Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	st. sekr. sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 22 marca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w Ł.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o umorzenie świadectw pochodzenia

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 30 czerwca 2020 r. Nr (...)

oddala odwołanie w całości.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 58/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 czerwca 2020 r. Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE, Pozwany), na podstawie art. 65 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 i 2 oraz w związku z art. 52 ust. 1, ust. 2 pkt 2 i art. 59 pkt 1 oraz w związku z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2020 r., poz. 261 ze zm.) (dalej ustawa OZE), po rozpatrzeniu wniosku przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego w 2019 r. koncesję na obrót energią elektryczną HUTA (...) Spółka Akcyjna w upadłości układowej w Ł. (dalej Powódka, Przedsiębiorca, Spółka) o umorzenie świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie do dnia 30 czerwca 2016 r. energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii, zwanych dalej „świadectwami pochodzenia”, postanowił umorzyć świadectwa o nr:

1.  (...) na ilość energii elektrycznej 182,068 MWh;

2.  (...) na ilość energii elektrycznej 8,468 MWh;

3.  (...) na ilość energii elektrycznej 298,301 MWh;

4.  (...) na ilość energii elektrycznej 147,637 MWh;

5.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 415,253 MWh;

6.  (...) na ilość energii elektrycznej 28,883 MWh;

7.  (...) na ilość energii elektrycznej 252,681 MWh;

8.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 628,532 MWh;

9.  (...) na ilość energii elektrycznej 105,016 MWh;

10.  (...) na ilość energii elektrycznej 211,117 MWh;

11.  (...) na ilość energii elektrycznej 6,894 MWh;

12.  (...) na ilość energii elektrycznej 273,025 MWh;

13.  (...) na ilość energii elektrycznej 726,975 MWh;

14.  (...) na ilość energii elektrycznej 592,595 MWh;

15.  (...) na ilość energii elektrycznej 2100,000 MWh;

16.  (...) na ilość energii elektrycznej 1000,000 MWh;

17.  (...) na ilość energii elektrycznej 589,090 MWh;

18.  (...) na ilość energii elektrycznej 990,000 MWh;

19.  (...) na ilość energii elektrycznej 73,167 MWh;

20.  (...) na ilość energii elektrycznej 1000,000 MWh;

21.  (...) na ilość energii elektrycznej 1000,000 MWh;

22.  (...) na ilość energii elektrycznej 115,591 MWh;

23.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 252,352 MWh;

24.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 100,011 MWh;

25.  (...) na ilość energii elektrycznej 1000,000 MWh;

26.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 487,932 MWh;

27.  (...) na ilość energii elektrycznej 12,068 MWh;

28.  (...) na ilość energii elektrycznej 105,959 MWh;

29.  (...) (C) na ilość energii elektrycznej 641,360 MWh;

30.  (...) na ilość energii elektrycznej 760,846 MWh;

31.  (...) na ilość energii elektrycznej 782,231 MWh;

32.  (...) na ilość energii elektrycznej 10,000 MWh;

33.  (...) na ilość energii elektrycznej 5000,000 MWh;

tj. łącznie na 15 398,052 MWh energii elektrycznej, w celu realizacji przez Spółkę, tj. podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE, za 2019 r. obowiązku, o którym stanowi art. 52 ust. 1 tej ustawy w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ww. ustawy.

Odwołanie od niniejszej Decyzji złożyła Powódka (...)Spółka Akcyjna w upadłości układowej w Ł., obecnie (...) S.A. w Ł., zaskarżając ją w części, w której Prezes URE rozstrzygnął, iż umorzenie świadectw pochodzenia określonych w tej Decyzji następuje w celu realizacji za 2019 r. obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 w zw. z art. 59 pkt 1) ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej odpowiednio „Obowiązek OZE” oraz „Ustawa OZE”) przez Spółkę działającą wyłącznie w charakterze przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedającego tę energię odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, tj. w zakresie zawartego na stronie 2. Decyzji sformułowania „tj. podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE” oraz zawartego na stronie 6 zaskarżonej Decyzji fragmentu „co w konsekwencji powoduje, że w stanie faktycznym istniejącym w dniu wydania przedmiotowej decyzji nie jest uprawniony a zarazem zobowiązany do samodzielnej realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 Ustawy OZE za rok 2019 w odniesieniu do ilości energii elektrycznej zakupionej w tym okresie na użytek własny.”

W odniesieniu do zaskarżonej części Decyzji Powódka zarzuciła naruszenie:

1) art. 65 ust. 1 Ustawy OZE w zw. z art. 104 i art. 61 § 1 k.p.a., art. 6 i 7 k.p.a. oraz art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, polegające na tym, że rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonej części Decyzji wykracza poza zakres normy kompetencyjnej wynikającej z art. 65 ust. 1 OZE, jak również poza zakres wniosku Spółki, określającego zakres sprawy administracyjnej objętej postępowaniem wszczętym na wniosek Spółki z dnia 25 maja 2020 r., a tym samym Decyzja w zaskarżonym zakresie jest nieważna na podstawie art. 156 ust. 1 pkt 2) k.p.a.;

2) art. 52 ust. 4 Ustawy OZE oraz art. 52 ust. 2 pkt 1) w zw. z art. 52 ust. 3 i ust. 6 Ustawy OZE i w zw. z art. 6 k.p.a. oraz art. 7 Konstytucji RP, poprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że o kwalifikacji podmiotu jako odbiorcy przemysłowego zobowiązanego w danym okresie do samodzielnej realizacji Obowiązku OZE w danym okresie zgodnie z art. 52 ust. 2 pkt 1 Ustawy OZE rozstrzyga treść wykazu ogłoszonego przez Prezesa URE na podstawie art. 52 ust. 4 Ustawy OZE, podczas gdy wykaz ma jedynie funkcję informacyjną, zaś status odbiorcy przemysłowego zobowiązanego w danym okresie do samodzielnej realizacji Obowiązku OZE w danym okresie wynika ze spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 52 ust. 6 i złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 52 ust. 3 Ustawy OZE, które to naruszenie skutkowało błędnym przyjęciem przez Prezesa URE, że w odniesieniu do 2019 r. Spółka nie była odbiorcą przemysłowym, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1) Ustawy OZE (przy czym rozstrzygnięcie w tym zakresie zawarte w zaskarżonej części Decyzji wykracza - jak wskazano powyżej - poza zakres kompetencji Prezesa URE określony zgodnie z art. 65 ust. 1 Ustawy OZE oraz zakres sprawy administracyjnej określony wnioskiem strony, a tym samym Decyzja w zaskarżonym zakresie jest nieważna);

3) art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego oraz przekroczenie swobodnej oceny dowodów skutkującego przyjęciem, że w odniesieniu do 2019 r. Spółka nie była odbiorcą przemysłowym, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1) Ustawy OZE i wnosiła o umorzenie świadectw pochodzenia wyłącznie w charakterze podmiotu, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2) Ustawy OZE, mimo że taka kwalifikacja nie wynikała ani z wniosku Spółki ani późniejszych wyjaśnień, czy też dowodów przeprowadzonych przez Prezesa URE w ramach postępowania lub okoliczności znanych Prezesowi URE z urzędu;

4) art. 32 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej i art. 8 § 1 i § 2 k.p.a. poprzez naruszenie zasady równego traktowania, a w szczególności naruszenie zakazu odstępowania od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym, przejawiające się we wskazaniu w zaskarżonej części Decyzji kwalifikacji podmiotowej, w ramach której Spółka realizuje Obowiązek OZE umarzając świadectwa, mimo że rozstrzygnięcie w tym zakresie wykracza poza zakres rozstrzygnięcia określony w art. 65 ust. 1 Ustawy OZE, jak również rozstrzygniecie w tym zakresie nie jest elementem innych decyzji wydawanych przez Prezesa URE na podstawie art. 65 ust. 1 Ustawy OZE w odniesieniu do innych podmiotów, w tym odbiorców przemysłowych, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1) Ustawy OZE, czy też przedsiębiorstw obrotu / wytwórców energii elektrycznej, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2) Ustawy OZE.

W oparciu o powyższe zarzuty Powódka wniosła o:

1.  uchylenie Decyzji w zaskarżonym zakresie, tj. w zakresie zawartego na stronie 2. Decyzji sformułowania „tj. podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE”;

a ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia tego wniosku

2.  o zmianę Decyzji w zaskarżonym zakresie poprzez zmianę brzmienia sformułowania zawartego na stronie 2. Decyzji „tj. podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE” na sformułowanie „tj. podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 ustawy OZE”;

3.  dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu odwołania na okoliczności tam wskazane,

4.  zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego Spółki, według spisu kosztów, który zostanie złożony na ostatniej rozprawie, a w razie jego niezłożenia, według norm przepisanych, w każdym wypadku wraz z odsetkami ustawowymi od kosztów procesu w wysokości odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, obliczonych od dnia wydania prawomocnego orzeczenia o kosztach postępowania.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o odrzucenie odwołania, a w przypadku nie przychylenia się do tego wniosku o oddalenie odwołania oraz pominięcie wniosku o dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu odwołania jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka nie figuruje w Informacji Prezesa URE nr (...) z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, o którym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE (aktualny tekst jednolity opublikowany w Informacji Prezesa URE nr (...) z dnia 4 listopada 2019 r.) na rok 2019. Decyzja w tym przedmiocie jest ostateczna i prawomocna (okoliczność niesporna).

W dniu 8 czerwca 2020 r. Powódka przy piśmie z 26 maja 2020 r. złożyła datowany 25 maja 2020 r. wniosek o umorzenie świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie do dnia 30 czerwca 2016 r. energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii, w celu realizacji za 2019 r. obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 tej ustawy, w tym wniosła o całkowite umorzenie świadectw pochodzenia oraz częściowe umorzenie 27 świadectw pochodzenia. Do wniosku został załączony dokument wystawiony przez (...) S.A. z dnia 27 maja 2020 r. (ID dokumentu (...)) potwierdzający, że Powódka posiada (...)praw majątkowych wynikających z ww. świadectw pochodzenia (k. 1- 3 akt adm.).

W związku z tym wnioskiem, Prezes URE skierował do Powódki pismo z 18 czerwca 2020 r. (k. 6- 7 akt adm.), w którym wyjaśnił, iż przewidziany w art. 52 ust. 1 ustawy OZE obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE (tzw. świadectw „zielonych”) dotyczy wyłącznie energii elektrycznej, która została sprzedana w danym roku kalendarzowym - w niniejszej sprawie w roku 2019 - odbiorcom końcowym, a więc energii elektrycznej, która została sprzedana przez podmiot legitymujący się koncesją na obrót energią elektryczną. Nadto podniósł, iż adresatem przedmiotowego obowiązku za rok 2019 nie jest odbiorca końcowy, który w okresie tym nie dysponował statusem odbiorcy przemysłowego, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, względnie statusem odbiorcy, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 3 - 4 tej ustawy. Prezes URE poinformował również, że Powódka nie figuruje w Informacji Prezesa URE nr (...) z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, o którym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE na rok 2019, co w konsekwencji powoduje, że obecnie nie jest uprawniona do samodzielnej realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, wobec energii elektrycznej zakupionej w tym okresie na użytek własny. Powód wskazał, że z będących w jego dyspozycji obszernych wyjaśnień Powódki złożonych między innymi w pismach z 22 lutego 2019 r. oraz z 15 maja 2019 r. wynika, że począwszy od 1 stycznia 2019 r., Powódka dokonywała zakupu energii elektrycznej na użytek własny. Brak jest natomiast danych identyfikujących wolumen energii, który miałby podlegać dokonywanej przez Powódkę sprzedaży innym podmiotom na ich użytek własny, tj. wolumen energii stanowiący podstawę realizacji przez Powódkę obowiązku w zakresie umarzania świadectw pochodzenia za rok 2019. Niemniej Prezes URE podniósł, że w treści wniosku z 25 maja 2020 r. o umorzenie praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii (świadectw „zielonych”) Powódka określiła sprzedaż do odbiorców końcowych w roku 2019 na poziomie blisko 554 GWh, podczas gdy wielkość ta oscyluje w okolicach wartości wskazanej przez Powódkę w oświadczeniu, o którym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE, z dnia 20 listopada 2019 r., zgodnie z którym w roku 2019 Powódka zużyła na potrzeby własne 552 558,931 MWh energii elektrycznej.

Mając na uwadze, że zdaniem Prezesa URE powyższe mogło wskazywać, na nieprawidłowe ustalenie podstawy realizacji obowiązku, tj. wolumenu energii elektrycznej względem którego Powódka winna zrealizować obowiązek, działając na podstawie art. 70 pkt 2 ustawy OZE, Prezes URE zwrócił się z prośbą o ustosunkowanie się do treści ww. pisma, w terminie 3 dni od dnia jego otrzymania, w tym o ewentualne dokonanie korekty wniosku z 25 maja 2020 r. o umorzenie praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii wraz z przedstawieniem informacji o przyczynie korekty, względnie podtrzymanie ww. wniosku z dnia 25 maja 2020 r. w jego dotychczasowym kształcie ( pismo pozwanego z 18/06/2020 r. k. 6-7 akt adm.).

W odpowiedzi Powódka, poinformowała o podtrzymaniu w niezmienionym kształcie swojego wniosku z 25 maja 2020 r. o umorzenie praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie do dnia 30 czerwca 2016 r. energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii. Wskazała również, iż wniosek został złożony zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy OZE, w ustawowym terminie, zgodnie ze wzorem opublikowanym przez Prezesa URE, a nadto jest opłacony oraz nie zawiera jakichkolwiek braków, czy też nieścisłości wymagających prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wyjaśniła, że jest podmiotem obowiązanym do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE, a zatem również podmiotem legitymowanym i obowiązanym do złożenia wniosku o umorzenie świadectw pochodzenia zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy OZE. Stwierdziła również, iż skoro spełnione zostały wszystkie przesłanki aktualizujące zobowiązanie Prezesa URE do wydania decyzji o umorzeniu świadectw zgodnie z art. 65 ust 1 ustawy OZE, to stosownie do treści art. 35 § 1 i § 3 k.p.a. obowiązkiem Prezesa URE jest niezwłoczne wydanie decyzji zgodnie z jej wnioskiem (k. 9 akt adm.).

Ponadto Powódka wskazała, że zgodnie z dyspozycją art. 65 ust. 1 ustawy OZE, Prezes URE umarza świadectwa pochodzenia na wniosek podmiotu obowiązanego do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE, która nie przewiduje innych przesłanek odmowy umorzenia świadectw, aniżeli brak kompletności złożonego wniosku lub złożenie go po terminie wskazanym w art. 67 ust. 2 ustawy OZE.

Powódka podniosła, że istotą realizacji obowiązku umarzania świadectw pochodzenia jest samo obliczanie przez podmiot obowiązany do realizacji tego obowiązku. Zasada ta obowiązuje również w przypadku realizacji obowiązku poprzez wniesienie opłaty zastępczej na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W ocenie Powódki treść art. 47 ust. 7 ustawy OZE dopuszcza możliwość samodzielnego podjęcia decyzji odnośnie: 1) sposobu realizacji obowiązku, tj. poprzez umorzenie świadectw pochodzenia lub wniesienie opłaty zastępczej, 2) „układu procentowego poszczególnych form realizacji obowiązku - w przypadku realizacji obowiązku zarówno poprzez umorzenie świadectw pochodzenia, jak i uiszczenie opłaty zastępczej”. Powódka zasugerowała też, iż w ramach prowadzenia postępowania w przedmiocie umorzenia świadectw pochodzenia rolą organu regulacyjnego nie jest weryfikacja stanu faktycznego stanowiącego podstawę realizacji obowiązku, a jedynie weryfikacja kompletności złożonego wniosku. Poinformowała przy tym, że odmowa umorzenia świadectw pochodzenia mogłaby narazić ją na szkodę majątkową w znacznej wysokości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja jest słuszna w zaskarżonej części sentencji i uzasadnienia oraz ma oparcie w przepisach prawa a podnoszone przez Powoda zarzuty nie są trafne, stąd nie mogą skutkować uchyleniem lub zmianą Decyzji w tej części.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że nie było podstaw do odrzucenia odwołania. Dopuszczalne jest bowiem odwołanie się od części uzasadnienia decyzji administracyjnej, zwłaszcza gdy została zaskarżona sama decyzja, jako, że uzasadnienie jest integralną częścią decyzji i nie funkcjonuje samodzielnie w obrocie prawnym. Przy czym możliwe jest również odwołanie od części rozstrzygnięcia decyzji, co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych (por. wyrok NSA z 14 września 2021 r. o sygn. III OSK 595/21, postanowienie NSA z 9 października 2012 r. o sygn. II FNP 14/12, wyrok WSA w Łodzi z 6 grudnia 2017 r. o sygn. I SA/Łd 881/17, wyrok WSA w Szczecinie z 28 kwietnia 2016 r. o sygn. I SA/Sz 1338/15, LEX).

Toteż w niniejszym przypadku, skoro Powódka zgadzając się co do zasady z decyzją o umorzeniu świadectw pochodzenia przez Prezesa URE kwestionuje jedynie zawarte w sentencji Decyzji i jej uzasadnieniu zapisy co do kwalifikacji w jakim charakterze Powódka realizuje obowiązek z art. 52 ust. 1 ustawy OZE, dla wykonania którego umorzono przedstawione przez nią świadectwa pochodzenia, wskazując, że chodzi tu o wyrażoną w określonych fragmentach tezę Prezesa URE, iż stanowi ona podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE, to w ocenie Sądu należy uznać, że skarży wyodrębnioną treść, która po rozpoznaniu zarzutów mogłaby zostać zmieniona lub wyeliminowania, co nie wpłynęłoby na prawidłowość pozostałego rozstrzygnięcia, mogącego samodzielnie funkcjonować w obrocie prawnym, co potwierdza choćby teza Powódki na temat wydawania przez Prezesa URE decyzji o umorzeniu świadectw bez wskazywania statusu podmiotu wykonującego obowiązek.

Z tych względów nie było przeszkód do rozpoznania odwołania podważającego możliwość i prawidłowość stwierdzenia zarówno w sentencji, jak i uzasadnieniu Decyzji, że umorzenie świadectw ma miejsce w celu realizacji przez Powódkę - jako podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE – za 2019 r. obowiązku z art. 52 ust. 1 ustawy OZE.

Przechodząc do meritum należy przytoczyć art. 65 ust. 1 ustawy OZE, zgodnie z którym Prezes URE, na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 52 ust. 2 tej ustawy, umarza, w drodze decyzji, w całości lub części świadectwa pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego.

Z kolei zgodnie z powołanym w ww. przepisie art. 52 ust. 2 ustawy OZE obowiązek, o którym mowa w art. 52 ust. 1 tej ustawy, czyli obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego wykonują, w szczególności:

1)  odbiorca przemysłowy, który w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużył nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej i złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE;

2)  przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE.

Z powyższych regulacji niewątpliwie wynika, że wydanie decyzji umarzającej świadectwa pochodzenia możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy wnioskodawca należy do którejś kategorii podmiotów objętych dyspozycją art. 52 ust. 2 ustawy OZE. W konsekwencji konieczna staje się kwalifikacja podmiotu w oparciu o art. 52 ust. 2 ustawy OZE. Prezes URE jest zatem zobowiązany do weryfikacji podmiotu pod tym kątem.

Informacje znane organowi z urzędu wskazywały zaś, że Powódka nie może ubiegać się o umorzenie świadectw pochodzenia w celu realizacji obowiązku z art. 52 ust. 1 ustawy OZE w charakterze odbiorcy przemysłowego, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE.

Podkreślenia bowiem wymaga, że Powódka nie figuruje w Informacji Prezesa URE nr (...) z 28 grudnia 2018 r. w sprawie wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, o którym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE (aktualny tekst jednolity opublikowany w Informacji Prezesa URE nr (...) z dnia 4 listopada 2019 r.) na rok 2019. Nadto Prezes URE pismem z 11 kwietnia 2019 roku znak: (...) nie uwzględnił wniosku Powódki o zmianę wykazu odbiorców przemysłowych, przy czym przedmiotowe pismo zostało uznane za decyzję administracyjną. Z kolei odwołanie Powódki od tej Decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 1 czerwca 2020 r. o sygn. XVII AmE 327/19, który podzielił stanowisko Prezesa URE i wykluczył możliwość zakwalifikowania Powódki w roku 2019 na listę podmiotów, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, a wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 31 marca 2021 r. o sygn. akt VII AGa 644/20.

Na skutek powyższego, wbrew intencjom Powódki, kwestia słuszności odmowy wpisu na listę nie mogła podlegać badaniu w niniejszym postępowaniu. W tym zakresie Sąd był wszak związany zarówno decyzją organu, która stała się prawomocna i ostateczna, jak i wydanymi w toku postępowania odwoławczego wyrokami Sądów.

Tymczasem z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że wpis na listę rozstrzyga o prawach i obowiązkach strony (por. wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2016 r., sygn. akt II GSK 2822/16, Legalis), a w konsekwencji ma wpływ na zakres obowiązku umarzania świadectw pochodzenia. Jak słusznie stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 6 lipca 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 415/18 (Legalis): „Konsekwencją braku umieszczenia w przedmiotowym wykazie danego odbiorcy przemysłowego, jest brak możliwości skorzystania przez tego odbiorcę przemysłowego z uprawnień wynikających z art. 53 ust. 1 u.o.ź.e. Z przepisów tych jednoznacznie zatem wynika, że sporny wykaz dotyczy uprawnień i obowiązków odbiorcy przemysłowego, będąc jednocześnie aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej (vide: postanowienie NSA z 28 czerwca 2016 r. sygn. akt II GSK 2822/16)".

Zatem skoro niespornym jest, iż w 2019 r. Powódka nie była wpisania na listę odbiorców przemysłowych to implikuje to wniosek, iż nie była uprawniona do uzyskania umorzenia świadectw pochodzenia jako taki odbiorca, tylko jako przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w pkt 1 (art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE).

W tej sytuacji Prezes URE był uprawniony do wykorzystania wiedzy posiadanej z urzędu, o czym powiadomił Powódkę w toku postępowania w piśmie z 18 czerwca 2020 r., a zatem zapewnił jej prawo do ustosunkowania się do tych faktów znanych z urzędu.

Jednocześnie organ nie musiał kierować do Powódki zapytania o to z jakich tytułów i w jakiej proporcji realizuje obowiązek OZE w drodze umorzenia świadectw, ponieważ fakty znane mu z urzędu wykluczały możliwość uznania Powódki za podmiot z art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE.

Ostatecznie Prezes URE postanowił w ramach Decyzji umorzyć na wniosek Powódki świadectwa łącznie na 15 398,052 MWh energii elektrycznej, w celu realizacji przez Powódkę - określając ją jako podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE - za 2019 r. obowiązku, o którym stanowi art. 52 ust. 1 tej ustawy w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ww. ustawy.

Zdaniem Sądu Prezes URE umieszczając w zaskarżonej Decyzji sporny fragment, dotyczący kwalifikacji podmiotowej Powódki nie orzekł poza zakresem żądania strony, gdyż po pierwsze zakres żądania strony wyrażał się w dążeniu do umorzenia określonego wolumenu świadectw pochodzenia i został przez Prezesa URE w pełni uwzględniony, a po drugie Prezes URE działał w granicach normy prawnej określonej w art. 65 ust. 1 ustawy OZE, która stanowi o umorzeniu, w drodze decyzji, w całości lub części świadectwa pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 52 ust. 2 tej ustawy, toteż Prezes URE dał wyraz kwalifikacji tego podmiotu w treści Decyzji.

Powódka twierdzi, że w związku z zaliczeniem jej w treści Decyzji do określonej kategorii podmiotów doszło do odstąpienia od dotychczasowej praktyki organu, który nie ujawniał do tej pory w innych decyzjach statusu wnioskodawców, jednak właściwie nie wykazała, że Prezes URE odstąpił od dotychczasowej praktyki. Sam Pozwany wyjaśnił z kolei, że powodem wpisania w treści Decyzji art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy OZE był fakt, że do tej pory nie wpłynął do niego wniosek o umorzenie przez podmiot, który chciałby samodzielnie realizować obowiązek, nie będąc do tego uprawnionym. W takim zaś przypadku trudno mówić o dotychczasowej praktyce skoro organ formułował Decyzję w danych realiach po raz pierwszy.

Oprócz tego z uwagi na oznaczenie kategorii Powódki w Decyzji nie można, wbrew jej przekonaniu przyjąć, że Decyzja jest dokumentem, który rzekomo potwierdza brak kwalifikacji Powódki jako odbiorcy przemysłowego, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, ponieważ okoliczność ta została już uprzednio prawomocnie przesądzona ww. wyrokami Sądów w sprawach XVII AmE 327/19, VII AGa 644/20.

Z powyższych względów nie można uznać zarzutów Powódki dotyczących zarówno naruszenia ustawy OZE, w tym art. 65 ust. 1 ustawy OZE, gdyż stanowi on podstawę prawną do umorzenia na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, czyli jak Powódka, w drodze decyzji, całości lub części świadectwa pochodzenia lub świadectwa pochodzenia biogazu rolniczego oraz naruszenia przepisów art. 52 ust. 3, 4 i 6 ustawy OZE odnoszących się do odbiorców przemysłowych uwzględnionych w wykazie odbiorców przemysłowych, gdyż Prezes URE posiłkował się prawomocnymi ustaleniami w tym zakresie, jak również na skutek tego bezzasadne pozostają zarzuty naruszenia przez Prezesa URE procedury administracyjnej, a tym bardziej Konstytucji RP.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez Powódkę odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

(...)

Sędzia SO Anna Maria Kowalik