Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	st. sekr. sąd. Joanna Preizner

po rozpoznaniu 20 lutego 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania A. K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o ustalenie opłaty z tytułu koncesji

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 8 grudnia 2016 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od A. K. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 złotych (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 56/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 grudnia 2016 r. Nr (...) ( (...)) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE, pozwany) na podstawie art. 34 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm.) (dalej p.e.) oraz w związku z § 4 ust. 3 i § 6 ust. 4 w zw. z ust. 1 – 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387 z późn. zm.) ( dalej Rozporządzenie) oraz w związku z art. 2 § 2 i 3 oraz art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.), po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia opłaty koncesyjnej ustalił dla PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO (...) opłatę należną z tytułu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie Obrót paliwami ciekłymi w tym gazem płynnym – LPG, udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 5 sierpnia 2011 r. znak: (...) na kwotę 4 396 zł (decyzja k. 12-14 akt adm.).

Od niniejszej Decyzji A. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe (...) z siedzibą w Ł. (dalej powódka, Przedsiębiorca) wniosła odwołanie, domagając się uchylenia Decyzji w całości jako bezzasadnej, ewentualnie w przypadku nie podzielenia przez Sąd stanowiska o bezzasadności Decyzji wniosła o zmianę Decyzji poprzez odstąpienie od ustalenia opłaty koncesyjnej, jak również o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz odwołującego.

Powódka zarzuciła Decyzji liczne i rażące naruszenia prawa, a w szczególności:

- obrazę przepisu art. 8 kpa poprzez prowadzenie postępowania w sposób skutkujący brakiem zaufania Przedsiębiorcy do organu;

- obrazę przepisu art. 12 § 1 oraz przepisu art. 35 kpa poprzez prowadzenie postępowania w sposób powierzchowny, skutkujący brakiem gruntownego wyjaśnienia sprawy;

- obrazę przepisu art. 34 ust. 1 p.e. poprzez ustalenie opłaty koncesyjnej pomimo jej uprzedniego naliczenia i wniesienia przez Koncesjonariusza.

W uzasadnieniu odwołania powódka zaznaczyła, że decyzją z 5 sierpnia 2011 r. znak (...) Prezes udzielił jej koncesji na obrót paliwami ciekłymi, w tym gazem płynnym. Przy czym wskazała, że 29 marca 2011 r. uiściła należną opłatę z tytułu uzyskania koncesji w kwocie 4 396 zł. Wobec tego powódka wywiodła, że dokonana wpłata kwoty 4 396 zł wypełnia jej zobowiązanie w całości. W załączeniu powódka przedłożyła dokument potwierdzający ustalenie opłaty koncesyjnej za 2010 rok na kwotę 4 396,00 zł oraz email zawierający wyciąg bankowy dotyczący przelewu rzeczonej opłaty koncesyjnej.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes UOKiK wniósł o jego oddalenie oraz przeprowadzenie dowodów z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego na okoliczność prawidłowości wydanej Decyzji administracyjnej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. dokonywała obrotu paliwami w oparciu o udzieloną 5 lipca 2001 roku przez Prezesa URE koncesję nr (...) na okres od 10 lipca 2001 roku do 10 lipca 2011 roku (k. 21 akt sądowych).

Wymieniona w 2010 roku uzyskała przychody w zakresie działalności objętej koncesją w wysokości (...) zł (k.9).

Przed wygaśnięciem koncesji z 2001 roku powódka 26 stycznia 2011 r. złożyła do Prezesa URE wniosek o udzielenie koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi w tym gazem płynnym – LPG (k. 4v- 5 akt adm., okoliczność bezsporna).

Powódka uiściła 29 marca 2011 r. opłatę koncesyjną od koncesji nr (...) (k. 9 akt adm., k. 12 akt sąd.).

Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie udzielenia koncesji, Prezes URE decyzją z 5 sierpnia 2011 r. znak: (...), udzielił powódce koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 5 sierpnia 2011 r. do 5 sierpnia 2021 r. (k. 3- 6 akt adm.).

W związku z udzieleniem powódce w 2011 roku kolejnej koncesji, Prezes URE pismem z 25 maja 2016 r. wezwał powódkę do wniesienia w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego pisma opłaty z tytułu udzielonej koncesji na obrót paliwami ciekłymi wraz z odsetkami za zwłokę za okres od dnia 6 września 2011 r. do dnia wniesienia tej opłaty oraz poinformował o sposobie jej uiszczenia (k. 1).

Pomimo powyższego wezwania, powódka nie uiściła opłaty koncesyjnej w terminie wskazanym w wezwaniu Prezesa URE oraz nie przedstawiła organowi żadnych wyjaśnień.

W związku z powyższym Prezes URE pismem z 4 sierpnia 2016 r. zawiadomił powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia pierwszej opłaty z tytułu koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Jednocześnie powódka została wezwana do złożenia stosownych wyjaśnień i nadesłania dokumentów, tj. wypełnionego formularza dotyczącego wyliczenia opłaty koncesyjnej oraz potwierdzenia uiszczenia przedmiotowej opłaty na rachunek Urzędu Regulacji Energetyki. (k. 7 akt adm.).

Pismem z 9 listopada 2016 r. Prezes URE zawiadomił powódkę o zgromadzeniu materiału dowodowego pozwalającego na podjęcie decyzji i przysługującym jej prawie do zapoznania się z całością zebranego materiału oraz wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów, jak również o prawie do złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień (k 10 akt adm.).

Powódka w wyznaczonym terminie nie skorzystała z przysługującego jej uprawnienia (okoliczność bezsporna).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 34 ust. 1. p.e. przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, wnoszą coroczne opłaty do budżetu państwa, obciążające koszty ich działalności.

Delegacja dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE opłat koncesyjnych zawarta w ust. 3 powołanego artykułu, wskazuje, że opłaty te należy określić z uwzględnieniem wysokości przychodów przedsiębiorstw energetycznych osiąganych z działalności objętej koncesją, a także kosztów regulacji.

Zgodnie z powyższą delegacją ustawową szczegółowe zasady określania należności z tytułu opłaty koncesyjnej zostały uregulowane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz. U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387).

Stosownie do § 1 ust. 1 Rozporządzenia, wysokość corocznej opłaty, wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, zwanej dalej „opłatą”, stanowi iloczyn przychodów przedsiębiorstwa energetycznego, uzyskanych ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie jego działalności objętej koncesją, osiągniętych w roku poprzedzającym ustalenie opłaty, oraz współczynników opłat, z zastrzeżeniem § 2.

Natomiast zgodnie z § 4 ust. 1 Rozporządzenia, opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Ustęp 2 stanowi, że przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji z urzędu, wnosi pierwszą opłatę w terminie do 30 dni od dnia wydania koncesji. Natomiast zgodnie z ust. 3 powołanego przepisu w terminie określonym w ust. 2 pierwszą opłatę wnosi także przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji na wniosek, jeżeli w roku poprzedzającym udzielenie koncesji uzyskało przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją.

Prezes URE w razie stwierdzenia, że opłata została obliczona w sposób nieprawidłowy, wzywa przedsiębiorstwo energetyczne do ponownego jej obliczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W razie niedotrzymania przez przedsiębiorstwo energetyczne terminu, o którym mowa w ust. 1 ustawy, lub gdy opłata ponownie została obliczona w sposób nieprawidłowy - Prezes URE dokonuje obliczenia opłaty. Opłaty, o których mowa w przytoczonym przepisie art. 34 p.e., są opłatami o charakterze administracyjnym, są wnoszone do budżetu państwa (rachunek URE jest jednym z rachunków dysponentów części budżetu państwa) i stanowią dochód budżetu. Należą one do kategorii tzw. „niepodatkowych należności budżetu państwa”, do których stosownie do treści art. 2 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) mają zastosowanie przepisy Działu III ustawy ordynacja podatkowa, regulujące m.in. zasady, wysokość i sposób naliczania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, ale także nadpłaty należności podatkowych.

Należy podkreślić, że chociaż opłata koncesyjna jest uiszczana w związku z przyznaniem praw wynikających z treści koncesji, to jednak nie odnosi się ona do faktycznego wykonywania działalności koncesjonowanej, lecz do hipotetycznej możliwości jej wykonywania, na co wskazuje moment jej uiszczenia tj. z góry za cały rok oraz oderwanie wartości opłaty od faktycznie zrealizowanych w danym roku obrotów, a ustalenie jej na podstawie obrotu z roku poprzedniego. Opłata ta nie jest świadczeniem przedsiębiorstwa energetycznego, wnoszonym proporcjonalnie do okresu, w którym korzysta ono z udzielonej koncesji. Opłata koncesyjna jest więc płatna „z góry” do 31 marca każdego roku, niezależnie od tego czy działalność koncesjonowana wykonywana jest przez cały okres, za który opłata zostaje uiszczona.

Opłata koncesyjna stanowi wprawdzie w pewnym sensie swoistą cenę za prawo prowadzenia działalności koncesjonowanej, ale nie jest ustalana w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności koncesji, ani też nie pozostaje w związku z realnie osiąganym przychodem w roku, w którym powstał obowiązek zapłaty opłaty. Dlatego opłata koncesyjna stanowiąc jednorazową opłatę za wykonywanie działalności w danym roku kalendarzowym nie podlega także stopniowemu wykorzystaniu i nie może być ustalana proporcjonalnie do okresu w danym roku w którym działalność faktycznie była wykonywana. Stanowisko takie zostało wielokrotnie wyrażone w orzecznictwie (tak sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku z 28 września 2016 roku, sygn. akt VI ACa 996/15).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy uznać, iż na powódce jednoznacznie ciążył obowiązek wniesienia opłaty koncesyjnej w związku z udzieloną decyzją z 5 sierpnia 2011 r. koncesją na obrót paliwami ciekłymi na okres od 5 sierpnia 2011 roku do 5 sierpnia 2021 roku.

Powódka wypełniła bowiem przesłanki określone w § 4 ust. 3 Rozporządzenia, tj.

a)  złożyła wniosek o udzielenie jej koncesji,

b)  uzyskała decyzję o udzieleniu jej koncesji,

c)  prowadziła przed wydaniem przedmiotowej decyzji działalność w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oraz uzyskała z tej działalności przychód, który stanowił podstawę obliczenia opłaty koncesyjnej.

Z obowiązku tego nie zwalnia powódki uiszczenie opłaty od koncesji udzielonej decyzją z 5 lipca 2001 r. i obowiązującej do 10 lipca 2011 r.

W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia podwójnym naliczeniem opłaty koncesyjnej przez organ, ponieważ opłaty te uiszczane są z dwóch różnych tytułów. Opłata uiszczona 29 marca 2011 roku nie podlegała zwrotowi w żadnym zakresie nawet w sytuacji wygaśnięcia koncesji co miało miejsce 10 lipca 2011 roku. Regulacje prawne dotyczące opłat koncesyjnych, w tym ordynacja podatkowa nie przewidują bowiem możliwości zwrotu „niewykorzystanej części opłaty” w związku z niewykonywaniem działalności koncesyjnej przez cały rok za który opłata została uiszczona z góry.

Skoro zatem uiszczona opłata koncesyjna, stanowiąc jednorazową opłatę za wykonywanie działalności w danym roku kalendarzowym, nie podlega stopniowemu wykorzystaniu, to wygaśnięcie koncesji z upływem okresu na jaki została wydana nie ma znaczenia prawnego dla już uiszczonej i należnej za dany rok opłaty koncesyjnej.

Zatem wystąpienie z wnioskiem o wydanie kolejnej nowej koncesji, na okres następujący bezpośrednio po okresie na jaki udzielona była wcześniejsza koncesja, nie pozostaje w jakimkolwiek związku tak z dotychczasową koncesją jak i z uiszczoną z tytułu posiadania wcześniejszej koncesji opłatą koncesyjną. Do nowej koncesji zastosowanie znajduje przepis, który stanowi o pierwszej opłacie koncesyjnej tj. § 4 ust. 3 Rozporządzenia, w myśl którego przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji wnosi pierwszą opłatę w terminie do 30 dni od dnia wydania koncesji a jej wysokość ustalana jest w oparciu o przychody uzyskane w roku poprzedzającym udzielenie koncesji ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją (o ile tego typu działalność prowadziło i uzyskało dochody z tego tytułu).

Należy przy tym zauważyć, że przedsiębiorca prowadzący działalność koncesjonowaną ma możliwość wystąpienia w trybie art. 39 p.e. o przedłużenie ważności koncesji. Warunkiem skorzystania z tego uprawnienia jest złożenie wniosku o przedłużenie jej ważności nie później niż 18 miesięcy przed jej wygaśnięciem. Termin ten ma charakter materialnoprawny, a jego niezachowanie powoduje, że przedsiębiorca nie może skorzystać z uprawnienia do przedłużenia ważności koncesji przewidzianego w tym przepisie.

W ocenie Sądu w sytuacji wystąpienia o wydanie nowej koncesji a nie o jej przedłużenie, sytuacja koncesjonariusza jest tożsama z sytuacją każdego innego przedsiębiorcy ubiegającego się o wydanie koncesji po raz pierwszy. W takim przypadku wydanie decyzji udzielającej koncesji będzie wymagało od przedsiębiorcy spełnienia przesłanek zawartych w art. 33 p.e., jak również uiszczenia pierwszej opłaty koncesyjnej i to niezależnie od tego, że wcześniej, w tym samym roku, uiścił już opłatę z tytułu posiadania poprzedniej koncesji.

Reasumując należy stwierdzić, że fakt, iż powódka nie skorzystała z uprawnienia do przedłużenia ważności posiadanej przez nią koncesji przewidzianej przez przepisy prawa energetycznego, a wystąpiła o wydanie nowej koncesji, przesądza o obowiązku uiszczenia opłaty od „nowej” koncesji. Mając na uwadze to, że powódka nie wniosła opłaty koncesyjnej od wydanej decyzji w wymaganym przepisami terminie, Sąd uznał, że pozwany słusznie zastosował przepisy § 6 Rozporządzenia.

W tym stanie rzeczy brak było podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji. Dlatego Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., orzekł o oddaleniu odwołania.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania w całości, powódkę należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niej na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu. Na powyższe koszty składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 z zm.).

SSO Anna Maria Kowalik