Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st. sekretarz sądowy J. skrzyńska

po rozpoznaniu 25 maja 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) w D.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 29 września 2022 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...). w restrukturyzacji w D. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

XVII AmE 45/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 29 września 2022 r., nr (...) Prezes Urzędu Regulacji orzekł, że:

1)  przedsiębiorca (...)., od dnia 31 maja 2019r (...) z siedzibą w D., nie przestrzegał za rok 2018, określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 2 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 pkt 2 rozporządzenia ME – obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego od dnia wejścia w życie rozdziału 4 ustawy OZE, tj. od dnia 1 lipca 2016 r., w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, na zasadach określonych w art. 47 ustawy OZE, względnie uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie do dnia 30 czerwca 2019 r.;

2)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie 1 wymierzył przedsiębiorcy: (...). w restrukturyzacji z siedzibą w D., karę pieniężną w kwocie 71 638,07 zł., to jest w wysokości (...) % przychodu uzyskanego przez ww. przedsiębiorcę w 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną ( decyzja Prezesa URE z dnia 29 września 2022 r. k. 6-12v akt sąd.)

Powód zaskarżył decyzję w całości i zarzucił jej:

1)  zaistnienie przesłanki stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, tj. art. 156 § 1 pkt 2 i 4 k.p.a. poprzez skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie tj. spółki (...) z siedzibą w D., w sytuacji gdy w związku z otwarciem postępowania sanacyjnego w dniu 31 maja 2019r. legitymację bierną w niniejszej sprawie posiada jedynie zarządca masy sanacyjnej spółki (...) w restrukturyzacji, tj. Pan M. F., który działa na rzecz dłużnika, ale w imieniu własnym;

2)  naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na wynik postępowania:

a.  art. 175 ust. 1 ustawy (...) poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na zaniechaniu wskazania w treści skarżonej decyzji numeru rachunku bankowego, na który kara nałożona mocą punktu 2 skarżonej decyzji winna zostać uiszczona;

b.  art. 7 k.p.a. oraz art. 77 k.p.a. - poprzez

⚫

brak dokonania dostatecznych ustaleń stanu faktycznego i w konsekwencji błędne ustalenie wysokości przychodu Powódki za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną w wysokości (...) zł, w sytuacji gdy zgodnie z Rachunkiem Zysków i Strat za rok 2021 r. przychód Powódki za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną wyniósł. (...) zł;

⚫

brak przeprowadzenia dowodu z urzędu opublikowanego przez Powódkę sprawozdania finansowego za rok 2021 r.; brak wezwania Powódki do przedstawienia sprawozdania finansowego za rok 2021 r. w celu ustalenia wysokości przychodu Powódki za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną;

co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia wysokości przychodu Powódki za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną w kwocie (...) zł, w sytuacji gdy ze sprawozdania finansowego wynika, że ww. przychód wyniósł (...) zł;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a.  art. 168 pkt 1 ustawy OZE poprzez jego błędne zastosowanie i wymierzenie kary pieniężnej za nieprzestrzeganie obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego, w terminie, w sytuacji gdy w związku z otwarciem postępowania sanacyjnego wobec Powódki w dniu 31 maja 2019 r. wierzytelność przysługująca Prezesowi URE z tytułu opłaty zastępczej została objęta na podstawie art. 150 ust. 1 pkt 1 prawa restrukturyzacyjnego układem, w następstwie czego wierzytelność nie mogła zostać spełniona w terminie do 30 czerwca 2019 r., ze względu na treść art. 297 w zw. z art. 252 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego oraz jednocześnie nie mogła zostać w tym zakresie wydana decyzja o nałożeniu kary pieniężnej;

b.  art. 168 pkt 1 ustawy OZE poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji istnienia podstaw do odstąpienia wymierzenia kary na podstawie art. 174 ust. 2 ustawy OZE;

c.  art. 170 ust. 1 ustawy OZE poprzez wymierzenie kary pieniężnej w wysokości 71 638,07 zł ja ko (...)przychodu w wysokości (...) zł, w sytuacji gdy wymiar kary pieniężnej powinien wynieść 66 676,03 zł, w związku z tym, że przychód Powódki za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną wyniósł. (...) zł;

d.  art. 170 ustawy OZE w zw. z 174 ust. 1 ustawy OZE poprzez wymierzenie kary pieniężnej rażąco wysokiej, nieuwzględnienie okoliczności, które winny skutkować obniżeniem kary pieniężnej, a to: znikomego zakresu naruszeń, braku powtarzalności naruszeń oraz znikomych korzyści finansowych możliwych do uzyskania z tytułu naruszenia.

Wobec powyższego, powód wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

ewentualnie o:

2)  zmianę decyzji w całości poprzez umorzenie postępowania w stosunku do powoda jako bezprzedmiotowego;

3)  zmianę zaskarżonej decyzji w punkcie 2 poprzez nienakładanie na powoda kary pieniężnej;

4)  zmianę zaskarżonej decyzji w punkcie 2 poprzez zmniejszenie wysokości nałożonej na powoda kary, przy uwzględnieniu przychodu powoda za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną w kwocie (...) zł a także wszystkich okoliczności łagodzących oraz zastosowaniu zasady celowości, proporcjonalności, indywidualizacji kary oraz równości stron postępowania antymonopolowego lub nienakładanie kary w ogóle;

5)  zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (odwołanie powoda z dnia 3 listopada 2022 r. k. 14-19v akt sąd.)

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odrzucenie, w przypadku niepodzielenia przez Sąd stanowiska pozwanego w zakresie odrzucenia odwołania wniósł o oddalenie odwołania. Ponadto, pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź Prezesa URE na odwołanie z dnia 12 kwietnia 2023 r. k. 52-60 akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w D. prowadziło w 2018r działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży energii elektrycznej w oparciu o koncesję udzieloną przez Prezesa URE (KRS pełny powoda k. 24-33v akt adm., okoliczności bezsporne)

Postanowieniem z dnia 31 maja 2019 r. w sprawie o sygn. akt X GR 42/18/5 Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach otworzył postępowanie sanacyjne (...). w D.. Jako zarządcę masy sanacyjnego ustanowił M. F..

(postanowienie SR Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 31 maja 2019 r. k. 49 akt adm.)

Powód, w imieniu którego działał zarządca masy sanacyjnej w postępowaniu restrukturyzacyjnym M. F., poinformował Prezesa URE pismem z 28 października 2019r, że spółka (...) dokonała w 2018r sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym w ilości 36 733,946 MWh, co wiązało się z obowiązkiem przedstawienia Prezesowi URE za rok 2018 do umorzenia świadectwa pochodzenia wydanych dla energii elektrycznej, wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii w ilości 183,669 MWh (załącznik nr 1C dot. podmiotów sprzedających energię elektryczną do odbiorców końcowych k. 13 akt adm.; pismo powoda z dnia 30 listopada 2021 r. k. 69 akt adm.).

(...) nie przedstawiła do umorzenia świadectwa pochodzenia ani nie uiściła opłaty zastępczej (okoliczność bezsporna).

Pismem z 29 marca 2021 r., Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z możliwością ujawnienia niezrealizowania za 2018 r. obowiązków w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego od dnia wejścia w życie rozdziału 4 ustawy OZE, względnie uiszczenia stosownej opłaty zastępczej. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania zostało doręczone zarządcy w postępowaniu sanacyjnym M. F. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 29 marca 2021 r. k. 29-33 akt adm.)

Pismem z dnia 8 października 2021 r. powód, w imieniu którego działał pełnomocnik ustanowiony przez zarządcę w postępowaniu sanacyjnym, potwierdził fakt niezrealizowania przez niego obowiązku za 2018 r. w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, a ponadto wniósł m.in. o umorzenie postepowań administracyjnych, z uwagi na fakt, iż mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika stało się masą sanacyjna, a postępowanie dotyczące masy sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko niemu, a niniejsze postępowanie nie zostało wszczęte przeciwko legitymowanemu podmiotowi, w związku z powyższym ewentualna decyzja wydana wobec spółki byłaby obarczona wadą prowadzącą do jej nieważności (pismo powoda z dnia 8 października 2021 r. k. 44-48 akt adm.)

Przedsiębiorca osiągnął w 2021r przychód z działalności koncesjonowanej w wysokości (...) zł. ( Rachunek zysków i strat; k. 21 akt sąd.). Prezes URE nie kwestionował tej wartości, zaś powód w odwołaniu oświadczył, że przyjęta jako wartość przychodu z działalności koncesjonowanej „ kwota wskazana w formularzu opłaty koncesyjnej została wskazana wadliwie, jej wysokość powinna odpowiadać kwocie wskazanej w Rachunku zysków i strat powódki” ( odwołanie powoda k. 17v akt sąd.).

Powyższy stan faktyczny był co do zasady bezsporny między stronami, a Sąd ustalił go w oparciu o zgodne oświadczenia stron oraz powołane wyżej dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd także nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

Podstawę do nałożenia na powoda kary pieniężnej stanowił przepis art. 168 pkt 1 ustawy o odnawialnych źródłach energii (dalej jako: (...)), w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego, w terminie określonym w art. 67 ust. 2 oraz na zasadach określonych w art. 47 albo nie uiszcza opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 68 ust. 2 ustawy oze.

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy OZE przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy, odbiorca przemysłowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 2, są obowiązane:

1)  uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego wydane:

a.  odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub

b.  na podstawie ustawy - Prawo energetyczne lub

2)  uiścić opłatę zastępczą w terminie określonym w art. 68 ust. 2 obliczoną w sposób określony w art. 56.

W 2018 r udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenie powinien wynosić 17,50% (art. 59 pkt 1 w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra (...) w sprawie zmiany wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w latach 2018-2019 z dnia 11 sierpnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1559).

Stosownie do art. 170 ust 1 ustawy OZE wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadkach określonych w art. 168 pkt 1-5, 9a oraz 10 nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością gospodarczą wykonywaną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Ponadto, w myśl art. 170 ust. 2 ustawy OZE, wysokość kary wymierzonej w przypadkach określonych w art. 168 pkt 1, w zakresie nieprzestrzegania obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, nie może być niższa niż kwota obliczona wg wzoru zawartego w treści niniejszego przepisu tj. kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik wynoszący 1,3.

Wartość nieuiszczonej opłaty zastępczej, której powód nie kwestionował, odpowiadająca wielkości nieprzedłożonych do umorzenia świadectw pochodzenia wynosiła 55 106,21 zł., a więc minimalna kara stanowiąca 130 % tej kwoty wyniosła 71 638,07 zł.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy, wobec nieprzedłożenia przez powoda do umorzenia świadectw pochodzenia i nieuiszczenia opłaty zastępczej zachodziły podstawy do wymierzenia powodowi kary w tej wysokości. Kwota te jest najniższą możliwą karą, jaką organ mógł wymierzyć w świetle powołanej regulacji art. 170 ust 2 OZE.

Wysokość tak ustalonej kary jest jednocześnie niższa niż 15 % przychodu przedsiębiorcy, bo stanowi (...) % przychodu uzyskanego w 2021 r. z działalności koncesjonowanej, a tym samym kara w tej wysokości mieści się w granicach określonych w art. 170 ust 1 ustawy OZE (jest niższa niż 15% przychodu przedsiębiorcy), a jej wysokość pozostaje we właściwej proporcji do uzyskanego przez niego przychodu.

Prezes URE ustalając wysokość kary pieniężnej uwzględnia bowiem zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń lub korzyści finansowe możliwe do uzyskania z tytułu naruszenia (art. 174 ust. 1 ustawy OZE). Przy czym korzyść finansowa, jaką powód uzyskał nie wywiązując się obowiązku przedstawienia świadectw do umorzenia lub uiszczenia opłaty zastępczej jest oczywista, gdyż stanowi ona wielkość nieuiszczonej opłaty zastępczej. Kwota ta pozostała w dyspozycji powoda, mimo że powinna być wyłożona na poczet opłaty zastępczej. Dlatego kara, którą ustawodawca określił w stawce minimalnej na poziomie 130% opłaty zastępczej, w sposób adekwatny uwzględnia osiągniętą korzyść majątkową. Jednakże z uwagi na fakt, że jest to jednak kara, czyli nosi cechy sankcji, to konieczne jest, aby była ona bardziej dolegliwa, a więc była w wyższej kwocie, niż opłata zastępcza, skoro kara ma jednak mieć walor prewencyjny, a więc odstraszający. Kara ma więc, w zamiarze ustawodawcy, zniechęcać przedsiębiorców, zobligowanych do umarzania świadectw pochodzenia, do nieprzestrzegania obowiązków ustawowych związanych z nabywaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Najbardziej pożądane jest bowiem, aby przedsiębiorcy dobrowolnie realizowali obowiązki wynikające z ustawy OZE, co pozwoliłoby także na eliminację angażowania aparatu państwa do egzekwowania należności w postaci kar pieniężnych.

W niniejszej sprawie powód domagał się odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej z powołaniem się na art. 174 ust 2 ustawy OZE w myśl którego, organ może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli zakres naruszeń jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, zanim organ, powziął o tym wiadomość. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Zdaniem Sądu nie zachodziły jednak w sprawie niniejszej podstawy do odstąpienia od wymierzania kary pieniężnej, o jakich mowa w art. 174 ust 2 ustawy OZE, bowiem powód ani nie zaprzestał naruszania prawa ani nie zrealizował obowiązku. Powód nie wykonał obowiązku na niego nałożonego, tj. nie przestawił do umorzenia świadectwa pochodzenia dla ilości 183,669 MWh energii, ani nie uiścił opłaty zastępczej. Wobec powyższego nie można uznać, że powód zrealizował obowiązek bądź, że zaprzestał naruszania prawa. Wykluczało to więc możliwość odstąpienia od nałożenia kary.

Zatem okoliczności, na które powód wskazywał, jako powody nieuzyskania i nieumorzenia świadectw oraz nieuiszczenia opłaty zastępczej (sytuacja finansowa spółki spowodowana nagłym wzrostem kosztów cen energii, przy jednoczesnym utrzymaniu się lub obniżeniu poziomu wpływów; drastyczny wzrost cen energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii i na rynku bilansującym, których nie można było przewidzieć w poprzednich latach; niewypłacalność kontrahenta tj. (...)z siedzibą w W., która nie zrealizowała wierzytelności w kwocie powyżej 1 290 000zł. brutto.; troska o utrzymanie miejsc pracy), nie mogły mieć wpływu na możliwość odstąpienia od nałożenia kary, ani też wpłynąć na jej obniżenie, skoro została ona ustalona w najniższej możliwej, ustawowo określonej, wysokości.

Należy przy tym podkreślić, że wbrew żądaniu powoda wysokości nałożonej na powoda kary pieniężnej nie mogła ulec zmniejszeniu z powodu uwzględnienia przychodu powoda za rok 2021 r. z działalności koncesjonowanej w niższej wysokości niż to ustalił organ w decyzji, tj (...) zł, zamiast kwoty (...) zł. Przychód zgodnie z ustawa oze stanowi jedynie górną granicę kary, jaka może zostać nałożona na przedsiębiorcę i co do zasady nie determinuje jej wysokości, poza ewentualnym uwzględnieniem przychodu w ocenie możliwości finansowych przedsiębiorcy. Jednak w sprawie niniejszej różnica w ustalonym przychodzie na poziomie około 100 tys. zł nie miała znaczenia, dla oceny ani rozmiaru działalności przedsiębiorcy ani też oceny jego możliwości finansowych, szczególnie, że kara została wymierzona w najniższej możliwej wysokości, a wielkość przychodu nie determinowała tej wartości, która była jedynie pochodną nieuiszczonej opłaty zastępczej.

Odpowiadając na zarzuty odwołania dotyczące naruszenia art. 168 pkt 1 ustawy OZE w zw. z art. 150 ust 1 pkt 1, art. 297 w zw. z art. 252 ust 1 p.r. poprzez wymierzenie kary pieniężnej mimo otwarcia postępowania sanacyjnego, Sąd uznał je za niezasadne.

Stosowanie do treści art. 252 p.r. (stosowanego odpowiednio do postępowania sanacyjnego na podstawie art. 297 p.r), od dnia otwarcia postępowania sanacyjnego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, spełnianie przez dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne.

W myśl art. 150 p.r. układ obejmuje:

1) wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej;

2) odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego;

3) wierzytelności zależne od warunku, jeżeli warunek ziścił się w czasie wykonywania układu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedstawienie do umorzenia świadectwa bądź uiszczenie opłaty zastępczej w terminie do 30 czerwca danego roku ma charakter obowiązku publicznoprawnego ex lege , ustanowionego na mocy przepisu ustawy i niewymagającego konkretyzacji w drodze decyzji administracyjnej (tak wyrok Sądu Najwyższego- Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 26 marca 2019 r. sygn. akt I NSK 20/18, Legalis nr 1900453).

Organ nie ma jednak roszczenia do przedsiębiorcy o wykonanie takiego obowiązku, w szczególności nie może żądać uiszczenia opłaty zastępczej (nie może przymusić przedsiębiorcy do realizacji tego obowiązku), a jedynie jest uprawniony do nałożenia kary pieniężnej za niewykonanie obowiązku tego.

Powyższy, ukształtowany ustawowo obowiązek publicznoprawny przedsiębiorcy, nie jest więc wierzytelnością, która mogłaby być zgłoszona w postępowaniu sanacyjnym i która mogła być objęta układem (art. 150 p.r.).

Zatem skoro obowiązki z ustawy oze, które ciążyły na przedsiębiorcy nie były wierzytelnościami, o jakich mowa w art. 150 p.r., to pomimo wszczęcia postępowania sanacyjnego, nie istniały po stronie spółki przeszkody, o jakich mowa wart 252 p.r., do realizacji ustawowych obowiązków wynikających z art. 52 ust 1 oze.

Z kolei także administracyjna kara pieniężna, dopóki nie została wydana decyzja o jej wymierzeniu, nie mogła być objęta układem w postępowaniu sanacyjnym, gdyż dopiero decyzja o wymierzeniu kary pieniężnej kształtuje stosunek administracyjnoprawny, a zatem decyzja ma charakter konstytutywny.

Zatem dopiero wydanie 29 września 2022r. przez pozwanego decyzji, zaskarżonej w niniejszym postępowaniu, ukształtowało publicznoprawny obowiązek powoda do uiszczenia kary w określonej wysokości, który może być egzekwowany, a który przed wydaniem decyzji nie istniał. Skoro więc nie istniał, to nie mógł być również objęty układem, o jakim mowa w art. 150 p.r. Oczywiste jest przy tym, że układ nie może zawierać wierzytelności, które jeszcze nie istnieją.

W świetle powyższych rozważań, fakt, że powód co do zasady, z racji wszczętego postępowania sanacyjnego, nie mógł regulować wierzytelności objętych układem z mocy prawa, nie mógł wpłynąć na rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej, skoro zobowiązania publicznoprawne wynikające z ustawy oze przedsiębiorca mógł realizować. W szczególności mógł uiścić opłatę zastępczą, która nie stanowiła wierzytelności organu i która nie mogła być objęta układem (Prezes URE nie miał ani wierzytelność o zapłatę opłaty zastępczej, ani też do czasu wydania decyzji o nałożeniu kary nie istniała wierzytelność o zapłatę kary pieniężnej).

Zatem Sąd stoi na stanowisku, że układ, o jakim mowa w art 150 p.r. nie obejmuje ani obowiązku przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia ani alternatywnego wobec niego obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej. Do nich nie będą odnosiły się więc propozycje układowe, a więc konieczne będzie zaspokajanie tych wierzytelności na bieżąco, w pełnej wysokości, a brak ich realizacji skutkować musi nałożeniem kary pieniężnej.

Przy czym Sąd podziela pogląd organu, że postępowanie restrukturyzacyjne nie mogło wpłynąć na zmianę terminu wykonania obowiązku określonego w art. 68 ust 2 ustawy OZE (opłatę zastępczą uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku, za poprzedni rok kalendarzowy), gdyż ma on charakter terminu prawa materialnego. W szczególności przepisy ustawy prawo restrukturyzacyjne nie zawierają normy szczególnej umożliwiającej przywrócenie tego terminu czy też jego przedłużenia. W judykaturze zaś podkreśla się, iż termin materialny jest nieprzywracany, a każda czynność dokonana po upływie tego terminu jest nieskuteczna z mocy prawa (patrz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 grudnia 2007 r., sygn. akt II OSK 1520/06, Legalis nr 749465).

Wszczęcie postępowania sanacyjnego nie stanowiło zatem obiektywnej okoliczności, która usprawiedliwiałaby niewykonanie obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego w terminie określonym w art. 67 ust. 2 ustawy OZE oraz na zasadach określonych w art. 47 ustawy OZE albo nie uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 47 tej ustawy.

W tym stanie rzeczy skoro przedsiębiorca nie wykonał ustawowego obowiązku, organ regulacyjny prawidłowo nałożył na niego w drodze decyzji karę pieniężną.

W kwestii zarzutu nieważności zaskarżonej decyzji, z uwagi na skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie tj. (...) z siedzibą w D., podczas gdy legitymację bierną w sprawie posiada zarządca masy sanacyjnej, który działa na rzecz dłużnika, ale w imieniu własnym, należało uznać powyższy zarzut za bezzasadny.

Zgodnie z art. 311 ust. 1 ustawy - prawo restrukturyzacyjne (dalej jako: p.r.) postępowania sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi dotyczące masy sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko niemu. Postępowania te zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika.

Wbrew twierdzeniom powoda Prezes URE prawidłowo prowadził postępowanie administracyjne oraz wydał zaskarżoną decyzję wobec (...). w restrukturyzacji z siedziba w D., na rzecz której działał zarządca masy sanacyjnej.

W szczególności wszelka korespondencja w sprawie, począwszy od zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, poprzez wezwania w toku, jak też sama decyzja były kierowane zarówno bezpośrednio do zarządcy jak i do pełnomocnika ustanowionego przez zarządcę w postępowaniu administracyjnym (pełnomocnictwo zostało udzielone przez zarządcy masy sanacyjnej, który to działał w imieniu (...). w restrukturyzacji z siedzibą w D.).

Zatem nie budzi wątpliwości, że postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy i do niego została skierowana decyzja. Sąd podziela przy tym wyrażany w orzecznictwie pogląd, że dla ważności decyzji nie jest istotny sposób oznaczenia strony (może być nawet w rozdzielniku tej decyzji), jeśli nie budzi wątpliwości, że strona decyzji była jednoznacznie wskazana (tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 325/11, Legalis nr 360941). Zatem nie stanowiło wady decyzji to, że wskazano w niej, iż stroną postępowania jest przedsiębiorca w restrukturyzacji, w imieniu i na rachunek, którego działa zarządca masy sanacyjnej spółki. Jednoznaczne było bowiem, że decyzja została skierowana nie do samej spółki, która samodzielnie działać nie może po wszczęciu postępowania sanacyjnego, ale że jej adresatem jest podmiot, który może spółkę reprezentować w toku postępowania sanacyjnego. Temu też podmiotowi decyzja została prawidłowo doręczona.

Reasumując, w sprawie nie zachodziła nieważności zaskarżonej decyzji, gdyż wbrew twierdzeniom powoda decyzja została skierowana do właściwej osoby, będącej stroną w sprawie tj. spółki (...) w restrukturyzacji z siedzibą w D., na rcza której, ale w imieniu własnym działał zarządca masy sanacyjnej.

Jednocześnie wobec faktu, że zarządca jest formalnie stroną postępowania ( prowadzi postępowanie w imieniu własnym), ale materialnie ponosi odpowiedzialność z masy sanacyjnej ( prowadzi postepowanie na rzecz dłużnika), to prawidłowe jest także, aby karą w decyzji była obciążana spółka w restrukturyzacji.

Na marginesie tylko należy zaznaczyć, że powołane w odwołaniu orzeczenie tutejszego Sądu z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie XVII AmE 49/20, dotyczyło skrajnie innego stanu faktycznego, w którym organ pomimo wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego wobec przedsiębiorcy nie prowadził postępowania administracyjnego z udziałem zarządcy masy sanacyjnej.

Odnosząc się do zarzutu zaniechania przez pozwanego wskazania w treści zaskarżonej decyzji numeru rachunku bankowego, na który kara nałożona powinna zostać uiszczona, należało go uznać za niezasadny i nieistotny dla niniejszej sprawy. Zgodnie z art. 175 ust 1 ustawy OZE, kary pieniężne, o których mowa w art. 168 oraz w art. 172, uiszcza się na rachunek bankowy wskazany w decyzji o wymierzeniu kary w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja Prezesa URE albo decyzja Dyrektora Generalnego KOWR o wymierzeniu kary pieniężnej stała się prawomocna. Z treści wyżej wymienionego przepisu nie wynika iż, organ jest zobligowany do wskazania numeru konkretnego rachunku bankowego, tylko wystarczy że wskaże posiadacza rachunku bankowego, jeśli jest nim instytucja publiczna. Pozwany w pouczeniu w punkcie 6 zaskarżonej decyzji wskazał, iż „ kara pieniężna jest płatna na konto właściwego urzędu skarbowego ” (decyzja Prezesa URE z dnia 29 września 2022 r. k. 12v akt sąd.). Warto wspomnieć, iż rachunki bankowe poszczególnych urzędów są dostępne publicznie, zatem powód mógł ustalić ten numer rachunku i wpłacić nałożoną przez Prezesa URE karę pieniężną.

Co do zarzutów naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, to Sąd podziela pogląd, powszechnie wyrażany w orzecznictwie, iż postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym. Wniesienie odwołania od decyzji Prezesa URE wszczyna postępowanie w pierwszej instancji, którego celem nie jest weryfikacja przeprowadzonego postępowania administracyjnego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05 „ jurysdykcyjna funkcja Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może sprowadzać się tylko do oceny legalności decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Sąd ten powinien dążyć do ustalenia okoliczności faktycznych sprawy, a następnie dokonać ich prawnej oceny w zakresie zasadności odwołania” (Legalis, nr 77733). Wobec powyższego tego typu zarzuty są w ocenie Sądu nieskuteczne.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada przepisom prawa, zaś odwołanie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie. Z tego względu, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że powód, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, które obejmowały jedynie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka