Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz

Protokolant: st. sekretarz sądowy Agnieszka Godlewska - Kur

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o zatwierdzenie taryfy dla ciepła

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 9 stycznia 2015 r. znak (...)

1.  Oddala odwołanie.

2.  Zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Witold Rękosiewicz.

Sygn. Akt XVII AmE 55/15

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany), po rozpatrzeniu wniosku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. (spółka, przedsiębiorca, powód) decyzją z dnia 9 stycznia 2015 r. znak (...), na podstawie art. 47 ust. 2 w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 2 i 3, art. 30 ust. 1 i art. 45 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo Energetyczne (Dz.U.2012.1059; dalej: Pe) w zw. z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postepowania administracyjnego (Dz.U.2013.267) odmówił zatwierdzenia przedłożonej przez przedsiębiorcę dziesiątej taryfy dla ciepła.

(...) Sp. z o.o. w złożonym odwołaniu zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie:

1. art. 47 ust. 2 Pe poprzez jego zastosowanie i odmowę zatwierdzenia taryfy, która została przygotowana zgodnie z przepisami ustawy;

2. art. 45 ust. 1 pkt 1 Pe oraz §3 pkt 1 i §11 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U.2010.194.1291; dalej: Rozporządzenie taryfowe) poprzez i uznanie części kosztów uwzględnionych przez Spółkę we wniosku taryfowym do kalkulacji cen i stawek opłat za nieuzasadnione w rozumieniu art. 3 pkt 21 Pe;

3. art. 30 ust. 1 Pe w zw. z art. 7 oraz z art. 77§1 k.p.a. poprzez nie rozpatrzenie w sposób wyczerpujący całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego skutkujące błędnym uznaniem części kosztów uwzględnionych przez Spółkę we wniosku taryfowym do kalkulacji cen i stawek opłat za nieuzasadnione w rozumieniu art. 3 pkt 21 Pe;

4. art. 7 oraz art. 77§ 1 k.p.a. poprzez zaniechanie wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy treścią załącznika nr 14.2 a kartami projektu przedłożonymi przez powoda w odpowiedzi na czwarte wezwanie i bezpodstawne uznanie, że priorytet mają daty zakończenia projektu wskazane w kartach projektu skutkujące przyjęciem, że powód skalkulował te koszty z naruszeniem art. 45 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa energetycznego oraz § 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia taryfowego;

5. art. 7 oraz art. 77§1 k.p.a. poprzez zakończenie postępowania dowodowego 18 grudnia 2014 r. w sytuacji, gdy z wyjaśnień składanych przez powoda w toku postępowania wynikało jednoznacznie, że posiedzenie Rady Nadzorczej Spółki, na której miał zostać zatwierdzony plan inwestycyjny na lata 2015-2019 zostało zaplanowane dopiero na 19 grudnia 2014r. a następnie oparcie uzasadnienia zaskarżonej decyzji na zarzucie, że planowane koszty nie wynikają z obowiązującego planu inwestycyjnego zgodnie z § 16 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1.zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy zgodnie z wnioskiem powoda o zatwierdzenie taryfy dla ciepła ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi administracji do ponownego rozpoznania;

3.zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania powód wskazał, że w kalkulacji cen i stawek opłat przedstawianej do zatwierdzenia taryfy należy uwzględnić przepisy § 11 i §12 Rozporządzenia taryfowego. W związku z tym Prezes URE, bez przeprowadzenia własnej analizy sytuacji rynkowej wadliwie ocenił, że przyjęte przez powoda do kalkulacji taryfy koszty paliwa były nieuzasadnione. Powód stwierdził, że przyjmując w kolejnych aktualizacjach wniosku taryfowego zmiany wysokości ceny zakupu miału węglowego realizował oczekiwania Prezesa URE. Nie mógł jednak przyjąć niższego od 342 zł/tona poziomu ceny zakupu paliwa, ponieważ nie zapewniałoby to pokrycia kosztów zakupu paliwa od dostawców w okresie obowiązywania przedstawionej do zatwierdzenia taryfy.

Przedsiębiorca wskazał również na potrzebę zmiany dostawcy ze względu na konieczność utrzymanie parametrów odpowiedniej ziarnistości paliwa, co będzie wiązało się z podwyżką cen dostarczanego paliwa.

Stwierdził, iż Prezes URE pominął płynące z rynku informacje dotyczące wzrostu cen węgla energetycznego w związku z zamykaniem kopalń, ograniczeniem wydobycia, strajkiem oraz możliwością ograniczenia importu węgla z Rosji.

Zdaniem powoda z uwagi na wymienione okoliczności wskazane we wniosku taryfowym koszty należało uznać za uzasadnione, a dokonana przez Prezesa UE ocena kosztów była pobieżna i oderwana od analizy sytuacji rynkowej.

Przedsiębiorca nie zgodził się również z oceną Prezesa URE, dotyczącą kosztów usług obcych. Stwierdził, że w toku postępowania w wyczerpujący sposób wyjaśnił planowaną wysokość kosztów, przedłożył specyfikacje rzeczowo-kwotowe i umowę zawartą z wykonawcą usług eksploatacyjnych. Przy kalkulacji kosztów planowanych prac uwzględnił koszty ponoszone dotychczas na podobne prace. Zarzucił Prezesowi URE pominięcie w zaskarżonej decyzji, że wzrost kosztów usług obcych wynika z konieczności wykonywania przeglądów gwarancyjnych w związku z uruchomieniem nowych źródeł.

Zdaniem powoda, w toku postępowania administracyjnego Prezes URE nie podejmował czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zaniechał wyjaśnienia rozbieżności dotyczących zakończenia prac modernizacyjnych i remontowych. Naruszył zasady procedury administracyjnej poprzez zakończenie postępowania dowodowego przed planowanym na dzień 19 grudnia 2014 r. posiedzeniem Rady Nadzorczej powodowej spółki, na którym miał zostać zatwierdzony plan inwestycyjny na lata 2015 – 2019.

W ocenie powoda przedstawione okoliczności świadczą o rażącym naruszeniu przez Prezesa URE przepisów postępowania.

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2015 r. pełnomocnik powoda wskazał, że działając w ramach grupy kapitałowej powód zobligowany jest w stosunkach z podmiotami z tej samej grupy do stosowania cen zgodnych z regulacja dotyczącą cen transwerowych.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Przedstawione w odwołaniu zarzuty pozwany ocenił jako sformułowane w sposób ogólny i nie mający oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym.

Odpowiadając na zarzut uznania za nieuzasadnione przyjętych przez powoda w kalkulacji taryfy kosztów paliwa bez przeprowadzenia analizy cen rynkowych miału węglowego Prezes URE zauważył, że na podstawie dokumentów złożonych przez przedsiębiorców analizuje ceny rynkowe paliw stałych w toku każdego postępowania o zatwierdzenie taryfy dla ciepła.

Wskazał, że średnia cena zakupu miału węgla kamiennego w okresie ostatniego półrocza 2014 r., przyjmowana do ustalenia planowanych kosztów paliwa w taryfach opracowanych przez porównywalne przedsiębiorstwa, działające na tym samym co (...) S. terenie, była niższa o 31,77% od ceny uwzględnionej przez powoda zł/tonę) w projekcie taryfy( 342 zł/tonę) i wynosiła 259,55 zł/tonę. Pozwany przedstawił w związku z tym zestawienie porównawcze cen zakupu paliw, które zostały uwzględnione w taryfach porównywalnych z powodem przedsiębiorców energetycznych, zatwierdzonych w okresie od lipca do grudnia 2014 r. Zaznaczył, iż przedsiębiorca nie wyjaśnił przyczyny kupowania paliwo w takiej cenie i od tego dostawcy.

Zdaniem Prezesa URE przy planowaniu kosztów zakupu paliwa powód nie podejmuje działań w celu ustalenia cen rynkowych i zmiany dostawcy paliwa. Zawierając umowę z dostawcą paliwa realizuje strategię Grupy (...). Wybiera dostawcę paliwa, z którym jest powiązany kapitałowo i nabywa od niego paliwo po cenach niekonkurencyjnych i odbiegających od obowiązujących na rynku.

Pozwany podniósł, że przedstawiona przez powoda umowa na dostawę miału węgla kamiennego z dnia 7 lipca 2014 r., została zawarta przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie taryfy i przewidywała cenę 271,48 zł/tonę. Pierwotnie ustalona cena została podwyższona aneksem do umowy z dnia 19 grudnia 2014 r. do kwoty 334,19 zł/tonę. Jednak do ustalenia planowanych kosztów paliwa powód przyjął cenę w wysokości 342 zł/tonę. W ocenie Prezesa URE powoływanie się powoda na konieczność zmiany umowy i kształtowanie w sposób dowolny ceny zakupu miału węglowego bez przedstawienia umowy daje podstawę do uznania, że koszty zakupu paliwa przez powoda były nierzetelne i zawyżone.

Stwierdził, że powoływane przez powoda w odwołaniu prognozy wzrostu ceny zakupu miału węgla kamiennego są jedynie hipotetycznymi założeniami i nie zawierają konkretnych informacji na ten temat. Dlatego przedstawione przez powoda publikacje nie mogą stanowić ekonomicznego uzasadnienia przyjętych przez powoda kosztów będących podstawą kalkulacji cen i stawek opłat ujętych w taryfie.

W ocenie Prezesa URE powód zawierając umowę na dostawę paliwa nie spełniającego wymaganych parametrów, nie dochował należytej staranności, ponieważ przed zawarciem umowy nie dokonał analizy rynku dostawców paliwa stałego, nie brał pod uwagę możliwości zawarcia z innym dostawcą umowy zakupu paliwa o odpowiednich parametrach po cenie uzasadnionej rynkowo i ekonomicznie.

Powoływane w odwołaniu prognozy dotyczące możliwego wzrostu cen węgla w przyszłości, jako hipotetyczne i pozbawione konkretów pozwany uznał za nie mające znaczenia dla oceny przedstawionych przez powoda kosztów zakupu paliwa, jako pozbawionych uzasadnienia ekonomicznego.

Odnośnie zarzutów odwołania, dotyczących zawartej w decyzji oceny kosztów usług obcych pozwany wskazał, że jeżeli powód w odwołaniu oświadczył, iż koszty te były kalkulowane w odniesieniu do kosztów dotychczas ponoszonych na podobne prace, w postępowaniu o zatwierdzenie taryfy nie zostały wyjaśnione przyczyny wzrostu tych kosztów w stosunku do kosztów poniesionych w 2013 r. o 381,31% - (pomiary, badania, legalizacje, ekspertyzy, dokumentacje), 674,99% - (remonty, konserwacje) i 48,48% - (pozostałe usługi). Pozwany podkreślił, że mimo czterech wezwań powód nie przestawił dokumentacji, która uzasadniłaby przyczyny takiego wzrostu kosztów. Wyjaśnił również, że nie mógł uznać za uzasadnione kosztów związanych z przyjęciem do eksploatacji przez powoda nowych źródeł ciepła, ponieważ w świetle art. 3 pkt 21 Pe koszty te nie spełniały kryterium niezbędności.

Prezes URE nie zgodził się ponadto ze stanowiskiem powoda, że ze względu na dużą ilość źródeł i niewielkie koszty jednostkowe niezasadne jest planowanie kosztów pomiarów, badań, legalizacji, drobnych remontów i pozostałych usług dla każdej kotłowni, a wystarczające jest zaplanowanie tych kosztów w wielkości statystycznej – ryczałtowej. Zdaniem pozwanego, w sytuacji znaczącego wzrostu takich kosztów w porównaniu z taryfą poprzednią nie jest możliwe planowanie nowej taryfy na podstawie wielkości statystycznych i ryczałtowych.

Pozwany wyjaśnił także przyczyny pominięcia planu inwestycyjnego, który miał zostać zatwierdzony przez Radę Nadzorczą w dniu 19 grudnia 2014 r., podkreślił, iż mimo upływu czasu powód nie przedstawił tego dokumentu w odwołaniu i wskazał na brak podstaw do uwzględnienia przedstawionych w odwołaniu zarzutów naruszenia przepisów postępowania administracyjnego.

Powołując się na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia17 marca 2009 r. sygn. akt VI SA/Wa 2430/ 08 Prezes URE zaznaczył, iż realizacja przez organ zasady prawdy obiektywnej nie zwalnia strony z obowiązku lojalnego współdziałania w wyjaśnianiu okoliczności faktycznych, skoro nieudowodnienie określonego faktu może prowadzić do wydania niekorzystnej dla strony decyzji.

Pozwany podkreślił, że od powoda jako profesjonalnego i koncesjonowanego dostawcy ciepła uzasadnione jest wymaganie większej staranności i rzetelności w zakresie przygotowania wniosku taryfowego.

Odpowiadając na przedstawione na rozprawie oświadczenie dotyczące obowiązku stosowania przez powoda w ramach grupy kapitałowej cen transferowych pełnomocnik pozwanego wskazał, iż zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 21 Pe koszty uzasadnione nie są kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych. Zaznaczył, że zgodnie z art. 47 ust 2e Pe Prezes URE dokonuje oceny kosztów uzasadnionych stosując metody porównawcze oceny efektywności przedsiębiorstw energetycznych wykonujących w zbliżonych warunkach działalność gospodarczą tego samego rodzaju.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W związku z kończącym się w dniu 31 października 2014 r. terminem obowiązywania stosowanej taryfy (...) Sp. z o.o. z/s w S. złożyła w dniu 18 sierpnia 2014 r. do Prezesa URE wniosek o zatwierdzenie kolejnej taryfy dla ciepła. Jako podstawę do kalkulacji cen i stawek opłat taryfowych przedsiębiorca przyjął początkowo koszt zakupu paliwa stałego w wysokości 380 zł/tonę. Wobec braku dokumentów umożliwiających weryfikację zasadności wniosku Prezes URE wezwał przedsiębiorcę do udokumentowania planowanych kosztów zakupu paliwa (miału węglowego) i wykazania czynności podjętych w celu wyboru najkorzystniejszej oferty dotyczącej zawarcia umowy zakupu paliwa.

Z przedstawionego przez spółkę zestawienia faktur wynikało, że koszty posiadanego zapasu miału węglowego zostały ustalone w oparciu o cenę 355,18 zł/tonę. Cena ta była podstawą do wyliczenia kosztów zakupu paliwa dla źródła ciepła zlokalizowanego w P.. Przedsiębiorca nie przesłał umowy zakupu paliwa, z której wynikała uwzględniona cena.

Pismami z 9 października i 6 listopada 2014 r. Prezes URE ponownie wezwał spółkę do złożenia dokumentów i wyjaśnień dotyczących wyboru najkorzystniejszej oferty zakupu paliwa, zapytań ofertowych kierowanych do potencjalnych dostawców i sporządzonych na ich podstawie analiz, oraz aktualnej umowy na zakup paliwa. W odpowiedzi przedsiębiorca przedłożył umowę zakupu paliwa nr (...) z dnia 7 lipca 2014 r. zawartą z (...) Serwis, obowiązującą do dnia 30 czerwca 2015 r., z której wynika, że cena miału węglowego została, w zależności od kaloryczności paliwa, ustalona w wysokości 271,13 zł/tonę lub 283.13 zł/tonę. Przedsiębiorca poinformował, że nie prowadził przetargu na wybór dostawcy węgla, nie jest zobligowany do organizowania przetargów na wybór dostawców usług i materiałów a dostawcą paliwa jest spółka z Grupy (...). Dodał, że w związku z ryzykiem nie utrzymania parametrów jakościowych paliwa w ustalonej cenie liczy się z koniecznością renegocjacji umowy. Z uwagi na rosnące ceny paliwa na rynku cena zawarta w renegocjowanej umowie będzie wyższa o obecnie przyjętej. Ze względu na przedstawione okoliczności dla planowanego okresu przyjęto cenę miału w wysokości 355,18 zł/tonę. W kolejnym piśmie spółka podtrzymała stanowisko o konieczności utrzymania ceny wyższej, niż wynikająca z treści aktualnej umowy, z przyczyny problemów z jakością i wzrostem ceny zakupu paliwa. Przedsiębiorstwo podało nową cenę węgla, obniżoną do kwoty 342,00 zł/tonę, która nie wynikał z przedstawionej umowy i wyliczeń uwzględniających posiadany zapas paliwa.

W kolejnym piśmie, złożonym na wezwanie Prezesa URE z dnia 1 grudnia 2014 r. spółka podtrzymała podaną wcześniej cenę paliwa na poziomie 342,00 zł/tonę ze względu na niską jakość paliwa. Dnia 23 grudnia 2014 r. do Prezesa URE wpłynęła autokorekta do w/w pisma powoda dotycząca zaplanowanych kosztów zakupu paliwa z aneksem do umowy nr (...) z dnia 7 lipca 2014 r. na zakup miału węglowego. Z przedstawionego w piśmie sposobu ustalenia cen miału węglowego wynikało, że dla paliwa o wartości kalorycznej 23 MJ/kg przyjęta została cena 334,19 zł/tonę. Jednak do wyliczenia kosztów zakupu paliwa stałego dla źródła ciepła zlokalizowanego w P. spółka utrzymała cenę 324,00 zł/tonę i nie uzasadniła i nie udokumentowała zakupu paliwa za cenę ustaloną w tej wysokości.

W złożonym wniosku koszty usług obcych przedsiębiorca pierwotnie określił na kwotę 895 997,57 zł. Spółka nie przedstawiła specyfikacji rzeczowo – finansowej i innych dokumentów uzasadniających konieczność planowanego poniesienia tych kosztów. Następnie przedsiębiorstwo przedstawiło dokument pn. „ Koszty usług obcych w 2013 roku oraz plan na 1 rok stosowania taryfy”, zawierający ogólną specyfikację rzeczową i finansową kosztów zawartych w kosztach obcych, oraz podało koszty w nowej wysokości 1 141 682,37 zł. Wzrost kosztów powód uzasadnił uruchomieniem nowych źródeł, których nie eksploatował w roku 2013 i koniecznością finansowania przeglądów gwarancyjnych tych źródeł. Nie przedstawił jednak żadnych informacji dotyczących kosztów ujętych jako: „pomiary, badania, legalizacje, ekspertyzy, dokumentacje”, „remonty, konserwacje” i „pozostałe usługi” w wysokości odpowiednio 49 940zł, 54 557, 33 zł i 268 956 zł. Z przedstawionej na wezwanie Prezesa URE umowy przekazania do eksploatacji firmie zewnętrznej źródła ciepła w P. wynikało, że ustalone w niej wynagrodzenie wynosiło 230 400 zł. Powód nie udokumentował pozostałych kosztów planowanych kosztów nazwanych „pozostałe usługi”, które wynosiły 25 956 zł. Przedsiębiorca wyjaśnił, że z uwagi na duża ilość eksploatowanych źródeł i niewielkie koszty jednostkowe zaplanował te koszty w wielkości statystycznej – ryczałtowej.

We wniosku o zatwierdzenie taryfy przedsiębiorca uwzględnił również planowane roczne koszty modernizacji i rozwoju w kwocie 151 800 zł. Nie przedstawił dokumentów uzasadniających te koszty, oraz stosownego wyliczenia. W odpowiedzi na wezwanie Prezesa URE powód złożył ogólną informację o planowanych zadaniach modernizacyjnych o wartości 75 900 zł bez przedstawienia wyliczenia i specyfikacji tych kosztów. Ostateczna wysokość kosztów modernizacji i rozwoju została określona na poziomie 187 831 zł. Mimo wezwania przedsiębiorca nie przedstawił Planu inwestycyjnego na lata 2015 – 2019, zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą i prawidłowego wyliczenia kosztów modernizacji i rozwoju obejmującego objęty wnioskiem okres planowania. Spółka złożyła karty projektu niektórych zadań inwestycyjnych stanowiących podstawę wyliczenia kwoty kosztów modernizacji i rozwoju uwzględnionej w przygotowanym projekcie taryfy. Jednak wynikające ze złożonych dokumentów terminy oddania inwestycji nie były zgodne z terminami ich oddania podanymi w złożonych kartach projektu. Zgodnie z kartami projektu inwestycje powinny być oddane w grudniu 2015 r. W Planie inwestycyjnym na lata 2015 -2019 jako daty zakończenia tych samych inwestycji wskazano czerwiec i sierpień 2015 r.

Pismem z dnia 18 grudnia 2014 r. Prezes URE powiadomił spółkę o zakończeniu postępowania dowodowego oraz możliwości zapoznania się z zebranym w postępowaniu materiałem i złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień przed wydaniem decyzji w sprawie zatwierdzenia taryfy. Przedsiębiorstwo nie skorzystało z prawa zapoznania się z aktami sprawy w wyznaczonym terminie.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie informacji oraz dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń Sądu i nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Zgodnie z art. 45 ust.1 Pe przy ustalaniu treści taryfy przedsiębiorstwo energetyczne obowiązane jest przestrzegać zasadę, iż taryfa musi być skalkulowana w sposób zapewniający:

1)  pokrycie kosztów uzasadnionych działalności gospodarczej przedsiębiorstwa energetycznego w zakresie zgodnym z przedmiotem jego działalności, wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność;

2)  pokrycie kosztów uzasadnionych ponoszonych przez operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych w związku z realizacją ich zadań,

3)  ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat.

Zgodnie z zawartą w art. 3 ust. 21 Pe definicją pod pojęciem kosztów uzasadnionych należy rozumieć koszty niezbędne do wykonania zobowiązań powstałych w związku z prowadzoną przez przedsiębiorstwo energetyczne działalnością w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania i dystrybucji, obrotu paliwami lub energią oraz przyjmowane przez przedsiębiorstwo energetyczne do kalkulacji cen i stawek opłat ustalanych w taryfie w sposób ekonomicznie uzasadniony, z zachowaniem należytej staranności zmierzającej do ochrony interesów odbiorców.

Sposób kalkulacji cen i stawek opłat został określony w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło.

W swoim odwołaniu powód nie kwestionował, że ustalona na podstawie aneksu do umowy na dostawę miału węglowego cena, w wysokości 334,19 zł/tonę była znacznie wyższa od cen powszechnie przyjętych w tym czasie na rynku. Ponadto do kalkulacji taryfy przedsiębiorca przyjął ostatecznie cenę paliwa w wysokości 342,00 zł/tonę. W toku postępowania dotyczącego zatwierdzenia taryfy powód nie wykazał w żaden sposób, iż kwota przyjęta do kalkulacji taryfy, wyższa nawet od ceny wynikającej z przedstawionej umowy, jest ekonomicznie uzasadniona i w związku z tym ponoszone przez niego koszty prowadzonej działalności gospodarczej, są kosztami uzasadnionymi w rozumieniu art. 3 pkt 21 Pe.

Również nie kwestionowane w odwołaniu było stanowisko Prezesa URE, że przedsiębiorca nie udokumentował wysokości kosztów usług obcych, ustalonych na poziomie 1 092 682,37 zł, ograniczając się do stwierdzenia, że zaplanowane koszty tych usług dotyczą głównie bezpieczeństwa funkcjonowania poszczególnych źródeł i dotyczą zakresu eksploatacji wymaganej przez prawo.

Zdaniem Sądu, za nieudokumentowane należało uznać informacje dotyczące planowanej przez powoda wielkości rocznych kosztów modernizacji i rozwoju.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności stwierdzić należało, że w kalkulacji przedstawionej do zatwierdzenia taryfy powód uwzględnił koszty zakupu paliwa w wysokości nieuzasadnionej ekonomicznie i zawyżonej w stosunku do cen przyjętych w tym okresie na rynku. Również w złożonym odwołaniu powód nie wykazał zasadności stawek i wysokości kosztów ujętych w skierowanym do Prezesa URE wniosku o zatwierdzenie taryfy.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że przedstawiona do zatwierdzenia taryfa nie spełnia wymogów określonych w art. 45 ust.1 Pe. W szczególności brak podstaw do uznania, że przyjęta przez powoda do kalkulacji taryfy wysokość kosztów działalności gospodarczej została określona na poziomie ekonomicznie uzasadnionym. Nie można więc uznać, że ustalona w ten sposób taryfa spełnia przesłankę ochrony interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem określonych w niej cen i stawek.

W tym stanie za nietrafne należało uznać twierdzenia powoda dotyczące zgodności kosztów uwzględnionych przez spółkę z § 3pkt 1, §11 ust.1 pkt 1 i 2 oraz § 16 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia taryfowego.

Zgodnie z art. 23 ust. pkt 2 Pe do zakresu działania Prezesa URE należy kontrola zgodności taryf z zasadami określonymi w art. 44, 45, 46 Pe, w tym analizowanie i weryfikacja kosztów przyjmowanych przez przedsiębiorców jako uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfach. Oznacza to, iż w przypadku stwierdzenia, że przedstawiona do zatwierdzenia taryfa nie spełnia wymogów określonych w wymienionych przepisach, Prezes URE uprawniony jest do odmowy jej zatwierdzenia.

Wobec stwierdzenia, że taryfa powoda została skalkulowana w sposób niezgodny z zasadami określonymi w przepisach Prawa energetycznego i Rozporządzenia taryfowego za niezasadny należało uznać zarzut odwołania dotyczący naruszenia przez pozwanego w zaskarżonej decyzji art. 47 ust.2 Pe.

Bez wpływu na powyższą ocenę jest fakt, że spółka nie miała swobody przy wyborze dostawcy paliwa i w stosunkach z podmiotami z grupy kapitałowej, do której należy, zobligowana była do stosowania cen zgodnych z regulacją dotyczącą cen transwerowych. Obowiązek przedsiębiorcy do realizacji strategii ekonomicznej grupy kapitałowej nie zwalnia go z obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej w sposób zgodny z przepisami obowiązującego prawa. W szczególności nie może usprawiedliwiać stosowania w rozliczeniach z członkami grupy cen zawyżonych w stosunku do cen występujących na rynku i nie może być podstawą do uznania, że uwzględnione w kalkulacji taryfy, wynikające z naruszenia zasad rynkowych, koszty zakupu paliwa były uzasadnione.

Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty powoda, dotyczące naruszenia art. 7 i art. 77 k.p.a. Zdaniem Sądu, w toku postępowania administracyjnego Prezes URE w sposób wyczerpujący zebrał i rozważył materiał dowodowy, oraz prowadził intensywne czynności zmierzające do wyjaśnienia prawdy obiektywnej. Za przyjęciem takiej oceną przemawiają, wynikające z materiału dowodowego informacje dotyczące wielokrotnego wzywania spółki do złożenia dokumentów i informacji w celu wykazania zgodności przedstawionej do zatwierdzenia taryfy z obowiązującymi przepisami.

W odniesieniu do zarzutów powoda dotyczących naruszenia przez Prezesa URE przepisów postępowania administracyjnego wskazać ponadto należy, że z uwagi na charakter postępowania sądowego prowadzonego przez SOKiK na skutek wniesienia odwołania od decyzji organu, w postępowaniu tym brak podstaw do ich uwzględnienia.

Zgodnie bowiem z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r. sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 r. Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999r. sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r. sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 527/08; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) sąd ochrony konkurencji i konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowanie sądowe. Celem tego postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed SOKiK jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego. Nie jest więc sądem legalności decyzji administracyjnej i nie prowadzi jedynie postępowania kontrolnego, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy.

Z powyższego wynika, iż nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to nie mogą one stanowić podstawy do uwzględnienia odwołania i uchylenia zaskarżonej decyzji.

Podkreślenia również wymaga, że na skutek wniesienia odwołania SOKiK nie może wydać wyroku polegającego na zmianie zaskarżonej decyzji i orzeczeniu zgodnie z wnioskiem powoda z dnia 18 sierpnia 2014 r. przez zatwierdzenie taryfy lub uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy organowi do ponownego rozpoznania, ponieważ nie wynika to z treści art. 479 ⁵³ §1 k.p.c.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności i nie znajdując podstaw uzasadniających

uwzględnienie odwołania, Sąd Okręgowy, oddalił odwołanie jako bezzasadne – art. 479 ⁵³ §1

k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do

wyniku sporu.

SSO Witold Rękosiewicz.