Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St. sekr. sąd. Joanna Preizner – Offman

po rozpoznaniu 10 stycznia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w T.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem (...) S.A. w W.

o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci gazowej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 16 września 2022 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. w T. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od (...) sp. z o.o. w T. na rzecz (...) S.A. w W. kwotę 737,00 zł (siedemset trzydzieści siedem złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 23/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 września 2022 roku Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE, pozwany), na podstawie art. 8 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r., poz. 1385 ze zm.) (dalej p.e.) oraz w związku z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.) (dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku (...) sp. z o.o. Oddział (...) w W. z siedzibą w W. (obecnie (...) sp. z o.o. z siedzibą w T.) (dalej powód, (...)) o rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej zainteresowany, (...), (...)) umowy o przyłączenie do sieci gazowej przesyłowej sieci gazowej dystrybucyjnej, zasilającej w paliwo gazowe odbiorców na terenie miasta i gminy C. orzekł, że na (...) S.A. z siedzibą w W. nie ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej przesyłowej sieci gazowej dystrybucyjnej, w żądanym przez (...) Spółkę (...) sp. o.o. Oddział (...) w W. z siedzibą w W. miejscu przyłączenie, tj. na terenie stacji redukcyjno - pomiarowej C. ( (...)).

Od powyższej Decyzji powód złożył odwołanie, zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie:

1)  art. 8 ust. 1 p.e. w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 5 p.e. oraz art. 9c ust. 1 pkt 4 p.e., poprzez orzeczenie przez pozwanego, że na zainteresowanym nie ciąży obowiązek zawarcia Umowy z powodem, bez rozstrzygnięcia na mocy wydanej Decyzji, czy w świetle obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne jest uzależnienie przez zainteresowanego realizacji przyłączenia powoda do sieci zainteresowanego od zobowiązania się powoda do wybudowania gazociągu (łączącego sieć dystrybucyjną powoda z siecią przesyłową zainteresowanego), w tym czy działanie takie może zostać uznane za naruszenie art. 7 ust. 5 p.e. i art. 9c ust. 4 p.e. (w szczególności poprzez niewypełnienie przez zainteresowanego obowiązku rozbudowy systemu przesyłowego i wymuszenie na (...) poczynienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych), pomimo zakwestionowania przez powoda postanowień Umowy (oraz warunków przyłączenia do sieci) narzucającego powodowi powyższy obowiązek, jako niezależnej i bezpodstawnej przyczyny odmowy zawarcia Umowy z powodem przez zainteresowanego;

2)  naruszenie art. 7 ust. 1 p.e. w zw. z art. 9c ust. 1 pkt. 5) p.e. i w zw. z § 33, 34 ust. 1 oraz 35 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 1158 ze zm., dalej jako „Rozporządzenie systemowe"), poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie prowadzące do niezasadnego przyjęcia, że przeprowadzona przez zainteresowanego analiza ekonomiczna doprowadziła w prawidłowy sposób do ustalenia braku istnienia warunków ekonomicznych, o których mowa w art. 7 ust. 1 PE, pomimo tego, że w ramach ww. analizy ekonomicznej zainteresowany bezpodstawnie pominął, przy ustalaniu wysokości łącznych kosztów realizacji przyłączenia, fakt uwzględnienia w planie rozwoju zadania polegającego na modernizacji istniejącego gazociągu DN 80 (a tym samym posiadania przez zainteresowanego środków finansowych na ten cel, które zainteresowany mógł wykorzystać do budowy gazociągu o większej przepustowości - tj. gazociągu DN 150), co w konsekwencji doprowadziło do sztucznego i nieuprawnionego zawyżenia całkowitych kosztów realizacji przyłączenia, wskutek czego wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) wyliczony przez (...) dla przedmiotowej inwestycji przyłączeniowej nie osiągnął wartości granicznej dla analiz prowadzonych w 2020 r. (wynik analizy ekonomicznej wykonanej przez (...) był zatem ujemny);

3)  art. 77 § 1 i 2 oraz art. 80 k.p.a., poprzez uznanie, że analiza ekonomiczna, o której mowa w pkt. 2) powyżej, została przez zainteresowanego wykonana w prawidłowy sposób, pomimo braku materiału dowodowego pozwalającego na takie stwierdzenie, a w szczególności pomimo braku wykazania przez zainteresowanego, że wysokość kosztów realizacji przyłączenia (oraz innych wskaźników przyjętych do wykonania analizy) została ustalona w prawidłowy sposób, we wszystkich wariantach, których wyniki zostały przedstawione przez zainteresowanego w toku postępowania prowadzonego przez pozwanego;

4)  art. 79a § 1 k.p.a., poprzez brak wskazania, w ramach informacji o możliwości wypowiedzenia się przez powoda (stronę) co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (tj. informacji zawartej w piśmie pozwanego z dnia 3 sierpnia 2022 r.), przesłanek zależnych od powoda, które nie zostały na dzień wysłania ww. informacji spełnione lub wykazane, wskutek czego pozwany wydał decyzję niezgodną z żądaniem powoda (strony).

W oparciu o powyższe zarzuty, powód wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonej Decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy, tj. orzeczenie, że odmowa przyłączenia powoda do sieci gazowej zainteresowanego była nieuzasadniona a na zainteresowanym ciąży obowiązek zawarcia Umowy z powodem o treści wskazanej przez powoda we wniosku o rozpatrzenie sporu skierowanym do Prezesa URE w dniu 16 czerwca 2021 r,;

ewentualnie zaś o:

2)  uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości;

zaś w każdym przypadku o:

3)  przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści odwołania na okoliczności przywołane w odpowiednich częściach uzasadnienia;

4)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa URE zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zainteresowany również złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest wyznaczony na operatora systemu dystrybucyjnego, którego zasięg obejmuje sieć dystrybucyjną zasilającą w paliwo gazowe odbiorców na obszarze miasta i gminy C.. Sieć dystrybucyjna zasilana jest z gazociągu źródłowego DN 400 relacji R. – P., za pośrednictwem gazociągu służącego do przyłączenia sieci dystrybucyjnej o długości ok. 22,27 km i średnicy DN 80 oraz stacji gazowej C.. Obecna przepustowość stacji osiągnęła 3 650 m ^{( 3)}/h w marcu 2020 roku na skutek realizacji umowy o przyłączenie do sieci przesyłowej nr (...) zawartej 5 kwietnia 2019 roku przez powoda i zainteresowanego (okoliczność niesporna).

Powód, pismem z 30 maja 2018 roku, wystąpił do (...) o określenie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej w punkcie wyjścia C. dotyczącym rozbudowy istniejącej stacji gazowej i dostosowania jej do przepustowości 7 200 m ³/h (pismo powoda z 30/05/2018 r. k. 267 akt adm., wniosek k.268-270 akt adm.).

(...) 18 lipca 2018 roku wydał warunki przyłączenia, określające budowę przez niego stacji gazowej o parametrach technologiczno-pomiarowych (mocy przyłączeniowej) Q= 8 000 m ³/h, zlokalizowanej przy gazociągu źródłowym DN 400 relacji R. – P. w miejscu istniejącego odejścia do stacji gazowej C., a po stronie powoda – budowę stacji gazowej redukcyjnej oraz budowę sieci gazowej łączącej ww. stację gazową pomiarową z siecią dystrybucyjną powoda, w więc nowa stacja została zlokalizowana ok. 22,27 km od miejsca wskazanego przez powoda ( Warunki przyłączenia do sieci przesyłowej dla Podmiotu z grupy C, zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych k.284-285 akt adm.).

W wyniku negocjacji prowadzanych pomiędzy powodem a zainteresowanym 5 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa o przyłączenie do sieci przesyłowej nr(...) w zakresie przybudowy istniejącej sieci gazowej z 2 925 m ^{( 3)}/h do 3 650 m ^{( 3)}/h. W § 5 ust. 7 umowy przewidziano, że docelowa rozbudowa stacji do 8 000 m ^{( 3)}/h będzie możliwa po zawarciu porozumienia rozwojowego lub aneksu do umowy dotyczącego wspólnej przebudowy istniejącego gazociągu wysokiego ciśnienia DN 80 zasilającego stację gazową redukcyjno – pomiarową C. o długości ok. 22 km (Umowa z 09/04/2019 r. k. 287-290 akt adm.)

(...) proponował zawarcie porozumienia w zakresie współfinansowania przebudowy gazociągu wysokiego ciśnienia z DN 80 na DN 150 zasilającego istniejący punkt wyjścia C. po połowie przez powoda i (...), wówczas oszacował wartość budowy gazociągu DN 150 na ok. 33 mln. Zł ( pismo (...) z 09/05/2019 r. k. 315-316 akt adm.).

Wtedy powód zwrócił się do (...) o przekazanie mu wyceny budowy gazociągu DN 80 i otrzymał informację, że szacunkowe koszty wynoszą ok. 23,5 min zł. Wówczas powód poinformował zainteresowanego, że różnica kosztów pomiędzy realizacją gazociągu DN 80 i DN 150 wynikająca z obu wycen jest zbyt duża i że jest gotowy pokryć różnicę w kosztach budowy ww. gazociągów, a nie współfinansować 50% kosztów budowy gazociągu DN 150. Po analizie powód przedstawił swoją propozycję współfinansowania przedsięwzięcia, podając, że jest gotowy pokryć koszty przebudowy gazociągu do kwoty nie wyższej niż (...) min zł, która to kwota stanowiła oszacowaną przez niego różnicę między kosztami budowy gazociągu DN 80 a gazociągu DN 150 (pisma powoda z 28/06/2019 r. k. 311, 24/07/2019r. k. 312 akt adm. i z 12/12/2019 r. k. 313 akt adm.).

W odpowiedzi zainteresowany stwierdził, że nie może zgodzić się na powyższą propozycję (pismo zainteresowanego z 06/03/2020 r. k. 314) .

W związku z powyższym, pismem z 8 października 2020 roku, powód wystąpił do (...) o określenie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej w punkcie wyjścia C., przy czym wnioskowana inwestycja przyłączeniowa dotyczyła budowy nowej stacji gazowej, w zakresie zwiększenia przepustowości stacji z 3 650 m ^{( 3)}/h do 12 500 m ^{( 3)}/h. Konieczność wystąpienia do z powyższym wnioskiem wynikała z rzeczywistego wykorzystania w 92% przepustowości technologicznej stacji oraz rosnącym zainteresowaniem na przyłączenie do sieci dystrybucyjnej powoda nowych podmiotów, w tym z wnioskiem klienta z branży budowlanej, który 25 września 2019 r. wniósł o określenie warunków przyłączenia na 5 000 m ^{( 3)}/h. Powód wskazał, że prognozowany wzrost poboru paliwa gazowego skutkuje potrzebą zwiększenia przepustowości gazociągu wysokiego ciśnienia prowadzącego do stacji gazowej C. poprzez zwiększenie średnicy z DN 80 na DN 150. Podniósł również, że potrzebę przebudowy tego gazociągu zgłaszali również sami odbiorcy w procesie konsultacji Krajowego Dziesięcioletniego Planu Rozwoju na lata 2022 – 2031. Także w ramach uwag do Krajowego Dziesięcioletniego Planu Rozwoju na lata 2022 - 2031, przekazanych do (...), powód zgłosił konieczność przebudowy gazociągu DN 80 U. – C. (wniosek k. 250-251 akt adm.).

W dniu 27 listopada 2020 roku (...) wydał warunki przyłączenia, określające budowę przez niego stacji gazowej o parametrach technologiczno-pomiarowych (mocy przyłączeniowej) Q= 12 500 m ³/h, zlokalizowanej przy gazociągu źródłowym DN 400 relacji R. – P. w miejscu istniejącego odejścia do stacji gazowej C., a po stronie powoda – budowę stacji gazowej redukcyjnej oraz budowę sieci gazowej łączącej ww. stację gazową pomiarową z siecią dystrybucyjną powoda, w więc nowa stacja została zlokalizowana ok. 22,27 km od miejsca wskazanego przez powoda (Warunki przyłączenia do sieci przesyłowej dla Podmiotu z grupy C, zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych k.47-48 akt adm.).

W odpowiedzi powód wyjaśnił, że zaproponowane przez (...) warunki są nie do zaakceptowania ( pismo powoda z kwietnia 2021 r. k. 56-58 akt adm.).

Z kolei (...) stwierdził, że przeprowadzone analizy efektywności ekonomicznej wykazały opłacalność inwestycji jedynie przy założeniu wybudowania nowej stacji gazowej przy gazociągu źródłowym DN 400 R. - P.. Ponadto wyjaśnił, że nie jest opłacalna inwestycja przyłączeniowa obejmująca wymianę około 22 km. istniejącego gazociągu DN 80 zasilającego stację gazową w C. na gazociąg DN 150. Wskazał, że szacowane nakłady na budowę gazociągu DN 150 wynoszą około 44,4 mln. zł, na budowę stacji gazowej wynoszą około 4,8 mln. zł, czyli łącznie 49,2 mln. zł, co nie spełnia warunku uzasadnienia ekonomicznego realizacji przyłączenia do sieci przesyłowej w związku z brakiem opłaty za przyłączenie równej sumie poniesionych nakładów na powyższe inwestycje. Wskazał również, że w razie braku zgody powoda na zaproponowane warunki przyłączenia, będzie zmuszony do podjęcia decyzji o rozpoczęciu modernizacji istniejącego gazociągu DN 80 z uwzględnieniem jego obecnych parametrów, tj. utrzymując dotychczasową średnicę DN 80 (pismo z 11/05/2021 r. k. 59).

W tej sytuacji powód pismem z 16 czerwca 2021 r. wystąpił do Prezesa URE o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy wydania przez (...) warunków przyłączenia zgodnych z wnioskiem o określenie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej (wniosek z 16/06/2021 r. k.1-9 akt adm.).

Pismem z 19 lipca 2021 roku Prezes URE zawiadomił strony o wszczęciu postępowania oraz wezwał do przedstawienia stanowisk i złożenia wniosków dowodowych (pismo z 19/07/2021 r. k. 89-90 akt adm.).

W trakcie postępowania Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ustalił, że odmowa została dokonana po przeprowadzeniu analizy techniczno - ekonomicznej w oparciu o zdyskontowany rachunek przepływów pieniężnych na okres 20 lat.

Opłata taryfowa za przyłączenie sieci gazowej dystrybucyjnej powoda do sieci gazowej przesyłowej zainteresowanego według taryfy wynosi: (...) mln. zł. Koszt inwestycji: (...) mln zł. Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 6,3%, NPV = (...) mln zł. (...) przedstawił analizę techniczno-ekonomiczną w wariancie, w którym powód poniósłby koszty budowy stacji gazowej ((...) mln. zł) oraz dodatkowo różnicę w kosztach pomiędzy odbudową gazociągu DN 80, a budową nowego gazociągu DN 150 ((...) mln. zł), co daje kwotę (...) mln. zł ((...) mln. zł + (...) mln. zł). Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 4,7%, NPV = - (...) mln zł. Zainteresowany przedstawił również kolejną analizę techniczno-ekonomiczną w wariancie, w którym powód poniósłby koszty budowy stacji gazowej ((...) mln. zł) oraz różnicę w kosztach pomiędzy odbudową gazociągu DN 80, a budową nowego gazociągu DN 150 ((...) mln. zł), co daje kwotę (...) mln. zł ((...) mln. zł + (...) mln. zł). Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 3,8%, NPV = -14,438 mln. Zł (analizy finansowe (...) k.121-124 akt adm.).

Wartość wskaźnika wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) była ujemna we wszystkich przeprowadzonych przez (...) analizach czyli nie osiągnęła wysokości 2,989 % wskazanej w Informacji Prezesa URE z 2 stycznia 2020 r. nr (...) w sprawie stopy wolnej od ryzyka w I kwartale 2020 r. Zgodnie bowiem z Informacją Prezesa URE z 18 stycznia 2016 r. w sprawie ustalenia stopy zwrotu (IRR) stosowanej do oceny warunków ekonomicznych przyłączenia do sieci ciepłowniczej, elektroenergetycznej i gazowej wartość IRR w poszczególnych latach okresu 2016 - 2020 odpowiadać będzie wartości wskazanej stopy obowiązującej w I kwartale danego roku. W związku z powyższym ujemna wartość IRR wynikająca z analiz przeprowadzonych przez (...), zgodnie ze Stanowiskiem Prezesa URE z 24 marca 2010 r. nr (...) w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych, nie stanowi wielkości gwarantującej opłacalność ekonomiczną przyłączenia do sieci gazowej przesyłowej w żądanym przez powoda miejscu przyłączenia, tj. na terenie istniejącej stacji redukcyjno – pomiarowej C. ( (...)).

Z pisma (...) z 26 listopada 2021 r. wynikało, że zastosowano do analiz efektywności powyższej inwestycji wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) w wysokości 2,515%, a więc korzystniejszy od wysokości wskaźnika określonego przez Prezesa URE na 2020 r.( pismo (...) z 26/11/2021 r. k. 357 akt adm.).

Dodatkowo (...) podniósł, że wykonane analizy wykazały, że szacowane przychody z tytułu świadczenia usługi przesyłania paliwa gazowego, w zestawieniu z planowanymi nakładami na budowę sieci gazowej przesyłowej i kosztami jej eksploatacji, nie spełniają warunków, co uniemożliwia realizację przyłączenia i dało podstawę do wydania odmowy warunków przyłączenia do sieci gazowej przesyłowej w żądanym przez powoda miejscu przyłączenia, tj. na terenie istniejącej stacji redukcyjno- pomiarowej C. ( (...)).

Podniósł również, że jego plan inwestycyjny na lata 2021 – 2023 nie przewiduje budowy gazociągu przyłączeniowego DN 150 od gazociągu relacji R. - P. o długości ok. 22,7 km, tylko odtworzenie istniejącego gazociągu PN 80. Natomiast projekt „Krajowego Dziesięcioletniego Planu (...) Systemu Przesyłowego na lata 2020 - 2029" nie przewiduje budowy gazociągu przyłączeniowego DN 150 od gazociągu relacji R. - P. o długości ok. 22,7 km. Ponadto podkreślił, że istniejący gazociąg DN 80 nie pełni innych funkcji w krajowym systemie przesyłowym niż dostarczanie paliwa gazowego do sieci dystrybucyjnej powoda znajdującej się na obszarze miasta i gminy C. i ma charakter infrastruktury służącej wyłącznie połączeniu sieci dystrybucyjnej powoda z siecią przesyłową. Koszty eksploatacji i odtwarzania omawianej infrastruktury nie są pokrywane przez przychody z usług przesyłowych świadczonych za jej pomocą, co skutkuje wzrostem opłat dla pozostałych użytkowników sieci (pismo (...) z 13/08/2021 r. k. 97 v akt adm.).

Rozbudowa istniejącego gazociągu DN 80 nie została przewidziana w aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy C.. Powyższy dokument, przyjęty uchwałą nr (...) Rady Gminy C. z 28 stycznia 2021 r. stanowi, że: „Zgodnie z danymi przekazanymi przez (...) sp. z o.o. Oddział Zakład (...) w P., spółka rozważa przeprowadzenie dalszej gazyfikacji Gminy C. (rozbudowa dystrybucyjnej sieci gazowej), jednak na chwilę obecną żadne plany związane z gazyfikacją gminy nie są oficjalne, w związku z czym nie są również zatwierdzone i wpisane do Planu Inwestycyjnego." Założenia przewidują natomiast, że: „w przypadku braku możliwości przyłączenia nowych gazyfikowanych obszarów do krajowej sieci gazowej, będzie odbywała się jako gazyfikacja wyspowa w oparciu o technologie regazyfikacji gazu LNG". (Uchwała wraz z załącznikami k.125-175 akt adm.).

Również wcześniejsza aktualizacja założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczna i paliwa gazowe dla miasta C. przyjęta uchwałą Rady Miasta C. z 5 października 2020 r. nr (...) nie wskazuje na żadne konkretne inwestycje, które miałyby być realizowane czy to przez powoda, czy na inwestycje w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej (Uchwała wraz z załącznikami k.176-231 akt adm.).

Z kolei powód podniósł, że nieuprawniony jest argument (...) dotyczący szerszego pojęcia „rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia”, obejmującego koszty modernizacji całego odcinka sieci niezbędnego dla zmiany warunków przyłączenia. Podkreślił, że obowiązek utrzymania i rozbudowy sieci przesyłowej spoczywa na (...). W konsekwencji (...) nie może przerzucać obowiązków w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej na podmiot przyłączany, wskazując, że nieopłacalne jest modernizowanie (zwiększenie przepustowości) istniejącej sieci gazowej, w sytuacji gdy istniejąca sieć i tak wymaga remontu, a jej przepustowość nie odpowiada lokalnemu zapotrzebowaniu. Powołał się na pogląd wyrażony w piśmiennictwie i orzecznictwie, zgodnie z którym do rzeczywistych nakładów ponoszonych na realizację przyłączenia, o których mowa w art. 7 ust. 8 pkt 3 ustawy - Prawo energetyczne powinny być uwzględniane co do zasady jedynie nakłady ponoszone na budowę przyłącza, a nie na rozbudowę sieci operatora. Jednocześnie wskazał, że jeżeli inwestycja niezbędna dla rozwoju sieci nie została uwzględniona w planie rozwoju lub została w nim uwzględniona w niewystarczającym zakresie, to istnieją podstawy do dokonania aktualizacji tego planu, nawet jeżeli upłynął ustawowy termin jego aktualizacji (pismo powoda z 01/02/2022 r. k.369-371 akt adm.).

W odpowiedzi (...) podniósł, że przedmiotem sporu jest również ocena czy powód może jednostronnie decydować o miejscu przyłączenia międzysystemowego w razie budowy gazociągu przyłączeniowego, co jego zdaniem nie ma podstaw ani w przepisach rozporządzenia taryfowego, ani w ustawie - Prawo energetyczne. Zdaniem (...) ocena zasadności ekonomicznej budowy nowego gazociągu wymaga uwzględnienia kosztów jego budowy w każdym wariancie. Zwrócił uwagę, że opłata przyłączeniowa jaka została przewidziana od powoda, została wyznaczona wyłącznie w oparciu o rzeczywiste koszty budowy przyłącza, a nie koszty rozbudowy sieci. (...) zakwestionował twierdzenie powoda, jakoby o rozwoju sieci przesyłowej i miejscu tworzenia punktów połączenia międzysystemowego miał decydować powód, z pominięciem własnego obowiązku rozbudowy sieci dystrybucyjnej. Przedsiębiorca wskazał, że z wyroku Sądu Najwyższego sygn. akt III SK 33/11 wynika wprost, że w sytuacji, gdy rozbudowa sieci nie jest uwzględniona w planie rozwoju, ani w założeniach lub planach, o których mowa w art. 19 i art. 20 nie może być mowy o istnieniu obowiązku przyłączenia Wnioskodawcy do sieci, to nie można twierdzić, że spełnione są warunki ekonomiczne takiego przyłączenia w zakresie, w jakim nie wynika to z przychodów jakie oczekiwane są od samego Wnioskodawcy (pismo powoda z 21/02/2022 r. k.374 verte akt am.).

Z kolei powód wskazał, że nie ma podstaw do przyjmowania, że cały odcinek sieci przesyłowej o długości ponad 20 km stanowi przyłącze. Podkreślił, że w piśmiennictwie za przyłącze uznaje się jedynie taki odcinek sieci, który w momencie przyłączania oraz później może służyć tylko jednemu odbiorcy. Zdaniem powoda w razie zwiększenia przepustowości gazociągu prowadzącego do PW C. będzie on mógł zostać wykorzystany nie tylko na jego potrzeby, ale potencjalnie także na użytek innych operatorów dystrybucyjnych czy dużych odbiorców (pismo powoda z 01/02/2022 r. k. 362 akt adm.).

W odpowiedzi na powyższy argument (...) wyjaśnił, że na terenie gminy C. nie działają inni przedsiębiorcy energetyczni zajmujący się dystrybucją paliw gazowych, którzy chociażby potencjalnie mogliby być zainteresowani takim przyłączeniem. Podniósł, że żaden odbiorca końcowy nie mógłby zgodnie z prawem zostać przyłączony do gazociągu DN 150, ze względu na minimalną moc przyłączeniową na poziomie 45 000 m ^{( 3)}/h, wymaganą do przyłączenia sieci przesyłowej gazowej (pkt 2.5 i 2.6 załącznika do rozporządzenia Ministra Gospodarki z 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz.U. z 2018 r., poz. 1158 ze zm.)). W przypadku głównych gazociągów stanowiących element systemu przesyłowego o średnicach np.: DN 1000, DN 700, DN 500 czy DN 300 limit minimalnej mocy przyłączeniowej na poziomie 45 000 m ^{( 3)}/h nie skutkuje zazwyczaj brakiem możliwości przyłączenia odbiorców końcowych. Natomiast w przypadku gazociągów przyłączeniowych o średnicach np. DN 150, DN 100 czy DN 80, powyższy limit fizycznie uniemożliwia przyłączanie i korzystanie z takiego gazociągu przez odbiorców końcowych. Gazociągi takie mają co do zasady charakter przyłączeniowy i służą zwykle do zasilania stacji gazowych jednego odbiorcy - przeważnie operatora systemu dystrybucyjnego. Jedynym podmiotem, który może skorzystać ze zdolności gazociągu DN 150 pozostaje powód. Wyjaśnił, że zapisy taryfy Operatora Gazociągów Przesyłowych (...) S.A., zatwierdzonej decyzją Prezesa URE nie nakładają na powoda obowiązku ponoszenia kosztów innych niż rzeczywiste nakłady poniesione na realizację przyłączenia - natomiast potwierdzają, że zakres kosztów i działań niezbędnych do budowy punktu przyłączenia międzysystemowego jest inny niż przyłączenie użytkownika do sieci dystrybucyjnej. Wynika to z różnicy skali, która powoduje, że to w sieci przesyłowej występują takie przypadki jak przyłącze o długości 20 kilometrów, które służyć będzie do zasilania jednego odbiorcy (pismo (...) z 27/05/2022 r. k. 412 verte akt adm.).

Powód podniósł, że modernizacja gazociągu DN 80 jest uwzględniona w planie rozwoju (...), dlatego ocena ekonomicznej zasadności rozbudowy gazociągu z DN 80 do DN 150 i ustalenie opłaty za przyłączenie może być dokonywana jedynie w odniesieniu do różnicy między kosztami modernizacji gazociągu DN 80 a kosztami jego rozbudowy do DN 150. Ponadto wskazał, że (...) może zrealizować inwestycje w szerszym zakresie niż to wynika z planu rozwoju. Zdaniem powoda zmiana parametrów inwestycji z DN 80 na DN 150 i zrealizowanie jej w tym drugim wariancie w żaden sposób nie będzie stanowić o niewykonaniu planu rozwoju. Zakwestionował również, aby różnica w kosztach między odbudową istniejącego gazociągu DN 80 a jego rozbudową do DN 150 wynosiła (...) zł. Zdaniem powoda (...) nie przedstawił żadnej dokumentacji ani jakichkolwiek danych, które pozwalałyby na weryfikację, w jaki sposób ustalił powyższą kwotę. Wskazał również, że z zestawień przedstawionych przez (...) nie wynika jaki mechanizm obliczeń został zastosowany przy szacowaniu kosztów inwestycji, jak obliczenia te wykonano, przy zastosowaniu jakich stawek, kosztów, materiałów, robocizny itd. W szczególności nie wiadomo na jakiej podstawie (...) określił wartość budowy gazociągu N 150 na (...) zł, gdyż w niniejszej sprawie nie przeprowadzono dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia kosztów budowy gazociągu o średnicy DN 150 (pismo powoda z 01/02/2022 r. k. 371, pismo powoda z 10/03/2022 r. k. 390 verte akt adm.).

W odpowiedzi (...) wyjaśnił, że ocena efektywności inwestycji z uwzględnieniem innych niezrealizowanych inwestycji, nie ma oparcia w przepisach prawa oraz stanowisku Prezesa URE (...) w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych. Każda inwestycja skutkująca rozbudową istniejącej infrastruktury, będzie powodować, że potencjalnie w przyszłości operator uniknie lub ograniczy koszty odnowienia istniejącej infrastruktury, odpowiednio do przewidywanego cyklu jej życia. Podniósł, że żaden operator, w tym powód, nie bada przewidywanych oszczędności wynikających z unikniętych w przyszłości inwestycji odtworzeniowych w perspektywie 20 lat dla jakiej dokonywana jest analiza ekonomiczna przedsięwzięcia. Zdaniem (...), powód oczekuje szczególnego traktowania poprzez uwzględnienie przy ocenie efektywności ekonomicznej inwestycji, jej wpływu pośredniego tj. potencjalnie unikniętych kosztów odnowienia dotychczasowego gazociągu DN 80. Jednakże takie potraktowanie powoda prowadziłoby do naruszenia zasady niedyskryminacji. (...) wyjaśnił, że nie może akurat w przypadku powoda uwzględniać potencjalnie unikniętych kosztów alternatywnych, a dla wszystkich pozostałych klientów pomijać ten czynnik przy badaniu efektywności ekonomicznej zgodnie z zasadami wynikającymi ze S. Prezesa URE (...). Wskazał, że wyliczenie wartości różnicy pomiędzy kosztami budowy gazociągu DN 150, a kosztami odbudowy gazociągu DN 80 miało jedynie charakter pomocniczy. Kwota różnicy pomiędzy budową gazociągu DN 150 oraz DN 80 została wyliczona w oparciu o przewidywany koszt budowy gazociągu DN 150 (przyjęty do wszystkich wykonanych analiz) wynikający z szacowanych nakładów opartych o aktualne koszty zrealizowanych inwestycji i przetargów inwestycyjnych na budowę tego typu gazociągów oraz o zaktualizowaną wartość wymaganą dla odbudowy gazociągu DN 80, przyjętą w uzgodnionym z Prezesem URE planie rozwoju przedsiębiorstwa. Zarówno sam mechanizm wyliczania kosztów inwestycji stosowany przez (...), jak i konkretna kwota dla odbudowy gazociągu DN 80 były przedmiotem weryfikacji Prezesa URE na etapie uzgadniania planu rozwoju. Powód wskazał, że kwota (...) zł dla kosztów budowy gazociągu DN 150, łączącego przyszłą stację gazową o parametrach technologiczno-pomiarowych/ (mocy przyłączeniowej) Q= 12 500 m ^{( 3)}/h z gazociągiem źródłowym DN 400 relacji j R. - P., została oszacowana w oparciu o faktycznie poniesione koszty w przypadku podobnych zadań, na zasadzie interpolacji i proporcjonalnego porównania kosztów. Przy sporządzaniu szacunkowych kosztów robót związanych z budową powyższego gazociągu DN 150 posiłkowano się instrukcją opracowywania i aktualizowania wskaźników wartości projektów inwestycyjnych oraz szacowania wartości zamówień inwestycyjnych (...) S.A. W kosztorysie uwzględniono ceny ofert z postępowań przetargowych dla zadań o podobnym zakresie. Dodatkowo zauważył, że biorąc pod uwagę zmianę terminu wykonania inwestycji oraz bieżącą sytuację tj. wojnę na Ukrainie kwota ta obecnie wzrośnie na skutek nadzwyczajnego wzrostu cen surowców i paliw, ograniczenia dostępu do nich, dostępności pracowników itd. (pismo (...) z 06/04/2022 r/ k. 395 akt adm., tabela k. 398 akt adm.).

Powód wskazał, że modernizacja gazociągu DN 80 została już sfinansowana przez odbiorców w trakcie dotychczasowej eksploatacji tego gazociągu.Przez kolejne lata (...) uwzględniał w kalkulacji taryf przesyłowych koszty amortyzacji tego gazociągu oraz zwrot z kapitału zainwestowanego w ten gazociąg. Przychody uzyskane od użytkowników systemu gazowego odpowiadające kosztom amortyzacji tego gazociągu, co do zasady powinny być przeznaczone przez (...) na jego modernizację. Powód podniósł, że poniesione przez niego koszty opłaty za przyłączenie do sieci przesyłowej zostaną przeniesione na użytkowników systemu gazowego poprzez taryfę powoda. W ten sposób odbiorcy gazu zapłacą dwukrotnie za odtworzenie zdolności przesyłowej tego gazociągu (raz zapłacili ją uprzednio finansując koszty amortyzacji, a następnie pokryją koszty odtworzenia tego majątku uwzględnione w opłacie za przyłączenie) (pismo powoda z 10/03/2022 r. k. 391 akt adm.).

(...) odnosząc się do powyższych twierdzeń, wyjaśnił, że gazociąg DN 80 został wybudowany w 1985 r. i jest gazociągiem zamortyzowanym. Amortyzacja następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego. Koszty budowy danego gazociągu są zawsze uwzględniane ex-post w kalkulacji taryfy, na skutek uwzględnienia kosztów amortyzacji. W efekcie uwzględnienie w taryfie kosztów amortyzacji pozwala jedynie na odzyskanie poniesionych przez powoda nakładów inwestycyjnych. Wskazał, że hipotetyczne finansowanie odbudowy gazociągu DN 80 następowałoby dopiero poprzez uwzględnienie kosztu amortyzacji inwestycji w taryfach zatwierdzonych po wykonaniu tej modernizacji. Koszty tej inwestycji nie mogą być amortyzowane przed jej dokonaniem. Podniósł, że odbudowa gazociągu DN 80 nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, gdyż jego przedmiotem jest potencjalna budowa gazociągu DN 150. W przypadku takiej inwestycji nakłady na odtworzenie gazociągu DN 80 nie zostałyby poniesione w ogóle, więc nie mogą być ponoszone przez powoda. Dalej wskazał, że twierdzenie jakoby odbiorcy powoda mieli dwukrotnie płacić za odtworzenie zdolności przesyłowych tego gazociągu są nietrafne, gdyż odbiorcy finansowaliby odbudowę gazociągu DN 80 w ramach amortyzacji jedynie, gdyby inwestycja ta została zrealizowana, a w razie budowy gazociągu DN 150 niezbędne byłoby pokrycie kosztów amortyzacji tego gazociągu w całości. Wyjaśnił, że budowa gazociągu DN 150 jest nieefektywna ekonomicznie z uwagi na relację rzeczywistych nakładów| na budowę tego gazociągu do planowanych przychodów z przesyłu paliw gazowych tym gazociągiem, więc nie powinien tej inwestycji realizować (pismo (...) z 06/04/2022 r. k. 395 verte akt sąd.).

Z kolei powód nie zgodził się z twierdzeniem (...) o braku technicznych możliwości przyłączenia, bowiem jak podkreślił nie wnosił o przyłączenie nowego punktu wyjścia, w miejscu gdzie nie ma sieci przesyłowej, lecz o zwiększenie mocy w istniejącym punkcie wyjścia C. (pismo powoda z 01/02/2022 r. k. 371 akt adm.).

W odpowiedzi (...) wyjaśnił, że w niniejszej sprawie nie istnieją techniczne warunki przyłączenia, gdyż gazociąg o średnicy DN 80 nie jest w stanie transportować paliw gazowych w ilościach oczekiwanych przez powoda. Jednocześnie budowa gazociągu o średnicy DN 150 może doprowadzić do powstania warunków technicznych przyłączenia, jednak nie jest uzasadniona ekonomicznie. Koszty budowy infrastruktury przyłączeniowej niezbędnej do zaistnienia warunków technicznych przyłączenia nie zostaną pokryte przez opłaty ponoszone z tytułu realizacji usług tym gazociągiem. Tym samym nie są spełnione warunki techniczne i ekonomiczne inwestycji ustalane zgodnie ze stanowiskiem Prezesa URE (...) (pismo (...) z 21/02/2022 r. k. 376 akt adm.).

Powód podniósł, że opłata przyłączeniowa (gdyby ustalać ją dla całego odcinku gazociągu) powinna zostać ustalona przy uwzględnieniu jedynie tych nakładów, które służą przyłączeniu (zmianie warunków przyłączenia), a nie utrzymaniu istniejącej infrastruktury sieciowej (...) (pismo powoda z 01/02/2022 r. k. 369 verte akt adm.).

(...) wyjaśnił, że rzeczywiste nakłady na budowę gazociągu o średnicy DN 150, które powinien pobierać zgodnie z taryfą, są wartością rzeczywistych nakładów pieniężnych, a nie formą opłaty różnicowej. Ani rozporządzenie taryfowe, ani sama taryfa nie przewidują, aby przy kalkulacji opłaty przyłączeniowej następowała jej redukcja ze względu na możliwe, potencjalne lub hipotetyczne korzyści bądź oszczędności jakie operator może uzyskać w wyniku budowy przyłącza (pismo (...) z 21/02/2022 r. k. 376 akt adm.).

Powód wskazał, że budowa gazociągu DN 150 powinna w całości zostać zrealizowana ze środków (...), z uwagi na fakt, że zgodnie z art. 7 ust. 5 ustawy - Prawo energetyczne: Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o przyłączenie na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. (...) ust 1-4, 7 i 8 i art 46 oraz w założeniach lub planach, o których mowa w art 19 i art 20, oraz w przepisach odrębnych".

(...) wskazał, że nie kwestionuje obowiązku rozbudowy sieci wynikającego z dyspozycji art. 7 ust. 5 ustawy - Prawo energetyczne, jednak w jego ocenie obowiązek ten w odniesieniu do niego dotyczy rozbudowy sieci gazociągów w ramach kluczowych inwestycji w wymiarze krajowym. W dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2040 r." wskazano bowiem m.in., że do obowiązków (...) należy zapewnienie możliwości importu gazu ziemnego poprzez budowę B. P. - połączeń N. - D. oraz D. - P.wraz z rozbudowa sieci systemów przesyłowych w Danii i Polsce, zapewnienie możliwości importu gazu- ziemnego poprzez zwiększenie zdolności regazyfikacji terminalu LNG w Ś. do wielkości 8,3 mld m ^{( 3)} rocznie, a także rozbudowa gazowej sieci przesyłowej -zapewnienie możliwości transportu gazu z terminalu (...) i B. P. oraz umożliwienie transportu gazu z (...) (ang. F. U., pływający terminal) do gazociągów systemowych zlokalizowanej w centralnej części kraju. Natomiast na powoda w świetle założeń „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.", nałożone zostały obowiązki rozbudowy i modernizacji sieci dystrybucyjnej polegające na gazyfikacji gmin, a co tym idzie budowy mniejszych sieci gazowych (pismo (...) z 27/05/2022 r. k. 413 akt adm.).

Powód wskazał, że brak jest przesłanki do powoływania się przez (...) na pkt 5.1.2. Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (zwanej dalej „IRiESP"), bowiem powód wnosi o zmianę warunków przyłączenia w istniejącym punkcie wyjścia, a nie o wykonanie przyłącza w innej nowej lokalizacji wybranej przez powoda oraz nie można mówić o braku możliwości przyłączenia. Zdaniem powoda, gdyby uprawnienie z pkt 5.1.2. IRiESP rozumieć tak szeroko jak chce tego (...), oznaczałoby to nieograniczoną możliwość wydawania przez (...) arbitralnej odmowy zmiany warunków przyłączenia w każdym przypadku, gdy (...) nie chce przeprowadzić modernizacji istniejącej sieci przesyłowej. W ocenie powoda, taka interpretacja stałaby w oczywistej sprzeczności z art. 7 ust. 5 w związku z art. 9c ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo energetyczne i naruszałaby ustawowe obowiązki (...), dotyczące zapewnienia realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączenia podmiotów ubiegających się o przyłączenie, co ma znaczenie dla wypełnienia przez operatora systemu przesyłowego obowiązku zapewnienia długoterminowej zdolności systemu gazowego w celu zaspokajania uzasadnionych potrzeb w zakresie przesyłania paliw gazowych w obrocie krajowym. (pismo powoda z 14/06/2022 r. k. 421- 422 akt adm.).

(...) wyjaśnił, że pkt 5.1.2. IRiESP zaczyna się od słów: „Jeżeli nie ma możliwości przyłączenia w istniejącym fizycznym punkcie systemu przesyłowego ..." a więc postanowienie to nie mogłoby znaleźć zastosowania do nieistniejącego punktu systemu przesyłowego. Procedura zmiany parametrów istniejącego przyłącza również następuje na podstawie nowego wniosku o określenie warunków przyłączenia (pkt 5.3.12. IRiESP). Przedsiębiorca wskazał, że nie można mówić o możliwości przyłączenia do dotychczasowego punktu wyjścia, skoro nie budzi wątpliwości, że dotychczasowa infrastruktura przyłączeniowa nie będzie mogła fizycznie pozwolić na przesyłanie takich ilości paliwa gazowego jakich oczekuje Powód. Zapis pkt 5.1.2. IRiESP potwierdza, że przy braku warunków technicznych, o sposobie realizacji inwestycji niezbędnych do ich osiągnięcia, a w szczególności lokalizacji punktu wyjścia nie decydują jedynie oczekiwania użytkownika sieci.

Przedsiębiorca zauważyły że niezbędna w takim przypadku jest ocena wpływu lokalizacji przyłączanej, infrastruktury i zasada optymalizacji kosztów. Pozwala to, aby obowiązki (...) w zakresie zapewnienia realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci były realizowane w sposób efektywny kosztowo i nie powodujący wzrostu stawek opłat dla pozostałych odbiorców. Podniósł, że aktualne przepisy w dalszym ciągu stanowią, że to operator, a nie wnioskodawca wydaje warunki przyłączenia, w których określa miejsce przyłączenia do sieci gazowej (§ 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz.U. z 2018 r., poz. 1158 ze zm.)). Wnioskodawca w zakresie lokalizacji punktu wyjścia z sieci gazowej przedstawia operatorowi jedynie swoją propozycję lokalizacji punktu wyjścia z systemu gazowego (§ 7 ust. 4 pkt 2 powyższego rozporządzenia). Przedsiębiorca podniósł, że dotychczasowa infrastruktura przyłączeniowa nie pozwala technicznie na przyłączenie przy zachowaniu parametrów oczekiwanych przez powoda. Zdaniem (...), ponieważ potrzebna jest budowa gazociągu o średnicy DN 150, to o szczegółowym sposobie jej przeprowadzenia powinien decydować (...) z uwzględnieniem lokalizacji przyłączanej infrastruktury i optymalizacji kosztów, na podstawie pkt 5.1.2. IRiESP (pismo (...) z 27/05/2022 r. k. 413 verte akt adm.).

Pismem z 13 stycznia 2022 r. Prezes URE zawiadomił strony o zakończeniu postępowania dowodowego oraz o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym, jak też o możliwości złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień w terminie 7 dni od doręczenia zawiadomienia (dowód: zawiadomienie k. 358 akt adm.).

Jednakże z uwagi na argumenty podniesione przez powoda, w piśmie z 1 lutego 2022 roku (pismo k. 369-372 akt adm.), Prezes URE postanowił o przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego ( (zawiadomienie k. 365 akt adm.), a następnie po jego przeprowadzeniu, pismem z 3 sierpnia 2022 roku, zawiadomił powoda i zainteresowanego o zakończeniu postępowania dowodowego oraz o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym, jak też o możliwości złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień w terminie 7 dni od doręczenia zawiadomienia (dowód: zawiadomienie k. 424 akt adm.).

Zainteresowany zapoznał się z aktami sprawy 11 sierpnia 2022 roku, a następnie złożył pismo w którym odniósł się do zgromadzonych w sprawie dowodów i zajął ostateczne stanowisko w sprawie (pismo zainteresowanego z 19/08/2022 roku k. 434-436 akt adm.).

Z kolei powód, pismem z 11 sierpnia 2022 roku, zwrócił się o udostępnienie całości akt w formie elektronicznej lub korespondencyjnej, a jeżeli nie jest to możliwe wskazanie dłuższego terminu na zapoznanie się z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszym postępowaniu (pismo z 11/08/2022 r. k. 431 akt adm.).

W odpowiedzi, Prezes URE poinformował powoda, że cała korespondencja złożona przez zainteresowanego została mu przesłana, celem zapoznania się z nią i wniesienia ewentualnych uwag oraz wyjaśnił, że przedłużono termin do zapoznania się z aktami sprawy do 2 września 2022 roku (pismo pozwanego z 19/08/2022 r. k. 432 akt adm.). Jednakże powód z możliwości tej nie skorzystał.

Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa a podnoszone przez powoda zarzuty są nietrafne, stąd nie mogą skutkować uchyleniem, czy też jej zmianą. Pozwany mając umocowanie w art. 8 ust. 1 p.e. prawidłowo rozstrzygnął niniejszą sprawę.

W pierwszej kolejności należy odwołać się do treści art. 7 ust. 1 p.e., zgodnie z którym przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

Nałożony na przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie nie ma więc charakteru bezwzględnego. Z treści art. 7 ust. 1 p.e. wynika, że obowiązek ten istnieje wówczas, gdy zostaną łącznie spełnione warunki określone w tych przepisach. Ustawodawca zaliczył do nich:

1)  istnienie warunków technicznych i ekonomicznych przyłączenia do sieci i dostarczania paliw lub energii,

2)  spełnianie przez podmiot żądający zawarcia umowy warunków przyłączenia do sieci i odbioru.

Dokonując oceny istnienia obowiązku przyłączenia do sieci przedsiębiorstwo przesyłowe musi więc przede wszystkim zbadać, czy przyłączenie danego podmiotu jest możliwe z technicznego punktu widzenia oraz czy będzie ono ekonomicznie uzasadnione ?

W niniejszej sprawie poza sporem było, że sieć dystrybucyjna powoda jest przyłączona do sieci przesyłowej zainteresowanego na terenie stacji redukcyjno – pomiarowej C.. Jednakże istniejący gazociąg o przekroju DN 80 ze względów technicznych nie może dostarczyć takiej ilości gazu, o jaką wnioskował powód. We wniosku powód postulował bowiem zwiększenie przepustowości stacji z 3 650 m ³/h do 12 500 m ³/h. Bezspornym jest również, że do realizacji wniosku powoda konieczne jest wybudowanie gazociągu o większej średnicy tj. DN 150. Natomiast stanowiska stron różniły się odnośnie tego, która z nich miałby ponieść koszty tej inwestycji.

(...) wydał warunki przyłączenia określające budowę przez (...) stacji gazowej o parametrach technologiczno-pomiarowych 12 500 m ³/h, zlokalizowanej przy gazociągu źródłowym DN 400 R. – P. w miejscu istniejącego odejścia do stacji gazowej C., a po stronie powoda – budowę stacji gazowej redukcyjnej oraz budowę sieci gazowej łączącej ww. stację gazową pomiarową z siecią dystrybucyjną powoda, a więc nowa stacja została zlokalizowana ok. 22 km od miejsca wskazanego przez powoda we wniosku. (...) stał na stanowisku, że nie jest zobowiązany do wybudowania ww. odcinka gazociągu, ponieważ stanowi on przyłącze, a skoro tak, to na powodzie ciąży obowiązek jego wybudowania i sfinansowania. Ponadto podkreślił, że nawet gdyby przyjąć, że jest inaczej, to taka inwestycja nie jest opłacalna ekonomicznie.

Powód z ww. warunkami przyłączenie nie zgodził się, ponosząc min. że to na (...) ciąży obowiązek wybudowania gazociągu DN 150 o długości 22 km.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Prezes URE uznał, że przedstawione przez (...) wyliczenia wskazują, iż inwestycja nie uzyska wewnętrznej stopy zwrotu na poziomie ustalonym przez Prezesa URE w Informacji (nr 5/2016) w sprawie ustalenia wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) stosowanej do oceny warunków ekonomicznych przyłączenia do sieci ciepłowniczej, elektroenergetycznej i gazowej. W dokumencie tym stwierdzono, że wskaźnik IRR będzie ustalany na podstawie średniej rentowności 10-letniej obligacji Skarbu Państwa (DS) o najdłuższym terminie wykupu, notowanych na (...) w okresie 18 miesięcy poprzedzających rok oceny efektywności przyłączenia do ww. sieci. Z analiz przeprowadzonych w 2020 roku wynika zaś, że wartość graniczna IRR stanowiąca podstawę oceny braku warunków ekonomicznych przyłączenia do sieci wynosiła 2,989 %. Tymczasem z wyliczeń przedstawionych przez (...) wynikało, iż przy zastosowaniu różnych wersji realizacji inwestycji, w tym częściowego współfinansowania inwestycji przez powoda, (...) nie uzyska wymaganego poziomu IRR.

Z uzasadnienia Decyzji wynika, że IRR byłaby ujemna:

a)  w wariancie, w którym (...) ponosi całość kosztów inwestycji tj. (...) mln zł. Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 6,3%, NPV = (...)mln zł;

b)  w wariancie, w którym powód poniósłby koszty budowy stacji gazowej ((...) mln. zł) oraz dodatkowo różnicę w kosztach pomiędzy odbudową gazociągu DN 80, a budową nowego gazociągu DN 150 ((...) mln. zł), co daje kwotę (...) mln. zł ((...) mln. zł + (...) mln. zł). Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 4,7%, NPV = - (...) mln zł;

c)  w wariancie, w którym powód poniósłby koszty budowy stacji gazowej ((...) mln. zł) oraz różnicę w kosztach pomiędzy odbudową gazociągu DN 80, a budową nowego gazociągu DN 150 ((...) mln. zł), co daje kwotę (...) mln. zł ((...) mln. zł + (...) mln. zł). Ocena wewnętrznej stopy zwrotu IRR z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto NPV jest ujemna i wynosi: IRR = - 3,8%, NPV = (...) mln. zł (analizy finansowe (...) k.121-124 akt adm.).

Jak wynika z powyższych wyliczeń, wartość wskaźnika wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) była ujemna we wszystkich przeprowadzonych przez (...) analizach czyli nie osiągnęła wysokości 2,989 % wskazanej w Informacji Prezesa URE z 2 stycznia 2020 r. nr (...) w sprawie stopy wolnej od ryzyka w I kwartale 2020 r. Zgodnie bowiem z Informacją Prezesa URE z 18 stycznia 2016 r. w sprawie ustalenia stopy zwrotu (IRR) stosowanej do oceny warunków ekonomicznych przyłączenia do sieci ciepłowniczej, elektroenergetycznej i gazowej. W związku z powyższym ujemna wartość IRR wynikająca z analiz przeprowadzonych przez (...), zgodnie ze Stanowiskiem Prezesa URE z 24 marca 2010 r. nr (...) w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych, nie stanowi wielkości gwarantującej opłacalność ekonomiczną przyłączenia do sieci gazowej przesyłowej w żądanym przez powoda miejscu przyłączenia, tj. na terenie istniejącej stacji redukcyjno – pomiarowej C. ( (...)). Warto podkreślić, że (...) zastosował do analiz efektywności wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) w wysokości 2,515%, a więc korzystniejszy od wysokości wskaźnika określonego przez Prezesa URE na 2020 r.( pismo (...) z 26/11/2021 r. k. 357 akt adm.).

W odwołaniu powód zarzucił Prezesowi URE, że ten oparł się na analizach, w których (...) bezpodstawnie pominął, przy ustalaniu wysokości łącznych kosztów realizacji przyłączenia, fakt uwzględnienia w Planie rozwoju (...) zadania polegającego na modernizacji istniejącego gazociągu DN 80 (a tym samym posiadania przez zainteresowanego środków finansowych na ten cel, które zainteresowany mógł wykorzystać do budowy gazociągu o większej przepustowości - tj. gazociągu DN 150), co w konsekwencji doprowadziło do sztucznego i nieuprawnionego zawyżenia całkowitych kosztów realizacji przyłączenia, wskutek czego wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) wyliczony przez (...) dla przedmiotowej inwestycji przyłączeniowej nie osiągnął wartości granicznej dla analiz prowadzonych w 2020 r.

Odpowiadając, na ten zarzut należy wskazać, iż budowa gazociągu DN 150 nie jest uwzględniona w Planie rozwoju (...) (co nie było przez strony kwestionowane), podczas gdy zamieszczenie takiej rozbudowy w rzeczonym planie zapewniłoby finansowanie inwestycji koniecznej do przyłączenia. Uzgodniony z Prezesem URE plan rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego zawiera bowiem listę projektów inwestycyjnych związanych z przyłączeniem nowych źródeł i ich zakres rzeczowy oraz przewidywane na ten cel nakłady, które są wynagradzane przez taryfę zatwierdzaną przez Prezesa URE. Tym samym nieuwzględnienie w aktualnym Planie rozwoju (...) wszystkich wymaganych inwestycji w sieci przesyłowe świadczy o braku realnej możliwości otrzymywania środków finansowych z taryfy na poczet ich realizacji. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przysłaniem gazu, z uwagi na nieposiadanie zapewnionego źródła finansowania, nie ma więc obowiązku przebudowy sieci przesyłowej.

Prawdą jest natomiast, że w Planie rozwoju przewidziano odtworzenie istniejącego gazociągu DN-80 i na ten cel zostały zapewnione zainteresowanemu odpowiednie środki. Jednakże jak podkreślił zainteresowany istniejący gazociąg DN 80 jest wyeksploatowany i wymaga odtworzenia, a ponieważ jest to istniejący punkt sieci to jego odtworzenie nie podlega ocenie w kontekście opłacalność ekonomicznej (k.88 v akt sąd.), bowiem inwestycja odtworzeniowa musi być zrealizowana w świetle ciążących na (...) obowiązków związanych z zapewnieniem ciągłości dostaw i utrzymaniem infrastruktury w należytym stanie. W stosunku do istniejącej infrastruktury (...) zobligowany jest podejmować inwestycje, nawet jeśli są one nieuzasadnione ekonomicznie. Na te aspekty (...) wskazywał już w piśmie skierowanym do Prezesa URE z 30 lipca 2019 roku (jeszcze przed złożeniem wniosku przez powoda) pisząc „Wiek i stan techniczny wielu gazociągów zasilających stacje będzie zatem w niedalekiej przyszłości wymagał modernizacji (co w praktyce oznacza konieczność budowy nowych gazociągów). W wielu przypadkach nie będą to przedsięwzięcia uzasadnione ekonomicznie ze względu na wysokość nakładów na realizację i kosztów utrzymania oraz prognozowaną wielkość odbioru gazu, co im likowało będzie powielanie przypadku stacji C..” (k.119 verte). Ponadto jak wynika z tego pisma przeważająca część gazociągów przesyłowych ma powyżej 40 lat, co oznacza, że były budowane w okresie, gdy kwestie ekonomicznej opłacalności nie były brane pod uwagę. W tej sytuacji powyższy zarzut należało uznać za nieuzasadniony.

Powód zarzucił Prezesowi URE uznanie za prawidłowe analizy opłacalności ekonomicznej inwestycji, pomimo braku materiału dowodowego pozwalającego na takie stwierdzenie, a w szczególności pomimo braku wykazania przez zainteresowanego, że wysokość kosztów realizacji przyłączenia (oraz innych wskaźników przyjętych do wykonania analizy) została ustalona w prawidłowy sposób, we wszystkich wariantach, których wyniki zostały przedstawione przez zainteresowanego w toku postępowania prowadzonego przez pozwanego.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w toku postępowania administracyjnego powód nie kwestionował sposobu ustalenia IRR na ww. poziomie, ale przede wszystkim sposób ustalenia różnicy pomiędzy kosztem odbudowy DN 80 a budową DN 150.

W piśmie z 1 lutego 2022 roku w pkt 12 i 13 wskazuje, iż jego zdaniem (...) nie wykazał, że różnica w kosztach pomiędzy odbudową istniejącego gazociągu DN 80 a jego rozbudową do DN 150 wynosi (...) zł oraz (...) nie przedstawił żadnej dokumentacji ani jakichkolwiek danych, które pozwalałby na weryfikację tego, w jaki sposób ustalił podaną wyżej kwotę.” (k.371 akt adm.). Podobnie w piśmie z 10 marca 2022 roku, aczkolwiek tu podniósł, iż z zestawień przedstawionych przez (...) nie wynika w żaden sposób, jaki mechanizm obliczeń został zastosowany przy szacowaniu kosztów materiałów, robocizny itd. (k.390 verte), ale nie podał konkretnych zarzutów, dlaczego wyliczenia te uważa za nieprawidłowe, w szczególności, czy są one zawyżone, czy zaniżone, jaki rząd wielkości kwestionuje? Podobnie w pkt 18 pisma z 29 kwietnia 2022 roku (k.406 verte) i pkt 18 pisma z 14 czerwca 2022 roku (k. 422 verte).

Co istotne w toku całego postępowania, powód nie przedstawił również własnych wyliczeń, chociaż w toku prowadzonych negocjacji, w piśmie z 9 maja 2019 roku (k.87v), (...) przedstawił szacowane koszty inwestycji oraz zwrócił się do powoda o „analizę przedmiotowego szacowania kosztów, akceptację lub korektę przyjętych w szacowaniu kwot oraz o potwierdzenie możliwości dalszego procedowania sprawy przy założonej wielkości partycypacji stron w realizacji zadania.”. Powód z możliwości tej nie skorzystał, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że może wydatkować na ten cel jedynie (...) mln. zł (pismo z 28/06/2019 r. k. 82, 24/07/2019 r. k.83v, pismo z 12/12/2019 r.k.84).

Jednak co najważniejsze, powód w odwołaniu nie złożył wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, pomimo, że złożenie takiego wniosku formalnie było dopuszczalne, bowiem „Wniesienie odwołania do SOKIK wszczyna postępowanie sądowe na zasadach postępowania kontradyktoryjnego. Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Bierność strony w tym zakresie nie zobowiązuje zaś sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodów z urzędu (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1998 r., sygn. akt: I CKN 944/97). Rzeczą sądu nie jest bowiem zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 K.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 K.c.). Pogląd powyższy wyrażony został również przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. akt: I CKU 45/96 (OSNC 1997/6-7/76).W cywilnym postępowaniu gospodarczym powód, zgodnie z art. 479(12) § 1 k.p.c., obarczony został dodatkowo ciężarem przytoczenia w pozwie całego znanego mu materiału procesowego (tj. twierdzeń o okolicznościach faktycznych i dowodów na ich poparcie) pod rygorem utraty prawa powoływania niewskazanych uprzednio twierdzeń i dowodów w toku postępowania (poza sytuacjami wyjątkowymi wskazanymi w tym przepisie). Stąd też - zdaniem Sądu Apelacyjnego - nie sposób uznać za zasadny zarzutu powoda dotyczącego naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 316 k.p.c. w świetle tego, iż zaskarżony wyrok wydany został w oparciu o stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, ustalony w dużej mierze na podstawie twierdzeń i środków dowodowych zawartych pozwie i odpowiedzi na pozew (okoliczność przyznana przez powoda w apelacji), bowiem powód zajął całkowicie bierną postawę w toku postępowania przed Sądem Okręgowym w Warszawie Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie inicjatywy dowodowej, ograniczając się jedynie w odwołaniu do powołania dwóch dowodów z dokumentów, które zostały ocenione przez Sąd Okręgowy. Sąd drugiej instancji w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 24 października 1996 r., sygn. akt: III CKN 6/96 (OSNC 1997/3/29), iż: "obowiązek wskazania dowodów, potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża strony. Sąd został wyposażony w uprawnienie (a nie obowiązek) dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.)". (podobnie SN w wyroku z dnia 20 maja 1997 r., sygn. akt: II UKN 125/97).” (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku 10 czerwca 2010 r., VI ACa 1338/09, Apel.-W-wa 2011, nr 1, poz. 9).

W tej sytuacji Sąd uznał, że skoro powód wniosku takiego nie zgłosił, to najwyraźniej uznał, że nie jest on niezbędny do rozstrzygnięcia sprawy. Zapewne jako profesjonalista zdawał sobie sprawę z realnych kosztów takiej inwestycji. Tymczasem (...) wyjaśnił, że kwota różnicy pomiędzy budową gazociągu DN 150 oraz DN 80 została wyliczona w oparciu o przewidywany koszt budowy gazociągu DN 150 (przyjęty do wszystkich wykonanych analiz) wynikający z szacowanych nakładów opartych o aktualne koszty zrealizowanych inwestycji i przetargów inwestycyjnych na budowę tego typu gazociągów oraz o zaktualizowaną wartość wymaganą dla odbudowy gazociągu DN 80, przyjętą w uzgodnionym z Prezesem URE planie rozwoju przedsiębiorstwa. Zarówno sam mechanizm wyliczania kosztów inwestycji stosowany przez (...), jak i konkretna kwota dla odbudowy gazociągu DN 80 były przedmiotem weryfikacji Prezesa URE na etapie uzgadniania planu rozwoju. Powód wskazał, że kwota (...) zł dla kosztów budowy gazociągu DN 150, łączącego przyszłą stację gazową o parametrach technologiczno-pomiarowych/ (mocy przyłączeniowej) Q= 12 500 m ^{( 3)}/h z gazociągiem źródłowym DN 400 relacji j R. - P., została oszacowana w oparciu o faktycznie poniesione koszty w przypadku podobnych zadań, na zasadzie interpolacji i proporcjonalnego porównania kosztów. Przy sporządzaniu szacunkowych kosztów robót związanych z budową powyższego gazociągu DN 150 posiłkowano się instrukcją opracowywania i aktualizowania wskaźników wartości projektów inwestycyjnych oraz szacowania wartości zamówień inwestycyjnych (...) S.A. W kosztorysie uwzględniono ceny ofert z postępowań przetargowych dla zadań o podobnym zakresie.

Powyższych twierdzeń, powód w żaden sposób nie zakwestionował, a jedynie stwierdził, że (...) nie wskazał podstaw ani źródeł wyliczeń, tymczasem aby zarzut był skuteczny, to powód powinien wykazać, że wycena przedstawiona przez (...) nie ma oparcia w warunkach rynkowych, a tego nie uczynił. W tej sytuacji zarzuty dotyczące nie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w toku postępowania administracyjnego, należało uznać za nieskuteczne.

Przechodząc do dalszych kwestii, to powód podnosił, że pozwany w Decyzji nie ustalił, która ze stron sporu jest zobowiązana do realizacji i finansowania spornego odcinka gazociągu o długości ok.22 km.

Rzeczywiście okoliczność ta nie została rozstrzygnięta jednoznacznie w uzasadnieniu Decyzji, aczkolwiek z całokształtu okoliczności, do których odwołał się pozwany w uzasadnieniu Decyzji można wywnioskować, iż uznał, że to (...) jest zobowiązany do zrealizowania spornego odcinka gazociągu, w przeciwnym razie rozważanie kwestii uwzględnienia tej inwestycji w Planie rozwoju przedsiębiorstwa, czy opłacalności ekonomicznej inwestycji, nie miałoby znaczenia. Ponadto jeśli Prezes URE uwzględnił odtworzenie gazociągu DN 80 w Planie rozwoju (...), to uznał, że stanowi on element sieci przesyłowej a nie dystrybucyjnej, bowiem (...) jest operatorem systemów przesyłowych i jest zobowiązany do budowy sieci przesyłowych a nie dystrybucyjnych.

Stosownie zaś do treści przepisu art. 7 ust. 5 p.e., przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o przyłączenie, na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1-4, 7 i 8 i art. 46 oraz w założeniach lub planach, o których mowa w art. 19 i 20. Regulacja zawarta w art. 7 ust. 5 p.e. stanowi zatem rozwinięcie warunków, na jakich publicznoprawny obowiązek przyłączenia do sieci ma być realizowany, tj. zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 (rozporządzenie systemowe), art. 46 (rozporządzenie taryfowe) oraz w zgodzie z ustaleniami zawartymi w gminnych założeniach lub planach, o których mowa w art. 19 i 20.

Wszelako inwestycja polegająca na wybudowaniu gazociągu DN 150 nie została odnotowana w wydanych na zasadzie art. 19 p.e. założeniach do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy C. uchwalonych przez Radę Gminy C. w drodze uchwały nr XXXIV/246/21 z dnia 28 stycznia 2021 r. (k.125-175 akt adm.) W Założeniach stwierdzono jedynie, że „Zgodnie z danymi przekazanymi przez (...) sp. z o.o. Oddział Gazowniczy w P., spółka rozważa prowadzenie dalszej gazyfikacji Gminy C. (rozbudowa sieci gazowej), jednak na chwilę obecną żadne plany związane z gazyfikacją gminy nie są oficjalne, w związku z czym nie są również zatwierdzone i wpisane do (...).” oraz „w przypadku braku możliwości przyłączenia nowych gazyfikowanych obszarów do krajowej sieci gazowej, będzie odbywała się jako gazyfikacja wyspowa w oparciu o technologie regazyfikacji gazu LNG”. Warto również podkreślić, że z dokumentu tego wynika, iż jedyną miejscowością na terenie gminy, w której świadczona jest usługa dystrybucji gazu ziemnego jest miejscowość O., w której jedynie 3 gospodarstwa domowe są przyłączone do sieci.

Z kolei z treści Założeń uchwalonych Uchwałą Rady Miasta C. w drodze uchwały nr (...) z dnia 5 października 2020 r. (k.176-230 akt adm.) wynika, że „Biorąc pod uwagę zachodząca na terenie miasta C. tendencję do zmian w sektorze gospodarczym (…) tj. postępujący przyrost liczby i powierzchni budynków niemieszkalnych, należy założyć, iż zapotrzebowanie na gaz ziemny w sektorze gospodarczym na terenie miasta C. w perspektywie długoterminowej będzie rosnąć. Pomiędzy poszczególnymi latami możliwe jest występowanie znacznych wahań zapotrzebowania na gaz ziemny (na plus lub minus) rzędu nawet kilkudziesięciu procent w związku z dużym jednostkowym zapotrzebowaniem energetycznym poszczególnych podmiotów przemysłowo – produkcyjnych na cele technologiczne.”.

Warto zwrócić uwagę, że przeważająca część terenów tej Gminy to tereny rolne (52,7 %) i grunty leśne i zadrzewione (41,3 %), z kolei tereny zurbanizowane stanowią jedynie 0,7 %, a gęstość zaludnienia to 33,5os/km ^{( 2)} i ten trend nie będzie się zmieniał (Aktualizacja założeń z 2021 r. k. 135 -136 akt adm.). Ewentualne zmiany mogą nastąpić w sektorze gospodarczym, które jednak nie są w stanie zagwarantować stałego zapotrzebowania na gaz ziemny w ilości uzasadniającej zwiększenie przepustowości gazociągu z DN 80 do DN 150 (Aktualizacja założeń z 2021 r. k.158 akt adm. i Aktualizacja założeń z 2020 r. k. 218 akt adm.). Poza sporem pozostaje również, że wniosek powoda o wydanie warunków przyłączenia, był spowodowany potrzebami jednego tylko klienta (pismo powoda z 30/05/2018 r. k. 60 akt adm., Uwagi zgłoszone do projektu k. 42, 45 akt adm.). Innymi słowy, w dacie rozstrzygania sprawy nie było podstaw do stwierdzenia, iż wybudowanie spornego odcinka gazociągu DN 150 jest uzasadnione aktualnymi lub przyszłymi potrzebami mieszkańców gminy C.. Tymczasem Sąd Najwyższy w wyroku z 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SK 33/11 stwierdził, że przy ustalaniu warunków ekonomicznych należy brać pod uwagę czy dana inwestycja i przebudowa sieci jest niezbędna dla społeczności, czy jest tylko spowodowana indywidualnymi dążeniami inwestora o przyłączenie nowego źródła. Ponadto Sąd ten wskazał, że „(..) obowiązek rozbudowy sieci, o którym mowa w innych przepisach Prawa energetycznego (art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4) nie ma związku z rozbudową sieci na potrzeby przyłączania nowych podmiotów, lecz utrzymania spójności i prawidłowego działania systemu energetycznego. Jest to więc obowiązek budowy odpowiednich połączeń między sieciami należącymi do poszczególnych przedsiębiorstw energetycznych, obowiązek ich modernizacji, w tym w celu podniesienia poziomu dopuszczalnych obciążeń w związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem na moc. Z przepisów tych nie wynika jednak, by publicznoprawny obowiązek dbałości o stan sieci przesyłowej i dystrybucyjnej rozciągał się na inwestycje "wymuszone" przez przyłączenia kolejnych podmiotów (zwłaszcza w sytuacji, gdy obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie ma charakter obowiązku warunkowego). W niniejszej sprawie obowiązek rozbudowy przez powoda własnej sieci w związku z przyłączaniem do niej nowych instalacji, w tym farmy wiatrowej zainteresowanego, można byłoby oprzeć na art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4 Prawa energetycznego, gdyby spełnione były przesłanki art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego, a wskazywana przez powoda konieczność rozbudowy sieci podyktowana była nie tyle przyłączeniem zainteresowanego lub innych podmiotów, co koniecznością realizacji obowiązków ciążących na powodzie na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4 Prawa energetycznego.”.

Reasumując, (...) jest zobowiązany do rozbudowy sieci, ale jeśli jest to uzasadnione potrzebami faktycznymi oraz ekonomicznie opłacalne. (...) nie może bowiem realizować takich inwestycji które będą obciążały innych użytkowników sieci, opłatami które z kolei dla nich będą bardzo wysokie i postawią pod znakiem zapytania ekonomiczny sens korzystania z gazu ziemnego.

Odnośnie zarzutów naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, to nie mogły one odnieść skutku, albowiem do kognicji Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie należy kontrola prawidłowości postępowania prowadzonego przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jest to bowiem postępowanie sądowe pierwszoinstancyjne, w którym strona może przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na potwierdzenie zasadności swojego stanowiska, tak więc co do zasady ewentualne uchybienia postępowania administracyjnego nie mają znaczenia dla rozpoznania sprawy przed tym Sądem (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 13/05/2004 r., sygn. akt III SK 44/04, Lex nr 137437).

Aczkolwiek wbrew twierdzeniom powoda nie doszło do naruszenia art. 79a § 1 k.p.a., poprzez brak wskazania, w ramach informacji o możliwości wypowiedzenia się przez powoda (stronę) co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (tj. informacji zawartej w piśmie pozwanego z dnia 3 sierpnia 2022 r.), przesłanek zależnych od powoda, które nie zostały na dzień wysłania ww. informacji spełnione lub wykazane, wskutek czego pozwany wydał decyzję niezgodną z żądaniem powoda (strony).

Przede wszystkim powodowi był znany dobrze przebieg postępowania dowodowego, jak również stanowisko (...). W trakcie postępowania administracyjnego strony złożyły szereg pism, w których mogły się wypowiedzieć co do twierdzeń strony przeciwnej. Powód oprócz wniosku, złożył pisma z 1 lutego 2022 roku, 10 marca 2022 roku, 29 kwietnia 2022 roku i 14 czerwca 2022 roku, w których szeroko i szczegółowo odniósł się do argumentów (...). W związku z powyższym był świadomy analiz techniczno – ekonomicznych wskazujących na brak opłacalności ekonomicznej przyłączenia do sieci gazowej przesyłowej w żądanym przez powoda miejscu przyłączenia. Jednakże jak słusznie zauważył pozwany, zaistnienie opłacalności ekonomicznej przyłączenia nie stanowi przesłanki zależnej od powoda, lecz od (...).

Na marginesie Sąd pragnie zauważyć, że wbrew zarzutom stawianym w toku postępowania administracyjnego przez powoda, (...) współpracował z nim i był otwarty na negocjacje, przedstawiał różne wersje współfinansowania budowy gazociągu DN 150, które jednak nie spotkały się z akceptacją powoda.

Reasumując, postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało, że nie istnieją techniczne warunki przyłączenia w dotychczasowym miejscu, gdyż gazociąg o średnicy DN 80 nie jest w stanie transportować paliw gazowych w ilościach oczekiwanych przez powoda, aby było to możliwe konieczna jest budowa gazociągu o średnicy DN 150, jednak taka inwestycja nie jest dla (...) uzasadniona ekonomicznie. W tej sytuacji, Prezes URE prawidłowo uznał, że na (...) nie ciąży obowiązek zawarcia z powodem umowy o przyłączenie w punkcie wskazanym we wniosku, z uwagi na brak warunków ekonomicznych.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenia odwołania, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego, jak też zainteresowanego zwrot kosztów wynagrodzenia ich pełnomocników w wysokości 720,00 zł ustalonego w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018 r., poz. 265 j.t.), przy czym dla zainteresowanego Sąd doliczył koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda i pełnomocnikowi pozwanego przez PI.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik