BIP
Rozmiar tekstu
Kontrast

XVII AmE 40/20 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-09-06

Sygn. akt XVII AmE 40/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – Sekretarz sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 3 września 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 18 grudnia 2019 r., nr(...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) sp. z o.o.
z siedzibą w Ł. kwotę 1 737 zł. (tysiąc siedemset trzydzieści siedem złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 40/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 września 2024 r.

Decyzją z 18 grudnia 2019 r., znak: (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej jako: „Prezes URE”, „Pozwany”) działając w oparciu o przepisy art. 56 ust. 1 pkt 1a, art. 56 ust. 2 pkt 1, ust. 2a pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 755, ze zm., dalej jako: „ p.e.”), w zw. z art. 9a ust 1a pkt 2 p.e. w zw. z art. 56 ust 3 i ust. 6 oraz art. 30 ust. 1 p.e., a także z art. 186 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2018 r., poz. 2389, ze zm., dalej jako: „OZE” ) oraz w zw. z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, ze zm., dalej jako: „k.p.a.”), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. (dalej jako: „Powód”, „Spółka”), orzekł, że:

1.  przedsiębiorca: (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. nie wywiązał się w 2014 r., z określonego w art. 9a ust 1 p.e. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub 9o ust. 1, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w ust. 5, obliczonej w sposób określony w ust. 2,

2.  za zachowanie opisane w punkcie pierwszym, wymierzył przedsiębiorcy: (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. karę pieniężną w kwocie 22 213 565,10 zł.

(decyzja Prezesa URE z dnia 18.12.2019 r. k. 6-21 akt sąd.)

Odwołanie od powyższej Decyzji wniósł Powód. Zaskarżając tą Decyzję w całości Powód zarzucił, że została wydane z naruszeniem:

1.  art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r) oraz § 3 pkt 3) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) (dalej jako: ’’Rozporządzenie OZE”) w zw. z art. 3 pkt 13a) p.e. poprzez ich błędne zastosowanie i bezzasadne przyjęcie w decyzji, że na podstawie ww. przepisów Spółka była zobowiązana do uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej (dalej łącznie jako „Obowiązek OZE”) również w odniesieniu do wolumenu energii elektrycznej sprzedanej w 2014 r. na rzecz spółki (...)S.A. w upadłości układowej (dalej (...)) w celu dalszej odsprzedaży, w sytuacji gdy wolumen energii elektrycznej sprzedany (...)w celu dalszej odsprzedaży nie może być zaliczony do sprzedaży energii elektrycznej odbiorcy końcowemu, o której mowa w § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) w zw. z art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) oraz art. 3 pkt 13a) p.e., a tym samym nie może stanowić podstawy do ustalenia zakresu Obowiązku OZE nałożonego na Spółkę;

2.  art. 5 ust. 1 p.e. i art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) w zw. z art. 58 § 1 i art. 353 ( 1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny („KC”) poprzez:

a.  błędną interpretację ww. przepisów polegającą na przyjęciu bezzasadnego założenia o istnieniu rzekomej wyraźnej normy prawnej o charakterze iuris cogentis, która przewidywałaby zakaz zawierania umów dotyczących dostarczania / powierzania energii elektrycznej, których realizacja nie rodziłaby Obowiązku OZE, mimo że norma taka nie istnieje, co skutkowało bezzasadnym stwierdzeniem, że umowy wskazane w punkcie II.4.(a)-(c) poniżej są na podstawie art. 58 § 1 oraz art. 353 ( 1) KC nieważne z uwagi na zarzut obejścia takiego rzekomego zakazu, a jednocześnie stanowiło nieuzasadnione obowiązującym prawem ograniczenie wolności działalności gospodarczej, z naruszeniem art. 20 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (dalej: „Konstytucja”) i art. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (dalej jako „Prawo przedsiębiorców”); jak również

b.  błędną interpretację art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC polegającą na przyjęciu, że skutki zastosowania sankcji nieważności czynności prawnej, o której mowa w tych przepisach, mogą być ograniczone do płaszczyzny regulacji publicznoprawnych z zakresu prawa energetycznego, bez wpływu na ważność, czy też skutki czynności prawnych na płaszczyźnie prawa cywilnego, podatkowego, czy też ustawy o księgowości;

zaś na wypadek, gdyby Prezes URE nie opierał swoich ustaleń w zakresie nieważności umów wskazanych w punkcie II.4.(a)-(c) poniżej na art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC (o czym może świadczyć ostatni akapit na stronie 20 decyzji oraz treść Postanowienia) - zarzucił ponadto naruszenie art. 7 Konstytucji i art. 6 k.p.a. poprzez stwierdzenie nieważności wspomnianych umów bez podstawy prawnej i z naruszeniem obowiązku działania organu na podstawie i w granicach prawa;

2.  art. 20 Konstytucji i art. 8 Prawa Przedsiębiorców w zw. z art. 5 ust. 1 p.e. i art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC, poprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że istnieją rzekome normy prawne, z których wynika, że umowa sprzedaży energii elektrycznej może obejmować sprzedaż energii wyłącznie na rzecz odbiorcy, który zawarł umowę o przyłączenie do sieci eksploatowanej przez operatora systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego oraz umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej w miejscu dostarczania energii na podstawie umowy sprzedaży, co w ocenie organu stanowiło podstawę do stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży energii wskazanej w punkcie II.4.(b) poniżej - mimo że obowiązujące przepisy nie przewidują takiego ograniczenia swobody umów i swobody działalności gospodarczej, a jednocześnie wyraźnie dopuszczają zawieranie umów sprzedaży energii elektrycznej poza siecią dystrybucyjną i miejscami przyłączenia odbiorcy do sieci dystrybucyjnej eksploatowanej przez operatora systemu dystrybucyjnego i bez uprzedniego zawarcia umowy o przyłączenie do sieci (np. za pomocą linii bezpośredniej, czy też w wirtualnym miejscu dostarczania energii elektrycznej);

3.  art. 10 Konstytucji, art. 1, art. 2 § 1 i § 3 oraz art. 189 KPC, jak również art. 6 i art. 97 § 1 pkt 4) k.p.a. w zw. z art. 58 § 1 KC oraz art. 28 k.p.a. poprzez odmowę zawieszenia postępowania i samodzielne ustalenie przez Prezesa URE w decyzji, że w szczególności wszystkie następujące umowy zawarte pomiędzy Spółką oraz (...):

a.  Aneks nr 8 z dnia 12 grudnia 2011 r. do Umowy na sprzedaż energii elektrycznej nr (...) (dalej, odpowiednio: „Aneks nr 8” oraz „Umowa (...)”),

b.  Umowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12 grudnia 2011 r. (dalej „Umowa (...)”),

c.  Umowa nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r. (dalej „Umowa Przerobu z 2012 r. lub „Umowa Przerobu”),

są nieważne, mimo że (niezależnie od braku materialnoprawnych podstaw do stwierdzenia nieważności tych umów):

i.  Prezes URE nie posiada jurysdykcji w odniesieniu do orzekania o nieważności wyżej wymienionych umów, bowiem - zgodnie z art. 10 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 1, art. 2 § 1 i § 3 oraz art. 189 KPC - wyłączną jurysdykcję w tym zakresie posiada sąd powszechny, a tym samym organ przed wydaniem decyzji był zobowiązany zawiesić postępowanie na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 4) k.p.a. do czasu rozstrzygnięcia przez sąd powszechny zagadnienia wstępnego w postaci ustalenia, czy wymienione wyżej umowy są nieważne, a ponadto

ii.  orzekając o nieważności wyżej wymienionych umów, w rzeczywistości organ pośrednio orzekł o prawach i obowiązkach (...) (drugiej strony wymienionych umów), która nie była stroną postępowania administracyjnego, zakończonego wydaniem zaskarżonej decyzji;

(...).  o ważności Umowy Przerobu, w tym na gruncie art. 58 § 1 KC, orzekł już uprzednio Sąd Okręgowy w Katowicach prawomocnym wyrokiem z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ;

4.  art. 365 § 1 KPC poprzez błędne uznanie, że prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ, nie wiąże Prezesa URE w zakresie rozstrzygającym o tym, że postanowienia Umowy Przerobu z 2012 r. są ważne w świetle prawa i powodują skuteczne powierzenie (...)do przerobu energii elektrycznej stanowiącej własność Spółki, co doprowadziło do dokonania przez Prezesa URE wadliwego ustalenia, sprzecznego z treścią wyżej wymienionego prawomocnego wyroku, jakoby Umowa Przerobu z 2012 r. była nieważna, a wolumen energii elektrycznej przekazany (...)przez Spółkę w 2013 r. na podstawie Umowy Przerobu z 2012 r. stanowił energię elektryczną sprzedaną (...)jako odbiorcy końcowemu, stanowiącą podstawę do wyznaczenia wielkości Obowiązku OZE wobec Spółki;

5.  art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) w zw. z art. 3 pkt 13a) p.e. poprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu w zaskarżonej decyzji, że odbiorcą końcowym może być podmiot dokonujący zakupu energii w celu dalszej odsprzedaży;

6.  art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu od 11 września 2013 r. do 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 31 grudnia 2012 r. do 6 czerwca 2014 r.) poprzez ich niewłaściwą interpretację oraz § 1 pkt 2) i § 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 5 maja 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii („Rozporządzenie Zmieniające”) i art. 2 Konstytucji poprzez ich niezastosowanie skutkujące błędnym przyjęciem w zaskarżonej decyzji, że przepisy prawa określały zakres Obowiązku OZE spoczywającego na podmiocie, o którym mowa w art. 9a ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu od 11 września 2013 r. do 3 kwietnia 2015 r.), za okres od 1 stycznia do 6 czerwca 2014 r., podczas gdy w okresie od 1 stycznia do 6 czerwca 2014 r. brak było przepisu określającego zakres Obowiązku OZE spoczywającego na podmiocie, o którym mowa w art. 9a ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu od 11 września 2013 r. do 3 kwietnia 2015 r.), i - z uwagi na treść § 2 Rozporządzenia Zmieniającego oraz art. 2 Konstytucji - brak jest podstaw do określania zakresu Obowiązku OZE za okres od 1 stycznia do 6 czerwca 2014 r. w oparciu o § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.), a w konsekwencji brak jest podstaw do zarzucania Spółce niewykonania lub niepełnego wykonania Obowiązku OZE w okresie od 1 stycznia do 6 czerwca 2014 r. z uwagi na brak możliwości określenia zakresu tego obowiązku w tym okresie;

7.  art. 217 Konstytucji w zw. z art. 56 ust. 1 pkt 1a) p.e. (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) w zw. z art. 9a ust. 4 p.e. oraz w zw. z § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) przez niezastosowanie- skutkujące błędnym przyjęciem, że istnieją podstawy do nałożenia na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego naruszenia Obowiązku OZE i określenia wysokości tej kary, podczas gdy w okresie obejmującym 2014 r. przepisy prawa przewidywały z naruszeniem art. 217 Konstytucji, że istotne elementy Obowiązku OZE, który stanowi daninę publiczną, są określane i ogłaszane w sposób inny niż w ustawie, tj.:

a.  zakres Obowiązku OZE - jako podstawowy element konstrukcyjny Obowiązku OZE wpływający na jego koszt oraz wysokość kar z tytułu naruszenia - jest określany w akcie podstawowym - rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 9a ust. 9 p.e., zaś

b.  wysokość jednostkowej opłaty zastępczej - jako podstawa do określenia opłaty zastępczej i kary z tytułu ich naruszenia - jest ustalana przez Prezesa URE i publikowana w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki;

8.  art. 8 § 1, art. 9, art. 11 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez sformułowanie uzasadnienia decyzji w sposób uniemożliwiający ustalenie zakresu zastosowanych przez organ przepisów prawa oraz przyjętego przez organ sposobu ich interpretacji i stosowania, w tym poprzez:

a.  brak wskazania okresu relewantnego dla ustalenia brzmienia § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE zastosowanego w sprawie, co uniemożliwia ustalenie przepisów zastosowanych przez organ w celu ustalenia zakresu Obowiązku OZE w okresie od 1 stycznia do 6 czerwca 2014 r.;

b.  wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia decyzji w zakresie oceny ważności umów wskazanych w punkcie II.(4).(a)-(c) powyżej, a w szczególności:

i.  powoływanie się w niektórych fragmentach uzasadnienia decyzji na bezwzględną nieważność tych umów na podstawie art. 58 § 1 lub 353 1 KC (mimo braku jakiegokolwiek uprzedniego wyroku sądu powszechnego potwierdzającego taką sankcję oraz istnienie prawomocnego wyroku sądu powszechnego stwierdzającego, że umowa określona w punkcie II.(4).(c) powyżej jest ważna); a jednocześnie

ii.  stwierdzenie na stronie 20. decyzji, że organ oceniał czynności prawne wskazane w punkcie II(4).(a)-(c) powyżej i ich skutki jedynie „w kontekście realizacji obowiązków publicznoprawnych wynikających z art. 9a ust. 1 i ust. 8 ustawy - Prawo energetyczne” i nie oceniał ważności umów wskazanych „w świetle prawa cywilnego”,

uniemożliwiając tym samym ustalenie, czy organ wywodzi nieważność wspomnianych umów z art. 58 § 1 lub 353 1 KC, czy też stwierdził nieważność wspomnianych umów arbitralnie i z zastosowaniem nieznanej polskiemu prawu instytucji nieważności względnej (skutki nieważności ograniczone rzekomo jedynie do postępowań prowadzonych przez Prezesa URE w zakresie realizacji obowiązków określonych w art. 9a ust. 1 i ust. 8 p.e.), czy też w końcu organ bez podstawy prawnej „odrzucił” dowody z zakwestionowanych umów - tj. działając każdorazowo z naruszeniem obowiązku działania organu na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji oraz art. 6 k.p.a.)

- co jednocześnie narusza obowiązki organu administracji w zakresie prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do władzy publicznej (art. 8 § 1 k.p.a.), należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego (art. 9 k.p.a.), zasady przekonywania (art. 11 k.p.a.), jak również wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa (art. 107 § 3 k.p.a.) i znacząco utrudnia zrozumienie motywów decyzji oraz obrony przed nałożeniem kary;

9.  art. 12 Prawa Przedsiębiorców i art. 8 § 1 k.p.a., jak również art. 14 Prawa Przedsiębiorców i art. 8 § 2 k.p.a. poprzez naruszenie zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów państwa i odstąpienie od utrwalonej praktyki i nałożenie na Spółkę kary pieniężnej pomimo tego, że w takich samych sprawach dotyczących realizacji przez Spółkę Obowiązku OZE za lata 2011 r. i 2012 r. (tj. w okresie, gdy Spółka realizowała już umowy określone w punkcie II.(4). (a)-(b) powyżej), Prezes URE, mimo prowadzenia postępowania wyjaśniającego, nie stwierdził żadnego naruszenia w takim samym stanie faktycznym i prawnym, jak również naruszenie art. 10a ust. 2 w zw. z art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (w brzmieniu od 20 września 2008 r.; dalej jako „SDGU”) poprzez nałożenie kary na Spółkę mimo zastosowania się przez Spółkę do interpretacji uznanej za wydaną Spółce zgodnie z art. 10a ust. 1 zdanie 2 SDGU w wyniku niewydania przez Prezesa URE interpretacji na wniosek Spółki złożony 24 stycznia 2013 r. i 28 lutego 2013 r.;

10.  art. 28 k.p.a. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji przyjęcie, iż (...)nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu, w którym została wydana decyzja mająca znaczenie dla praw (interesu prawnego) i obowiązków (...)(tj. orzekająca o nieważności umów zawartych przez (...)ze Spółką), a w konsekwencji niedopuszczenie (...)do udziału w postępowaniu zakończonym zaskarżoną decyzją, co skutkuje wydaniem decyzji z wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.;

11.  art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego koniecznego do rozstrzygnięcia w sprawie, jak również poprzez dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego z przekroczeniem zasad swobodnej oceny dowodów, co polegało na / skutkowało w szczególności:

a.  „odrzuceniem” dowodów z wszystkich następujących umów lub błędnym ustaleniem, że wszystkie następujące umowy zawarte pomiędzy Spółką oraz (...)są nieważne:

i.  Aneks nr 8 do Umowy (...),

ii.  Umowa (...) oraz

(...).  Umowa Przerobu z 2012 r.,

- mimo że wyżej wymienione umowy są w całości ważne, brak jest wyroku sądu powszechnego, który stwierdzałby ich nieważność, a ważność postanowień Umowy Przerobu z 2012 r. została dodatkowo stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 maja 2013 r. sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ, a ponadto brak jest podstawy prawnej do „odrzucenia” dowodów w postępowaniu administracyjnym;

b.  błędnym ustaleniem, że umowy o dostawę energii elektrycznej zawarte z odbiorcami końcowymi posiadającymi swoje miejsca odbioru na terenie zakładu (...)( (...) S.A. Zakład (...) w T.,(...), (...) Sp. z o.o., Zakład Wielobranżowy (...), (...) Sp. z o. o.) nie stanowią ważnych i skutecznych umów obejmujących sprzedaż energii - mimo że brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia nieważności tych umów, czy też kwalifikacji tych umów jako umów innych niż umowy kompleksowe dostarczania energii elektrycznej (w tym w szczególności nie ma podstaw do kwalifikowania tych umów jako element umowy najmu), a strony kwalifikowały te umowy jako umowy kompleksowe, w tym Spółka zrealizowała w odniesieniu do tych umów Obowiązek OZE;

c.  błędnym ustaleniem, że Spółka dokonała w roku 2014 r. sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych w ilości(...) MWh, mimo że wolumen energii elektrycznej sprzedany przez Spółkę do odbiorców końcowych wyniósł (...)MWh (w tym (...) MWh na rzecz (...) Sp. z o.o. oraz (...) MWh na rzecz pozostałych odbiorców końcowych na terenie zakładu (...));

d.  błędnym ustaleniem, że sprzedaż energii elektrycznej może odbywać się wyłącznie w miejscach przyłączenia odbiorców do sieci dystrybucyjnej - mimo że żaden przepis nie zakazuje sprzedaży energii elektrycznej w innych punktach, a przepisy prawa, Prezes URE oraz sądy wielokrotnie potwierdzają możliwość zawierania umów sprzedaży poza punktami przyłączenia do sieci eksploatowanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych (w tym w sieciach zakładowych / potrzeb własnych, za pośrednictwem linii bezpośredniej, czy też w wirtualnych miejscach dostarczania energii elektrycznej);

e.  błędnym ustaleniu, że wolumen energii elektrycznej sprzedanej do (...)na podstawie Umowy (...) stanowi w całości wolumen energii sprzedanej do odbiorcy końcowego, mimo że (...)nabyła tę energię w celu dalszej odsprzedaży, a jednocześnie w odrębnym postępowaniu Prezes URE zakwestionował status (...)jako odbiorcy końcowego w odniesieniu do energii elektrycznej nabytej przez (...)na podstawie tej samej umowy (por. pismo Prezesa URE z dnia 29 listopada 2018 r., znak (...) oraz decyzja Prezesa URE z dnia 11 kwietnia 2019 r., znak (...) - w aktach administracyjnych sprawy);

f.  błędnym ustaleniem, że po zawarciu Aneksu nr 8, Umowy (...) oraz Umowy Przerobu Spółka zaniechała realizacji Obowiązku OZE - mimo że Spółka realizowała Obowiązek OZE po zawarciu wyżej wymienionych umów;

g.  błędnym ustaleniu, że Spółka zrealizowała Obowiązek OZE w odniesieniu do całego wolumenu energii sprzedanej do (...) w grudniu roku 2011 r. w celu dalszej odsprzedaży, mimo że wolumen ten ((...) MWh) nie został uwzględniony przy realizacji przez Spółkę Obowiązku OZE za 2011 r. (w odniesieniu do transakcji z (...)Spółka zrealizowała Obowiązek OZE w stosunku do wolumenu sprzedanego na rzecz (...)w okresie od stycznia do listopada 2011 r. - czyli w okresie, w których (...)występowała wobec Spółki jako odbiorcy końcowego - w ilości (...) MWh);

h.  błędnym ustaleniem, że stan faktyczny w zakresie prowadzenia działalności przez Spółkę oraz (...)w okresie przed i po zawarciu przez Spółkę i (...) z 2011 r. nie uległ zmianie - pomimo braku przeprowadzenia w tym zakresie jakiegokolwiek postępowania dowodowego poza odwołaniem się do treści umów zawieranych pomiędzy obiema spółkami, które to umowy potwierdzają zresztą zmianę stanu faktycznego.

12.  art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) poprzez bezzasadne ustalenie, że Spółka naruszyła określony w tych przepisach Obowiązek OZE w odniesieniu do energii elektrycznej sprzedanej w 2014 r. do (...)w celu dalszej odsprzedaży, co skutkowało również naruszeniem art. 56 ust. 1 pkt 1a) p.e. (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) poprzez błędne zastosowanie i nałożenie na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconej Spółce niepełnej realizacji Obowiązku OZE za rok 2014;

13.  art. 7 Konstytucji RP i art. 6 k.p.a. oraz art. 7 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w R. w 1950 r. („EKPCz”) poprzez posłużenie się w decyzji zakazaną w prawie administracyjnym analogią na niekorzyść strony postępowania, w celu nałożenia kary pieniężnej

- zaś na wypadek nieuwzględnienia zarzutów wskazanych w punktach (1)-(14) powyżej, zarzucił również

14.  art. 108 ust. 3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) i art. 91 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. i art. 4 ust 3 Traktatu o Unii Europejskiej („TUE”) w zw. z art. 9a ust 1 i ust 1a pkt 2) p.e. (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz art 56 ust 1 pkt 1a (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) oraz akapitem pierwszym punktu 4 decyzji Komisji Europejskiej z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie (...)) poprzez nałożenie na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego Spółce niezrealizowania Obowiązku OZE w oparciu o przepisy krajowe, których wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nastąpiło z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE (klauzula standstill)

- a w każdym z powyższych przypadków zarzucił również naruszenie:

15.  art. 105 § 1 KPA w zw. z art 56 ust 1 pkt 1a) p.e. (w brzmieniu do 24 stycznia 2019 r.) poprzez brak umorzenia postępowania i nałożenie na powoda kary pieniężnej z tytułu zarzuconego naruszenia Obowiązku OZE, pomimo braku podstaw faktycznych i prawnych do nałożenia na powoda kary pieniężnej;

16.  art. 56 ust 3 w zw. z. 56 ust. 1 pkt 1a) p.e. (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) poprzez nałożenie na Spółkę, na podstawie tego samego przepisu art. 56 ust. 1 pkt 1a) p.e., w drodze dwóch decyzji z dnia 18 grudnia 2019 r. (znaki (...) i (...)), dwóch kar pieniężnych z tytułu zarzuconego Spółce naruszenia dotyczącego roku 2014 r. w łącznej wysokości przekraczającej 15% przychodu Spółki z działalności koncesjonowanej w poprzednim roku podatkowym.

W związku z powyższym, powód wniósł o:

1.  uwzględnienie odwołania i uchylenie decyzji w całości;

2.  wstrzymanie wykonania decyzji w całości do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy i niezwłoczne rozstrzygnięcie niniejszego wniosku z uwagi na ryzyko podjęcia przez Prezesa URE kroków w celu wystawienia tytułu wykonawczego pomimo braku prawomocności decyzji (uzasadnienie wniosku w tym zakresie w punkcie C.XVII uzasadnienia);

3.  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu odwołania w celu wykazania faktów szczegółowo tam wskazanych (okoliczności i fakty, na które powoływane są poszczególne dowody, zostały szczegółowo opisane w punktach Uzasadnienia, w których wskazano poszczególne dowody);

4.  a także:

a.  nakazanie pozwanemu, na podstawie art. 205 1 § 1 KPC, wniesienia odpowiedzi na odwołanie w terminie zakreślonym przez Sąd, a następnie zarządzenie, na podstawie art. 205 3 KPC, wymiany przez strony dalszych pism przygotowawczych, to jest zarządzenie wniesienia przez powoda pisma przygotowawczego w odpowiedzi na odpowiedź na odwołanie (repliki), oraz zarządzenie wniesienia przez pozwanego pisma przygotowawczego w odpowiedzi na replikę (dupliki), w każdym przypadku w takich samych terminach zakreślonych przez Sąd, jak również o upoważnienie stron do złożenia stanowiska podsumowującego wyniki postępowania w terminie zakreślonym przez Sąd;

b.  w razie wyznaczenia posiedzenia przygotowawczego (art. 205 4 § 1 KPC), o zwolnienie powoda od obowiązku osobistego stawiennictwa na posiedzeniu przygotowawczym (art. 205 5 § 3 KPC);

2.  zarządzenie na podstawie art. 47 § 4 KPC, rozpoznania sprawy w składzie trzech sędziów z uwagi na szczególną zawiłość i precedensowy charakter sprawy;

3.  rozpoznanie sprawy na rozprawie (art. 148 1 § 3 KPC) i jednocześnie zarządzenie, na podstawie art. 153 § 1 1 KPC, odbywania posiedzeń w niniejszej sprawie przy drzwiach zamkniętych z uwagi na groźbę ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa;

4.  zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego Spółki, według spisu kosztów, który zostanie złożony na ostatniej rozprawie, a w razie jego niezłożenia, według norm przepisanych, w każdym wypadku wraz z odsetkami ustawowymi od kosztów procesu w wysokości odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, obliczonych od dnia wydania prawomocnego orzeczenia o kosztach postępowania, do dnia zapłaty tych kosztów;

5.  ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu wskazanego w pkt. II.(8) petitum, wniósł o:

a.  przedstawienie przez Sąd Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego na podstawie art. 193 Konstytucji co do zgodności:

- art. 9a ust. 4 p.e. w zw. z art. 186 ust. 2 OZE z art. 217 Konstytucji oraz

- § 3 pkt 3) oraz § 4 pkt 3) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) w zw. z art. 186 ust. 2 OZE z art. 217 Konstytucji o następującej treści:

(i) czy przepis art. 9a ust. 4 ustawy - Prawo energetyczne w zakresie w jakim uprawnia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do ogłaszania wysokości jednostkowej opłaty zastępczej, będącej podstawą do określenia opłaty zastępczej, będącej istotnym elementem stosunku daninowego - obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1 UPE (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 9a ust. 5 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za 2014 r. - jest zgodny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

(ii) czy przepisy § 3 pkt 3) oraz § 4 pkt 3) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.), stanowiące przepisy wykonawcze do ustawy - Prawo energetyczne, a jednocześnie określające stawki daniny publicznej - obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1 UPE (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 9a ust. 5 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za 2014 r. - są zgodne z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz

b.  w wypadku uwzględnienia wniosku lit. a. powyżej, o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia rozstrzygającego powyższe pytanie prejudycjalne oraz sporządzenia uzasadnienia tego orzeczenia;

9.  ewentualnie, na wypadek uznania przez Sąd, iż twierdzenia powoda dotyczące konieczności uchylenia zaskarżonej decyzji, z uwagi na fakt wprowadzenia do polskiego porządku prawnego obowiązku, który rzekomo naruszył powód, z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE, nie są objęte zasadą acte clair, o zwrócenie się, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prawnym (pytaniem prejudycjalnym):

„czy art. 108 ust 3 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma obowiązek uchylenia decyzji administracyjnego organu regulacyjnego takiego, jak Prezes polskiego Urzędu Regulacji Energetyki, nakładającej na podmiot indywidualny karę za naruszenie obowiązku wprowadzonego do krajowego porządku prawnego z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE?”

a w wypadku uwzględnienia powyższego wniosku, o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC do czasu wydania przez Trybunał Sprawiedliwości orzeczenia rozstrzygającego powyższe pytanie prejudycjalne oraz sporządzenia uzasadnienia tego orzeczenia.

(odwołanie powoda z dnia 7.01.2020 r. k. 22-80 akt sąd.)

W odpowiedzi na odwołanie Pozwany wniósł o oddalenie odwołania, dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie na okoliczności tam wskazane, rozpoznanie sprawy na rozprawie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesowego, według norm przepisanych.

(odpowiedź pozwanego na odwołanie z dnia 25.06.2020 r. k. 171-192v akt sąd.)

W piśmie z 6 maja 2022 r. powód podtrzymał wniosek o przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu pytań prawnych oraz wniósł o zwrócenie się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dodatkowymi pytaniami prejudycjalnymi. Powód wniósł również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z: przesłuchania strony- M. W.- Prezesa Zarządu Powoda na okoliczność: przyczyn gospodarczych współpracy pomiędzy Spółką oraz (...) S.A. w upadłości układowej na podstawie Umowy na sprzedaż energii elektrycznej nr (...) w brzmieniu uwzględniającym treść Aneksu nr 8 z dnia 12 grudnia 2011 r., Umowy nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12 grudnia 2011 r., Umowy nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 12 grudnia 2011 r. oraz Umowy nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r., w tym ryzyk prawnych i gospodarczych związanych z kooperacją z (...), jak również faktycznych zdarzeń z lat 2002-2011 (w tym dotyczących odbiorców żelazostopów wytwarzanych przez (...)), które stały się faktycznymi przyczynami zawarcia w grudniu 2011 r.: Aneksu nr 8 do Umowy na sprzedaż energii elektrycznej nr (...), Umowy nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12 grudnia 2011 r., Umowy nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r. (co miało być istotne w kontekście braku przesłanek do stwierdzenia nieważności umów z uwagi na zarzut rzekomego obejścia prawa). Oprócz tego powód wniósł o niezwłoczne wezwanie Huty (...) S.A. do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego. Jednocześnie, w przypadku braku wydania przez Sąd postanowienia w przedmiocie skierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości UE i pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego, powód wskazał jako zasadne zawieszenie postępowania do czasu zakończenia przez Trybunał Sprawiedliwości UE postępowania zainicjowanego pytaniem prejudycjalnym Sądu Apelacyjnego w sprawie VII AGa 604/21, na podstawie art. 177 § 1 pkt 31 KPC. Powód stwierdził, że kwestia objęta pytaniem prejudycjalnym stanowi jedno z kluczowych zagadnień w niniejszej sprawie, gdyż odpowiedź Trybunału Sprawiedliwości wyłączyć może jednoznacznie dopuszczalność nałożenia kary pieniężnej w niniejszej sprawie tj. z tytułu zarzucanego powodowi niewywiązania się z realizacji obowiązku OZE za rok 2014

(pismo powoda z dnia 6.05.2022 r. k. 289-300 akt sąd.)

Postanowieniem z 11 sierpnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC w związku z wystąpieniem przez Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 22 marca 2022 r. do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym w sprawie o sygn. akt VII AGa 604/21, dotyczącej tych samych stron i analogicznego stanu prawnego, jak w niniejszej sprawie, ponieważ rozstrzygnięcie dotyczące przedstawionego pytania prejudycjalnego miałoby dotyczyć jednego z kluczowych zagadnień w niniejszej sprawie, tak więc mogło mieć wpływ na treść wyroku.

(postanowienie SOKiK z dnia 11.08.2022 r. k.323 akt sąd.)

Z kolei w piśmie z 15 września 2022 r. powód złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z szeregu dokumentów.

(pismo powoda z dnia 15.09.2022 r. wraz z załącznikami k. 327-383v akt sąd.)

Wobec wydania przez TSUE orzeczenia prejudycjalnego, tj. postanowienia z dnia 11 stycznia 2024 r. C-220/23, Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowieniem z 12 czerwca 2024 r. podjął na podstawie art. 180 § 1 pkt 4 k.p.c. postępowanie w tej sprawie.

(postanowienie TSUE z dnia 11.01.2024 r. k. 424-428 akt sąd., postanowienie SOKiK z dnia 12.06.2024 r. k. 429 akt sąd.)

Powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, zaś Pozwany, na rozprawie w dniu 3 września 2024 r. zmodyfikował swoje stanowisko i wniósł o utrzymanie w mocy punktu 1 zaskarżonej decyzji tj. orzeczenie o naruszeniu prawa i jednocześnie wniósł o uchylenie punktu 2 decyzji.

(protokół rozprawy z dnia 3.09.2024 r. k. 671-672v akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezesa URE z 16 grudnia 2005 r. znak: (...)udzielono (...) S.A. w Ł. koncesji na obrót energią elektryczną na okres od 20 grudnia 2005 r. do 20 grudnia 2025 r.

(okoliczność bezsporna)

(...) sp. z o.o. otrzymała koncesję na obrót energią elektryczną decyzją Prezesa URE z 12 stycznia 2010 roku znak: (...)na okres od 15 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2030 r.

(okoliczność bezsporna)

Żaden z wyżej wspomnianych podmiotów nie posiadał koncesji na dystrybucję energii elektrycznej.

(okoliczność bezsporna)

Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2007 r. Sąd ogłosił upadłość (...)S.A. z siedzibą w K. z możliwością zawarcia układu. Jednocześnie wyznaczył nadzorcę sądowego, którego zgody wymagają wszystkie czynności upadłego przekraczające zwykły zarząd.

(okoliczność bezsporna)

(...)S.A. w K. (dalej OSD) zawarły Umowę o świadczenie usług dystrybucji, na podstawie której OSD zobowiązał się do świadczenia usług dystrybucji na rzecz (...)do obiektów położonych w Ł. przy ul. (...), pod warunkiem, że (...)zawrze umowy sprzedaży energii elektrycznej ze sprzedawcą, z którym OSD ma zawartą generalną umowę dystrybucji.

(umowa o świadczenie usług dystrybucji stanowiąca załącznik do decyzji Prezesa URE z 19.02.2004 r., znak (...) z załącznikami i aneksami k. 270-317 akt adm.)

Sprzedawcą energii elektrycznej do (...), który miał zawartą z OSD Generalną Umowę (...) nr (...) był powód. Umowa ta, podobnie jak kolejna z 16 kwietnia 2013 roku Nr (...), została zawarta w celu realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej.

(Generalna Umowa (...) Nr (...) wraz z załącznikami k. 639-660 akt adm.)

Urządzenia wytwórcze należące do powoda nie były przyłączone do sieci dystrybucyjnej (...), do sieci tej przyłączona była wyłącznie (...)i na rzecz tego przedsiębiorstwa świadczone były usługi dystrybucji energii elektrycznej, zaś przyłącze, za pomocą którego powód był przyłączony do sieci dystrybucyjnej od 1 stycznia 2012 r. zostało objęte umową o świadczenie usług dystrybucji pomiędzy (...)a (...).

(pismo (...) z dnia 5.01.2017 r. k. 87-87v akt adm.)

(...) przez cały 2014 r. pobierał od (...)opłatę OZE jak od odbiorcy końcowego przyłączonego bezpośrednio do sieci dystrybucyjnej, opłatę jakościową i opłatę przejściową należną od odbiorców końcowych. W miejscach dostarczania energii elektrycznej do (...), OSD nie świadczyło usług dystrybucji energii elektrycznej innemu podmiotowi.

(pismo (...) z dnia 27.03.2018 r. k. 465-467 akt adm.)

Od 1 stycznia 2011 r. powód sprzedawał energię elektryczną o napięciu 110 kV na rzecz (...)(jako kupującego), na podstawie zawartej między wspomnianymi stronami umowy (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 13 grudnia 2010 r. Zgodnie z § 3 ust 4 wspomnianej umowy: „ KUPUJĄCY oświadcza, że zakupioną na podstawie niniejszej UMOWY energię elektryczną zużywał będzie na potrzeby własne”. Wskazać należy, iż miejscem dostarczania energii elektrycznej do (...)były punkty w sieci przesyłowej, w których następuje dostawa energii elektrycznej, określone w Umowie Dystrybucyjnej Kupującego (§ 1 ust 1 pkt 1.4 umowy nr (...)). Wspomniana umowa zawiera m.in. definicję „Rzeczywistej ilości energii Elektrycznej”, która jest określana jako „ godzinowa ilość energii elektrycznej pobranej przez KUPUJĄCEGO z sieci (...), ustalana przez OSD i przekazywana SPRZEDAWCY na podstawie Umowy Dystrybucyjnej SPRZEDAWCY” (§1 ust 1 pkt 1.17 umowy nr(...)). Spółka zobowiązywała się przenieść na (...)własność dostarczonej energii elektrycznej (zgodnie z § 3 ust 2 pkt 2.3 umowy nr(...)). Powód dokonywał sprzedaży energii elektrycznej na rzecz (...)po cenie określonej w § 5 ust 2 oraz świadczył usługi na rzecz (...), z tytułu których przysługiwała opłata prowizyjna określona w § 5 ust 3 ww. umowy). Cena energii elektrycznej sprzedawanej (...), nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego z uwagi na posiadaną przez (...)koncesję na obrót energią elektryczną (§ 5 ust 5 ww. umowy).

(umowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej wraz z załącznikami k. 490-498 akt adm.)

Powód oraz (...)zawarli Umowę nr (...), na mocy której powód jako Zleceniodawca zlecał (...)jako Zleceniobiorcy przetworzenie energii elektrycznej oraz surowców niezbędnych do przerobienia na żelazostopy w piecach elektrycznych łukowo-oporowych znajdujących się w piecowniach I, II i IV, a Zleceniobiorca przyjmuje do przerobienia na żelazostopy wymienione w umowie powierzone surowce i materiały m.in. energię elektryczną na napięciu 6 kV, kwarcyty, węgiel kamienny, zrębki drewna i kamień wapienny.

(umowa nr (...) z dnia 12.12.2011 r. wraz z załącznikiem k. 618-621v akt adm.)

12 grudnia 2011 r. powód oraz (...)podpisali Aneks nr 8 do Umowy sprzedaży nr (...) (dalej jako: „Aneks nr 8”) oraz Umowę sprzedaży energii elektrycznej nr (...) (dalej jako: „Umowa nr (...)”).

(umowa nr (...) Sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12.12.2011 r. wraz z załącznikiem k. 544-548v akt adm., aneks nr 8 do Umowy nr (...) z dnia 12.12.2011 r. wraz z załącznikami k. 520-527 akt adm.)

W preambule aneksu nr 8 do Umowy nr (...) wskazano, iż „ Zważywszy, że Operator Systemu Dystrybucyjnego, stosując literalne zapisy Prawa energetycznego odmawia przesyłu energii elektrycznej niewynikającej z umowy kupna/sprzedaży, a będącej własnością (...) Sp. z o. o., przeznaczonej do przerobu na żelazostopy, konieczne stało się podpisanie niniejszego aneksu do umowy ze względu na możliwość przesłania tej energii sieciami OSD (VDP)”. Strony (powód oraz (...)) zmieniły przeznaczenie kupowanej przez (...)energii elektrycznej na „cel inny niż użytek własny” (§ 3 pkt 1 wspomnianego aneksu). Jako warunek wejścia w życie ww. aneksu, określono skuteczne zawarcie Umowy powrotnego nabycia energii elektrycznej od (...)przez powoda. Miejscem dostarczania energii elektrycznej były punkty w sieci przesyłowej, w których następowała dostawa energii elektrycznej, określone w Umowie Dystrybucyjnej Kupującego (§ 1 ust 1 pkt. 1.4 aneksu nr (...)), zaś rzeczywista ilość energii elektrycznej była określana w ten sam sposób co w Umowie nr (...) § 1 ust 1 pkt. 1.17 aneksu nr 8). Zrezygnowano z pobierania od (...)opłaty prowizyjnej. Powód nadal zobowiązywał się przenieść na (...)własność dostarczanej energii elektrycznej, a cena energii elektrycznej sprzedawanej (...)nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego (§ 3 ust 2 pkt 2.3 aneksu nr 8, § 5 ust 3 aneksu nr 8).

(Aneks nr 8 do Umowy nr (...) z dnia 12.12.2011 r. k. 520-527akt adm.)

W związku z powyższym, 12 grudnia 2011 r. strony podpisały Umowę powrotnego nabycia, w której stwierdziły, że z uwagi na fakt, iż (...)jest spółką w upadłości układowej, w celu należytego zabezpieczenia interesów Powoda pozostającego w relacjach z takim podmiotem, konieczne jest zawarcie niniejszej umowy (patrz preambułę ww. umowy). Przedmiotem ww. Umowy była sprzedaż energii elektrycznej przeznaczonej do celów innych niż użytek własny (§ 2 pkt 1). Natomiast (...)zobowiązała się przenieść własność dostarczanej energii na powoda (§ 2 ust 2 pkt. 2.1 ww. umowy). Jako miejsca odbioru energii elektrycznej wskazano transformatory 110/6 kV (§ 2 ust. 4 ww. umowy). Zgodnie z § 3 ust. 3 ww. umowy, „ ilość sprzedawanej energii elektrycznej w danym Okresie Rozliczeniowym przyjęta do rozliczeń będzie zgodna z ilością wskazaną na fakturach zakupowych SPRZEDAWCY” (tj. na fakturach wystawianych (...)przez powoda za sprzedaż energii elektrycznej na podstawie umowy sprzedaży) . Cena energii elektrycznej odsprzedawanej powodowi, nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego (§ 4 ust 3 ww. umowy).

(Umowa powrotnego nabycia z dnia 12.12.2011 r. wraz z załącznikiem k. 544-548v akt adm.)

Następnie 31 grudnia 2012 r. powód i (...)zawarli kolejną umowę tj. „zlecenia usługi przerobu” nr (...) (dalej jako: „Umowa przerobu”), w której ustaliły, że Zleceniodawca tj. powód przekazuje Zleceniobiorcy - (...)do przerobu energię elektryczną o napięciu 6 kV w polach zasilających transformatory piecowe oraz stacje rozdzielczo - transformatorowe wg. Załącznika nr 1, stanowiącego integralną część umowy. Strony zgodnie postanowiły, że powierzenie energii elektrycznej:

i.  następuje wyłącznie w celu przerobienia na żelazostopy,

ii.  nie powoduje przeniesienia własności energii elektrycznej, a (...)nie nabywa jej własności oraz własność wytworzonych przy jej użyciu żelazostopów, które w całym procesie produkcji pozostają własnością Powoda,

(...).  przekazanie do przerobu energii elektrycznej następuje na własny użytek (...)w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, w celu realizacji umowy przerobu, a (...)i Powód nie są odbiorcami końcowymi w rozumieniu art. 3 ust. 13a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne.

(umowa „zlecenia usługi przerobu” nr (...) z dnia 31.12.2012 r. wraz z załącznikiem k. 625-628v akt adm.)

Powód w związku z realizacją Umowy Przerobu wystąpił do Prezesa URE z wnioskiem z 24 stycznia 2013 r. o wydanie w trybie art. 10-10a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej pisemnej interpretacji przepisów art. 9a ust. 1, 1a, ust 2 oraz art. 9a ust. 8 i 8a p.e. oraz § 3 Rozporządzenia OZE z 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. nr 156, poz. 969), § 3 Rozporządzenia OZE z 2012 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 1229) oraz § 9 ust 1 i ust 2 Rozporządzenia Kogeneracyjnego (Dz.U. z 2011 r. nr 176, poz. 1052), z których - zdaniem powoda - wynikał obowiązek świadczenia daniny publicznej. Powód przedstawił we wniosku stan faktyczny i swoje stanowisko, zgodnie z którym w odniesieniu do ilości energii elektrycznej, która została przekazana przez niego do własnego użytku (...)(w celu jej przerobu na żelazostopy), Powód nie jest obciążony obowiązkiem, o którym mowa w art. 9a ust. 1 i 1a oraz art. 9a ust. 8 i 8a p.e., ponieważ nie sprzedaje (...)tej energii.

(wniosek powoda z dnia 24.01.2013 r. k. 33-39v akt adm.)

W odpowiedzi, Prezes URE, pismem z 22 lutego 2013 r. wskazał, iż brak jest podstaw do wydania indywidualnej interpretacji, bowiem z przepisów art. 9a ust. 1 i 1a oraz art. 9a ust. 8 i 8a p.e. nie wynika obowiązek świadczenia daniny publicznej. Jednakże, w dalszej części pisma Prezes URE stwierdził, iż przedstawiony we wniosku stan faktyczny wskazuje, iż poprzez nieprawidłowo skonstruowaną umowę sprzedaży energii elektrycznej, która wbrew przepisom ustawy nie zawiera obligatoryjnych elementów określonych w art. 5 ust. 2 pkt 1 p.e., Powód kwalifikując ją jako umowę nienazwaną, do której na zasadzie art. 750 k.c. odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o zleceniu, dąży w istocie nie tylko do ominięcia regulacji art. 5 ust. 1 i 2 p.e., ale także do nieuzasadnionego zwolnienia się z obowiązków określonych w art. 9a ust. 1 i 8 p.e.

(pismo Prezesa URE z dnia 22.02.2013 r. k. 40-43 akt adm.)

W związku z powyższym, Powód pismem z 28 lutego 2013 r. wystąpił z ponownym wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji, w którym podtrzymał swoje stanowisko wyrażone we wniosku z 24 stycznia 2013 r.

(pismo powoda z dnia 28.02.2013 r. k. 44-45 akt adm.)

W odpowiedzi na powyższe Prezes URE, pismem z 25 marca 2013 r., podtrzymał dotychczasowe stanowisko

(pismo Prezesa URE z dnia 25.03.2013 r. k. 47 akt adm.)

Wyrokiem zaocznym z 29 maja 2013 roku o sygn. XIV GC 64/13/SŁ Sąd Okręgowy w Katowicach XIV Wydział Gospodarczy w sprawie z powództwa Powoda przeciwko (...)o ustalenie stosunku prawnego ustalił, że Powoda jako Zleceniodawcę oraz pozwaną jako Zleceniobiorcę łączy stosunek prawny, wynikający z umowy nr (...) z dnia 31 grudnia 2012 r. oznaczonej jako „zlecenie usługi przerobu” oraz że § 1 ust. 1 tej umowy w brzmieniu „Strony zgodnie postanawiają, że powierzenie energii elektrycznej:

(i)  następuje wyłącznie w celu przerobienia na żelazostopy,

(ii)  nie powoduje przeniesienia własności energii elektrycznej, a Zleceniobiorca nie nabywa jej własności oraz własność wytworzonych przy jej użyciu żelazostopów, które w całym procesie produkcji pozostają własnością Zleceniodawcy,

( (...))  przekazanie do przerobu energii elektrycznej następuje na własny użytek Zleceniobiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, w celu realizacji umowy przerobu, a Zleceniobiorca i Zleceniodawca nie są odbiorcami końcowymi w rozumieniu art. 3 ust. 13a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne” nie narusza dyspozycji art. 5 ust.1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. 2012 poz. 1059) w związku z art. 58 § 1 k.c. i jest ważny świetle prawa.

(kopia wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29.05.2013 r., sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ k. 924-924v akt adm.)

Pismem z 2 lipca 2015 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zwrócił się do powoda o udzielenie informacji dotyczącej dokonanej w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków określonych w art. 9a ust 1 i 8 p.e. w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.

(pismo Prezesa URE wraz z załącznikami z dnia 2.07.2015 r. k. 1-6 akt adm.)

W odpowiedzi z dnia 30 lipca 2015 r. powód przekazał Prezesowi URE żądane informacje, z których wynikało, iż w roku 2014 sprzedał łącznie (...) MWh, w tym do odbiorców końcowych (...) MWh energii elektrycznej oraz do pozostałych odbiorców (nie na ich użytek własny) (...) MWh energii elektrycznej, z czego (...) MWh energii elektrycznej zostało sprzedane do Huty (...) S.A. w upadłości układowej, (...)MWh do (...) S.A., (...) MWh na (...) S.A. i(...) MWh do (...) S.A. Ponadto, z pisma powoda wynikało, iż dokonał on zakupu energii elektrycznej na (...) S.A., w ilości (...)MWh, w tym na własny użytek jako odbiorca końcowy 58,070 MWh, zaś 149,226 MWh jako dostarczona do odbiorców końcowych oraz (...) MWh przeznaczona nie na użytek własny. Dodatkowo, powód dokonał zakupu energii elektrycznej z rynku bilansującego oraz od przedsiębiorstw świadczących powodowi usługę bilansowania handlowego w 2014 r. łącznie (...)MWh. Łącznie powód zakupił więc od ww. podmiotów (...) MWh energii elektrycznej.

(pismo powoda z dnia 30.07.2015 r. k. 7-14 akt adm.)

Z kolei z informacji przekazanych Prezesowi URE przez Hutę (...) S.A. w upadłości układowej, przy piśmie z dnia 28 lipca 2015 r., wynikało również, że powód zakupił od (...) (...)MWh energii elektrycznej, w tym na użytek własny (...)MWh oraz (...) MWh z przeznaczeniem nie na użytek własny.

(pismo (...)z dnia28.07.2015 r. k. 48-51v akt adm.)

Jednocześnie z informacji przekazanych przez powoda oraz (...)wynikało, iż z wolumenu energii elektrycznej zakupionego od (...)(tj. wolumenu (...)MWh) część energii została zużyta na użytek własny powoda ((...) MWh), natomiast pozostała część została sprzedana do odbiorców końcowych powoda ((...)MWh) oraz w większości przekazana (...)do „przerobu” na żelazostopy ((...) MWh) jako jeden z elementów „Wsadu” - niebędący według powoda przedmiotem transakcji kupna-sprzedaży i niepodlegający rozliczeniom pieniężnym.

(okoliczności bezsporne)

Powód zakupił w 2014 r. łącznie(...)MWh energii elektrycznej, z tego:

z wolumenu zakupionego na (...) (...) MWh nabyła na użytek własny (jako odbiorca końcowy), od którego został zrealizowany przez Spółkę obowiązek umorzeniowy;

z wolumenu zakupionego na (...) (...)MWh sprzedała do odbiorców końcowych, od którego został zrealizowany przez Spółkę obowiązek umorzeniowy;

z wolumenu zakupionego na (...) (...) MWh sprzedała do innych odbiorców niż odbiorcy końcowi - z przeznaczeniem nie na użytek własny tych odbiorców (w tym do (...)- (...)MWh);

cały wolumen zakupiony z rynku bilansującego oraz od przedsiębiorstw świadczących Spółce usługę bilansowania handlowego ((...) MWh) został sprzedany do innych odbiorców niż odbiorcy końcowych - z przeznaczeniem nie na użytek własny tych odbiorców;

(...) MWh „zakupionych” od (...)zostało zużyte na użytek własny Przedsiębiorcy, od którego został zrealizowany przez (...)obowiązek umorzeniowy;

(...) MWh „zakupionych” od (...)zostało sprzedane do odbiorców końcowych Spółki, od którego został zrealizowany przez Spółkę obowiązek umorzeniowy;

(...) MWh „zakupionych” od (...)zostało „przekazane” przez Spółkę (...)do „przerobu”, od którego żaden z podmiotów (tj. ani Spółka ani (...)) nie zrealizował obowiązku umorzeniowego.

(okoliczności bezsporne, a ponadto m.in. zał. Nr 2 do pisma powoda z dnia 30.07.2015 r. k. 10 akt adm., załącznik nr 2 do pisma (...) z dnia 28.07.2015 r. k. 49v akt adm.)

Mając na uwadze powyższe Prezes URE uznał za celowe wszczęcie postępowania w sprawie wymierzenia powodowi kary pieniężnej w związku z ujawnieniem możliwości nieprzestrzegania w roku 2014, określonego w art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym ust. 5, obliczonej w sposób określony w ust. 2. Jednocześnie Prezes URE wezwał powoda do przedstawienia szczegółowych wyjaśnień oraz przesłania dokumentów mających związek ze sprawą a także pozwalających na ustalenie jego sytuacji finansowej oraz oświadczenia o wysokości przychodu osiągniętego w 2018 r. z działalności koncesjonowanej. Jednocześnie Prezes URE poinformował o włączeniu do akt niniejszego postępowania szeregu dokumentów.

(zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 11.03.2019 r. k. 15-18 akt adm.)

Pismem z dnia 16 sierpnia 2019 r. Prezes URE zawiadomił powoda, iż w sprawie został zgromadzony materiał dowodowy pozwalający na podjęcie decyzji, jak też o przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień. Jednocześnie poinformowano powoda, że do akt postępowania został dołączony dokument tj. pismo przedsiębiorcy z dnia 19 marca 2019 r. wraz z załącznikami.

(pismo Prezesa URE z dnia 16.08.2019 r. k. 1267 akt adm.)

Powód skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym a następnie pismem z dnia 12 września 2019 r. złożył wniosek o zawieszenie niniejszego postępowania administracyjnego na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. oraz o wystąpienie do sądu powszechnego albo wezwanie powoda do wystąpienia, w oznaczonym terminie nie krótszym niż 3 tygodnie od dnia doręczenia wezwania, do sądu powszechnego z powództwem o ustalenie, na podstawie art. 189 k.p.c., ważności zawartych pomiędzy Spółką i (...): Umowy Sprzedaży z dnia 12 grudnia 2011 r., Aneksu nr 8 z dnia 12 grudnia 2011 r. do umowy (...) oraz Umowy nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r.. Jako uzasadnienie wniosku Spółka wskazała na konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego jakim jest ustalenie ważności ww. umów.

(pismo powoda z dnia 12.09.2019 r. k. 1295-1299 akt adm.)

Powód w piśmie z 13 września 2019 r. podniósł, iż zawiadomienie o zakończeniu postępowania jest przedwczesne oraz wniósł o przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego a następnie umorzenie niniejszego postępowania z uwagi na jego bezprzedmiotowość i brak podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej. Dodatkowo, powód zaprezentował obszerne stanowisko w sprawie.

(pismo powoda z dnia 13.09.2019 r. k. 1313-1384 akt adm.)

Prezes URE w dniu 9 października 2019 r. wydał postanowienie w przedmiocie odmowy zawieszenia niniejszego postępowania wskazując, że w sprawie tej nie powstało zagadnienie wstępne wymagające rozstrzygnięcia przez inny organ lub sąd, od którego zależy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji merytorycznej. Powód bowiem nie posiada interesu prawnego do żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, a pomiędzy stronami umów ((...)i powodem) nie występuje relacja sporna. Prezes URE zwrócił również uwagę, że wbrew twierdzeniu powoda w niniejszej sprawie posiada kompetencje do rozstrzygania w kwestii obejścia przepisów prawa przez powoda w kontekście realizacji obowiązków publicznoprawnych, co nie wyłącza z obiegu zawartych umów cywilnych.

(postanowienie Prezesa URE z dnia 9.10.2019 r. k. 1395-1398 akt adm.)

W 2018 r. powód osiągnął przychód w wysokości 532 285 641,00 zł.

(sprawozdanie finansowe powoda za rok 2018 k. 1081v akt adm.)

Prezes URE 18 grudnia 2019 r. wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja Prezesa URE z dnia 18.12.2019 r. k. 1400-1415 akt adm.)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Dowód z zeznań strony M. W. (pkt 8 pisma Powoda z dnia 6.05.2022 r.) Sąd pominął na podstawie art. 299 k.p.c., uznając, że przeprowadzenie tego dowodu nie było konieczne, zaś wszystkie fakty istotne dla jej rozstrzygnięcia zostały wyjaśnione w toku postępowania.

Sąd pominął wniosek powoda o wezwanie (...) w charakterze zainteresowanego na podstawie art. 479 ( 50) k.p.c., gdyż (...) nie byłą stroną postępowania administracyjnego, zaś jej prawa i obowiązki nie są bezpośrednio uzależnione od rozstrzygnięcia procesu.

Ponadto, Sąd pominął wnioski powoda zawarte w piśmie z dnia 6 maja 2022 r. w pkt. 5 i 6, z uwagi na ich nieistotność dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zaskarżoną decyzją Prezes URE stwierdził, że powód nie wywiązał się w 2014 r. z określonego w art. 9a ust. 1 p.e. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust 1, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w ust. 5, obliczonej w sposób określony w ust. 2.

Zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2), Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. Jeśli uznaje ona, że plan nie jest zgodny z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu artykułu 107, wszczyna bezzwłocznie procedurę przewidzianą w ustępie 2. Dane Państwo Członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej. Stosownie do treści art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. W myśl art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. U. 2004.90.864/30), zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów. Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii. Decyzją z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie (...)), Komisja Europejska stwierdziła w Preambule, że w dniu 11 września 2013 r. Polska zgłosiła Komisji planowany środek wsparcia dla odbiorców energochłonnych mający na celu częściowe zwolnienie ich z opłat przeznaczonych na finansowanie systemu wsparcia dla produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (OZE). Polskie władze poinformowały, że w ich opinii nie można uznać za pomoc państwa ani systemu wsparcia dla produkcji energii elektrycznej z OZE opartego na świadectwach pochodzenia ani zmniejszenia obciążeń wynikających z ciążącego na użytkownikach energochłonnych obowiązku przedstawiania świadectw pochodzenia energii z OZE. Dlatego władze polskie dokonały zgłoszenia tego środka wspierającego odbiorców energochłonnych wyłącznie w celu uzyskania pewności prawa. W dniu 9 sierpnia 2013 r. do Komisji wpłynęła skarga od wytwórcy energii ze źródeł odnawialnych w sprawie pomocy przyznawanej zakładom współspalania i starym elektrowniom wodnym w Polsce. Zgodnie z punktem 2.1. ppkt 20 środki uzyskane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z tytułu opłat zastępczych są wykorzystywane do finansowania instrumentów ochrony środowiska z wyłączeniem operacyjnego wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE. Władze polskie poinformowały, że w przypadkach, gdy finansowanie przyznawane przez NFOŚiGW stanowi pomoc państwa, zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE, takie finansowanie jest przyznawane wyłącznie zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa. W przypisie 8 Komisja stwierdziła, że taka pomoc państwa wykracza poza zakres niniejszej decyzji i o ile nie jest zwolniona z obowiązku notyfikacji, będzie przedmiotem odrębnego powiadomienia. W punkcie 3.1 - Istnienie pomocy Komisja uważa, że wsparcie dla energii elektrycznej wytwarzanej z OZE, przyznane w formie świadectw, może stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Z tego względu zamieściła stosowną sekcję w swoich Wytycznych określających warunki zgodności takich opartych na świadectwach mechanizmów wsparcia z rynkiem wewnętrznym (zob. pkt 109 EAG z 2008 r. oraz sekcja 3.3.2.4. EEAG). Zgodnie z wnioskami Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-279/08 P Komisja/Niderlandy, Komisja zauważa, że państwo polskie mogło skonstruować system w odmienny sposób, w którym świadectwa byłyby sprzedawane lub wystawiane na aukcji. Komisja uważa, że sam powyższy element jest wystarczający, aby stwierdzić, że polski system świadectw pochodzenia wiąże się z pomocą państwa, a Polska miała świadomość tego faktu co najmniej począwszy od dnia 8 września 2011 r., w którym zapadło orzeczenie C-279/08 P Komisja/Niderlandy. Biorąc powyższe pod uwagę Komisja stwierdza, że polski system świadectw pochodzenia, w momencie jego wprowadzenia w 2005r., stanowi pomoc w rozumieniu art. 107 TFUE. W punkcie 3.2. - Zgodność pomocy z prawem stwierdzono, że Polska wprowadziła system wsparcia w formie ŚP w 2005 roku. Komisja wyraża ubolewanie, że Polska wprowadziła w życie system świadectw pochodzenia wspierający wytwórców energii elektrycznej z OZE z naruszeniem postanowień art. 108 ust. 3 TFUE. Z tego względu pomoc w formie świadectw pochodzenia jest sprzeczna z prawem. We wniosku Komisja wyraziła ubolewanie, że Polska wprowadziła w życie system świadectw pochodzenia wspierający wytwórców energii elektrycznej z OZE z naruszeniem postanowień art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komisja zdecydowała jednak nie zgłaszać zastrzeżeń co do środków pomocy (zarówno polskiego systemu świadectw pochodzenia w celu wsparcia odnawialnych źródeł energii, jak i zmniejszenia obciążeń związanych z OZE dla odbiorców energochłonnych) z uwagi na fakt, że są one zgodne z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Z postanowienia z dnia 11 stycznia 2024 r. w sprawie C-220/23, w którym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedział na pytanie prejudycjalne zadane przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt VII AgA 604/21, wynika wprost niezgodność z prawem pomocy wprowadzonej w życie przed wydaniem przez Komisję decyzji w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji. Przewidziany w art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne obowiązek uzyskania świadectwa pochodzenia i przedstawienia Prezesowi URE w celu jego umorzenia stanowi część systemu pomocy państwa wprowadzonego do polskiego porządku z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE, w związku z czym był sprzeczny z tym przepisem w okresie poprzedzającym wydanie decyzji. Trybunał stwierdził również, że brak notyfikacji Komisji Europejskiej pomocy państwa, mimo stwierdzenia następnie przez Komisję w decyzji, że pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym, wyłącza możliwość nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, który nie wykonał obowiązku wynikającego z przepisu krajowego realizującego tę pomoc w okresie poprzedzającym wydanie decyzji Komisji. W konsekwencji Powód może powoływać się na brak notyfikacji przepisu stanowiącego źródło obowiązku OZE, skoro środki pozyskane z opłaty zastępczej i kar za ich nieuiszczenie są przeznaczane na sfinansowanie pomocy, wpływając bezpośrednio na ocenę z punktu widzenia zgodności tej pomocy ze wspólnym rynkiem. Art. 9a ust. 5 p.e. w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r. stanowił, że opłaty zastępcze stanowią przychód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a zgodnie z art. 56 ust. 2b p.e. wpływy z tytułu kar pieniężnych wymierzanych za niewypełnianie obowiązków, o których mowa w art. 9a ust. 1 i 6–8, stanowiły dochód NFOŚiGW, a zatem również kary za niedopełnienie obowiązku OZE były bezpośrednio związane z pomocą państwa (zob. Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 8.04.2024 r. VII AgA 604/21).

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w niniejszej sprawie ostatecznie (na dzień zamknięcia rozprawy) poza sporem pomiędzy stronami było, że z uwagi na konsekwencje wydania przez TSUE postanowienia z dnia 11.01.2024 r. (C-220/23) i zaprezentowanego w nim poglądu prawnego co do naruszenia przepisu art. 108 TFUE, zaskarżona decyzja w zakresie pkt 2 (tj. rozstrzygnięcia o karze) jest nietrafna i powinna zostać uchylona. Takie też stanowisko prezentuje Sąd orzekający w niniejszej sprawie.

Spór sprowadzał się natomiast do tego, czy zaskarżona decyzja powinna również zostać uchylona w odniesieniu do pkt 1 w którym organ orzekł (stwierdził), że powód nie wywiązał się z określonego obowiązku (za co wymierzył mu w pkt 2 decyzji karę).

W ocenie Sadu orzekającego w niniejszej sprawie skutkiem naruszenia prawa unijnego jest zarówno brak możliwości nałożenia kary, jak również niemożność stwierdzenia naruszenia obowiązku. Przyczyną braku możliwości nałożenia kary (o czym już była mowa szerzej powyżej) jest niezgodność z prawem przepisu ustanawiającego obowiązek sankcjonowany przewidziany w art. 56 ust. 1 pkt 1a p.e. Zauważyć jednocześnie należy, iż przepisy prawa nie przewidują możliwości wydania samoistnego rozstrzygnięcia w sprawie naruszenia obowiązku OZE bez jednoczesnego obowiązku wymierzenia kary za to naruszenie. Istotą decyzji organu jest nałożenie kary, w odróżnieniu od decyzji wydanej na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2015 r., III SK 60/14). Stwierdzenie naruszenia obowiązku ustanowionego w innych przepisach, sankcjonowanego karą w art. 56 p.e., służy jedynie uzasadnieniu nałożenia kary. W niniejszej sprawie skutkiem naruszenia prawa unijnego jest zarówno brak możliwości nałożenia kary, jak również niemożność stwierdzenia naruszenia obowiązku. Przyczyną braku możliwości nałożenia kary nie jest bowiem istnienie przesłanek do odstąpienia od jej nałożenia, lecz niezgodność z prawem przepisu ustanawiającego obowiązek sankcjonowany w art. 56 p.e.. W konsekwencji, wobec bezprawności, na skutek naruszenia prawa unijnego, przepisu art. 9a p.e., ustanawiającego obowiązek OZE należało pominąć jego stosowanie jako podstawy nałożenia kary pieniężnej na powoda, ale również jako podstawy stwierdzenia naruszenia przewidzianego w nim obowiązku. W związku z powyższym, nieistnienie de facto obowiązku wynikającego z art. 9a p.e., z uwagi na niezatwierdzenie przez Komisję planu pomocy, skutkuje niemożnością przypisania powodowi naruszenia ww. przepisu jak i nałożenia na niego kary pieniężnej (por. Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 kwietnia 2024 r., sygn. akt VII AGa 604/21).

Z tych przyczyn bezprzedmiotowym było odnoszenie się do pozostałych zarzutów podniesionych w odwołaniu, albowiem ten dotyczących naruszenia przepisów art. 108 ust. 3 TFUE okazał się najdalej idącym.

W tym stanie rzeczy zaskarżoną Decyzję należało uchylić na podstawie art. 479 53 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że Pozwany - jako przegrywający sprawę – zobowiązany jest do zwrotu Powodowi kosztów procesu, na które złożyła się opłata sądowa od odwołania, opłata skarbowa od pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz 265) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

/Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmE 40/20

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

a)  (...)

b)  (...)

2)  (...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Leszczyńska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Arkadiusz Zagrobelny
Data wytworzenia informacji: