów poprzez niewłaściwie kierowanie pracą Urzędu (...) oraz (...) przejawiające się nie zakończeniem prowadzonego postępowania administracyjnego przez podległy mu Departament sporządzeniem projektu decyzji administracyjnej o ustanowieniu zarządcy komisarycznego w (...) w W. i nie przedłożenie go na posiedzenie (...) wraz z wnioskiem o ustanowienie takiego zarządcy w sytuacji powstania w (...) w W. groźby nie spłacenia zobowiązań wobec jej klientów oraz stwierdzenia, iż działalność (...) w W. wykazywała rażące i uporczywe naruszanie przepisów prawa, o których mowa w art. 73 ust. 1 oraz art. 73a ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych, które to przesłanki zaistniały w toku prowadzonego postępowania administracyjnego i zostały stwierdzone przez (...) w toku prowadzonych w (...) w W. kontroli, które miały miejsce w dniach od 18 lutego 2013 r. do 15 marca 2013 r., od dnia 9 grudnia 2013 r. do 20 grudnia 2013 r., od 27 stycznia 2014 r. do 21 lutego 2014 r. i znalazły odzwierciedlenie w protokołach kontroli z dnia 15 kwietnia 2013 r., 24 stycznia 2014 r., 31 marca 2014 r. oraz w protokole kontroli GIIF z dnia 17 kwietnia 2013 r. w wyniku czego wydana przez (...) w dniu 4 listopada 2014 r. decyzja o ustanowienie zarządcy komisarycznego była spóźniona i nie pozwalała na realizację programu postępowania naprawczego w (...), czym działał na szkodę interesu publicznego w łącznej kwocie 1 658 031 901,60 zł stanowiącą sumę środków wypłaconych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny i prywatnego w łącznej kwocie 58 115 307,20 zł stanowiącą sumę środków niewypłaconych 272 depozytariuszom przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny,

to jest o czyn z art. 231 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k..

Następnie przesłuchano go w charakterze podejrzanego i czynność tę zakończono o godz. 21.26, po czym przewieziono W. K. do Izby Zatrzymań i tutaj przeprowadzono osobiste przeszukanie.

W dniu 7 grudnia 2018 roku W. K. kontynuował składanie wyjaśnień. Po zakończeniu tej czynności, w dniu 7 grudnia 2018 roku prokurator wydał postanowienie o zastosowaniu wobec podejrzanego środków zapobiegawczych w postaci poręczenia majątkowego w kwocie 200.000 złotych oraz na podstawie art. 276 k.p.k. zawieszenia w czynnościach służbowych wykonywanych w (...). Ponadto zastosowano wobec niego dozór Policji połączony z obowiązkiem stawiennictwa 1 raz w miesiącu w KRP (...) oraz zakazem nawiązywania bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z A. J., D. T., Z. L., H. M., A. O. i D. C..

Czynności z wnioskodawcą zostały zakończone w Prokuraturze ok. godz. 23.30 w dniu 7 grudnia 2018 roku.

Protokół zatrzymania W. K.

k. 26

Zeznania W. K.

k. 135v – 141,

k. 236v – 241

Zeznania A. K.

k. 241 – 243

Jak wspomniano, w związku z postanowieniem prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2018 roku wydanym m.in. na podstawie art. 276 k.p.k. W. K. został zawieszony w czynnościach służbowych w (...), a w konsekwencji został zwolniony z obowiązku stawiania się w miejscu pracy, przy czym, ten środek zapobiegawczy został uchylony na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 26 lutego 2019 roku w sprawie IV Kp 368/18. Wnioskodawca nie wykonywał swoich obowiązków zawodowych od dnia 13 grudnia 2018 roku do dnia 27 lutego 2019 roku. W okresie tym nie otrzymywał również wynagrodzenia i wysokość utraconego świadczenia zasadniczego wyniosła 40.000,89 złotych. Ponadto nie otrzymał premii za IV kwartał 2018 roku w kwocie 3.418,20 złotych, jak również premii za I kwartał 2019 roku w kwocie 8.635,37 złotych oraz dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2018 roku tj. 950,12 złotych.

Pismo z (...) z dnia 13.12.2018 r.

k. 38

Pismo z (...) z dnia 27.02.2019 r.

k. 39

Pismo z (...) z dnia 26.03.2019 r.

k. 40

Pismo z (...) z dnia 18.04.2019 r. z wyliczeniem utraconego wynagrodzenia za czas objęty zawieszeniem w czynnościach służbowych

k. 41

Wniosek W. K. o wypłatę należnego mu wynagrodzenia zasadniczego wraz ze składnikami pochodnymi za okres objętym zawieszeniem w czynnościach służbowych

k. 42 – 43

Jak wyżej wspomniano, postanowieniem z dnia 26 lutego 2019 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wydanym w sprawie o sygn. akt IV Kp 368/18, po rozpoznaniu zażalenia obrońcy podejrzanego W. K. na postanowienie prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie z dnia 16 listopada 2018 roku (sygn. akt (...)) o żądaniu wydania rzeczy, przeszukaniu oraz na zatrzymanie rzeczy, zatrzymanie W. K. w dniu 6 grudnia 2018 roku oraz na postanowienie prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2018 roku o zastosowaniu środków zapobiegawczych :

- na podstawie art. 246 § 1 k.p.k. uznał zatrzymanie W. K. za niezasadne, a ponadto

- na podstawie art. 249 § 1 k.p.k. oraz art. 437 § 1 k.p.k. uchylił postanowienie o zastosowaniu wobec niego środków zapobiegawczych.

Natomiast Sąd uznał za niezasadne zażalenie na postanowienie o żądaniu wydania rzeczy i przeszukaniu oraz na zatrzymanie rzeczy.

Wprawdzie wówczas, Sąd podkreślił, że zgromadzony materiał dowodowy w sprawie o sygn. akt (...) nie dawał podstaw do przyjęcia, że w chwili zatrzymania, jak i rozpoznawania zażalenia, istniało uzasadnione przypuszczenie, że wnioskodawca mógł dopuścić się zarzucanego mu przestępstwa, to niemniej należy wskazać , że w sprawie tej skierowany został akt oskarżenia do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie o sygn. akt X K 63/21, w którym zarzucono W. K. popełnienie czynu z art. 231 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 26.02.2019 r., sygn. akt IV Kp 368/18

Informacja od pełnomocnika Prokuratora Regionalnego w Szczecinie – iż akt oskarżenia skierowano do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie o sygn. akt X K 63/21

k. 27 – 37 ,

k. 277 – 287 ,

k. 204

3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

Roszczenie o odszkodowanie, o czym jeszcze będzie mowa poniżej, rozpoznawane jest zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, które stanowią, że po stronie wnioskodawcy istnieje obowiązek wykazania bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy zatrzymaniem a wynikłą z tego powodu szkodą majątkową.

Utrata wynagrodzenia w okresie od dnia 13 grudnia 2018 roku do dnia 27 lutego 2019 roku nie była związana bezpośrednio z faktem zatrzymania wnioskodawcy, ale zastosowanym przez Prokuraturę Regionalną w Szczecinie środkiem zapobiegawczym w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych (art. 276 k.p.k.).

Wynika to wprost z postanowienia Prokuratury (...) w Szczecinie. Zostało ono wydane w dniu 7 grudnia 2018 roku , a więc już po wykonaniu decyzji o zatrzymaniu, która zapadła wcześniej bo w dniu 29 listopada 2018 roku. Sam zresztą pełnomocnik wnioskodawcy podniósł w piśmie procesowym, że to roszczenie jest właśnie winkiem stosowania środka zapobiegawczego i tak też wynika z pism załączonych do akt, które zostały sporządzone przez pracodawcę W. K..

Wniosek wraz z załącznikami

Wniosek Pisma z (...)

k. 1 – 44

k. 38 – 41

4.  ocena dowodów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Kopie dokumentów z akt sprawy Prokuratury Regionalnej w Szczecinie o sygn. akt (...)

Dokumenty zostały sporządzone przez właściwe organy w przewidzianej przepisami formie, zaś żadna ze stron nie kwestionowała zarówno ich treści, jak i autentyczności.

Zeznania W. K.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy w zakresie w jakim opisał okoliczności swojego zatrzymania. Nie budzą wątpliwości zeznania W. K. także w kwestii stanu psychicznego w jakim znajdował się w dniu zatrzymania, jak też w przeciągu następnych dni. Jego depozycje w powyższym zakresie znajdują bowiem potwierdzenie w relacjach świadków przesłuchanych w sprawie tj. A. K. (żony), a także A. J. (również zatrzymanego w tym samym czasie co wnioskodawca). Treść zeznań wnioskodawcy w tym zakresie, sposób jego relacji oraz bezpośrednie wrażenie Sądu z kontaktu z nim na rozprawie nie nasunęło, zdaniem Sądu, wątpliwości co do szczerości jego relacji.

Natomiast na fakt bezzasadności zatrzymania wskazuje wprost treść postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 26 lutego 2019 roku, sygn. akt IV Kp 368/18.

Zeznania świadków A. K. (k. 241 – 243) i A. J. (k. 243v – 245v)

Z analogicznych względów za wiarygodne Sąd uznał zeznania małżonki wnioskodawcy – A. K., jak i świadka A. J., które, jak już wskazano powyżej, w pełni korespondowały z zeznaniami wnioskodawcy. Za prawdziwe zatem należy uznać zeznania świadków opisujące okoliczności zatrzymania W. K. w dniu 6 grudnia 2018 roku, opinię jaką cieszył się W. K. przed tym faktem, a także wpływ zatrzymania na jego kondycję psychiczną i sferę zawodową. W odniesieniu do wskazanych świadków Sąd nie stwierdził zaistnienia żadnych okoliczności, które podważałyby prawdziwość ich relacji. Ich zeznania są logiczne i spójne, nie zawierają sprzeczności, które dyskredytowałyby ich znaczenie dowodowe.

Kopie dokumentów z akt sprawy Prokuratury Regionalnej w Szczecinie o sygn. akt (...)

Informacja Pełnomocnika Prokuratury (...) w Szczecinie o skierowaniu aktu oskarżenia do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie o sygn. akt X K 63/21

Dokumenty zostały sporządzone przez właściwe organy w przewidzianej przepisami formie, zaś żadna ze stron nie kwestionowała zarówno ich treści, jak i autentyczności.

Ponadto, w ocenie Sądu, pozostałe niezakwestionowane dokumenty, zgromadzone zarówno w aktach sprawy głównej, jak i w dołączonych aktach Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego, jak również miały wpływ na ocenę zeznań wnioskodawcy.

Dokumenty załączone do wniosku

Nie budziły wątpliwości Sądu dokumenty zgromadzone w sprawie, w tym załączone do wniosku, albowiem nie były one kwestionowane przez strony, a ich treść i autentyczność nie nasuwają żadnych wątpliwości co do prawdziwości i rzetelności ich sporządzenia.

4.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--

------

---------------------------

3.  PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

0 złotych

----------

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Ad. 4.1 i 4.2. – część ogólna

Zgodnie z art. 552 § 4 k.p.k. w zw. z art. 552 § 1 k.p.k., oskarżonemu lub podejrzanemu, wobec którego stosowano niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania wobec niego wspomnianego środka zapobiegawczego czy też zatrzymania. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie oparta jest na zasadzie ryzyka, a nie na zasadzie winy. Powyższe powoduje, że niewątpliwie niesłusznym - w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k. – jest takie zatrzymanie, które było stosowane z obrazą przepisów rozdziału 27 k.p.k. oraz zatrzymanie powodujące dolegliwość, której zatrzymany nie powinien doznać – w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie, a w szczególności prawomocnego jej rozstrzygnięcia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1999 roku, sygn. akt I KZP 27/99 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2002 roku, sygn. akt III KKN 452/99).

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że zatrzymanie W. K. w dniach 6 – 7 grudnia 2018 roku było niewątpliwie niesłuszne, na co wskazuje treść orzeczenia Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 26 lutego 2019 roku o sygn. akt IV Kp 351/18. Sąd ten stwierdził mianowicie, że zatrzymanie było niezasadne.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wskazał, że zatrzymanie przeprowadzono co prawda w sposób prawidłowy, to brak było faktycznej podstawy zatrzymania w postaci istnienia obawy o stawiennictwo wnioskodawcy na wezwanie do siedziby Prokuratury Regionalnej w Szczecinie. W wątpliwość poddana została przez ten Sąd obawa ucieczki W. K. czy ukrywania się przez W. K., który wówczas był osobą publiczną, pracownikiem (...), zatrudnionym na stanowisku doradcy w Departamencie Stabilności, miał stałe miejsce zamieszkania i ustabilizowaną sytuację życiową. Prawdopodobieństwo ucieczki lub ukrywania się zostało ocenione przez Sąd rozpoznający zażalenia w granicach od „nikłe” do „żadne”. Także Sąd ten uznał, że nie zachodziła obawa matactwa lub innego utrudniania postępowania karnego poprzez przygotowanie linii obrony z pozostałymi podejrzanymi – i podkreślił, iż ustalenia śledztwa przede wszystkim opierają się na dowodach z dokumentów. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie poddał także w wątpliwość kwestię pilnego wykonania czynności z udziałem W. K., na które powoływał się oskarżyciel publiczny, wskazując na przełożenie zaplanowanych czynności z jego udziałem o dwa tygodnie.

Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że w konsekwencji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, przy uwzględnieniu treści przepisów regulujących uprawnienia do dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia, daje podstawy by twierdzić, iż zatrzymanie W. K. w dniach 6 – 7 grudnia 2018 roku było niewątpliwie niesłuszne, zatem przysługuje mu co do zasady roszczenie na podstawie art. 552 § 4 k.p.k.

Część dot. wyłącznie odszkodowania

Wniosek W. K. o zasądzenie kwoty wskazanej we wniosku w zakresie odszkodowania za poniesioną szkodę – Sąd oddalił w całości.

Celem odszkodowania jest kompensacja poniesionych szkód, przy czym szkoda powinna być określona jednoznacznie i mieć uzasadnienie w dostarczonych przez stronę dowodach. Jak wyżej była mowa, zgodnie z treścią art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. w zw. z art. 558 k.p.k. ciężar dowodu istnienia szkody, jej rozmiaru oraz związku przyczynowo – skutkowego między szkodą a zdarzeniem ją wywołującym – w tym przypadku niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem – spoczywa na wnioskodawcy. Szkoda w rozumieniu przepisu art. 552 § 4 k.p.k. obejmuje różnicę między stanem majątkowym pozbawionego wolności jaki by istniał, gdyby wnioskodawcy nie zatrzymano, a stanem rzeczywistym z chwili odzyskania przez niego wolności.

Zdaniem Sądu, dochodzone przez wnioskodawcę odszkodowanie w wysokości 40.957,77 złotych nie stanowiło szkody wynikającej z faktu zastosowania względem wnioskodawcy niewątpliwie niesłusznego zatrzymania, lecz związane było ze stosowaniem względem niego w toku prowadzonego postępowania środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych. Z tego powodu wskazane w tym zakresie we wniosku odszkodowanie dotyczyło kwestii nie związanych w żaden sposób z faktem zatrzymania. Przypomnieć należy, że postanowienie o zatrzymaniu zostało wydane w dniu 29 listopada 2018 roku, natomiast odnośnie środka zapobiegawczego dopiero w dniu 7 grudnia 2018 roku, po zatrzymaniu i przedstawieniu zarzutu oraz przesłuchaniu w charakterze podejrzanego. Są to dwie odrębne decyzje procesowe i każda z nich oparta jest na innej podstawie prawnej, każda z nich realizuje inny cel procesowy.

Dodać należy, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2014 roku, sygn. akt I PK 170/13 „za okres zawieszenia pracownika służby cywilnej w czynnościach służbowych na podstawie art. 276 k.p.k. wynagrodzenie nie przysługuje”

Co do utraconego wynagrodzenia, to oczywiście osoba, wobec której stosowano środek zapobiegawczy określony w art. 276 k.p.k. po uniewinnieniu ma prawo w procesie cywilnym domagać się stosownego odszkodowania od Skarbu Państwa. Wymaga to jednak wystąpienia przez nią z indywidualnym pozwem w tej sprawie i oczekiwanie na sądowe rozstrzygniecie. Przepisy nie gwarantują jej, bowiem automatycznej wypłaty ani utraconych zarobków ani innych utraconych świadczeń, które dostałaby gdyby pracowała, a których ze względu na decyzje prokuratora nie mogła otrzymać.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

15.000 złotych

----------

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Podstawa prawna opisana powyżej.

Część dot. wyłącznie zadośćuczynienia

Wniosek W. K. o zasądzenie zadośćuczynienia zasługuje na uwzględnienie co do zasady, natomiast dochodzoną kwotę Sąd uznał za uzasadnioną jedynie w części. Nie mogą bowiem stanowić uzasadnienia żądanej kwoty 209.042,23 zł (k. 239v) okoliczności, które przywołał wnioskodawca podczas rozprawy. Wskazał mianowicie, że wysokość jego roszczenia odpowiada kwocie poręczenia majątkowego ustalonego przez prokuratora, a nadto , że taka suma została ustanowiona dla osoby, która wykonała zlecenia napadu na jego osobę w 2014r. , a który to był związany z czynnościami jakie wykonywał on w (...) w odniesieniu do (...).

Zdaniem Sądu owe okoliczności nie są żadnym odniesieniem dla oceny wysokości kwoty zadośćuczynienia w tej sprawie. Sąd natomiast uznał, że wnioskowana przez oskarżyciela publicznego suma 15.000 zł jest adekwatna do rozmiaru krzywdy wyrządzonej wnioskodawcy na skutek niewątpliwe niesłusznego zatrzymania.

Oceniając tę kwestię, należy mieć na uwadze, że wysokość zadośćuczynienia ze swej istoty stanowi rekompensatę za naruszenie wszelkiego rodzaju dóbr osobistych, mającą na celu złagodzenie wnioskodawcy poczucia krzywdy.

Orzekając o należnym wnioskodawcy zadośćuczynieniu Sąd miał na uwadze, iż nie może ono mieć charakteru symbolicznego, jak również nie może być nadmierne w stosunku do doznanej krzywdy.

Wysokość zadośćuczynienia musi być utrzymana w rozsądnych granicach, przy czym zgodnie z art. 445 § 2 k.c. zadośćuczynienie winno być „odpowiednie”.

Ustawodawca nie sprecyzował zasad ustalania wysokość takiego zadośćuczynienia. Tak więc ustalenie, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do swobodnego uznania sędziowskiego i nie może być „dowolne”. Musi uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 roku, sygn. akt IV KK 137/11, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2014 roku, sygn. akt II AKa 150/14, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 sierpnia 2007 roku, sygn. akt II AKa 235/07). Odpowiednia suma zadośćuczynienia musi mieć „charakter kompensacyjny rozumiany jako odczuwalna wartość ekonomiczna, odpowiadająca aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, przy czym z jednej strony nie może być wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, a z drugiej strony musi uwzględniać jej indywidualny wymiar, w tym konkretne cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ich rodzaj, czas trwania i natężenie” (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2014 roku, sygn. akt II AKa 150/14.

Natomiast Sąd Apelacyjny w Lublinie w orzeczeniu z dnia 2 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt II AKa 268/11, odnoszącym się do tymczasowego aresztowania, które ma także zastosowanie w przypadku zatrzymania, a więc i w tej sprawie stwierdził, że suma odpowiednia to taka, która co najmniej równoważy przeżycia związane z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem, przy tym uwzględnić należy całokształt okoliczności towarzyszących tymczasowemu aresztowaniu, takich jak: okres jego stosowania, wiek osoby aresztowanej, jej stan zdrowia, uprzednią karalność, wykonywany zawód, a także skutki, jakie niesłusznie stosowane tymczasowe aresztowanie wywarło na osobę uprawnioną w środowisku, w którym funkcjonuje.

Przy ustalaniu zatem wysokości zadośćuczynienia, zgodnie zatem z wypracowaną linią orzecznictwa, czy doktryny należy uwzględnić stopień dolegliwości wynikający z zatrzymania, a więc przykrości i przeżycia natury moralnej z tego wynikające (utrata dobrego imienia), konieczność poddania się rygorom , procedurom stosowanym podczas tej czynności, jak również ewentualny ostracyzm środowiskowy i nieprzychylne reakcje po zwolnieniu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że przebieg zatrzymania i stosowane wobec W. K. procedury były zgodne z obowiązującymi przepisami i nie różniły się od tych, jakie są stosowane wobec innych osób zatrzymanych, co też badał i tak ocenił Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w postanowieniu z dnia 26 lutego 2019 roku w sprawie IV Kp 368/18, a W. K. w związku z tą czynnością nie odniósł nadmiernych dolegliwości.

Kompetencje w przedmiocie używania przez funkcjonariuszy środków przymusu bezpośredniego wynikają z art. 15 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 roku o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym w zw. z art. 12 i 15 ustawy z dnia 24 maja 2013 roku o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Działania funkcjonariuszy (...) nie były nacechowane negatywnym nastawieniem do wnioskodawcy, a wynikały z przytoczonych powyżej przepisów.

W ocenie Sądu, jednakże z uwagi przede wszystkim na pozycję zawodową wnioskodawcy, te wszystkie procedury były przez niego odczuwane jako wyjątkowo dotkliwe. Niewątpliwe też negatywna ocena tych zdarzeń, dotyczących samego zatrzymania, spotęgowana jest faktem, że wnioskodawcy został przedstawiony zarzut popełnienia poważnego przestępstwa oraz to, że prowadzone było śledztwo, które zakończyło się skierowaniem do Sądu aktu oskarżenia. Zdaniem Sądu, kolejną okolicznością potęgujące owe dolegliwości był fakt, że przez ponad dwa miesiące nie mógł on wykonywać pracy zawodowej, na której, jak zeznała jego żona, bardzo mu zależało.

Odnosząc się ponadto do oceny subiektywnych przeżyć i rozmiarów krzywdy doznanej przez wnioskodawcę w związku z niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem Sąd uwzględnił w tym zakresie, iż wnioskodawca w chwili zatrzymania był osobą uprzednio niekaraną, zatem już samo pozbawienie wnioskodawcy wolności musiało wiązać się dla niego z bardzo dużym stresem. Niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie naruszyło dobro osobiste wnioskodawcy w postaci prawa do wolności osobistej. Naruszenie to trwało dwa dni. Krzywda doznana przez wnioskodawcę wiązała się zatem z dolegliwościami, które nierozerwalnie niesie ze sobą zatrzymanie, a w szczególności dotyczącymi ograniczeń w kontaktach ze światem zewnętrznym, zwłaszcza najbliższą rodziną (z uwagi na odległość – został przewieziony z W. do S. na czynności procesowe), co pogłębiało poczucie z jednej strony osamotnienia, z drugiej zaś niepewności o sytuację jego samego, jak i rodziny, gdyż przez ten czas z pewnością towarzyszyła mu także niepewność co do okresu izolacji. Te obawy niewątpliwie potęgował fakt, że w dniu 7 grudnia 2018 r. czynności wykonywane były do późnych godzin wieczorowych.

Z materiału dowodowego wynika również, że przebywanie przez wnioskodawcę w warunkach izolacji wywoływało u niego znaczny dyskomfort psychiczny z uwagi na same warunki w jakich przebywał jako zatrzymany ( warunki higieniczne i bytowe). Wnioskodawca ponadto ze względu na stosowane wobec zatrzymanych procedury był poddany kontroli osobistej, którą również przeżył jako wyjątkowo upokarzającą.

Z pewnością kwota 15.000 zł, jaką zasądził Sąd z tytułu zadośćuczynienia, jest stosunkowo wysoka , bowiem w przeliczeniu daje kwotę 7.500 zł za dzień zatrzymania, zatem jest zdecydowanie wyższa od przeciętnie orzekanej w tego typu sprawach, jednakże Sąd zauważa ponownie, że wnioskodawca jako wysoki rangą urzędnik państwowy winien otrzymać odpowiednio wyższe zadośćuczynienie, gdyż zdecydowanie większe są dla niego negatywne skutki owego zatrzymania i wywrły u niego duże poczucie krzywdy.

Sąd dał wiarę wnioskodawcy, że wyprowadzanie go z domu w kajdankach na oczach sąsiadów, oraz wprowadzanie do szpitala i tam oczekiwanie na badanie lekarskie, a później w podobnych warunkach powrót do domu, było dla niego powodem wstydu i upokorzenia. Nie ma też powodów , aby nie dać wiary wnioskodawcy, że cierpiał także z powodu okoliczności samego zatrzymania w miejscu zamieszkania, które odbyło się w obecności żony. Ponadto jak wskazał, kiedy zobaczył zamaskowanych kilku mężczyzn myślał, że ktoś ponownie chce na niego napaść bowiem poprzedni napad miał miejsce przed jego domem, zaś dzień wcześniej otrzymał od znajomych link do artykułu, że ludzie, którzy stali za atakiem na niego są na wolności.

Niewątpliwie na wysokość zasądzonej kwoty zdecydowany wpływ miał fakt, że W. K., jak już była mowa, w chwili zatrzymania był wysokiej rangi urzędnikiem i pozytywnie ocenianym przez przełożonych, prowadził stabilny tryb życia, cieszył się dobrą opinią w miejscu swego zamieszkania.

Sąd uznał także za wiarygodne depozycje wnioskodawcy, iż zatrzymanie odczuł jako utratę dobrego imienia i nieposzlakowanej opinii, a zainteresowanie opinii publicznej i nagłośnienie tego zdarzenia przez media jeszcze bardziej zwiększały dotkliwe przeżycia, zaś po zwolnieniu doświadczył pewnych form ostracyzmu ze strony znajomych oraz negatywnego postrzegania przez nich jego osoby.

Wszystkie te konsekwencje związane z niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem, wpływały niekorzystnie na jego kondycję psychiczną, co znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków, którzy stwierdzili, że wnioskodawca znany powszechnie jako osoba energiczna, zorganizowana, prowadząca aktywny tryb życia, po zwolnieniu uległ gwałtownej przemianie – stał się nerwowy, wcześnie się budził, mało spał, miał poczucie zagrożenia.

Nadto, uwadze Sądu nie uszło, iż krzywdę wnioskodawcy potęgowało także to, że w 2014 roku W. K. został zaatakowany przez ustalonego sprawcę w związku z jego pracą w (...) w sprawie (...). Po tym zdarzeniu był hospitalizowany, zaś skutki zdrowotne odczuwa do dziś, gdyż leczy się na nadciśnienie, co musiało być znane prokuratorowi decydującemu o zatrzymaniu.

Reasumując, w przypadku wnioskodawcy – wysokiej rangą urzędnika państwowego, wskazane okoliczności były niezwykle stresujące i traumatyczne, jednakże domaganie się kwoty znacznie wyższej, jak wskazał Sąd, nie znajduje żadnego uzasadnienia. Przede wszystkim należy zauważyć, że pomimo niewątpliwie towarzyszącym wnioskodawcy negatywnym odczuciom związanym z jego zatrzymaniem, nie podjął on leczenia czy też nie poszukiwał pomocy psychologicznej.

Warto w tym miejscu także wspomnieć, iż w sprawach, w których zastosowano tymczasowe aresztowanie wobec funkcjonariuszy służb mundurowych zadośćuczynienie wynosiło w przeliczeniu za jeden dzień trwania tymczasowego aresztowania 719 zł (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 grudnia 2012 roku, sygn. akt II AKa 207/12), 1.053 zł (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 czerwca 2015 roku, sygn. akt II AKa 144/15), 1.109 zł (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 października 2012 roku, sygn. akt II AKa 281/12), 1.136 zł (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 6 czerwca 2012 roku, sygn. akt II AKa 144/12) czy też nawet 2.920 zł (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 31 stycznia 2011 roku, sygn. akt II AKa 337/10). Sąd zauważa także, że wysokość zadośćuczynienia w przedmiotowej sprawie przekracza wysokość zadośćuczynienia przyznawanego np. osobom internowanym, będącym w opozycji do byłych władz PRL, działających na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, zatem zasądzenie jeszcze wyższej sumy, jak domaga się wnioskodawca, byłoby ewidentnie niesprawiedliwe w odniesieniu do tej grupy osób.

Przypomnieć też należy, że Sąd ustalając kwotę zadośćuczynienia nie mógł tracić z pola widzenia statusu finansowego społeczeństwa. Otóż przeciętne wynagrodzenie w Polsce w 2018 roku wynosiło 4.585 zł, co oznacza, że wnioskodawca za okres zatrzymania, tj. 6 – 7 grudnia 2018 roku ( przyjmując w zaokrągleniu 2 dni ) domagał się zadośćuczynienia w wysokości 23 – krotności przeciętnego wynagrodzenia, w sytuacji gdy sam będąc na terenie Polski zatrudniony miesięcznie uzyskiwał dochody znacznie poniżej tej kwoty.

Zadośćuczynienie za krzywdy nie jest oczywiście odszkodowaniem, ale miarkując wysokość takiej kwoty Sąd, jak wspomniano, musi mieć na względzie ogólne warunki społeczno – ekonomiczne oraz skonfrontować je z warunkami ekonomicznymi i poziomem życia wnioskodawcy w tamtym okresie. Z akt sprawy oraz zeznań wnioskodawcy nie wynika by poziom jego życia materialnego w 2018 roku pozostawał na takim pułapie, że realną rekompensatą jego izolacji miałaby być kwota odpowiadająca kilkuletnim zarobkom miesięcznym przeciętnego obywatela w tamtym okresie.

W konsekwencji, Sąd uznał sumę 15.000,00 zł za adekwatną i uwzględniającą wszelkie okoliczności sprawy w związku z pobytem wnioskodawcy w warunkach izolacji w dniach 6-7 grudnia 2018 roku.

Pozbawienie wolności, związane z zatrzymaniem, stosowane w przypadku wnioskodawcy, jak już była mowa powyżej, przebiegało zgodnie z przyjętą procedurą. W wyniku zatrzymania W. K. nie odniósł uszczerbku na zdrowiu. Owszem wnioskodawca jest osobą schorowaną – w szczególności po pobiciu jakiego dopuściła się inna ustalona osoba, wobec której toczy się postępowanie karne, ale jego choroby istniały przed zatrzymaniem i z tym ostatnim nie mają nic wspólnego.

W ocenie Sądu, przyznana zatem kwota zadośćuczynienia w wysokości 15.000 zł wyraża odczuwalną wartość ekonomiczną, a jednocześnie nie sprawia wrażenia nadmiernie wygórowanej. Ponadto jest uzasadniona powyższymi okolicznościami, a w szczególności jest adekwatna do rozmiaru wyrządzonej poszkodowanemu W. K. krzywdy. Natomiast w pozostałej części wniosek został oddalony, jako nazbyt wygórowany.

3

------------

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

------------------

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

0 złotych

-----------

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

15.000 złotych

wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

Inne

3.

------------------

5.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Sąd zasądził ponadto od Skarbu Państwa na rzecz W. K. kwotę 336 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika, mając na uwadze przepisy § 11 ust. 6 w zw. z § 17 pkt. 1 w zw. z § 15 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800).

6.  Koszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 554 § 4 k.p.k., zgodnie z którym to przepisem postępowanie w sprawach o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest wolne od kosztów. Sąd kosztami postępowania obciążył zatem Skarb Państwa.

7.  PODPIS

sędzia Danuta Kachnowicz