Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Joanna Preizner-Offman

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 sierpnia
2023 r. znak: (...), (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w K. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 13/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 8 kwietnia 2025 r.

Decyzja z 31 sierpnia 2023 r., znak: (...) ( (...)) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 15 w związku z art. 56 ust. 2, ust. 3 pkt 1 i ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r., poz. 1385 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r., poz. 2000 ze zm.) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia przedsiębiorstwu energetycznemu działającemu pod firmą: (...) S.A. z siedzibą w K., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) – zwanemu dalej Koncesjonariuszem lub (...) S.A. – kary pieniężnej w związku z niepoinformowaniem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej podmiotów dokonanych w roku 2020 orzekł, że:

1)  że (...) S.A. nie powiadomił Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
o 3 odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej dokonanych w roku 2020,

2)  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył (...) S.A. karę pieniężną w wysokości 10.000 zł.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K., zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1)  rażące naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 15 pr.en. poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu zasad odpowiedzialności na gruncie tego przepisu wykluczających możliwość zwolnienia się od niej w jakikolwiek sposób, co skutkowało nieuprawnionym nałożeniem na Powoda kary pieniężnej pomimo niespełnienia przesłanek zastosowania tego przepisu;

2)  rażące naruszenie art. 56 ust. 6 pr. en. poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na powierzchownej oraz arbitralnej ocenie stopnia szkodliwości czynu, w szczególności nieuwzględnienie przy tej ocenie rozmiaru wyrządzonej i grożącej szkody oraz motywacji sprawcy;

3)  rażące naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm. - dalej: „k.p.a.”) poprzez ich błędne zastosowanie, polegające na niedokonaniu wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i nie odniesieniu się do wszystkich podnoszonych przez Stronę Powodową argumentów, co skutkowało nieuwzględnieniem wszystkich elementów oceny stopnia szkodliwości czynu i stopnia zawinienia, o których mowa w art. 56 ust. 6 pr.en. i bezzasadnym przyjęciem przez Prezesa U RE:

-

błędnej kwalifikacji stopnia szkodliwości czynu jako znacznego, podczas gdy zdarzenie będące przedmiotem postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia (...) kary pieniężnej w związku z niepoinformowaniem Prezesa U RE o odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej podmiotów dokonanych w roku 2020, miało charakter incydentalny, Powódka niezwłocznie spełniła obowiązek, a żadna faktyczna szkoda nie wystąpiła, co jednoznacznie wskazuje na znikomą szkodliwość społeczną czynu;

-

błędnej kwalifikacji stopnia zawinienia Powódki poprzez przyjęcie, że Powódka ponosi winę nieumyślną w postaci niedbalstwa, podczas gdy Powódka zapewnia niezawodnie wysoką jakość świadczonych usług i dochowuje należytej staranności w prowadzonej przez siebie działalności, a niepoinformowanie Prezesa URE o odmowach przyłączenia do sieci wynikało z nadzwyczajnych okoliczności spowodowanych panującą pandemią koronawirusa;

a w konsekwencji spowodowało nałożenie na Powódkę kary pieniężnej pomimo, że w trakcie postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia (...) kary pieniężnej w związku z nie poinformowaniem Prezesa U RE o odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej podmiotów dokonanych w roku 2020, Powódka wskazywała na okoliczności, które potwierdzały jednoznacznie brak zawinienia i znikomą szkodliwość społeczną czynu;

4)  rażące naruszenie art. 56 ust. 6a pr.en. poprzez jego niezastosowanie w wyniku przekroczenia zasad uznania administracyjnego przez Prezesa URE, pomimo znikomej szkodliwości czynu oraz faktu zrealizowania obowiązku przez Powódkę, a w konsekwencji nieodstąpienie od wymierzenia kary pomimo spełnienia przesłanek wskazanych w tym przepisie;

5)  naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak wykazania należytego uzasadnienia faktycznego, jak i prawnego rozstrzygnięcia, w szczególności w zakresie stopnia szkodliwości czynu zarzucanego Powódce w kontekście stanu faktycznego sprawy;

Mając na względzie powyższe zarzuty, Odwołujący:

- wniósł o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości,

ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia powyższego wniosku,

- wniósł o zmianę zaskarżonej Decyzji w całości w ten sposób, że odstępuje się od wymierzenia Powódce kary pieniężnej;

a w każdym wypadku:

wniósł o zasądzenie od Strony Pozwanej na rzecz Strony Powodowej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie k. 317-322 akt sąd.)

Powód w piśmie procesowym z 28 marca 2024 r. stanowiącym replikę na odpowiedź na odwołanie pozwanego:

I.  podtrzymał w całości wnioski i argumentację przedstawioną w odwołaniu od decyzji Prezesa URE z dn. 31 sierpnia 2023 r., znak: (...).,

II.  na zasadzie art. 127 § 1 k.p.c. zaprzeczył wszystkim okolicznościom przedstawionym przez Prezesa URE z wyjątkiem tych wyraźnie przyznanych w toku trwającego postępowania, w szczególności zaprzeczam, jakoby:

-

wskazane w Odwołaniu od decyzji naruszenia przepisów prawa i twierdzenia Powódki były niezasadne;

-

w rozpoznawanej sprawie nie zachodziły podstawy do odstąpienia od wymierzenia kary administracyjnej, a Powódka nie wykonała ciążącego na niej obowiązku, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ¹ pr.en.;

-

Powódka została dwukrotnie wezwana do wykonania obowiązku z art. 7 ust. 1 ¹ pr.en. przed jego wykonaniem, a jego wykonanie nastąpiło pod przymusem ze strony Pozwanego;

-

pandemia COVID-19 nie miała istotnego znaczenia dla funkcjonowania organizacji Powódki.

(pismo powoda z 28 marca 2024 r. k. 329-336 akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z siedzibą w K. prowadzi koncesjonowaną działalność gospodarczą polegającą m.in. na dystrybucji energii elektrycznej na podstawie koncesji udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 16 listopada 1998 r. nr (...) (z późn. zm.). Na mocy decyzji Prezesa URE z dnia 31 grudnia 2008 r. nr (...), (...) S.A. został wyznaczony Operatorem Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego na okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2025 r.

(okoliczności niesporne)

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, wykonując swoje prerogatywy określone w art. 23 ust. 2 pkt 20 lit. c) i g) ustawy – Prawo energetyczne, uprawniające do monitorowania funkcjonowania zarządzanego przez (...) S.A systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego w zakresie warunków przyłączania podmiotów do sieci oraz wypełniania przez operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych ich zadań oraz działając na podstawie art. 28 ustawy – Prawo energetyczne, pismem z dnia 21 stycznia 2021 r. (znak: (...)) wezwał (...) S.A. m.in. do przedstawienia informacji dotyczących liczby wydanych odmów przyłączenia do sieci elektroenergetycznej w roku 2020.

(dowód: pismo Prezesa URE z 21 stycznia 2021 r. k. 10-11 akt adm.)

(...) S.A w piśmie z dnia 22 lutego 2021 r. (pismo znak: (...)) poinformował, że w roku 2020 „liczba wydanych odmów przyłączenia
z uwagi na brak warunków technicznych: 60 szt.”

(dowód: pismo powoda z 22 lutego 2021 r. k. 12-16v akt adm.)

Prezes URE, pismem z dnia·20 maja 2021 r. wezwał Koncesjonariusza do złożenia wyjaśnień.

(dowód: pismo powoda z 27 maja 2021 r. k. 17-17v akt adm.)

Pismem z dnia 27 maja 2021 r. (...) S.A. udzielił odpowiedzi i wskazał, że w roku 2020 wydał 26 odmów przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Jednocześnie do pisma dołączył informacje o dwóch odmowach, o których nie poinformował Prezesa URE tj.:

1.  z 17 listopada 2020 r. nr sprawy (...) dla (...) Sp. z o.o.,

2.  z 30 listopada 2020 r. nr sprawy (...) dla (...) Sp. z o.o.,

W przedmiotowym piśmie wyjaśniono także przyczyny braku przesłania ww. pism.

(dowód: pismo powoda z 27 maja 2021 r. k. 17-17v, k. 19, k. 20 akt adm.)

Ponowna analiza wykazała, że nie została zgłoszona odmowa wydania warunków przyłączenia na wniosek (...) Sp. z o.o. wobec powyższego pismem z dnia
9 sierpnia 2021 r. wezwano Przedsiębiorstwo do złożenia wyjaśnień.

(dowód: pismo powoda z 28 października 2021 r. k. 21 akt adm.)

Pismem z dnia 28 października 2021 r. nr (...) wyjaśniono, że „ informacja o odmowie wydania warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej dla źródeł wytwórczych (...) Sp. z o.o. nie została przekazano do Południowo – Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki we W..” Jednocześnie w załączeniu przesłało informację o przedmiotowej odmowie.

(dowód: pismo powoda z 28 października 2021 r. k. 21 akt adm.)

Prezes URE pismem z dnia 8 września 2022 r. zawiadomił Koncesjonariusza o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z niepoinformowaniem o 3 odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej podmiotów w roku 2020 tj.

1. z 17 listopada 2020 r. nr sprawy (...) dla (...) Sp. z o.o.

2. z 30 listopada 2020 r. nr sprawy (...) dla (...) Sp. z o.o.

3. z 6 października 2020 r. nr sprawy(...) dla (...) Sp. z o.o.

Ponadto mając na uwadze dyspozycję art. 50, art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z art. 30 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, wezwano (...) S.A. do nadesłania szczegółowych wyjaśnień mających związek
z ujawnionymi naruszeniami oraz wskazania działań naprawczych eliminujących stwierdzone naruszenia oraz informacji dotyczących jego sytuacji finansowej.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 8 września 2022 r. k. 1-2v akt adm.)

W piśmie z dnia 14 października 2022 r. Koncesjonariusz złożył szczegółowe wyjaśnienia dotyczące stwierdzonych naruszeń, a także działań, które zostały podjęte w celu uniknięcia w przyszłości takiej sytuacji. Jednocześnie przedstawił informacje dotyczące ogólnej sytuacji finansowej firmy oraz przedłożył kopię sprawozdania finansowego za rok 2021 dla działalności związanej z dystrybucją energii elektrycznej oraz informację wskazującą na wysokość przychodów z dystrybucji energii elektrycznej osiągniętych w roku 2021. W kolejnej odpowiedzi, aktualizował dane finansowe za rok 2022.

Jednocześnie Koncesjonariusz wskazał, że „ we wszystkich trzech przypadkach brak powiadomienia Prezesa URE wynikał z niedopatrzeń pracowników (...) S.A.
(w dwóch przypadkach, kiedy powiadomienie powinno zostać wysłane niezwłocznie po powrocie pracownika do świadczenia pracy w formie stacjonarnej – praca zdalna była stosowana jako jedna z form obostrzeń w stanie epidemii spowodowanym COVID -19) oraz pracownika kancelarii obsługującego korespondencję przychodzącą i wychodzącą ze Spółki
(w tym przypadku pracownik nie wysłał powiadomienia mimo ujęcia w rozdzielniku pisma do terenowego oddziału Urzędu Regulacji Energetyki). Sytuacje te były skutkiem w szczególności przejściowego zaburzenia przebiegu powiadomienia i kancelaryjnego, wynikającego ze stanu epidemii (...)19 i zastosowanych w Spółce obostrzeń. Wprowadzone obostrzenia były koniczne dla zapewnienia ciągłości pracy organizacji, natomiast wymusiły konieczność stosowania pracy na przemian stacjonarnej u zdalnej (praca hybrydowa), co w niektórych sytuacjach powodowało przejściowe zaburzenia w realizacji standardowych zadań. W świetle powyższego przyczyny ujawnionych nieprawidłowości wynikają ze szczególnych okoliczności zdarzeń, które nie wynikają z zaniechania realizacji obowiązków Spółki. Są to przypadki incydentalne, których występowanie nie było wcześniej odnotowane.”

Ponadto (...) S.A. wskazał, że w ramach podjętych działań naprawczych od września 2021 r. wdrożono nową metodykę wysyłki powiadomień kierowanych do Prezesa URE w zakresie odmów wydania warunków przyłączenia. Dla zwiększenia nadzoru działania zostały skoncentrowane na szczeblu centrali spółki.

(dowód: pismo powoda z 14 października 2022 r. k. 27-27v, k. 28-61 akt adm.)

Pismem z dnia 30 czerwca 2023 r. (...) S.A. został powiadomiony
o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie. Równocześnie został poinformowany, iż może w terminie 10 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia, zapoznać się z materiałem dowodowym zebranym w ramach przedmiotowego postępowania i złożyć ewentualne dodatkowe uwagi i wyjaśnienia. Pismo powyższe zostało prawidłowo doręczone. Koncesjonariusz pismem z dnia 14 lipca 2023 r. nr (...) poinformował, że rezygnuje z prawa do zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym i złożenia dodatkowych wyjaśnień.

(dowód: zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego k. 68 akt adm.)

W dniu 31 sierpnia 2023 r. Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję.

(Decyzja k. 72-78 akt adm.)

Sądowi znane jest z urzędu, że Decyzją z 29 grudnia 2023 r. nr (...), DKN: (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 15 w związku z art. 56 ust. 2, ust. 3 pkt 1 i ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, orzekł, że:

1.  (...) S.A. nie powiadomił Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o 2 odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej dokonanych w roku 2021;

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył (...) S.A. karę pieniężną w łącznej wysokości 10 000.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 17.12.2024 r. XVII AmE 26/24 SOKiK oddalił odwołanie powoda od tej decyzji.

Sąd ten ustalił, że: w dniu 18 maja 2021 r. (...) S.A. odmówił wydania warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej spółce (...) sp. z o.o. Pismo w tym przedmiocie zostało przesłane do Urzędu Regulacji Energetyki 2 września 2022 r. oraz w dniu 19 listopada 2021 r. (...) S.A. odmówił wydania warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej spółce (...) sp. z o.o. Pismo w tym przedmiocie zostało przesłane do Urzędu Regulacji Energetyki 7 października 2022 r.

(protokół rozprawy z 27 marca 2025 r. k. 385-386 akt sąd.)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Podniesione przez spółkę w odwołaniu zarzuty nie mogą skutkować ani uchyleniem decyzji, ani jej zmianą.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego (p.e.) – w brzmieniu obowiązującym do dnia 21 grudnia 2022 r. - przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci lub przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy.

Uregulowanie zawarte w cytowanym zdaniu drugim art. 7 ust. 1 p.e., formułujące obowiązek niezwłocznego pisemnego powiadomienia o odmowie przyłączenia do sieci Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wraz z podaniem przyczyny odmowy, zostało obecnie zamieszczone w art. 7 ust. 1 ¹ p.e.

Nie ulega wątpliwości, na gruncie niniejszej sprawy, że odwołująca spółka podlegała obowiązkowi wynikającemu z ww. przepisu, oraz że nie wypełniła tegoż obowiązku niezwłocznie w trzech przypadkach, tj. odmowy wydania warunków przyłączenia wydanych w dniu 17 listopada 2020 r. nr sprawy (...) i w dniu 30 listopada 2020 r. nr sprawy (...) spółce (...) Sp. z o.o. oraz w dniu 6 października 2020 r. nr sprawy (...) spółce (...) Sp. z o.o.

W odniesieniu do pierwszej i drugiej z wymienionych odmów pismo w tym przedmiocie zostało przesłane do Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 27 maja 2021 r. (a więc niemal po 6 miesiącach), zaś w odniesieniu do trzeciej w dniu 14 października 2022 r. (a więc po 2 latach).

Ze względu na niewywiązanie się z ustawowego obowiązku zawiadomienia Prezesa URE o tych przypadkach odmów, zastosowanie znajduje zatem art. 56 ust. 1 pkt 15 p.e. Stosownie do treści tego przepisu karze pieniężnej podlega ten, kto z nieuzasadnionych powodów zwleka z powiadomieniem Prezesa URE lub zainteresowanego podmiotu o odmowie zawarcia umów, o których mowa w art. 4g ust. 1 lub art. 7 ust. 1 ¹, czyli również umów o przyłączenie do sieci. W takim przypadku kara nie może być niższa niż 10 000 zł i wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może być niższa niż 10 000 zł i nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, podzielanym także przez Sąd, odpowiedzialność ponoszona na podstawie przepisu art. 56 ust. 1 p.e. posiada charakter obiektywny i wynika z samego faktu naruszenia określonych norm prawnych, w tym przypadku, norm prawa energetycznego (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniach wyroków z 4.11.2010 r., sygn. akt III SK 21/10, System Informacji Prawnej LEX nr 737390 oraz z 1.06.2010 r., sygn. akt III SK 5/10, System Informacji Prawnej LEX nr 622205). Odpowiedzialność ta istnieje zatem w oderwaniu od winy, gdyż dla ustalenia tej odpowiedzialności nie jest konieczne wykazanie zawinionego zachowania przedsiębiorcy lecz wystarcza stwierdzenie faktu zaistnienia określonego naruszenia prawa, tj. bezprawności. W związku z tym, przepis art. 56 ust. 1 p.e. stanowi samodzielną podstawę do wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej. Z kolei stopień zawinienia podmiotu, który naruszył warunki koncesji uwzględnia się, stosownie do art. 56 ust. 6 p.e., dopiero przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej. Wina nie stanowi więc przesłanki decydującej o samej zasadzie odpowiedzialności administracyjnej.

Sąd przy tym podziela racje wskazanego w odwołaniu poglądu, że nie jest wykluczona możliwość uniknięcia kary, jeżeli zostanie wykazane, że obiektywne okoliczności danej sprawy uniemożliwiają przypisanie naruszenia przepisów ustawy, z uwagi na podjęte przez przedsiębiorstwo działania o charakterze ostrożnościowo – prewencyjnym ( k. 23 akt sądowych z powołaniem na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 201 r. sygn. akt VI ACa 566/13, opubl. Lex nr 1425598).

Z konstrukcji odpowiedzialności za naruszenie przepisów Prawa energetycznego jako odpowiedzialności o charakterze obiektywnym wynika, iż na przedsiębiorstwo energetyczne nie można nałożyć kary pieniężnej, jeżeli naruszenie obowiązków wynikających z prawa nie stanowi rezultatu jego zachowania (polegającego na działaniu bądź zaniechaniu), lecz jest sutkiem niezależnych od niego, a więc pozostających poza jego kontrolą okoliczności o charakterze zewnętrznym, uniemożliwiających nie tyle przypisanie takiemu przedsiębiorstwu winy (umyślnej lub nieumyślnej), co nie pozwalających na zbudowanie rozsądnego łańcucha przyczynowo - sutkowego pomiędzy zachowaniem przedsiębiorstwa energetycznego, a stwierdzeniem stanu odpowiadającego hipotezie normy sankcjonowanej karą pieniężną, określonej w art. 56 ust. 1 p.e. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2010 r., III SK 21/10, Legalis nr 414134, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z dnia 27 marca 2018 r. VII AGa 761/18 nr (...)).

W odwołaniu powód wskazał, że opisane powyżej niedopatrzenie pracowników było wynikiem nadzwyczajnych zdarzeń i okoliczności tj. przejściowym zaburzeniem przebiegu procesów powiadamiania kancelaryjnego wynikającego ze stanu epidemii covid-19 i zastosowanych obostrzeń, pomimo wdrożenia odpowiednich procedur i dochowania należytej staranności w zorganizowaniu przedsiębiorstwa.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii z dnia 20 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 491) stan ten ogłoszony został w okresie od 20 marca 2020 r., a jego odwołanie nastąpiło dopiero rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii z dnia 12 maja 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1027). Bezsprzecznie zatem odmowy przyłączenia, które powinny zostać zakomunikowane Prezesowi Urzędu, nastąpiły w okresie stanu epidemii, który, co jest faktem notoryjnym, wpływał na funkcjonowanie i organizację pracy. Racją jest, że nagłe wprowadzenie stanu epidemii miało nadzwyczajny charakter i skutkowało nowymi regulacjami oraz rozwiązaniami, które musiały być powszechnie przyswojone. Odnosząc to do okoliczności faktycznych sprawy, to oczywiście sytuacja ta mogła mieć przełożenie na opóźnienie w złożeniu informacji o odmowie skierowanej do (...) Sp. z o.o. w obu przypadkach, które nastąpiły w dniach 17 i 30 listopada 2020 r. Zwrócić jednakże należy uwagę na zaistniały okres opóźnienia, jako że zawiadomienie o tej odmowie zostało skierowane do Prezesa Urzędu dopiero pismem z dnia 27 maja 2021 r., a więc po około 6 miesiącach. Natomiast jeśli chodzi o trzeci przypadek opóźnienia w złożeniu informacji, to w tym przypadku odmowy skierowanej do (...) Sp. z o.o. wydania warunków przyłączenia, to ta miała miejsce także po kilku miesiącach od wprowadzenia stanu epidemii, bo w październiku 2020 r. a zawiadomienie o tej odmowie zostało skierowane do Prezesa Urzędu dopiero pismem z października 2021 r. (a więc po 12 miesiącach). Trudno zatem przyjąć argumentację strony, że wielomiesięczne opóźnienie wiązało się z przejściowymi zaburzeniami w realizacji standardowych zadań, które swe źródło miało z obowiązującym stanem epidemii.

Na wyłączenie odpowiedzialności strony nie może mieć przy tym przełożenia wdrożenie systemu naprawczego, w którym działania dotyczące sposobu wysyłki powiadomień do Prezesa URE skupione zostały na szczeblu centrali spółki. Są to okoliczności, które wystąpiły już po naruszeniu obowiązków publicznoprawnych.

Sąd nie przychyla się także do pozostałej argumentacji odwołania, związanej z zarzutem naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 15 P.e.

Konstrukcja przepisu art. 56 ust. 1 pkt 15 P.e. przede wszystkim wiąże się z regulacją art. 7 ustawy, która stanowi, że jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci lub przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii, jest obowiązane niezwłocznie powiadomić o odmowie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy. W przepisie tym użyto zatem sfomułowania „niezwłocznie”, które jest pojęciem nieostrym, podlegającego interpretacji. Należy je zawsze odnosić do konkretnego stanu faktycznego, co pozwala na różną ocenę prawną pojęcia "niezwłoczności" w danej sprawie. Pojęcie to odnosi się do działania bez zbędnej włoki, czyli tak szybko, jak to jest możliwe w danych okolicznościach, z uwzględnieniem realiów konkretnej sprawy. Dlatego też przyjmuje się, że „niezwłocznie” oznacza dokonanie danej czynności w czasie właściwym dla danej sytuacji faktycznej i prawnej.

Użyte w Prawie energetycznym pojęcie "niezwłocznie" można także interpretować w myśl stanowiska Komisji Europejskiej, wyrażonego w związku z procesem implementacji dyrektywy 98/30/WE – dotyczącej wspólnych zasad w odniesieniu do rynku wewnętrznego gazu ziemnego – zgodnie z którym "niezwłocznie" oznacza nie później niż w ciągu jednego tygodnia od odmowy dostępu do infrastruktury ( tak PrEnerg red. Kuliński 2017, wyd. 1 Prawo energetyczne. Komentarz red. dr Michał Kuliński, 2017, opubl. Legalis).

W związku z tym przypisanie odpowiedzialności za naruszenie przepisu art. 7 p.e. wymaga ustalenia, po pierwsze czy zaniechano niezwłocznego zawiadomienia Prezesa Urzędu o wydanej odmowie, a więc zwlekano z takim zawiadomieniem. Po drugie należy ustalić, czy zwłoka ta w określonych okolicznościach faktycznych nastąpiła z nieuzasadnionych powodów. W tym sensie faktycznie odpowiedzialność z tytułu naruszenia przywołanego przepisu wiąże się z przyczynami leżącymi po stronie zobowiązanego podmiotu. Wprowadzenie takich elementów stwierdzenia deliktu administracyjnego nie oznacza jednak, że w omawianym wypadku odpowiedzialność administracyjna nie ma obiektywnego charakteru. Niezależnie bowiem od tego, odpowiedzialność za naruszenia przepisów Prawa energetycznego jest odpowiedzialnością o charakterze obiektywnym, której podmiot, przeciwko któremu toczy się postępowanie o nałożenie kary pieniężnej może uniknąć, jeżeli wykaże, że obiektywne (niezależne od jego zachowania) okoliczności sprawy uniemożliwiają przypisanie mu odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 30 września 2011 r., sygn. akt III SK 10/11, opubl. LEX nr 1101332). Jeśli istniały powody uzasadniające brak zawiadomienia (co powinno wykazać przedsiębiorstwo energetyczne), to kara nie może zostać wymierzona. Przesłanki „nieuzasadnionych powodów” nie można jednak utożsamiać z zawinionym zachowaniem ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 października 2009 r., sygn. akt VI ACa 453/09, opubl. LEX nr 1120265). Nadto jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2007 r., sygn. akt III SK 1/07 ( opubl. Lex), zgodnie z przepisem art. 56 ust. 2 P.e. "karze podlega ten kto...", a zatem Prezes URE jest obowiązany, a nie uprawniony do nałożenia kary w razie stwierdzenia okoliczności podlegających karze.

Podkreślić przy tym należy, że w żadnym wypadku zwłoki w zawiadomieniu Prezesa Urzędu o odmowie przyłączania nie można utożsamiać z pojęciem zwłoki, jakie prezentowane jest na gruncie prawa cywilnego. Nie bada się tu, czy zwlekanie z zawiadomieniem Prezesa Urzędu było skutkiem okoliczności, za które przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność, a jedynie czy nastąpiło ono z nieuzasadnionych powodów.

Podsumowując powyższą część rozważań wskazać należy, że za niezasadny został uznany zarzut naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 15 p.e., gdyż obowiązuje przedsiębiorcę energetycznego podważona staranność. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej ocenia się zgodnie z art. 355 § 2 k.c. przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Natomiast wyjątkowy charakter działalności koncesjonowanej przemawia za ustaleniem ponad przeciętnego poziomu staranności jaką powinien wykazać koncesjonariusz. Okoliczności związane ze stanem epidemii Covid 19 (obowiązującym od marca 2020) nie mogą zostać uznane za na tyle istotne aby usprawiedliwiały powoda co do braku powiadomienia przez niego o odmowach mających miejsce w października i listopadzie 2020. W ocenie Sądu przez ponad pół roku od początków epidemii (tj. w okresie od marca do września 2020 ) powód powinien i mógł w taki sposób zorganizować swoją pracę, aby nie dochodziło do niepatrzeń pracowników. Niezależnie od powyższego zauważyć należy, iż powód w istocie zawiadomił pozwanego o odmowach dopiero w maju 2021 r. (w odniesieniu do 2 odmów z listopada 2020) oraz w październiku 2021 r. (w odniesieniu do 1 odmowy z października 2020). Czyli odpowiednio ok. 6 m-cy oraz 12 m-cy po tym jak powinien był to uczynić. Okoliczności na które powołuje się powód (tj. zaburzenia związane z Covid) zdaniem Sądu w żadnym razie nie mogą zostać uznane za uzasadnione przyczyny złożenia informacji, aż z tak dużym opóźnieniem.

W odniesieniu do kolejnych zarzutów odwołania (zarzut nr 2 i 3) należy stwierdzić, że odnosiły się do regulacji art. 56 ust. 6 p.e., który stanowi, że ustalając wysokość kary pieniężnej Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. W tym zakresie w odwołaniu zostały przytoczone obszerne wywody odnoszące się do wskazanych przesłanek wymiaru kary, z którymi tut. Sąd co do zasady się zgadza. Jednakowoż w niniejszej sprawie nie mogły one odnieść skutku wyrażonego w żądaniu odwołania tj. uchylenia wydanej decyzji.

Stwierdzenie deliktu określonego w art. 56 ust. 1 pkt 15 p.e. wiąże się z nałożeniem kary w granicach określonych w art. 56 ust. 3 p.e. tj. jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może być niższa niż 10 000 zł i nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. W tak określonych granicach powinna być wymierzona kara przy uwzględnieniu wytycznych, o których mowa w art. 56 ust. 6 ustawy Inaczej ujmując Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a także Sąd, władni są miarkować karę administracyjną, ale jedynie w granicach jej minimalnej i maksymalnej wysokości określonej na podstawie przywołanych przepisów. Ani pozwany Prezes, ani Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie mają więc możliwości miarkowania wysokości kary poniżej pułapu określonego w przepisach (por. wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 4 kwietnia 2017 r. sygn. akt XVII AmE 91/16, opubl. Legalis nr 1751987). Analogiczne stanowisko zaprezentował Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11.09.2023 r. sygn. akt VII Aga 200/23 ( niepubl.) wskazując, że przepis art. 56 ust. 3 P.e. ma na celu ograniczać wysokość kary pieniężnej, ale nie prowadzić do jej zniesienia.

W sprawie niniejszej spółce nałożona została kara minimalna, która kształtuje się na poziomie 10 000 zł. Ocena stopnia szkodliwości czynu, zawinienia oraz dotychczasowego zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowych w żaden sposób nie mogła wpłynąć na jej dalsze miarkowanie. Prezes Urzędu uwzględnił te przesłanki określając wysokość kary, uznając że przemawiają one za jej wymierzeniem na minimalnym poziomie. Dalsze jej obniżenie było wykluczone.

Ustawodawca przewidział jednak w art. 56 ust. 6a P.e., iż Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

Przedsiębiorca powołał się w swoim odwołaniu na linię orzecznictwa prezentowaną w wyroku Sądu Najwyższego z 5 lutego 2015 r. III SK 36/14 ( Legalis), w którym wskazano, że przedsiębiorstwo energetyczne może uniknąć kary, gdy wykaże, że obiektywne okoliczności danej sprawy uniemożliwiają mu przypisanie odpowiedzialności za naruszenia przepisów ustawy, z uwagi na podjęte przez to przedsiębiorstwo działania o charakterze ostrożnościowo-prewencyjnym.

Tymczasem w niniejszej sprawie, na co wskazano już we wcześniejszej części uzasadnienia, spółka nie podjęła działań o takim charakterze. Jak wynika z materiału sprawy działania naprawcze w postaci wdrożenia nowej metodyki wysyłki powiadomień kierowanych do Prezesa URE w zakresie odmów przyłączenia i skoncentrowania nadzoru na szczeblu centrali spółki powód podjął po fakcie niezwłocznego niezłożenia powiadomień o odmowie wydania tych warunków Prezesowi URE, a zatem zostały podjęte zbyt późno, nie mogły więc zapobiec naruszeniu obowiązku informacyjnego. Z kolei wdrożone procedury w związku z pandemią koronawirusa dotyczyły organizacji pracy w przedsiębiorstwie i bezpiecznej pracy jego pracowników na okoliczność pandemii. Nie były to zatem stricte działania, które miały przeciwdziałać popełnieniu naruszenia. Uzupełniająco należy również zauważyć, że sama pandemia nie może być uznana za powód wyłączający odpowiedzialność. Przede wszystkim bowiem informowanie o odmowach przyłączenia następowało w warunkach bezkontaktowych. Jednocześnie na 60 odmów w 2020 r. powód nie powiadomił organu w zaledwie 3 przypadkach, tak więc powiadamianie organu w warunkach pandemii nie zostało zakłócone. Poza tym ocena danych 3 przypadków niezłożenia powiadomienia nie wskazuje aby powód nie zdążył z niezwłocznym powiadomieniem organu ze względu na pandemię.

Nie było także podstaw do odstąpienia od wymierzenia powodowi kary z uwagi na pozostałe przesłanki wyrażone w art. 56 ust. 6 P.e. Mimo bowiem, że powód ostatecznie zrealizował obowiązek, przedkładając organowi 3 zaległe powiadomienia o odmowach wydania warunków przyłączenia to stopień szkodliwości czynu nie jest znikomy, podczas gdy dla możliwości skorzystania z instytucji odstąpienia od wymierzenia kary obydwie przesłanki - w postaci znikomego stopnia szkodliwości czynu, a także zaprzestania naruszania prawa lub zrealizowania obowiązku - musiałyby wystąpić łącznie.

Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że dobrem prawnie chronionym przepisami ustawy jest terminowe i rzetelne pozyskiwanie przez Prezesa Urzędu informacji. Zaniechania (...) S.A. w zakresie niezwłocznego, pisemnego powiadomienia Prezesa URE o odmowie zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej są przejawem naruszenia obowiązków publicznoprawnych wyznaczonych przez art. 7 ustawy – Prawo energetyczne. Godzą w istniejący porządek prawny określający sposób działania przedsiębiorstw zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej w ramach realizacji obowiązków publicznoprawnych dotyczących przyłączania do sieci elektroenergetycznych. Na gruncie przedmiotowej sprawy, realizacja obowiązku nastąpiła dopiero na wezwanie prezesa, a nie z inicjatywy przedsiębiorstwa. Fakt, iż Prezes URE powziął informację o odmowie zawarcia umów o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej przez (...) w roku 2020 dopiero w ramach realizacji zadań związanych z monitorowaniem funkcjonowania systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych w zakresie warunków przyłączania podmiotów do sieci oraz wypełniania przez operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych ich zadań, przemawia za uznaniem, że omawiany stopień szkodliwości zachować powoda nie może zostać uznany za znikomy. Realizacja tych obowiązków nastąpiła bowiem dopiero po upływie (6 i 12 m-cy), co również sprzeciwia się przyjęciu znikomego stopnia szkodliwości. Za takim wnioskiem przemawia również to, że zachowanie powoda nie było jednorazowe (powód 3 x dopuścił się omawianego uchybienia). Na marginesie jedynie należy wskazać, że niezależnie od powyższego, nawet gdyby hipotetycznie założyć (uwagi na okoliczności na które Powód zwracał uwagę – kwestia Covid 19), iż stopień szkodliwości jego czynu był znikomy, to w żadnym razie nie można pozwanemu zarzucić że przekroczył zasady uznania administracyjnego wymierzając powodowi karę (czyli nie odstępując od niej). Odnośnie natomiast wdrożonych działań naprawczych – to dla niniejszej sprawy były one spóźnione.

Zgodzić się natomiast należy z Powodem co do tego, iż doszło do zrealizowania przez niego drugiej przesłanki warunkującej możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, tj. że zrealizował spoczywający na nim obowiązek. Zwrot „zrealizował obowiązek” na gruncie art. 56 ust. 6a p.e nie oznacza bynajmniej realizacji obowiązku w terminie i prawidłowo. Jeżeli bowiem podmiot zrealizowałby obowiązek w terminie i prawidłowo to nie byłoby w ogóle podstaw do nałożenia kary, a więc nie byłoby zasadne rozważanie przesłanek odstąpienia od nałożenia kary. Tak więc, realizacja obowiązku na gruncie art. 56 ust. 6 a p.e. z istoty rzeczy oznacza realizację po terminie albo w jakikolwiek inny sposób, który nie był prawidłowy i co do zasady uzasadniałby nałożenie kary. Kara pieniężna co do zasady powinna zostać wymierzona również w wypadku późniejszego zrealizowania obowiązku/zaprzestania naruszania prawa. Jednak w sytuacji późniejszego zrealizowania obowiązku i jednoczesnej znikomej szkodliwości czynu aktualizują się przesłanki odstąpienia od wymierzenia kary ( por. wyrok Sądy Apelacyjnego w Warszawie z 7.03.2024 r., sygn. akt VII AGa 861/23). Podobne stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22.01.2025, sygn. II NSKP 59/23 wskazując, że złożenie sprawozdania z art. 43d p.e. po terminie oznacza ostateczne zrealizowanie obowiązku.

Ustawa Prawo energetyczne nie sprecyzowała w jaki sposób należy oceniać stopień szkodliwości czynu, jednak uczyniło to orzecznictwo sądowe. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13 uznał, że przy ocenie szkodliwości czynu zasadne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji jego stopnia wypracowanego w prawie karnym, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a P.e. instytucją prawa karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 p.e.

Konieczne jest więc odwołanie się do art. 115 § 2 k.k., który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu i który nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Wobec powyższego wskazać należy, że naruszenie obowiązku z art. 7 ust. 1 ¹ p.e. pozbawia Prezesa URE informacji o odmowach przyłączenia do sieci. Ustawodawca uznał, że taka informacja ma znaczenie dla Prezesa URE, który reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z ustawą i polityką energetyczną państwa, bowiem zmierza do równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii. Jednocześnie ustawodawca uznał, że istotne jest, aby przedsiębiorstwo powiadomiło o tym fakcie organ niezwłocznie przyjmując, że tego typu informacja jest organowi pilnie potrzebna. Stąd też doniosłe znaczenie dla realizacji przedmiotowego zadania ma terminowość przekazywania informacji, która pozwala na ewentualne szybkie, a przez to odpowiednie reagowanie w bieżącej sytuacji oraz daje od razu możliwość uzyskania prawidłowego obrazu rynku i działalności przedsiębiorstwa bez potrzeby jej weryfikacji po czasie.

W związku z powyższym stopień szkodliwości czynu spółki w zakresie niepowiadomienia organu o odmowach wydania warunków przyłączenia nie był znikomy. Jakkolwiek przedsiębiorca przekazał stosowne informacje, ale uczynił to po zbyt długim czasie – po pół roku w dwóch przypadkach i w jednym przypadku po około roku – przy czym nastąpiło to dopiero w reakcji na prowadzony przez organ monitoring działalności przedsiębiorstwa powoda, a nie z własnej inicjatywy powoda. W tym okresie Prezes URE nie miał zatem rzetelnej informacji na temat działalności powoda w zakresie odmów przyłączenia do sieci i faktycznych przypadków odmów przyłączenia do sieci.

Wprawdzie do nieprzekazania odmów doszło jedynie w 3 przypadkach, aczkolwiek należy zauważyć, że strona jest profesjonalistą w sektorze energetycznym, natomiast z zawodowym charakterem prowadzonej działalności gospodarczej wiąże się obowiązek podwyższonej staranności, której w tych wypadkach nie dochował. Wyklucza to, według Sądu, możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, implikując jej wymierzenie nawet wobec faktu, iż nieprzekazanie informacji nastąpiło w okresie pandemii oraz wobec braku określenia wymiernej szkody spowodowanej zaniechaniem powoda.

Na marginesie nadmienić należy, iż Powód dopuścił się omawianych naruszeń nie tylko w roku 2020 (tego okresu dotyczy zaskarżona w niniejszej sprawie Decyzja) ale i również w roku 2021 (nie powiadomił Prezesa URE o 2 odmowach zawarcia umów o przyłączenie do sieci).

Podsumowując powyższą część rozważań wskazać należy, iż pomimo, że Powód zrealizował spoczywający na nim obowiązek, to stopień szkodliwości jego czynu był wyższy niż zanikowy. W związku z czym kumulatywne przesłanki z art. 56 ust. 6a p.e. nie zostały zrealizowane.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, iż art. 56 ust. 6a p.e. posiada charakter fakultatywny, zatem odstąpienie od wymierzenia kary nie tylko zależy od spełnienia przesłanek z tego artykuł, ale dodatkowo zależy też od uznania organu, które wszakże nie może być dowolne i wynikać musi z merytorycznych przesłanek, ale z pewnością nie stanowi ono obowiązku organu do zastosowania powołanej regulacji w każdych warunkach ( podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 24 sierpnia 2012 roku, sygn. akt VI ACa 389/12).

W tym zakresie Sąd Okręgowy w Warszawie podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, że „ art. 56 ust. 6a p.e. należy interpretować z uwzględnieniem zasady sprawności i rzetelności działania instytucji publicznych, a także zasady równowagi i podziału władzy. W ocenie Sądu Najwyższego […] Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dysponuje więc pewnym luzem decyzyjnym przy interpretacji przesłanki znikomości szkodliwości społecznej czynu, a w razie ziszczenia się wspomnianej przesłanki - uznaniem administracyjnym przy wyborze wariantu rozstrzygnięcia: odstąpienia od kary pieniężnej bądź nieodstąpienia od tej kary. […] Organ regulacyjny, z uwagi na posiadaną wyspecjalizowaną kadrę, unikalną pamięć instytucjonalną oraz bezpośrednią styczność z realiami rynkowymi, jest co do zasady lepiej przygotowany niż sędzia do oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu przedsiębiorcy z punktu widzenia standardów obowiązujących na rynku regulowanym. Interpretacja przepisów prawnych należy do istoty władzy wykonawczej, która jak wskazuje sama jej nazwa, odpowiada za egzekwowanie prawa. Jeżeli określony sposób interpretacji przepisu ma racjonalne uzasadnienie i jest ugruntowany w praktyce organu, sąd nie powinien zastępować go własną interpretacją. Interwencja sądu w treść decyzji organu regulacyjnego powinna następować dopiero wtedy, gdy nosi ona znamiona dowolności: opiera się na arbitralnych przesłankach, zawiera zdawkowe i ogólnikowe uzasadnienie, odwołuje się do nieudowodnionych informacji.” (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, Legalis nr 2294222).

Według Sądu, decyzja organu regulacyjnego w zakresie nieodstąpienia od wymierzenia kary za nieprzekazanie informacji o odmowach zawarcia umów o przyłączenie nie nosi znamion dowolności, zawiera poprawne uzasadnienie, jest wyrazem logicznego i prawidłowego stanowiska organu, a zatem Sąd nie powinien w nią ingerować, zwłaszcza, iż nie widzi ku temu podstaw.

Odnośnie zarzutu naruszenia przez Prezesa Urzędu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego wskazać należy, że Prezes URE w sposób wszechstronny i wyczerpujący przeanalizował zebrany materiał dowodowy przedstawiając istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty i wyjaśniając przyczyny ich uwzględnienia bądź pominięcia. Powołując się natomiast na utrwalone w doktrynie stanowisko, należy przyjąć, że nawet gdyby w postępowaniu administracyjnym doszło do naruszenia wskazanych przez powoda przepisów przez Prezesa URE, okoliczność ta nie mogłaby to stanowić wyłącznej podstawy uchylenia decyzji, ponieważ Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jako sąd pierwszej instancji, na skutek wniesionego odwołania, rozpoznaje sprawę merytorycznie od początku. Wydanie przez organ administracji zaskarżonej decyzji jest jedynie warunkiem rozpoznania sprawy przez sąd, a nie jego skutkiem. SOKiK jest sądem cywilnym a nie sądem legalności decyzji administracyjnej i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. W świetle powyższego nawet gdyby przyjąć, iż w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to, o ile nie stanowią one podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji, nie mogą one prowadzić do uchylenia decyzji i nie mogą być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest zobowiązany do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r. sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r. sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX nr 52708; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312). Zaznaczyć trzeba, że do kognicji tego Sądu nie należy kontrola prawidłowości postępowania prowadzonego przed Prezesem Urzędu ( tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 13 maja 2004 r., sygn. akt III SK 44/04, Lex nr 137437), gdyż przed Sądem tym toczy się postępowanie sądowe pierwszoinstancyjne, w którym strona może przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na potwierdzenie zasadności swojego stanowiska, tak więc co do zasady ewentualne uchybienia postępowania administracyjnego nie miały znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy. Tym niemniej Sąd uznał, że Prezes Urzędu nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018 r., poz. 265 ze zm.).

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 13/24

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

a.  (...)

b.  (...)

2.  (...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/