Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 43/23

WNIOSKODAWCA

I. C.

ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

1.

70.000 zł

--

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.

125.000 zł

--

3.

Inne

1.

--

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

I. C. był od 1979 r. pracownikiem (...) Zakładów (...) w P.. Był zaangażowany w działalność (...), Komitetu (...) oraz (...). Po wprowadzeniu stanu wojennego został w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. internowany. Z końcem grudnia 1981 r. rozwiązany został jego stosunek pracy, na jego wniosek, złożony jeszcze 1 grudnia 1981 r. I. C. był internowany do dnia 5 sierpnia 1982 r. W późniejszym okresie nie mógł znaleźć pracy, on i jego rodzina byli także nękani przez Służbę Bezpieczeństwa. I. C. został ostatecznie zmuszony do opuszczenia kraju.

zeznania I. C.

64-68

dokumentacja Instytutu Pamięci Narodowej

30-46, 47-57, 75-121

pisma (...) S.A.

122, 129-135

3.1.2.

W dniu 17 listopada 2008 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie w wpłynął wniosek I. C. o odszkodowanie i zadośćuczynienie w związku z internowaniem w dniu 12 grudnia 1981 r. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt VIII Ko 428/08. I. C. żądał zadośćuczynienia za internowanie w wysokości 25.000 zł oraz odszkodowania związanego z utratą wynagrodzenia w łącznej wysokości 70.000 zł.

Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie częściowo uwzględnił wniosek I. C. i zasądził na jego rzecz kwotę 24.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zaś w pozostałej części wniosek oddalił. Nie zostało sporządzone uzasadnienie wyroku. Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się z dniem 9 kwietnia 2009 r.

akta sprawy VIII Ko 428/08

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

ocena DOWODów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1

zeznania I. C.

Sąd generalnie dał wiarę zeznaniom świadka, albowiem były one logiczne i spójne, korespondowały także z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

dokumentacja Instytutu Pamięci Narodowej, pisma (...) S.A., akta sprawy VIII Ko 428/08

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności tych dokumentów.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.1.1

częściowo zeznania I. C.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka na okoliczność sposobu rozwiązania stosunku pracy z (...) Zakładami (...) (k. 66), albowiem pozostawały one w sprzeczności z dokumentacją pracowniczą przedstawioną przez (...) (k. 129-135).

PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Inne

3.

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Inne

3.

1.

W przedmiotowej sprawie ujawniła się negatywna przesłanka procesowa w postaci powagi rzeczy osądzonej, o której mowa w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. Zgodnie z treścią tego przepisu nie wszczyna się postępowania karnego, a wszczęte umarza, jeżeli postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby (lub, odpowiednio do realiów niniejszej sprawy, z wniosku tego samego uprawnionego na tej samej podstawie faktycznej) zostało prawomocnie zakończone.

Faktyczną podstawą wniosku I. C. jest jego internowanie w okresie od dnia 13 grudnia 1981 r. do dnia 5 sierpnia 1982 r. Taką samą podstawę faktyczną miał wniosek I. C. z dnia 15 listopada 2008 r., zarejestrowany pod sygn. VIII Ko 428/08. Stwierdzić zatem należy, iż oba w/w wnioski są tożsame zarówno co do osoby wnioskodawcy, jak i okoliczności faktycznych, stanowiących podstawę wniosku.

Postępowanie w sprawie VIII Ko 428/08 zostało prawomocnie zakończone wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2009 r., częściowo uwzględniającym roszczenie wnioskodawcy. Wyrok ten nie został zaskarżony i uprawomocnił się z dniem 9 kwietnia 2009 r. Stwierdzić zatem należy, iż tożsamy wniosek I. C. został już prawomocnie rozpoznany, w związku z czym zaktualizowała się przesłanka umorzenia postepowania, o której mowa w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.

Z treści uzasadnienia wniosku I. C. z dnia 15 czerwca 2023 r., inicjującego przedmiotowe postępowania, wynika, iż przyczyną złożenia drugiego wniosku jest zmiana przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. z 2024 r. poz. 442) (dalej: ustawa lutowa).

Istotnie, w dacie złożenia pierwotnego wniosku oraz w dacie wydania wyroku w sprawie VIII Ko 428/08, ówcześnie obowiązujący art. 8 ust. 1a ustawy lutowej stanowił, że zasądzone na podstawie tej ustawy odszkodowanie i zadośćuczynienie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 25.000 zł.

Przepis ten został przez Trybunał Konstytucyjny uznany za niezgodny z Konstytucją wyrokiem z dnia 1 marca 2011 r. (sygn. P 21/09) i utracił moc z dniem 10 marca 2011 r. W uzasadnieniu tego orzeczenia Trybunał wskazał, że oznacza ono możliwość wznowienia postępowania w trybie art. 540 § 2 k.p.k., ale jedynie wówczas, gdy żądania wniosku i poniesiona szkoda i krzywda przekraczały przewidziane w ustawie 25.000 zł (pkt 7.3 uzasadnienia).

Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż wyrok TK z dnia 1 marca 2011 r. oraz będąca jego skutkiem utrata mocy art. 8 ust. 1a ustawy lutowej nie mogą stanowić podstawy do skutecznego wniesienia ponownego wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu bezprawnego internowania. Jeżeli wnioskodawca uważa, że wysokość kwot zasądzonych na jego rzecz w sprawie VIII Ko 428/08 wynikała z treści art. 8 ust. 1a ustawy lutowej, winien złożyć wniosek o wznowienie postępowania w sprawie VIII Ko 428/08 na podstawie art. 540 § 2 k.p.k., nie zaś składać ponowny wniosek o przyznanie odszkodowania i zadośćuczynienia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy umorzył postępowania w przedmiocie ponownego wniosku I. C. o odszkodowanie i zadośćuczynienia wobec powagi rzeczy osądzonej, albowiem jego wcześniejsze roszczenie w tym zakresie zostało już prawomocnie rozstrzygnięte w innym postępowaniu. Wnioskodawca winien natomiast rozważyć złożenie wniosku o wznowienie postępowanie w sprawie VIII Ko 428/08 w związku z utratą mocy obowiązującej art. 8 ust. 1a ustawy lutowej

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Mając na uwadze, iż stosownie do dyspozycji art. 554 § 4 zd. pierwsze k.p.k., postępowanie jest wolne od kosztów sądowych, Sąd kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

PODPIS