XVI GC 1033/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2025-10-16

Sygn. akt XVI GC 1033/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący –

SSO Jan Wawrowski

Protokolant –

sekretarz sądowy Natalia Dzięcioł-Kucińska

po rozpoznaniu 2 października 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1 949 975,00 zł (jeden milion dziewięćset czterdzieści dziewięć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt pięć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 25 czerwca 2024 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 108 316,00 zł (sto osiem tysięcy trzysta szesnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dania zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Jan Wawrowski

Sygn. akt XVI GC 1033/24

UZASADNIENIE

Pozwem z 28 sierpnia 2024 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 1 949 975,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 25 czerwca 2024 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozew obejmuje żądanie zwrotu nienależnie uzyskanej przez pozwanego kwoty Subwencji Finansowej w ramach programu rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”. Powód dodał, iż po wypłacie subwencji, korzystając z przewidzianych umową i regulaminem uprawnień do monitorowania zasadności udzielenia i prawidłowości wykorzystania subwencji finansowych przyznanych przedsiębiorcom w ramach programu, w ramach współpracy w zakresie z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym, uzyskał informacje co do uznania pozwanego za przedsiębiorcę podlegającego wykluczeniu z udziału w programie z uwagi na uzasadnione ryzyko wystąpienia nadużyć tj. ryzykiem wykorzystania subwencji finansowej w sposób niezgodny z celem i regulaminem. W konsekwencji, powód uznał, ze pozwany nie może być beneficjentem Programu uprawnionym do otrzymania Subwencji Finansowej w wysokości przez siebie wnioskowanej i wypłaconej mu w wykonaniu umowy. Pomimo wezwania do zwrotu Subwencji Finansowej, na dzień złożenia pozwu pozwany nie dokonał zapłaty (k. 5-14v).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko, pozwany zarzucił nieudowodnienie powództwa co do zasady jak i wysokości, podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda, zarzut przedwczesności powództwa, zarzut rażącego niedbalstwa. W ocenie pozwanego, powód nie jest uprawniony do kształtowania stosunku cywilnoprawnego w sposób dowolny i bez jakiegokolwiek uzasadnienia, gdyż umowa subwencji, enumeratywnie i konkretnie wskazuje na obiektywnie weryfikowalne podstawy do żądania zwrotu subwencji. Ponadto pozwany podkreślił, że to powód jednostronnie ukształtował treść spornych postanowień, stąd nie powinien być obciążany konsekwencjami nieprecyzyjnych określeń (k. 97-107).

W piśmie z 17 lipca 2025 r. pozwany podniósł także zarzut braku legitymacji czynnej powoda, pośrednio wskazując (powołując się na orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie wydane w sprawie sygn. akt XX GC 1225/24), że powód nie ma podstawy faktycznej i prawnej do dochodzenia przedmiotowego roszczenia. Zdaniem pozwanego, powód udzielał pomocy publicznej ze środków publicznych, na gruncie prawa unijnego, które ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państw członkowskich. Tymczasem ani decyzja Komisji Europejskiej czy ustawa o systemie instytucji rozwoju nie przewidują przepisów dających uprawnienie powodowi do wystąpienia z żądaniem zwrotu pomocy publicznej zaakceptowanej przez Komisję Europejską, a więc udzielonej na podstawie art. 107 i 108 TFUE (pismo pozwanego k. 216-223).

W trakcie dalszego postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej jako (...)) jest przedsiębiorcą zarejestrowanym pod nr KRS (...), prowadzącym działalność m.in. w zakresie sprzedaży hurtowej niewyspecjalizowana (okoliczność bezsporna).

W związku z Komunikatem Komisji Europejskiej określającym Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 ( Dz. U. UE.C.2020.91I.1 z 20 marca 2020 r.), Polska podjęła działania legislacyjne zmierzające do uregulowania zasad udzielania pomocy. Zgodnie z art. 21a, dodanym do ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju ( Dz.U. z 2020 r. poz. 2011 ze zm.), Rada Ministrów, w związku ze skutkami COVID-19, mogła powierzyć Polskiemu Funduszowi Rozwoju realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego, w szczególności w formach, o których mowa w art. 13 ust. 1, lub w formach bezzwrotnych. (art. 21a ust. 1). Program rządowy określał w szczególności warunki i okres udzielania przedsiębiorcom lub innym podmiotom wsparcia finansowego, o którym mowa w ust. 1, sposób przygotowania i elementy rocznych planów udzielania tego finansowania oraz sprawozdawczości z ich realizacji (art. 21a ust. 2).

Na podstawie wskazanego art. 21a ustawy o systemie instytucji rozwoju, Rada Ministrów podjęła 27 kwietnia 2020 r. uchwałę nr 50/2020 w sprawie programu rządowego „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”.

Zasady realizacji Programu przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. (dalej: „PFR”) określał Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju Dla Małych i Średnich Firm”, przyjęty przez PFR w dniu 13 kwietnia 2021 r., wchodzący w życie 28 kwietnia 2021 r. (dalej jako: „Regulamin”).

Regulamin zawierał w szczególności następujące definicje:

Beneficjent – oznacza, na potrzeby określenia podmiotu uprawnionego do udziału w Programie, przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 Prawa Przedsiębiorców pod warunkiem uznania, iż podmiot ten spełnia warunki przyznania mu statusu Mikroprzedsiębiorcy lub MŚP wnioskującego do PFR o udzielenie Subwencji Finansowej, lub któremu PFR udzielił Subwencji Finansowej.

Program – oznacza rządowy program udzielania Beneficjentom Subwencji Finansowych pt. „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”, opisany w Dokumencie Programu.

Warunki Programowe – oznaczają wszelkie warunki, oświadczenia, wymogi lub kryteria determinujące jakiekolwiek uprawnienia lub obowiązki beneficjenta, związane z finansowaniem programowym, w tym w szczególności, warunki determinujące (a) możliwość ubiegania się o udział w programie, (b) wysokość subwencji finansowej, którą może otrzymać beneficjent, (c) zwolnienie beneficjenta z obowiązku zwrotu w całości lub części subwencji,, w każdym przypadku określone w dokumentach programowych i przepisach bezwzględnie obowiązującego prawa polskiego i prawa Unii Europejskiej.

Zgodnie z § 3 ust. 6 Regulaminu, w przypadku stwierdzenia złożenia przez Beneficjenta nieprawdziwych oświadczeń lub podania we wniosku nieprawdziwych informacji, PFR może podjąć decyzję o zobowiązaniu Beneficjenta do zwrotu całości lub części Subwencji Finansowej.

W myśl § 5 1 ust. 7 lit b) Regulaminu, w związku ze złożeniem oświadczenia o rozliczeniu lub upływem terminu na złożenie oświadczenia, PFR podejmie decyzję określającą kwotę subwencji finansowej podlegającą zwrotowi w całości w związku z (II) ustaleniem przez PFR, że beneficjent naruszył inne niż wskazane warunki programowe, które pociągają za sobą konieczność zwrotu otrzymanej subwencji finansowej, w takim przypadku subwencja podlega zwrotowi w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia beneficjentowi decyzji określającej wysokość subwencji podlegającej zwrotowi w całości.

Zgodnie z § 8 Regulaminu, PFR samodzielnie lub we współpracy z bankami oraz innymi podmiotami ma prawo prowadzić ewidencję beneficjentów oraz udzielonego im finansowania programowego oraz monitoring udzielania i wykorzystywania subwencji finansowych, stosując w tym zakresie standardowe procedury ewidencji, raportowania i kontroli, w tym zwłaszcza przeciwdziałania nadużyciom. PFR może współpracować w szczególności, w zakresie sprawozdawczości, raportowania lub monitoringu, między innymi z KIR (…), oraz pozyskiwać informację od tych instytucji i organów w zakresie dopuszczanym na podstawie odpowiednich przepisów prawa.

Zgodnie z § 10 ust. 9 lit. b) Regulaminu, PFR uprawniony jest do wydania decyzji określającej wysokość subwencji finansowej podlegającej zwrotowi w całości, w przypadku w którym istnieje uzasadnione podejrzenie wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużyć.

Stosownie do § 13 ust. 1 Beneficjent potwierdzał, że zrozumiał i przyjmuje zasady rozpatrywania przez PFR Wniosków przyznanie Finansowania Programowego, które zostały wskazane w Regulaminie, jak również potwierdzał, że zapoznanie się z tymi zasadami nie zwalnia go od zapoznania się z całokształtem przepisów prawa i postanowień Dokumentów Finansowania dotyczących Finansowania Programowego.

(dowód: Regulamin k. 26-49)

Przyszli Beneficjenci Programu składali wnioski za pośrednictwem bankowości elektronicznej. PFR po dokonaniu weryfikacji wniosku mógł przyznać subwencję całość żądanej kwoty subwencji, część żądanej kwoty albo wydać decyzję odmowną.

Zawarcie umowy jako rezultat rozpatrzenia wniosku nie oznaczało powstania po stronie PFR obowiązku wypłaty kwoty subwencji finansowej na rzecz danego przedsiębiorcy. Ocena spełnienia przez przedsiębiorcę warunków koniecznych do udzielenia subwencji finansowej w ramach Programu miała w zasadniczej części charakter zautomatyzowany, tj. dokonywana była na podstawie danych zadeklarowanych przez przedsiębiorcę we wniosku i w oparciu o kryteria określone w Programie.

(fakty bezsporne)

(...) złożył wniosek do PFR o przyznanie subwencji.

Wskutek powyższego, 8 maja 2020 r. pomiędzy Polskim Funduszem Rozwoju Spółką Akcyjną z siedzibą w W., jako „PFR”, a (...), jako „Przedsiębiorcą”, zawarta została umowa subwencji finansowej nr (...)

Zgodnie z § 2 ust. 1, na warunkach określonych w Umowie PFR mógł wypłacić Przedsiębiorcy subwencję finansową w ramach Programu Rządowego – Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm.

W § 2 ust. 8 postanowiono, że PFR podejmie decyzję o wypłacie subwencji finansowej wysokości wnioskowanej, jeśli przedstawione przez Przedsiębiorcę dane przy zawieraniu niniejszej Umowy znajdą potwierdzenie w informacjach uzyskanych przez PFR z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Ministerstwa Finansów, a Przedsiębiorca będzie spełniał warunki wypłaty subwencji finansowej określone w niniejszej Umowie oraz oświadczenia złożone przez Przedsiębiorcę oraz osobę go reprezentującą w związku z zawarciem Umowy będą prawdziwe.

Zgodnie z § 2 ust. 10 Umowy, PFR podejmie decyzję o odmowie wypłaty subwencji finansowej, jeśli na podstawie informacji uzyskanych z Zakładu Ubezpieczeń lub Ministerstwa Finansów, PFR stwierdzi, że Przedsiębiorca nie spełnia warunków wypłaty subwencji finansowej lub oświadczenia złożone w związku z zawarciem Umowy będą nieprawdziwe.

Zgodnie z § 3 ust. 6 Umowy, do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę, PFR może kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem niniejszej umowy. W przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w umowie PFR może podjąć decyzję o zwrocie przez przedsiębiorcę całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa stanie się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia przedsiębiorcy informacji o decyzji PFR w sposób pozwalający zapoznać się z informacją o decyzji.

W myśl § 11 ust. 4 Umowy, przedsiębiorca oświadczył, iż zapoznał się z Regulaminem, rozumie go i akceptuje jego treść.

(dowód: umowa subwencji finansowej k. 18-25)

W dniu 12 maja 2020 r. PFR wydał pozytywną decyzję w sprawie przyznania (...) subwencji finansowej w kwocie (...) zł.

Kwota objęta decyzją została wypłacona na rachunek (...) w dniu 13 maja 2020 r.

(dowód: decyzja k. 67, potwierdzenie przelewu k. 68)

W piśmie z 2 lutego 2024 r. zaadresowanym do PFR, Centralne Biuro Antykorupcyjne (dalej jako CBA) w ramach współpracy w związku z osłoną antykorupcyjną Tarczy Finansowej PFR, przekazał zestawienie dotyczące negatywnych rekomendacji Biura, które poddano analizie.

(dowód: pismo k. 69-70)

W piśmie z 10 lipca 2024 r. zaadresowanym do PFR, CBA przekazał informacje dotyczące (...). Wskazano, iż w dniu 28 maja 2021 r. CBA przekazało PFR negatywną rekomendację. Zgodnie z brzmieniem przedstawionych PFR rekomendacji, służby zalecały niewypłacanie lub nieumarzanie wypłaconych już subwencji finansowych ze środków publicznych z uwagi na zwiększone ryzyko wystąpienia przestępstw korupcyjnych, ekonomicznych lub prania pieniędzy, a także zagrożeń dla interesu ekonomicznego państwa i ryzyka wykorzystania udzielonych środków finansowych w sposób niezgodny z celem i regulaminem programu Tarcza Finansowa PFR. Negatywna rekomendacja została potwierdzona przez CBA w dniu 17 marca 2023 r.

W związku z powyższym, pismem z 4 czerwca 2024 r.. PFR wzywał (...) do zwrotu, w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia decyzji całej przyznanej kwoty subwencji, (...) zł. PFR powołał się na § 10 ust. 9 Regulaminu.

(dowód: pismo CBA z 10 lipca 2024 r. k. 72, decyzja k. 73)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przeprowadzone dowody z dokumentów, nie znajdując podstaw do kwestionowania ich prawdziwości i autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo należało uznać za zasadne.

Zgodnie z § 5 ust. 3 lit. a tiret iii Regulaminu otrzymana przez MŚP Subwencja Finansowa podlega zwrotowi na następujących zasadach: w przypadku: (iii) otwarcia postępowania upadłościowego/restrukturyzacyjnego w każdym czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania Subwencji Finansowej w kwocie stanowiącej 100% wartości Subwencji Finansowej – w kwocie stanowiącej 100% wartości Subwencji Finansowej. Termin zwrotu subwencji finansowej w takim przypadku wynika z decyzji PFR wydawanej na podstawie § 5 ( 1) ust. 7 lit. b) tir. ii Regulaminu (decyzja taka wydana została względem pozwanego 4 czerwca 2024 roku i w tym samym dniu mu udostępniona) i wynosi 14 dni roboczych od dnia udostępnienia decyzji.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do najdalej idących zarzutów pozwanego, tj. braku legitymacji czynnej, przedawnienia roszczenia oraz przedwczesności roszczenia.

Zdaniem Sądu twierdzenia pozwanego, że nie istnieje obecnie przepis kompetencyjny nadający powodowi uprawnienie do żądania zwrotu pomocy publicznej są bezpodstawne.

Uchwałą Rady Ministrów nr 50/2020 z 27 kwietnia 2020 r. powodowi powierzono realizację programu rządowego „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”. Realizacja programu odbywała się na podstawie Regulaminu, którego treść wiązała strony występujące w niniejszej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 21 a ust. 2 a ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 923 ze zm.): „Środki pochodzące z udzielonego przedsiębiorcom lub innym podmiotom wsparcia finansowego, o którym mowa w ust. 1, nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej, chyba że egzekwowana wierzytelność powstała w związku z naruszeniem zasad, na których udzielono danemu przedsiębiorcy lub innemu podmiotowi takiego wsparcia. Środki te, w razie ich przekazania na rachunek bankowy, rachunek oszczędnościowy, rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy oraz rachunek terminowych lokat oszczędnościowych, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego”.

W konsekwencji, należy uznać, że na podstawie powołanych przepisów i zapisów umowy, powodowi przysługuje legitymacja czynna w zakresie dochodzonego roszczenia, powód może bowiem egzekwować wierzytelności powstałe w związku z naruszeniem zasad przyznania pomocy finansowej danemu przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Sąd podziela stanowisko powoda, iż dochodzone roszczenie nie jest związane z działalnością gospodarczą, a wynika z realizacji powierzonego zadania z zakresu administracji publicznej, stąd w przedmiotowym przypadku termin przedawnienia wynosi sześć lat i niewątpliwie nie upłynął on do czasu wniesienia pozwu.

Ponadto roszczenie nie uległo przedawnieniu, gdyby nawet uznać, iż jest one związane z działalnością gospodarczą powoda.

Zgodnie z umową łączącą strony, w przypadku uzasadnionego ryzyka wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużyć, roszczenie powoda staje się wymagalne po upływie 14 dni roboczych od daty udostępnienia pozwanemu Decyzji zobowiązującej pozwanego do zwrotu subwencji finansowej. Wynika to z § 5 1 ust. 7 lit. b) pkt ii Regulaminu, który stanowi, że w przypadku ustalenia, że beneficjent naruszył warunki programowe, które pociągają za sobą konieczność zwrotu otrzymanej subwencji finansowej, subwencja finansowa podlega zwrotowi w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia beneficjentowi decyzji określającej wysokość subwencji finansowej podlegającej zwrotowi w całości.

W niniejszej sprawie decyzja ta została pozwanemu udostępniona poprzez Bankowość Elektroniczną 4 czerwca 2024 roku, a upływ 14 dni roboczych od daty jej udostępnienia determinował wymagalność roszczenia opartego na przesłance wynikającej z § 10 ust. 9 Regulaminu, tj. uzasadnionym ryzyku wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużyć.

Wobec powyższego Sąd przyjął wymagalność roszczenia na dzień 19 czerwca 2024 r., konkludując, że dochodzone przez powoda roszczenie nie jest przedawnione oraz jest wymagalne.

Wskazane powyżej okoliczności, w ocenie Sądu, biorąc pod uwagę treść art. 65 k.c. zgodnie, z którym oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje, a w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu oraz brzmienie art. 354 § 1 in principio k.c. zgodnie z którym dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, wskazują na to, że roszczenie dochodzone przez powoda w niniejszej sprawie jest zasadne z powodu zaistnienia przesłanki wskazanej w § 10 ust. 9 lit. b) Regulaminu.

W ocenie Sądu roszczenie jest w pełni zasadne z powodu materializowania się przesłanki uzasadnionego podejrzenia wystąpienia nadużyć, która w niniejszej sprawie znalazła wyraz w negatywnej rekomendacji wydanej przez CBA. Decyzja ta wystarczała do wzbudzenia w powodzie uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowego wykorzystania otrzymanych środków, a tym samym uzasadniała konieczność żądania zwrotu subwencji. Podkreślić należy, że powód na gruncie łączących strony treści Umowy oraz Regulaminu nie był zobligowany do weryfikacji podstaw decyzji CBA ani też nie dysponował narzędziami, które by to umożliwiały.

Należy zaznaczyć, że w ten sposób spełnione zostały przesłanki do wydania decyzji o zwrocie subwencji w całości. Podstawą dochodzonego roszczenia są: zarówno umowa łącząca strony, jak i inne dokumenty programowe, w tym Regulamin oraz Uchwała. Nie ma wątpliwości, że negatywna rekomendacja (...) wobec wniosków powoda stanowi „uzasadnione podejrzenie wystąpienia nadużyć” w rozumieniu § 10 ust. 9 lit. b) Regulaminu, co w konsekwencji uprawnia PFR do wydania decyzji na podstawie § 5 1 ust. 7 lit. b) tir. ii) Regulaminu, określającej wysokość subwencji finansowej podlegającej zwrotowi w całości. W takim przypadku subwencja finansowa podlega zwrotowi w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia beneficjentowi decyzji o wysokości kwoty podlegającej zwrotowi.

Na uwagę zasługuje fakt, że PFR, realizując Program, podjęła współpracę z CBA, mając na uwadze zakres działalności tej służby, w tym identyfikację zagrożeń, które zostały wskazane w Regulaminie. W judykaturze nie budzi wątpliwości, że PFR ma prawo wykluczenia z udziału w Programie podmiotów, wobec których wystąpiło negatywne stanowisko CBA, co zostało potwierdzone m.in. w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 14 listopada 2023 roku (sygn. akt XX GC 1234/22), z czym Sąd się zgadza.

Dodatkowo, należy podkreślić, że pozwany był w pełni świadomy zasad przyznawania subwencji finansowej w ramach Programu, w tym faktu, że z Programu wyłączone są podmioty, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie wystąpienia nadużyć. Zarówno Umowa, jak i wszystkie dokumenty dostępne pozwanemu, jednoznacznie wskazywały na cele Programu oraz jego adresatów. Pozwany, przed podpisaniem Umowy, został rzetelnie poinformowany o mechanizmach i warunkach przyznawania subwencji, w tym uproszczonej procedurze weryfikacyjnej na etapie wnioskowania i wypłacania subwencji, z możliwością pogłębionej weryfikacji na późniejszych etapach.

Sąd nie podzielił również argumentacji pozwanego o braku sprostania ciężarowi udowodnienia roszczenia przez powoda, braku uzasadnienia podejrzenia wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużyć i braku podstaw żądania zwrotu subwencji. Powód udokumentował fakt wydania negatywnej rekomendacji przez CBA, co zgodnie z Umową stanowiło uzasadnioną podstawę żądania zwrotu wypłaconej przez powoda subwencji. Z informacji CBA z 8 września 2025 r. wynika, iż rekomendacja ta znajdowała uzasadnione podstawy wobec toczącego się w stosunku do E. S. – ówczesnej prezes zarządu pozwanej spółki – dochodzenia prowadzonego przez Centralne Biuro Śledcze Policji w związku z podejrzeniem popełnienia przez nią przestępstw z: art. 299 § 5, art. 271 § 3, art. 258 § 1, art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1, art. 65 § 1 ustawy Kodeks karny, art. 56 § 1 ustawy Kodeks Karny skarbowy, a także dokonywania przez spółkę wstecznych zgłoszeń w ZUS w sytuacji, gdy poziom zatrudnienia determinował fakt i wysokość przyznanej subwencji.

Z tego względu Sąd uznał, że powód sprostał ciążącemu na nim, zgodnie z ogólną regułą dowodową wynikającą z art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c., ciężarowi udowodnienia faktów, z których strona wywodzi skutki prawne, przedstawiając wiarygodne dowody, o których była mowa powyżej, na poparcie swoich twierdzeń.

Brak było także podstaw do uznania zasadności zarzutów braku zachowania należytej staranności w ramach wykonywania zawartej umowy przez powoda, jak również braku wiążącego charakteru Regulaminu.

Pozwany, zawierając Umowę, był w pełni świadomy również treści i postanowień Regulaminu. Jako podmiot profesjonalny, pozwany miał obowiązek zrozumieć konsekwencje wynikające z regulacji zawartych w Regulaminie i był zobowiązany do ich przestrzegania. Nie jest zasadne twierdzenie, że pozwany nie miał możliwości zapoznania się z treścią Regulaminu, gdyż oświadczenie o zapoznaniu się z treścią tego dokumentu wynika wprost z § 11 ust. 4 Umowy.

Nadto, argumentacja pozwanego w tym zakresie, przedstawiona została w sposób lakoniczny i niepoparty odpowiednimi dowodami, więc nie może stanowić podstawy dla podważania ważności postanowień Regulaminu.

W zakresie odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Powód decyzję o konieczności zwrotu subwencji wydał i udostępnił pozwanemu 4 czerwca 2024 r., zakreślając termin 14 dni roboczych na dokonanie spłaty, który upływał 18 czerwca 2024 r. W związku z brakiem zwrotu subwencji przez pozwanego w tym terminie, powodowi przysługują odsetki za opóźnienie od dnia następnego, to jest 19 czerwca 2024 r.

Wobec powyższego, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 1, 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu. Pozwanego należy uznać za stronę przegrywającą, obowiązaną do zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu. Na koszty poniesione przez powoda składały się: opłata od pozwu w kwocie 97 499,00 zł, opłata za czynności radcy prawnego w kwocie 10 800 zł, ustalona na podstawie art. 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października w spawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Wobec powyższego, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

SSO Jan Wawrowski

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Aneta Gąsińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Jan Wawrowski
Data wytworzenia informacji: