Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 84/24

1.WNIOSKODAWCA

B. B.

1.ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

-

-

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

600 000 złotych (w tym zasądzone już i wypłacone 25 000 złotych)

tak

3.

Inne

1.3. Ustalenie faktów

0.1.3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

B. B. prowadził działalność opozycyjną od 1976 r. Był członkiem (...). Za tę działalność był dwukrotnie skazany przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy na kary pozbawienia wolności i przebywał w zakładzie karnym w okresie od 16 grudnia 1983 r. do 25 lipca 1984 r. i od 26 lutego 1985 r. do 7 marca 1986 r.

Wyrokiem z 5 października 2009 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie VIII Ko 16/09 zasądził na rzecz B. B. tytułem zadośćuczynienia 25 000 złotych. Wówczas sąd – na podstawie art. 8 ust. 1a i 1d ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (dalej – ustawa lutowa) - związany był ograniczeniami – progiem kwoty do 25 000 złotych i koniecznością oparciem roszczenia wyłącznie na jednym tytule.

Kwota 25 000 złotych została wnioskodawcy wypłacona zgodnie z treścią wyroku.

Na skutek wniosku o wznowienie postępowania Sąd Apelacyjny w Warszawie 10 lipca 2024 r. wznowił postępowanie na korzyść wnioskodawcy i uchylił wyrok z 5 października 2009 r., przekazując sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. Podstawą wznowienia była treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 marca 2011 r. P 21/09. Treść wyroku wskazuje, że fakt pozbawienia wnioskodawcy wolności w okresie od 16 grudnia 1983 r. do 25 lipca 1984 r. i od 26 lutego 1985 r. do 7 marca 1986 r. stanowiący represje za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego nie podlega już kwestionowaniu. W postępowaniu po wznowieniu należy ustalić kwotę zadośćuczynienia po uwzględnieniu utrwalonych w orzecznictwie sądów powszechnych uśrednionych kwot zadośćuczynienia w skali miesiąca oraz warunki i okoliczności pozbawienia wolności B. B..

Podczas pierwszego aresztowania wnioskodawca został zatrzymany, poturbowany i przewieziony do izby zatrzymań Komendy Stołecznej Policji w W. przy (...) Tam był 2 dni w ogólnej celi, bardzo ciasnej wraz z kilkunastoma osobami. Spał tam na pryczy z kocem. Nie miał spacerów. Jedzenie było takie, że musiał z niego zrezygnować. Był tam 3 krotnie przesłuchiwany. Następnie został przewieziony do Aresztu Śledczego (...) Tam przebywał około 7 miesięcy - do amnestii. Był bardzo źle traktowany przez Służbę Więzienną i funkcjonariuszy SB. Stosowano wobec niego różne środki nacisku - pozbawiano go możliwości korzystania z kantyny i zakupu w niej żywności i środków czystości, uniemożliwiano kontakt z rodziną. Ponieważ był niepokorny i śpiewał pieśni patriotyczne, był karany tzw. karcerem, co polegało na całkowitym odizolowaniu. Przebywał wówczas w ciemnej, wilgotnej celi, gdzie mógł spać na drewnianym łożu przykryty brudnym kocem. Długości tych kar były różne. W sumie miał 65 dni takich kar w ciągu tych 7 miesięcy. W czasie tego pobytu w areszcie zaczął podupadać na zdrowiu. Miał dwukrotnie atak kolki nerkowej i nie otrzymał żadnej pomocy lekarskiej. Z uwagi na złe jedzenie dostał zapalenia jamy ustnej i zaczął mieć problemy zębami.

Po kilku miesiącach przerwy wnioskodawca znowu został aresztowany w 1985 roku. Początkowo był kilka godzin w izbie zatrzymań Komendy Rejonowej Policji w W. przy ul. (...) - kilka godzin i został przewieziony na (...)do aresztu. Przy tym zatrzymaniu było podobnie jak za pierwszym razem - ciągłe rewizje. Znowu był niepokorny, ale karę karceru wymierzono względem niego tylko raz – 7 dni. Po zapadnięciu wyroku został przewieziony do więzienia na (...) Po ogłoszeniu amnestii został wcześniej zwolniony.

W więzieniu na (...) wnioskodawca przebywał z zabójcą dwóch osób, który groził mu ucięciem głowy. W ZK (...) była cela 4 osobowa, tak jak na (...), ale na (...) była większa. Jedzenie w obu aresztach było podłe. Kontakt z rodziną B. B. miał w obu aresztach, ale na (...) rygor był swobodniejszy. Kiedy bywał w karcerach na (...) to było tam bardzo dużo pluskiew i był pogryziony i spuchnięty. Wówczas nie pozwalano żonie na widzenia z nim.

W latach 1983-1986 wnioskodawca miał żonę i dwoje dzieci urodzonych w (...) i (...) roku. Psychiczne konsekwencje tych pozbawień wolności towarzyszą mu do dziś. Ma koszmary senne, w czasie których potrafi wyskoczyć z łóżka. Dwukrotnie w taki sposób uszkodził sobie kręgosłup. jego dzieci też miały problemy (...)w związku z pozbawieniem go wolności, (...) Przed osadzeniem był zdrowy, a potem - w (...)roku miał (...), a w (...) roku drugi (...). Miał też dwie operacje (...) Wnioskodawca (...) 30 lat temu - na skutek (...) związanej ze stanem zapalnym podczas pierwszego osadzenia. Podczas wszystkich jego pobytów niedostawał warzyw, poza kapustą.

dokumen-ty

zeznania wniosko-dawcy B. B.

k. 3, 12, 101-108

k. 10v-11, 167-168

0.1.3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

4.  ocena DOWODów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

dokumenty uznane za ujawnione

Sąd Okręgowy w Warszawie uznał zgromadzony w sprawie ogół dokumentów za w pełni wiarygodny. Dokumenty zostały sporządzone zgodnie z przepisami prawa, we właściwym trybie i formie oraz przez uprawnione i właściwe do tego organy (osoby). Żadna z osób, w tym wnioskodawca, nie kwestionowała ich wiarygodności.

zeznania wnioskodawcy

Sąd w pełni dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy. Brak jest dowodów kwestionujących ich treść. Są one potwierdzone dowodami z dokumentów.

Świadek zeznawał spontanicznie, logicznie, spójnie, spokojnie.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

0.2.(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

-

-

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

-

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 1991r. Nr 34, poz. 149 z późn.zm.)

art. 481 kodeksu cywilnego

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Wnioskodawcy przysługuje zadośćuczynienie za krzywdę związaną z dwukrotnym pozbawieniem wolności.

Inne

3.

artykuł 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 1991r. Nr 34, poz. 149 z późn.zm.)

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Przepis art. 13 ww. ustawy przewiduje, że koszty postępowania w sprawach objętych ustawą, ponosi Skarb Państwa.

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

-

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Zasądzając zadośćuczynienie, sąd miał na względzie nie tylko czas trwania rzeczywistego pozbawienia wolności B. B. – 1 rok 7 miesięcy i 18 dni, ale także stres związany z niehumanitarnym traktowaniem, złym jedzeniem, pluskwami, problemami zdrowotnymi, rozstaniem z rodziną, fakt, że było to pierwsze zetknięcie z warunkami aresztu śledczego, pobyt w karcerze, częste przesłuchania, pogorszenie się stanu psychicznego wnioskodawcy i jego rodziny.

Przyznanie osobie represjonowanej zadośćuczynienia nie może być wygórowane i prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia, wysokość przyznanego zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. akt II AKa 228/12). Zadośćuczynienie winno wyrównać doznane krzywdy ale też być „odpowiednie”, a ustalenie, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sądu.

Dlatego też sąd uznał - po uwzględnieniu utrwalonych w orzecznictwie sądów powszechnych uśrednionych kwot zadośćuczynienia w skali miesiąca - że kwotą adekwatną do stopnia i rodzaju doznanych dolegliwości oraz czasu ich trwania, będzie kwota 300 000 złotych.

W ocenie sądu żądana przez wnioskodawcę w tym zakresie kwota zadośćuczynienia 600 000 złotych jest zbyt wygórowana i dlatego też w części ponad kwotę 300 000 zł wniosek oddalono.

Odsetki od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zostały zasądzone wobec zawarcia we wniosku takiego żądania.

Inne

3.

-

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III sentencji wyroku.

Kosztami postępowania, sąd obciążył Skarb Państwa na podstawie art. 13 ustawy lutowej.

1.PODPIS