Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Małgorzata Wiliński

Protokolant – sekretarz sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wydanie interpretacji indywidualnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 25 stycznia 2024 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 (siedemset dwadzieścia) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmE 39/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 lipca 2024 r.

Decyzją z dnia 25 stycznia 2024 r. nr(...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „Prezes URE”, „Pozwany”) na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r., poz. 221, 641 z późn. zm.,) (dalej: „Prawo przedsiębiorców”) w zw. z art. 2 pkt 4), w zw. z pkt 10), w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku (Dz. U. z 2022 r., poz. 2243, 2687 oraz z 2023 r., poz. 2760 z późn. zm., dalej: „ustawa o środkach nadzwyczajnych”), orzekł, że (...) sp. z o.o. (dalej: ,,Przedsiębiorca”, „Powód”), będąc wytwórcą energii elektrycznej w rozumieniu art. 2 pkt 4) ustawy o środkach nadzwyczajnych i w związku ze sprzedażą energii elektrycznej wyprodukowanej w trakcie rozruchu technologicznego, zobowiązany jest - zgodnie z art. 21 ustawy o środkach nadzwyczajnych - do przekazania odpisu na Fundusz na zasadach określonych w art. 23 ustawy o środkach nadzwyczajnych oraz do przekazywania sprawozdań do zarządcy rozliczeń zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o środkach nadzwyczajnych:

W świetle przepisów ustawy Wnioskodawca w okresie rozruchu technologicznego, tj. przed uzyskaniem koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej podlegał obowiązkowi dokonywania odpisu na Fundusz w odniesieniu do sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w okresie rozruchu technologicznego - zdarzenia przeszłe objęte niniejszym wnioskiem – w związku z tym Wnioskodawca nie jest uprawniony do składania korekt sprawozdań z odpisu na Fundusz za cały okres objęty rozruchem technologicznym uwzględniające brak obowiązku dokonywania odpisu na Fundusz za okres rozruchu technologicznego, tj. za okres, gdy Wnioskodawca nie posiadał koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej - zdarzenie przyszłe objęte niniejszym wnioskiem.

(...) sp. z o.o. złożyła odwołanie od interpretacji indywidualnej objętej decyzją, zaskarżając tę decyzją w całości i wnosząc o:

1. zmianę zaskarżonej decyzji przez Prezesa URE w trybie art. 479 ^{( 48)} § 2 k.p.c. i orzeczenie, zgodnie z wnioskiem z dnia 3 stycznia 2024 . („Wniosek”), tj. że: Powód, w okresie rozruchu technologicznego, tj. przed uzyskaniem koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej (WEE) nie jest podmiotem zobowiązanym do dokonywania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243 z późn. zm.), gdyż w tym okresie nie podlega on definicji wytwórcy energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 12 Prawa energetycznego ,

2. ewentualnie, w razie przekazania przez Prezesa URE akt postępowania tutejszemu Sądowi z pominięciem art. 479 ⁴⁸ § 2 k.p.c. wniósł o:

zmianę zaskarżonej Decyzji w trybie art. art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. i orzeczenie, zgodnie z wnioskiem, tj. że: Powód, w okresie rozruchu technologicznego, tj. przed uzyskaniem koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej (WEE) nie jest podmiotem zobowiązanym do dokonywania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku i 2024 roku (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243), gdyż w tym okresie nie podlega on definicji wytwórcy energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 12 Prawa energetycznego ,

3. ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia wniosków z pkt 1 lub 2 wniósł o:

uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości przez tut. Sąd oraz

4. zasądzenie na rzecz Powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm prawem przepisanych (lub według spisu kosztów w przypadku jego przedłożenia),

Odwołująca zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie norm postępowania, tj. art. 34 ust. 1 i 5 Prawa przedsiębiorców oraz art. 107 § 1 pkt 6) i § 3 k.p.a. w ten sposób, że Prezes URE nie dokonał wymaganej interpretacji norm prawa materialnego wskazanych przez Wnioskodawcę, a jedynie wybiórczo powtórzył w Decyzji treść niektórych przepisów powołanych przez Powoda (uzasadnienie pozorne);

2.  naruszenie norm prawa materialnego:

a)  art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku i 2024 roku (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243) w zw. z art. art. 3 pkt 12 Prawa energetycznego ;

b)  art. 23 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 4, 8 i 10 Ustawy o środkach nadzwyczajnych w zw. z art. 3 pkt 12 Prawa energetycznego

c)  art. 2 pkt 30 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1436) (dalej: „ustawa OZE”),

d)  art. 3 Prawa przedsiębiorców,

poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że strona w okresie rozruchu technologicznego była podmiotem zobowiązanym do dokonywania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, gdyż spełniał definicję wytwórcy energii elektrycznej, o której mowa w art. 3 pkt 12 Prawa energetycznego , pomimo nieposiadania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej, z zatem nieprowadzenia działalności gospodarczej jako wytwórca energii elektrycznej, a w szczególności poprzez ich zastosowanie w oderwaniu od pozostałych przepisów prawa materialnego wskazanych w pkt f) odwołania oraz w treści Wniosku,

e)  art. 2 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 486 ze zm.); (dalej: „Konstytucja RP”) poprzez ich niezastosowanie i niezapewnienie właściwej ochrony Powodowi w sytuacji naruszenia przez ustawodawcę zasad prawidłowej legislacji w zakresie nałożenia na wytwórców energii elektrycznej w okresie rozruchu technologicznego obowiązku uiszczania daniny publicznej na mocy niejasnych, nieprecyzyjnych i niedookreślonych przepisów ustawy o środkach nadzwyczajnych,

f)  niezastosowanie norm z następujących przepisów prawa materialnego:

i.  art. 17 ust. 1 in fine i art. 37 ust. 1 Prawa Przedsiębiorców,

ii.  art. 2 ust. 5 Rozporządzenia Rady UE 2022/1854 ,

(...).  art. 2 pkt 12 Dyrektywy 2019/944,

iv.  art. 2 pkt 10 Rozporządzenia 2019/943,

poprzez ich całkowite pominięcie w uzasadnieniu Decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pismem z dnia 20 czerwca 2024 r. odwołujący złożył replikę na odpowiedź odwołania. Podtrzymał w nim swoje stanowisko i podniósł, iż:

1)  nie był wytwórcą w rozumieniu art. 2 pkt 4 Ustawy o środkach nadzwyczajnych, a wprowadzenie energii do sieci nie stanowiło formy sprzedaży energii elektrycznej,

2)  użycie przez pozwanego, dla potrzeb uzasadnienia zaskarżonej decyzji, definicji „Wytwórcy”, określonej w treści art. 2 pkt 38 Dyrektywy 2019/944 oraz art. 2 pkt 39 Ustawy o odnawialnych źródłach energii, w sytuacji, gdy Ustawa o środkach nadzwyczajnych przywołuje w tym zakresie definicję podmiotu określonego w treści art. 3 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne , jest nieuprawnione i sprzeczne z wykładnią literalną art. 2 ust. 4 Ustawy o środkach nadzwyczajnych, nakazującą dla celów realizacji Ustawy o środkach nadzwyczajnych posiłkować się definicją Wytwórcy wskazaną w ustawie Prawo energetyczne ,

3)  pozwany przypisał spółce obowiązek odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny (Fundusz) w sposób sprzeczny z treścią normy art. 11 ust 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, która nakazuje w sytuacjach, gdy przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostała wątpliwości co do treści normy prawnej, rozstrzygać te wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy, podczas gdy w sprawie tej wszelkie wątpliwości zostały rozstrzygnięte na niekorzyść powoda, z wykorzystaniem nieprawidłowo zastosowanych zasad wykładni prawa.

Pismem z dnia 26 czerwca 2024 r. Pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wnioski procesowe.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. jest przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się wytwarzaniem energii elektrycznej w (...) na podstawie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej nr (...) na okres od dnia 27 czerwca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2040 r. wydanej przez Prezesa URE na mocy decyzji nr (...)z dnia 27 czerwca 2023 r.

W okresie od dnia 27 marca 2023 r do dnia udzielenia koncesji przedsiębiorcy prowadzony był rozruch technologiczny (...) i w tym okresie energia wytwarzana podczas rozruchu technologicznego wprowadzana była do sieci elektroenergetycznej.

Przedsiębiorca za cały okres rozruchu technologicznego na podstawie art. 25 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku (Dz. U. z 2022 r., poz. 2243, 2687 oraz z 2023 r., poz. 2760 z późn. zm., dalej: „ustawa o środkach nadzwyczajnych”), złożył w dniu 20 lipca 2023 r. do (...)S.A. stosowne sprawozdania (odpowiednio za: marzec, kwiecień, maj i czerwiec 2023 r.). (zdarzenia przeszłe objęte wnioskiem):

a. za marzec 2023 r. – sprawozdanie (...).

b. za kwiecień 2023 r. – sprawozdanie(...)

c. za maj 2023 r. – sprawozdanie (...)

d. za czerwiec 2023 r. (uwzględniające okres rozruchu technologicznego oraz okres po uzyskaniu Koncesji Wnioskodawcy) – sprawozdanie (...).

Dowód: okoliczności bezsporne

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. – w związku z planowaną korektą sprawozdań z odpisu na Fundusz za cały okres objęty rozruchem technologicznym - złożył do Prezesa URE wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Pytanie dotyczyło kwestii, czy w świetle przepisów ustawy o środkach nadzwyczajnych, Wnioskodawca w okresie rozruchu technologicznego, tj. przed uzyskaniem koncesji WEE podlega obowiązkowi dokonywania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny.

Spółka przedstawiła własną interpretację, według której nie podlegała wymienionemu obowiązkowi, gdyż nie posiadała statusu wytwórcy energii w rozumieniu p.e. w okresie przed uzyskaniem koncesji oraz nie dokonywała wtedy sprzedaży, a jedynie rozliczenia odchyleń.

Dowód: okoliczności bezsporne

Decyzją zaskarżoną w niniejszej sprawie Organ stwierdził, iż spółka będąc wytwórcą energii elektrycznej w rozumieniu art. 2 pkt 4) ustawy o środkach nadzwyczajnych i w związku ze sprzedażą energii elektrycznej wyprodukowanej w trakcie rozruchu technologicznego, zobowiązana jest - zgodnie z art. 21 ustawy - do przekazania odpisu na Fundusz na zasadach określonych w art. 23 ustawy oraz do przekazywania sprawozdań do zarządcy rozliczeń zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Przed przedstawieniem motywów wydanego w sprawie orzeczenia Sąd pokrótce odniesie się do zagadnienia związanego z dopuszczalnością wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie interpretacji indywidualnej obowiązujących przepisów prawa.

W myśl art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 646) przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Zgodnie z ust. 5 tegoż przepisu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji, od której służy odwołanie. Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym oraz z pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.

Prawo przedsiębiorców nie precyzuje pojęcia właściwego organu. Co oczywiste, jego właściwość może wynikać z przepisów szczególnych, jak jest np. w odniesieniu do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – w zakresie przepisów prawa podatkowego (art. 14b § 1 Ordynacji Podatkowej), wójta, (burmistrz, prezydent miasta), starosty, marszałka województwa ( art. 14j § 1 Ordynacji Podatkowej), Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ( art. 83d ust. 1 Systemu Ubezpieczeń Społecznych ), Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ( art. 62a ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników ) dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym ( art. 109a ust. 1 ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ). Przepis art. 34 ustawy, jako przepis kompetencyjny, nie ogranicza jednak kręgu podmiotów władczych poprzez odesłanie do konkretnych przepisów szczególnych. Reguła kompetencyjna może bowiem na gruncie prawa administracyjnego przyznawać kompetencję do dokonywania czynności prawnych różnorakim podmiotom. Określenie podmiotu kompetencji nastąpić może np. przez określenie cech, jakie ten podmiot powinien posiadać ( zob. SPA T. 1 red. Hauser 2015, wyd. 2 Instytucje prawa administracyjnego. Tom 1 red. prof. dr hab. Roman Hauser, prof. dr hab. Andrzej Wróbel, prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski 2015, system Legalis). W celu określenia organu właściwego w konkretnej sprawie należy mieć na uwadze zakres przedmiotowy interpretacji, czyli określenie przepisów, z których wynika zobowiązanie świadczenia daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Dlatego też przyjmuje się, że przez organ właściwy należy tu rozumieć podmiot egzekwujący obowiązek określony w tych przepisach ( zob. Pietrzak Aldona (red.), Prawo przedsiębiorców. Komentarz Opublikowano: WKP 2019, system Lex).

Pojęcie daniny publicznej również nie jest definiowane ustawowo. Ogólnie ujmując danina publiczna jest to świadczenie powszechne, przymusowe, bezzwrotne, ustalane jednostronnie, pobierane na rzecz podmiotu prawa publicznego w celu realizacji zadań publicznych, praktycznie zawsze pieniężne (tak A. Huchla, Danina publiczna, w: Encyklopedia Prawa, Warszawa 1999, s. 101.). Typowe przykłady to podatki, opłaty, czy cła. W omawianej sprawie interpretacja indywidualna odnosi się do „odpisu na Fundusz” regulowanego ustawą o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku z dnia 27 października 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2243, dalej też ustawa o środkach nadzwyczajnych). Zgodnie ze słowniczkiem zawartym w art. 2 tej ustawy odpis na Fundusz stanowi kwotę środków finansowych podlegającą przekazaniu przez wytwórcę energii elektrycznej oraz przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną na rachunek Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. Wytwórcy energii elektrycznej przekazują do zarządcy rozliczeń w terminie do 20 dnia każdego miesiąca sprawozdanie potwierdzające odpis na Fundusz za poprzedni miesiąc. Prezes URE przeprowadza kontrolę zgodności informacji i oświadczeń złożonych w sprawozdaniu ze stanem faktycznym. W przypadku stwierdzenia na podstawie kontroli, że przekazana na rachunek Funduszu wartość odpisu na Fundusz jest zaniżona, Prezes URE, w terminie 30 dni od dnia zakończenia kontroli, wydaje decyzję administracyjną o obowiązku przekazania na rachunek Funduszu kwoty stanowiącej różnicę między odpisem na Fundusz obliczonym przez Prezesa URE a odpisem na Fundusz w wysokości wskazanej w sprawozdaniu.

Z powyższego wynika, że podmiotem właściwym w zakresie kontroli i egzekwowania odpisów na Fundusz jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Tym samym to również Prezes władny do wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania przepisów ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku z dnia 27 października 2022 r.

Jak wskazano na wstępie taka interpretacja przyjmuje formę decyzji (art. 34 ust. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców). Z kolei po myśli art. 479 ⁴⁶ pkt 1 k.p.c. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest właściwy w sprawach odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Odnosząc się do meritum sprawy, po przenalizowaniu obowiązujących przepisów prawa oraz zarzutów i twierdzeń stron, Sąd doszedł do przekonania, że Prezes Urzędu słusznie uznał, że na (...) sp. z o.o., będącym wytwórcą energii elektrycznej, ciążył obowiązek przekazania odpisu na Fundusz.

Wywołany odwołaniem (...) sp. z o.o. spór odnosił się do problematyki związanej z oceną, czy w okresie rozruchu technologicznego tj. przed uzyskaniem koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej, istniej obowiązek dokonania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny ( dalej też Fundusz) na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o środkach nadzwyczajnych.

Podmiotowy zakres obowiązku przekazywania na Fundusz odnosi się do wytwórców energii elektrycznej. Zgodnie z art. 2 ustawy o środkach nadzwyczajnych wytwórca energii elektrycznej to przedsiębiorstwo energetyczne w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej. Z kolei przedsiębiorstwo energetyczne to podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii (…). Ustawodawca nie wiąże wytwarzania energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo energetyczne z posiadaną koncesją. Wskazują na to przepisy ustawy Prawo energetyczne , w których ustawodawca odróżnia pojęcie przedsiębiorstwa energetycznego, od przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego koncesję (zob. art. 7b ust. 5, art. 9h ust. 3 pkt 2, art. 23 pkt 21 c) c) i f), art. 34 ust. 1 i 5, art. 43b, art. 43c, 43d, art. 47). Aby być przedsiębiorstwem energetycznym, nie trzeba być podmiotem koncesjonowanym, chociaż koncesja może być udzielona tylko przedsiębiorstwu energetycznemu.

Łączne odczytanie treści art. 2 ustawy o środkach nadzwyczajnych, art. 3 pkt 2 Prawa energetycznego oraz art. 3 Prawa przedsiębiorców (definiującego pojęcie prowadzenia działalności gospodarczej), wskazuje, że wytwórcą energii elektrycznej jest każde przedsiębiorstwo energetyczne, które wytwarza energię elektryczną w sposób zorganizowany, ciągły, celem uzyskania zysku, a pojęcia wytwórcy nie należy łączyć z posiadaną koncesją. Gdyby celem ustawodawcy było uzależnienie pojęcia wytwórcy w ustawie o środkach nadzwyczajnych z taką koncesją, to odwołałby się na art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne lub art. 3 ustawy o odnawialnych źródłach energii ( dalej ustawa oze).

Dalszą kwestią sporną w rozpoznawanej sprawie było, czy strona odwołująca w trakcie rozruchu technologicznego prowadziła działalność gospodarczą jako przedsiębiorstwo energetyczne, oraz czy w okresie tym nastąpiła sprzedaż tej energii.

(...) sp. o.o. w treści odwołania, oraz złożonym w toku procesu piśmie procesowym, podkreślała że rozruch technologiczny oznacza pracę odnawialnego źródła energii mająca na celu wyłącznie przeprowadzenie prób i testów umożliwiających końcowy odbiór tej instalacjo. Rozruch technologiczny stanowi więc jedynie proces przygotowujący do prowadzenia działalności gospodarczej zakresie wytwarzania energii, a nie samą działalność gospodarczą. Dla uzasadnienia swych twierdzeń strona przywołała uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 04 listopada 2014 r. sygn. akt VI ACa 1198/14 ( opubl. Legalis ). W jego treści wskazano, że sprzedaż energii wytworzonej w ramach rozruchu przedsiębiorstwa odbywała się w ramach działalności inwestycyjnej i była związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa, nie była zaś sprzedażą w ramach działalności gospodarczej. Tutejszy Sąd nie kwestionuje powyższego stwierdzenia, jakkolwiek zauważa, że wydane zostało one w innych okolicznościach prawnych i faktycznych. Natomiast warto zauważyć, że w przywołanym orzeczeniu powołano się także na pogląd, że pod pojęciem prowadzenia działalności gospodarczej należy rozumieć czynności podejmowane przez podmiot gospodarczy pozostające w normalnym, funkcjonalnym związku z tą działalnością, w szczególności podejmowane w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności tego podmiotu. Odrębny charakter mają jedynie czynności związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, nie pozostające w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, które nie polegają na uczestnictwie w obrocie gospodarczym, nie prowadzą do wytwarzania dóbr materialnych, a także nie przynoszą żadnego zysku, nie wykazują zatem cech pozostających w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 r. sygn. akt I CSK 155/08, opubl. Legalis ). Zdaniem Sądu przedstawione poglądy nie wykluczają twierdzenia, że w przypadku sprzedaż energii w warunkach ubiegania się o udzielenie koncesji, która następnie zostaje udzielona, prowadzona jest działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Za rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej może być uznane nie tylko podjęcie działań w zakresie wytwarzania energii elektrycznej po uzyskaniu koncesji, ale również dokonanie takich czynności wcześniej, jeżeli były one bezpośrednio i wprost związane z uzyskaniem tej koncesji i stanowiły czynności przygotowawcze do jej wykonywania ( per analogiam por. wyrok Sądu Najwyższy w wyroku z 25.11.2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006/19-20/309). W ocenie, czy zostały podjęte czynności zmierzające bezpośrednio do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (czynności przygotowawcze stanowiące już o wykonywaniu tej działalności) należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar (wolę) osoby prowadzącej działalność gospodarczą ( per analogiam por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z z dnia 30.4.1997 r., III SA 46/96 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1998 nr 2, poz. 48). Dlatego też uznaje się, że czynności przygotowawcze zmierzające bezpośrednio i wprost do rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej mogą być - w zależności od okoliczności konkretnego przypadku - uznane już za jej wykonywanie, gdy prowadzenie tej działalności zostało faktycznie rozpoczęte, a więc gdy przedsiębiorca w wyniku dokonanych czynności przygotowawczych podjął działania wchodzące w jej zakres ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 2 lutego 2016 r. sygn. akt III AUa 292/15, opubl. Legalis ). Pojęcie prowadzenia działalności gospodarczej, a także cechujące ją elementy – cel zarobkowy, zorganizowanie, ciągłość – należy rozumieć szeroko. Wykonywanie działalności gospodarczej obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie w celu zarobkowym czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzających do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawcze). Innymi słowy, nawet samo podejmowanie czynności nastawionych na „rozruch” działalności może i powinno być traktowane jako prowadzenie działalności gospodarczej. Obejmuje to takie czynności jak np. uzyskiwanie koniecznych uprawnień, pozwoleń lub koncesji ( zob. Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 kwietnia 2021 r. sygn. akt VII U 457/20, opubl. Legalis ).

Podobny problem jak w niniejszej sprawie został dostrzeżony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 03 marca 2020 r. sygn. akt V SA/Wa 1386/19 ( opubl. Legalis ), który wskazał, że strona brakiem koncesji chciała uzasadnić nieobjęcie tej wytworzonej i zużytej energii podatkiem akcyzowym (tu treścią ustawy o środkach nadzwyczajnych), a z drugiej strony nie zauważa, że mimo braku koncesji, to tę energię elektryczną częściowo wprowadziła do sieci energetycznej. Z faktu wprowadzenie energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej wynika, że trudno zgodzić ze stwierdzeniem spółki, iż dokonane już czynności nie miały na celu "produkcyjnego" korzystania z instalacji.

Jeżeli w okresie rozruchu technologicznego dochodzi do sprzedaży energii elektrycznej wprowadzonej do sieci, to dokonujące tego przedsiębiorstwo energetyczne jest wytwórcą energii w znaczeniu ustawy o środkach nadzwyczajnych. Tym bardziej, że ustawodawca dopuszcza sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej w okresie rozruchu technologicznego (zob. art. 42 ustawy oze). W przypadku dokonania takiej sprzedaży w okresie rozruchu, a następnie uzyskania koncesji, niewątpliwie mamy do czynienia z wytworzeniem energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo energetyczne, w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej. Tym bardziej, że ustawodawca (chociaż wytwarzanie energii jest działalnością koncesjonowaną), nie wiąże pojęcia prowadzenia działalności z tą koncesją. Wskazuje na to wprost norma art. 57g Prawa energetycznego , zgodnie z którym kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania (…) bez wymaganej koncesji, podlega grzywnie do 5 000 000 zł albo karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Słusznie na jego tle pozwany skonstatował, że w świetle prawa nielegalna działalność gospodarcza to nadal działalność gospodarcza, obciążona zwiększonymi ciężarami publicznymi. Natomiast rozruch technologiczny (praca instalacji odnawialnego źródła energii mająca na celu wyłącznie przeprowadzenie prób i testów umożliwiających końcowy odbiór tej instalacji) stanowi dopuszczalny wyjątek.

Powyżej przedstawione wywody potwierdzają trafność decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na tle obowiązujących przepisów prawa. Z art 2 pkt 10) ustawy o środkach nadzwyczajnych wynika, że odpis na Fundusz to kwota środków finansowych podlegającą przekazaniu przez wytwórcę energii elektrycznej oraz przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną na rachunek Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, o którym mowa wart 11 ust 1 ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U, poz. 2538, z późn. zm.), kalkulowaną w odniesieniu do umów sprzedaży energii elektrycznej oraz w ramach sprzedaży energii elektrycznej na rynku bilansującym energii elektrycznej, na podstawie których dostawa energii elektrycznej została zrealizowana w danym dniu w przypadku wytwórców energii elektrycznej albo dla okresu wskazanego w art 23 ust 2a w przypadku przedsiębiorstw energetycznych wykonujących działalność w zakresie obrotu energią elektryczną. Zgodnie z art 23 ustawy odpis na Fundusz stanowi iloczyn wolumenu sprzedaży energii elektrycznej oraz dodatniej różnicy średniej ważonej wolumenem ceny rynkowej sprzedanej energii elektrycznej oraz średniej ważonej wolumenem limitu ceny sprzedanej energii elektrycznej, gdzie wszystkie wartości są określane na dzień obliczenia odpisu na Fundusz. Odpis na Fundusz, o którym mowa w ust 1, przekazywany przez podmioty, o których mowa w art 21 ust 1, ustala się zgodnie z następującym wzorem:

OFd=Wd* (XCRd-XCD ),

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

OFd - odpis na Fundusz w danym dniu,

Wd - wolumen sprzedaży energii elektrycznej w danym dniu,

XCRd - średnią ważoną wolumenem cenę rynkową sprzedanej energii elektrycznej w danym dniu dla podmiotu, o którym mowa w art 21,

XCLd - średnią ważoną wolumenem limitu ceny sprzedanej energii elektrycznej w danym dniu dla podmiotu, o którym mowa w art. 21.

Ustawą z dnia 8 lutego 2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 295), poszerzona została definicja ceny rynkowej, która obejmuje cenę energii elektrycznej netto określoną w zł/MWh ustaloną w ramach:

a) umowy sprzedaży energii elektrycznej lub

b) rynku bilansującego energii elektrycznej lub

c) umowy związanej ze sprzedażą energii elektrycznej obejmującej w szczególności instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1500,1488,1933,2185 i 2640 oraz z 2023 r. poz. 180), lub gwarancje pochodzenia w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 r. poz. 1378,1383,2370 i 2687], w których dodatkowe rozliczenia pieniężne zależą od ilości lub wartości sprzedanej energii elektrycznej.

W ramach powyższej zmiany przepisów dodano również art 23 ust, 2c w brzmieniu: przy obliczaniu średniej ważonej wolumenem ceny rynkowej sprzedanej energii elektrycznej, o której mowa w ust 1,2 i 2b, należy uwzględnić wszystkie dodatkowe rozliczenia pieniężne podmiotów, o których mowa w art 21, wynikające z zapisów zawartych umów sprzedaży energii elektrycznej lub innych umów, w których dodatkowe rozliczenia pieniężne zależą od ilości lub wartości sprzedanej energii elektrycznej.

Celem zmiany ustawy w zakresie definicji umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz ceny rynkowej było uwzględnienie, a w konsekwencji - doliczanie do podstawy, od której obliczana jest kwota należnego odpisu na Fundusz w ustawowych okresach rozliczeniowych - przychodów z tytułu umów powiązanych ze sprzedażą energii elektrycznej, min. z instrumentów finansowych czy dodawania do dokonywanego odpisu na Fundusz przychodów ze sprzedaży gwarancji pochodzenia.

Podmiotowy zakresu obowiązku przekazywania odpisu na Fundusz, na co wskazywano na wstępie uzasadnienia, określony został w art 21, gdzie powołani zostali wytwórcy energii elektrycznej. W art 22 oraz 22a i 22b określono wyłączenia z obowiązku przekazania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny. Z art. 22 wynika, że przepisu art 21 ust 1 nie stosuje się do wytwórców energii elektrycznej wytwarzających energię elektryczną w Jednostce wytwórczej:

1) o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW lub o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 3 MW, w przypadku gdy wytwórca energii elektrycznej posiada więcej niż Jedną jednostkę wytwórczą, przy czym moc zainstalowana elektryczna żadnej z tych jednostek jest nie większa niż 1 MW;

2) będącej projektem demonstracyjnym w rozumieniu art 2 pkt 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (TJE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz, Urz. UE L158 z 14.06.2019, str, 54, z późn. zm.);

3) będącej instalacją odnawialnego źródła energii w rozumieniu art 2 pkt 13 ustawy o odnawialnych źródłach energii, w odniesieniu do której wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu art, 2 pkt 22 ustawy o odnawialnych źródłach energii w tej instalacji korzysta z:

a) systemu wsparcia, o którym mowa w art 70a-70f ustawy o odnawialnych źródłach energii, albo

b) systemu aukcyjnego, o którym mowa w ustawie o odnawialnych źródłach energii, albo

c) rozliczeń, o których mowa w art 38c ust. 3 ustawy o odnawialnych źródłach energii

- w zakresie, w jakim energia elektryczna sprzedawana jest na zasadach określonych w przepisach, o których mowa w lit a-c.

Natomiast art 22a w zakresie wyłączenia z obowiązku przekazania odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny w przypadku wytwórców energii elektrycznej w instalacjach OZE stanowi, że przepisu art 21 ust 1 nie stosuje się do wytwórcy energii elektrycznej wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie w instalacjach odnawialnego źródła energii w rozumieniu art 2 pkt 13 ustawy o odnawialnych źródłach energii, których łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 3 MW, a moc zainstalowana elektryczna żadnej z tych instalacji nie przekracza 1 MW. Powyższe wyłączenia podmiotowe i przedmiotowe nie obejmują energii elektrycznej sprzedanej przez wytwórcę, a wyprodukowanej w okresie rozruchu technologicznego. Wyłączenia zawarte w art. 22-22b ustawy są wyjątkami od obowiązku przewidzianego w art. 21 i jak słusznie zauważa pozwany nie można ich interpretować rozszerzająco.

Żadne z przedstawionych wyłączeń nie obejmuje strony odwołującej.

W treści odwołania zostało przyznane, że strona w okresie rozruchu uzyskała przychody z tytułu świadczenia przez (...) S.A. usługi bilansowania systemu w rozumieniu art. 3 pkt 23a Prawa energetycznego (pkt 5 odwołania). Jednocześnie spółka wskazała, że podczas rozruchu nie następuje sprzedaż energii a jedynie rozliczenia, które w praktyce są dokonywane w całości na rynku bilansującym w ramach rozliczenia odchyleń energii i nie stanowią one formy sprzedaży energii w rozumieniu Prawa energetycznego . Natomiast skoro energia musi być wyprodukowana oraz wprowadzona do cieci dla potrzeb należytego prowadzenia czynności odbiorowych, to przyjęła się swoista praktyka, że dopuszczalne jest odpłatne rozliczenie tej energii w ramach cen i zasad funkcjonowania rynku bilansującego (pkt 20 pisma procesowego z dni 20 czerwca 2024 r.).

Przepis art. 5 ustawy Prawo energetyczne stanowi, że dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu. Przepis ten stanowi lex specialis w stosunku do regulacji kodeksowych. Powszechnie przy tym wskazuje się, że przepisy ustawy faktycznie nie zawierają zamkniętego katalogu umów w obrocie energią elektryczną ( zob. M. Rypina, M. Wierzbowski, Brak zamkniętego katalogu umów w obrocie energią elektryczną, PPH 2018, Nr 7, s. 16–21). Przyjmuje się, że możliwe i w pełni uprawnione jest zawarcie innego typu umów, na zasadzie swobody umów wynikającej z art. 353 ^{( 1)} k.c., na podstawie których może dochodzić do zbywania i nabywania gazu lub energii (obrotu gazem, energią elektryczną, pobierania gazu lub energii przez odbiorcę końcowego w celu zużycia). Pojęcie umowy sprzedaży, o której mowa w art. 5 ustawy, jest bowiem dużo szersze niż pojęcie umowy sprzedaży w rozumieniu art. 535 k.c. i można je odnosić do każdego typu umowy, na podstawie której dojdzie do nabycia energii przez jej odbiorcę. Modyfikacja wymienionych w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy składników treści czynności prawnej "umowy sprzedaży" nie wpływa na ważność czynności prawnej, na podstawie której gaz lub energia będzie dostarczana. Aby taka umowa doszła do skutku, ważne jest określenie przedmiotu obrotu w postaci gazu lub energii oraz faktyczne jej pobranie przez odbiorcę ( tak Prawo energetyczne. Efektywność energetyczna. Tom I. Komentarz fragment: Prawo energetyczne. Efektywność energetyczna. Tom I. Komentarz red. dr hab. Marzena Czarnecka, Tomasz Ogłódek, 2023, system Legalis ). Elementami koniecznymi umowy sprzedaży energii elektrycznej jest więc jej dostarczenie a następnie odebranie przez odbiorcę, oraz uiszczenie stosownego wynagrodzenia. Wydanie energii elektrycznej odbiorcy niekoniecznie oznacza przy tym odbiorcę końcowego ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2014 r. sygn. akt III SK 56/13, opubl. Legalis ).

Interpretacja przedstawiona przez Prezesa Urzędu zdaniem Sądu nie pozostaje także w sprzeczności z Rozporządzeniem Rady UE 2022/1854, odsyłającym do definicji wytwórcy zawartej w Dyrektywie 2019/944 , jakim jest osoba fizyczna lub prawna wytwarzająca energię elektryczną.

Zgodnie z art. 7 ust. 4 Rozporządzenia 2022/1854 Państwa członkowskie mogły zdecydować, że pułap dochodów rynkowych nie ma zastosowania do dochodów uzyskanych ze sprzedaży energii elektrycznej na rynku energii bilansującej oraz z rekompensaty z tytułu redysponowania i zakupów przeciwnych. Polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości jaką dawał ten przepis, obejmując pułapem dochodów rynkowych również dochód ze sprzedaży tej energii (cena rynkowa obejmuje cenę ustaloną w ramach umowy sprzedaży, rynku bilansującego). Tym samym sprzedaż energii na rynku energii bilansującej stanowi sprzedaż w rozumieniu Dyrektywy 2019/944.

Mając na uwadze powyższe, Sąd podzielił pogląd Prezesa urzędu Regulacji Energetyki, że strona odwołująca w okresie rozruchu technologicznego tj. przed uzyskaniem koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej podlegała obowiązkowi dokonywania odpisu na Fundusz w odniesieniu do sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w okresie rozruchu technologicznego i w związku z tym nie jest uprawniona do składania korekt sprawozdań z odpisu na Fundusz za cały okres objęty rozruchem technologicznym uwzględniające brak obowiązku dokonywania odpisu na Fundusz za okres rozruchu technologicznego, tj. za okres, gdy strona nie posiadał koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej.

Odnosząc się do zawartych w odwołaniu zarzutów dotyczących przepisów postepowania administracyjnego Sąd wskazuje, że podniesione w tym zakresie zarzuty naruszenia art. 34 ust. 1 i 5 Prawa przedsiębiorców oraz art. 107 § 1 pkt 6) i § 3 k.p.a. nie miały wpływu na wydanie rozstrzygnięcia. Oczywiście nie ulega wątpliwości, że organ administracyjny wydając decyzję powinien w sposób wyczerpujący dokonać jej uzasadnienia. Zaniechanie tym obowiązkom mogłoby mieć jednak wpływ na wynik postępowania sądowego tylko o tyle, o ile prowadziłoby do uchylenia zaskarżonej decyzji. Natomiast uchylenie decyzji w całości lub w części następuje wyjątkowo. Co do zasady dotyczy to sytuacji, w których występuje istotna wadliwość decyzji, która w postępowaniu administracyjnym uzasadniałaby stwierdzenie jej nieważności ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, opubl. OSNCP 1992, Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99, opubl. OSNC 2000, Nr 3, poz. 47). Uchylenie decyzji w całości powinno zatem nastąpić wówczas, gdy wydanie jej nastąpiło bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa materialnego, jak i również wtedy, gdy została ona skierowana do podmiotu niebędącego stroną w sprawie, a także gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną. Podstawą do uchylenia decyzji Prezesa Urzędu jest także potrzeba dokonania w całości niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 2009 r., sygn. akt III SK 5/09, opubl. LEX nr 794890). Jeżeli nie zachodzą wskazane podstawy do uchylenia decyzji, to Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów obowiązany jest na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego dokonać własnych ustaleń faktycznych i prawnych. Przede wszystkim Sąd nie ogranicza się jedynie do sprawdzenia prawidłowości postępowania administracyjnego. Przed sądem powszechnym sprawa rozpoznawana jest według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a przedmiotem nie jest kontrola legalności decyzji administracyjnej, jak to ma miejsce przed sądem administracyjnym. Celem postępowania sądowego jest więc merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Do Sądu ostatecznie należy zastosowanie odpowiedniej normy prawa materialnego, na podstawie wyjaśnienia podstawy faktycznej, obejmującej wszystkie elementy faktyczne przewidziane w hipotezie tej normy ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2021 r., sygn. akt I NSKP 7/21, opubl. Lex nr 3225327). Sąd zobowiązany jest więc do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym (zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt VI ACa 952/06, niepubl.).

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Koszty zastępstwa procesowego ustalone zostały na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265) na 720,00 zł.

SSO Małgorzata Wiliński