Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2011

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSR /del/Ewa Maciejewska

Protokolant: Anna Redkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2011 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością we W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 30 kwietnia 2010 roku nr (...)

I oddala odwołanie,

II. zasądza od (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością we W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/-/ SSR del. Ewa Maciejewska

Sygn. akt AmA 68/10

UZASADNIENIE

Decyzją Nr (...) z dnia 30 kwietnia 2010 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ( dalej: Prezes UOKiK, pozwany), na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 i art. 50 ust 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów

( Dz.U. Nr 50 poz. 331 ze zm.), nałożył na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.( dalej: (...) Spółka, powódka, skarżąca ) karę pieniężną w wysokości 15 000 złotych, co stanowi równowartość 3 651,24 euro, za nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa UOKiK w postępowaniu wyjaśniającym w sprawie (...).

Uzasadniając swoją decyzję Prezes UOKiK wskazał, że w dniu 13 listopada 2009 r. wszczął postępowanie wyjaśniające w celu zbadania zachowań rynkowych oraz określenia stopnia i struktury koncentracji przedsiębiorców działających na rynku metalowych barier drogowych ( (...)).

W ramach tego postępowania, pismem z dnia 17 listopada 2009 r., Prezes UOKiK na podstawie art. 50 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wezwał przedsiębiorców, w tym (...), do nadesłania w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma wypełnionej ankiety dotyczącej badania rynku metalowych barier drogowych. Według załączonej do wezwania ankiety przedsiębiorcy mieli udzielić informacji o: podstawowych danych dotyczących przedsiębiorstwa, produkcji i sprzedaży, cen i rynku metalowych barier drogowych.

W związku z brakiem odpowiedzi (...) pozwany ponowił wezwanie pismem z dnia 12 stycznia 2010 r., które zostało doręczone w dniu 14 stycznia 2010 r.Ponieważ, mimo tego wezwania, S. nadal nie udzieliła żądanych informacji, wezwano ją po raz trzeci, pismem z dniu 11 lutego 2010 r., do nadesłania wypełnionej ankiety dołączonej do wezwania. Wezwanie to zostało odebrane w dniu 15 lutego 2010 r..

Wszystkie wezwania zawierały pouczenie, iż w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do

50 000 000 euro.

Pomimo trzykrotnego wzywania i upływu wyznaczonych terminów, wzywany przedsiębiorca nie przesłał żądnych informacji, ani wskazał jakichkolwiek przeszkód w ich przekazaniu.

W dniu 10 marca 2010 r. Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie nałożenia na (...) kary pieniężnej za nieudzielenie żądanych informacji.

W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu tego postępowania (...) w dniu 16 marca 2010 r. przesłała do Delegatury UOKiK w P. wypełnioną ankietę dotyczącą rynku metalowych barier drogowych. Spółka ustosunkowując się do postawionego jej zarzutu podniosła, iż nie zajmuje się sprzedażą barier drogowych, dlatego nie odpowiedziała na kierowane do niej wezwania, uznając przesłanie jej ankiety za pomyłkę.

W ustalonym stanie faktycznym Prezes UOKiK uznał za zasadne nałożenie na Spółkę kary pieniężnej stosownie do przepisów art. 106 ust. 2 pkt 2 i art. 50 ust 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Kierowane do (...) trzykrotnie wezwania zawierały wszystkie wymagane elementy do przyjęcia, że po stronie tego przedsiębiorcy powstał prawny obowiązek udzielenia odpowiedzi .Wezwania te bowiem określały zakres żądanych informacji ( dane dotyczące rynku metalowych barier drogowych ), cel żądania ( uzyskanie informacji w związku z prowadzonym postępowanie wyjaśniającym mającym na celu zbadania zachowań rynkowych oraz określenie stopnia i struktury koncentracji przedsiębiorców działających na rynku metalowych barier drogowych), termin ,w którym Spółka ma udzielić informacji oraz pouczenie, iż w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro

Ustalając wysokość kary pieniężnej Prezes UOKiK miał na uwadze, iż kary nakładane w związku z nieudzieleniem informacji mają zarówno charakter represyjny ( sankcja za naruszenie obowiązku ustawowego ), jak i prewencyjny ( zapobieganie podobnym naruszeniom w przyszłości ).

W ocenie pozwanego wymierzona kara jest adekwatna do stopnia zawinienia Spółki, która mimo trzykrotnych wezwań, nie przekazała żądanych od niej informacji. Jej zachowania nie tłumaczy fakt, iż traktowała ona wezwania Prezesa UOKiK jako ,,pomyłkę”. Przedmiot działalności Spółki i zawartość jej strony internetowej wskazują, iż jej działalność obejmuje m.in. produkcję barier drogowych. Wezwania były jasno sformułowane i wyraźnie skierowane do Spółki, co jednakże nie skłoniło jej do udzielenia odpowiedzi. W związku z tym całkowite ignorowanie przez nią wezwań oraz brak wskazania kto jest producentem prezentowanych przez nią na jej stronie internetowej barier drogowych odczytać trzeba jako wyraźne lekceważenie Prezesa UOKiK oraz wykonywanych przez niego zadań.

Na rozmiar kary wpływ miał ponadto fakt, iż podlegające ukaraniu zachowanie było pierwszym naruszeniem przez (...) przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ( decyzja k.3-4 ).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył powód, wnosząc o :

1). uwzględnienie odwołania i uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

2). ewentualnie o zmianę decyzji w części dotyczącej wysokości kary pieniężnej i miarkowanie wysokości kary wobec jej niewspółmiernej dotkliwości,

3).zwrot kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa dla radcy prawnego.

Skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art.106 ust. 2 pkt 2 poprzez zastosowanie interpretacji rozszerzającej odpowiedzialność przedsiębiorcy, polegającej na nałożeniu kary pieniężnej, mimo udzielenia informacji żądanych przez Prezesa UOKiK.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powódka podniosła, iż chociaż w przedmiocie swojej działalności ma m.in. produkcję metalowych wyrobów gotowych, to jednak nigdy faktycznie nie zajmowała się, ani nie zajmuje produkcją i sprzedażą metalowych barier drogowych. Wobec tego przesłane jej w piśmie Prezesa UOKiK z dnia 17 listopada 2009 r. wezwanie o udzielenie informacji o rynku metalowych barier drogowych zostało przez nią potraktowane jako pomyłkowo do niej skierowane. Doręczona wraz z wezwaniem ankieta uznana została przez nią za formę przeprowadzenia badań o charakterze akademicko- dydaktycznym, przy tym wypełnienie tej ankiety wymagało dłuższego okresu czasu potrzebnego na zebranie stosownej wiedzy.

Po ponownym otrzymaniu przez Spółkę w dniu 14 stycznia 2010 r. wezwania do wypełnienia i przesłania ankiety podjęto czynności niezbędne do rzetelnego jej wypełnienia. Z uwagi na natłok codziennych czynności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa, nie udało się w terminie 7 dni wypełnić i dostarczyć przedmiotowej ankiety Prezesowi UOKiK. W końcu jednak po zawiadomieniu Spółki o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, wypełniona ankieta została przesłana organowi antymonopolowemu w dniu 16 marca 2010 r. wraz z informacją o przyczynach zwłoki.Mimo to organ ten w dniu 30 kwietnia 2010 r. wydal zaskarżona decyzję.

W ocenie powódki skoro ostatecznie udzieliła ona żądanych informacji, brak było podstaw do nałożenia na nią kary pieniężnej na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Prowadziłoby to bowiem do rozszerzającej wykładni tego przepisu. Sam fakt przekazania żądanych informacji po upływie wyznaczonego terminu, z opóźnieniem nie uzasadnia według powódki nałożenia kary w oparciu o wskazany przepis.

Powódka podniosła, że skoro faktycznie nie wykonywała ona działalności związanej z produkcją i sprzedażą metalowych barier drogowych , to nie miała ona uprawnienia do wypełniania ankiet dotyczących produkcji i sprzedaży, cen i rynku przedmiotowych wyrobów.

Powódka podkreśliła także, że waga popełnionego przez nią uchybienia jest niewspółmierna do nałożonej na nią kary, przy tym kara ta ma charakter fakultatywny (odwołanie k.6-10, pismo k.55-57).

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

Prezes UOKIK podtrzymał przy tym swoje stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji(odpowiedź na odwołanie k. 47-50).

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.

jest wpisana do Rejestru Przedsiębiorców KRS pod nr (...).Jej przedmiot działalności wpisany we wskazanym rejestrze obejmuje m.in .produkcję metalowych wyrobów , z wyłączeniem maszyn i urządzeń, faktycznie jednak nie wykonuje tego rodzaju dzialalności.

/ okoliczności bezsporne

W dniu 13 listopada 2009 r. Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające w celu zbadania zachowań rynkowych oraz określenia stopnia i struktury koncentracji przedsiębiorców działających na rynku metalowych barier drogowych (...).

W toku tego postępowania, pismem z dnia 17 listopada 2009 r. Prezes UOKiK wezwał (...), do nadesłania wypełnionej ankiety dotyczącej badania rynku metalowych barier drogowych. W ankiecie tej należało wpisać informacje o: podstawowych danych dotyczących przedsiębiorstwa, produkcji i sprzedaży, cen i rynku metalowych barier drogowych.

Wobec braku odpowiedzi , pozwany ponowił wezwanie pismem z dnia 12 stycznia 2010 r. , które zostało doręczone Spółce w dniu 14 stycznia 2010 r.

Na to wezwanie Spółka nie udzieliła odpowiedzi.

Pismem z dniu 11 lutego 2010 r., wezwano ją po raz trzeci do nadesłania wypełnionej ankiety dołączonej do wezwania. Wezwanie to zostało odebrane w dniu 15 lutego 2010 r.

W dwóch pierwszych wezwaniach wyznaczono 14 dniowy termin do przesłania wypełnionej ankiety, liczony od daty otrzymania pisma wzywającego, przy trzecim wezwaniu przedmiotowy termin wynosił 7 dni.

Wszystkie wezwania zawierały pouczenie, iż w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do

50 000 000 euro.

Prezes UOKiK 10 marca 2010 r. wszczął postępowanie w sprawie nałożenia na (...) kary pieniężnej za nieudzielenie żądanych informacji .Spółka otrzymała zawiadomienie o wszczęciu tego postępowania 12 marca 2010 r. W dniu 16 marca 2010 r. przesłała do Delegatury UOKiK w P. wypełnioną ankietę dotyczącą rynku metalowych barier drogowych.

./ D: wezwania k. 5,12,15- akta administracyjne,

potwierdzenia doręczenia k. 14, 16,- akta administracyjne,

formularz ankiety k. 6-10 - akta administracyjne,

pismo z dnia 16 marca 2010 r wraz z wypełniona ankietą k.17-26.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd rozważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Niezasadny, w ocenie Sądu, jest zarzut naruszenia prawa materialnego – art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz.U. Nr 50 poz. 331 ze zm.), ( dalej; u.o.k.k. ).

W myśl tego przepisu Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę , w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten chociażby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie m.in. art. 50, bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.

Zgodnie zaś z art. 50 ust. 1 i 2 u.o.k.k. przedsiębiorcy są obowiązani do przekazania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa Urzędu, przy czym żądanie to powinno zawierać wskazanie zakresu informacji, celu żądania, terminu udzielenia informacji, pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub udzielenie informacji nieprawdziwych czy wprowadzających w błąd.

W świetle dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych za niewątpliwe uznać należy, iż trzykrotnie kierowane do powodowej Spółki wezwania zawierały wszystkie przewidziane prawem elementy, które są niezbędne do przyjęcia, iż żądania określone w tych wezwaniach stwarzały po stronie podmiotu, do którego były skierowane prawny obowiązek udzielenia informacji.

Żądania te jednoznacznie wszak wskazywały zakres informacji ( dane dotyczące rynku metalowych barier drogowych ), cel żądania ( uzyskanie informacji w związku z prowadzonym postępowanie wyjaśniającym mającym na celu zbadania zachowań rynkowych oraz określenie stopnia i struktury koncentracji przedsiębiorców działających na rynku metalowych barier drogowych), termin ,w którym Spółka ma udzielić informacji ( 14 dni w wypadku dwóch pierwszych wezwań i 7 dni w przypadku trzeciego wezwania) oraz pouczenie o sankcji (w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro).

Zdaniem Sądu nie są trafne twierdzenia powódki, iż skoro ostatecznie, chociaż z opóźnieniem, udzieliła ona informacji żądanych przez Prezesa UOKiK , to nie można przyjąć aby zostały spełnione przesłanki do zastosowania sankcji z art106 ust 2 pkt 2 cytowanej uprzednio ustawy, gdyż sankcja ta może być nałożona wyłącznie w przypadku nieudzielenia przez przedsiębiorcę informacji lub udzielenia informacji nieprawdziwych albo wprowadzających w błąd.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela bowiem w pełni ugruntowany zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie pogląd, iż sankcjonowane w omawianym przepisie nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa UOKiK należy interpretować szeroko. Oznacza to , że nieudzielenie informacji to także nieudzielenie informacji w wyznaczonym terminie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2004 r., IIISK 31/04 (OSNP 2005, nr 4 , poz.60) podkreślił, że pojęcie ,,udzielenie informacji” jest istotnym elementem konstrukcyjnym ustawowego obowiązku przedsiębiorcy, a naruszenie wyznaczonego terminu stanowi przesłankę do nałożenia kary pieniężnej jako naruszenie obowiązku procesowego. Choć art. 101 ust 2 pkt 2 lit.b ustawy z dnia 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2080 ze zm.),(obecnie art.106 ust.2 pkt 2 u.o.k.k) stanowi wyraźnie o nałożeniu kary pieniężnej w razie nieudzielenia informacji lub udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd , nie mówiąc wprost o sankcjonowaniu karą pieniężną przekroczenia przez przedsiębiorcę terminu na udzielenie informacji , to oczywistym jest, że sformułowanie ,,nieudzielenie informacji ” oznacza w kontekście celu tego przepisu , jego istotnego sensu normatywnego , zarówno nieudzielenie informacji w ogóle, jak i udzielenie informacji po wyznaczonym przez organ antymonopolowy terminie, zważywszy że przekazanie Prezesowi UOKiK stosownych informacji ma służyć sprawnemu i efektywnemu przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego.

Odmienne stanowisko osłabiałoby znacznie prewencyjną, represyjną i dyscyplinującą funkcje przedmiotowej kary.

Przedstawiony pogląd został w pełni zaaprobowany w piśmiennictwie ( vide: Cezary Banasiński i Eugeniusz Piontek ( red.) Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów – komentarz. LexisNexis, Warszawa 2009,s.964).

Nieudzielenie przez z powódkę w wyznaczonym jej terminie informacji żądanych przez organ antymonopolowy w żaden sposób nie mogą usprawiedliwiać okoliczności na jakie się ona powołuje dotyczące uznania przez nią wezwania jako pomyłkowo do niej skierowanego z uwagi na to, że faktycznie nie zajmowała się produkcją metalowych barier drogowych, potraktowania przesłanej jej ankiety jako badań o charakterze akademicko- dydaktycznym, zbyt krótki okres do na rzetelne wypełnienie ankiety.

Zdaniem Sądu treść kierowanych do Spółki wezwań jasno wskazywała jaki cel mają przeprowadzane przez organ antymonopolowy badania. Jeśli mimo to Spółka miała jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie, nic nie stało na przeszkodzie aby poprzez kontakt z UOKiK wątpliwości te wyjaśnić , tym bardziej , że każde z przesłanych wezwań wskazywało dane kontaktowe ( nr telefonu, faxu, adres e-mail )

Nie sposób zgodzić się z powódką, iż wyznaczony jej termin był niewystarczający na rzetelne wypełnienie przesłanej jej ankiety, tym bardziej że w okresie od 17 listopada 2009 r. do 11 lutego 2011 r. sumie wysłano do niej trzy wezwania , dwa pierwsze wezwania wyznaczały 14 dniowy termin do nadesłania ankiety, w trzecim wezwaniu termin ten określono na 7 dni.

Fakt, iż powódka w rzeczywistości nie produkowała, ani nie sprzedawała metalowych barier drogowych nie zwalniał jej od udzielenia odpowiedzi na wezwania Prezesa UOKiK, mogła ona bowiem poinformować tenże organ o tej okoliczności.

Nie jest zasadny zarzut pozwanej, iż wymierzona jej kara pieniężna jest dla niej nadmiernie dotkliwa.

W ocenie Sądu Prezes UOKiK ustalając wysokość kary pieniężnej we właściwy sposób uwzględnił wszystkie wymagane w świetle art.106 ust.2 i art.111 u.o.k.k. kryteria.

Rozmiar kary mieści w wytyczonych prawem granicach ( 15 000 złotych -co stanowi równowartość 3.651, 24 euro) .Wartość euro, stosownie do art. 5 u.o.k.k, została przeliczona na złote według kursu średniego walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu 31 grudnia 2009 r., tj.4,1082zł.

Zgodzić należy się z twierdzeniami pozwanego, że wymierzona kara jest adekwatna do stopnia zawinienia Spółki, która mimo trzykrotnych wezwań, nie przekazała żądanych od niej informacji. Mimo tego, że wezwania były sformułowane jednoznacznie i wyraźnie skierowane do Spółki, nie odpowiedziała ona na żadne z tych wezwań, całkowicie je ignorując, blokując możliwość zakończania prowadzonego przez Prezesa UOKiK postępowania. Takie zachowanie traktować należy jako lekceważenie organu antymonopolowego oraz wykonywanych przez niego w interesie publicznym zadań.

Przy ustalaniu wysokości kary Prezes UOKiK w sposób prawidłowy uwzględnił zarówno stopień naruszenia interesu publicznoprawnego, naganność zachowania powódki, jak i fakt , iż podlegające ukaraniu zachowanie było pierwszym naruszeniem przez (...) przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zdaniem Sądu wymierzona kara spełnia cel zarówno prewencji ogólnej, stanowiąc przestrogę dla innych przedsiębiorców, jak i prewencji szczególnej stanowiąc dostateczną dolegliwość dla powódki za działania niezgodne z prawem.

Zarzut powódki, iż pozwany nie wziął pod uwagę jej sytuacji finansowej jest niezasadny, skoro ani przepis art.106 ust 2 , ani też art111 u.o.k.k. nie wymaga uwzględnienia takiej okoliczności. Sama powódka w żaden sposób nie wykazała przy tym aby wzgląd na jej kondycję finansową przemawiał za uznaniem, że wymierzona kara jest dla niej nadmiernie dolegliwa.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

/-/ SSR del. Ewa Maciejewska