Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2023 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w miejscowości K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 15 grudnia 2020 r., znak: (...) ((...))

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w miejscowości K. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 59/21

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 15 grudnia 2020 r., znak: (...) ((...)), na podstawie art 56 ust. 1 pkt 12b, art. 56 ust. 2 i 3, art. 56 ust. 2h pkt 4 w związku z art. 56 ust 6 i 6a, art. 43d ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2020 r., poz. 833 z późn. zm.) oraz w związku z art. 104 oraz 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r., poz. 256 z późn. zm.) i art 30 ust 1 ustawy- Prawo energetyczne, oraz art. 75 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w miejscowości (...) o nr identyfikacji podatkowej: (...) w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ustawy - Prawo energetyczne, za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec, maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń, luty i maj 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki orzekł, że:

1.  że Przedsiębiorca nie zachował terminu na złożenie sprawozdania o rodzajach oraz ilości
wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu
(dalej „sprawozdanie”) za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec,
maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń i maj 2020 r.;

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w łącznej
wysokości 120.000 (stu dwudziestu tysięcy złotych), w tym:

a)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2018 r.;

b)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2018 r.,

c)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2018 r.,

d)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2019 r.,

e)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2019 r.,

f)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych] za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2019 r.,

g)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych] za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc lipiec 2019 r.,

h)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych] za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2019 r.,

i)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych] za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2019 r.,

j)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych] za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2019 r.,

k)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc styczeń 2020 r.,

l)  10.000,00 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2020 r.,

3.  umorzył postępowanie administracyjne w zakresie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy za nieprzekazanie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2020 r.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w miejscowości K. (wcześniej z siedzibą w miejscowości (...)) w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w związku ze stwierdzeniem niezachowania terminu na przekazanie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755 z późń zm.), za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec, maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń i maj 2020 r.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

- art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego poprzez dokonanie błędnej oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu i uznanie, że stopień szkodliwości czynu Spółki był wyższy niż znikomy, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznej odmowy zastosowania tego przepisu, tzn. nieodstąpienie od wymierzenia kary,

W ocenie Spółki w niniejszej sprawie zachodzą wszystkie przesłanki uzasadniające odstąpienie od wymierzenia kary. Gdyby jednak z jakiejkolwiek przyczyny, Sąd nie podzielił tego stanowiska, Spółka zarzuca ponadto naruszenie:

- art. 56 ust. 6 Prawa energetycznego poprzez niezastosowanie tego przepisu i błędne uznanie, że nałożona na Spółkę kara nie może być obniżona, co w konsekwencji doprowadziło do wymierzenia kary w wysokości zbyt wygórowanej i nieproporcjonalnej do czynów Spółki,

- art. 56 ust. 1 pkt 12b w związku z art. 56 ust. 2h pkt 4 Prawa energetycznego poprzez błędne przyjęcie, że kara pieniężna w wysokości 10 000 zł powinna zostać nałożona za każde sprawozdanie złożone po terminie, mimo iż niezłożenie w terminie wszystkich sprawozdań wynikało z jednego naruszenia przepisów (braku świadomości na temat obowiązku podlegania wpisowi do Rejestru Podmiotów Przywożących), a nie ciągłego i systematycznego naruszania, w szczególności, gdy funkcje i cele kary byłyby spełnione w sytuacji wymierzenia jednorazowej kary w wysokości 10 000 zł.

Mając na uwadze powyższe naruszenia, Odwołujący wniósł o:

- na podstawie art. 479 ⁴⁹ k.p.c. o zmianę zaskarżonej decyzji i odstąpienie od wymierzenia kary ewentualnie

- zmianę zaskarżonej decyzji poprzez obniżenie wymierzonej Spółce kary do 10 000 zł, ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

oraz o

- zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  na wypadek wyznaczenia posiedzenia przygotowawczego, zwolnienie na podstawie art. 205 ⁵ § 3 k.p.c. Pozwanego (Prezesa URE) od obowiązku stawienia się na posiedzeniu przygotowawczym, gdyż z okoliczności sprawy wynika, że udział pełnomocnika Pozwanego będzie wystarczający,

3.  pominięcie wniosków dowodowych jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i stwierdzonych dokumentami zebranymi w toku postępowania administracyjnego,

4.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W piśmie z 22 czerwca 2021 r. powód podniósł, że w dniu 11 maja 2021 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie Wydział XI Karny wydał postanowienie o umorzeniu postępowania o sygnaturze akt XI K 1205/20 w sprawie z oskarżenia przeciwko Panu A. M., Prezesowi Zarządu (...) S.A. o dokonywanie przywozu paliw ciekłych bez wymaganego wpisu do rejestru podmiotów przywożących towarów klasyfikowanych do kodu (...) od dostawcy z Unii Europejskiej tj. o czyn z art. 57 g ust. 2 ustawy z dnia 10.04.1997 roku Prawo energetyczne. W ocenie Strony, fakt uznania przez Sąd subminimalnego stopnia społecznej szkodliwości czynu polegającego na przywozie paliw ciekłych bez wymaganego wpisu przez Spółkę (formalnie oskarżonym był Prezes Zarządu, niemniej jednak niewątpliwie Sąd oceniał działanie Spółki) ma istotne znaczenie w niniejszej sprawie. Mimo bowiem iż Sąd w niniejszej sprawie będzie oceniał inne działanie - tj. brak złożenia sprawozdań przywozowych, a nie brak wymaganego wpisu do rejestru - to strona podmiotowa i przedmiotowa obu czynów wpływająca na ocenę stopnia społecznej szkodliwości są tożsame. Oba działania wynikały bowiem z tych samych okoliczności (brak wiedzy o zmianie przepisów z uwagi na nieenergetyczną działalność Spółki) oraz miały te same skutki (tj. nie przełożyły się na zagrożenie bezpieczeństwa paliwowego oraz jakąkolwiek szkodę). Zdaniem Strony należy wziąć pod uwagę ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu w umorzonym postępowaniu, jako znikomej.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją (...) Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 23 marca 2020 r. Przedsiębiorca został wpisany do rejestru podmiotów przywożących prowadzonego przez pod numerem (...)/okoliczność bezsporna/

Pismem z dnia 18 lutego 2020 r. (data wpływu do Urzędu Regulacji Energetyki w Warszawie - 28.02.2020 r.) pełnomocnik Spółki złożył na ręce Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, wniosek o wpis do rejestru podmiotów przywożących wraz z miesięcznymi sprawozdaniami o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące sierpień 2018 r. - styczeń 2020 r. oraz informacją o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzenia działalności, o której mowa w art. 43e Prawa energetycznego. W piśmie tym Pełnomocnik poinformował, iż Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej od sierpnia 2018 r. dokonywała nabyć wewnątrzwspólnotowych produktu klasyfikowanego do kodu (...) w niedużych ilościach, który jest przeznaczony do cięcia szyb i w całości jest zużywany przez Spółkę. /k. 5-6v, k. 10-86 akt adm./

Przedsiębiorca okresie od sierpnia 2018 r. do stycznia 2020 r. dokonał przywozu z zza granicy benzyn lakowych i przemysłowych o kodzie (...) w łącznej ilości 22,4 m ³, bez stosownego wpisu do rejestru podmiotów przywożących. /k. 6, k. 7, k. 88 akt adm./

Przedsiębiorca był w okresie, którego dotyczy niniejsze postępowanie objęty obowiązkiem sprawozdawczym, o którym mowa w art. 43d ustawy - Prawo energetyczne, gdyż stosownie do brzmienia art. 3 pkt 12c ustawy - Prawo energetyczne stał się podmiotem przywożącym dokonując przywozu paliw ciekłych, tj. benzyn lakowych i przemysłowych o kodzie: (...).

Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 15 maja 2017 r. w sprawie wzoru sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu (Dz.U. z 2017 r., poz. 1011), stanowiące akt wykonawczy do art. 43d ust. 2 P.e. weszło w życie w dniu 1 czerwca 2017 r., co oznacza, iż pierwsze sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu przedsiębiorcy powinni byli złożyć za miesiąc lipiec 2017 r.

Sprawozdanie powinno być złożone w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy.

Pismem z dnia 5 maja 2020 r. Pełnomocnik Spółki przesłał podpisane sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od sierpnia do grudnia 2018 r, od stycznia do grudnia 2019 r. oraz za styczeń 2020 r.

Pismem z dnia 8 lipca 2020 r. znak: (...) Przedsiębiorca
został zawiadomiony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z niezłożeniem w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec, maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń, luty i maj 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ponadto, na podstawie art. 50, art. 77 § 1 i art 80 Kodeksu postępowania administracyjnego, Przedsiębiorca został wezwany do złożenia wyjaśnień na temat przyczyn niezłożenia w terminie przedmiotowego sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące objęte niniejszym postępowaniem do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki; kopii wszelkich dokumentów potwierdzających aktualną sytuację finansową Przedsiębiorstwa, w tym dokumentów dotyczących: osiągniętych przychodów i dochodów (np. bilans + rachunek zysków i strat za rok 2019 lub inne dokumenty sporządzane stosownie do formy prawnej Przedsiębiorcy lub kopii sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe zwanego sprawozdaniem F01 sporządzanego na potrzeby GUS za 2019 r.), oświadczenia o osiągniętych w 2019 r. przychodach i dochodach z działalności gospodarczej ogółem. Jednocześnie poinformowano Spółkę o włączeniu do materiału dowodowego sprawy sprawozdania, o którym mowa w art. 62d pkt 4 P.e. nadesłanego przez Przedsiębiorcę do URE za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec, maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń 2020 r. z których wynika, że Przedsiębiorca nie wykonał w terminie obowiązku sprawozdawczego. Pismo zostało prawidłowo doręczone w dniu 14 lipca 2020 r. /k. 1-3 akt adm./

Pismem z dnia 24 lipca 2020r. złożył wyjaśnienia przyczyn niezłożenia w terminie sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu pisząc, iż Spółka będąc wiodącym specjalistą w zakresie produkcji szyb zespolonych „nieenergetycznym" zastosowaniu sprowadzanego wyrobu nie posiadał świadomości obowiązków wynikających z Prawa energetycznego. Z względu, jako podmiot nie działający w branży paliwowej, Spółka nie śledziła zmian w zakresie przepisów Prawa energetycznego. Jednocześnie Przedsiębiorca wyjaśnił, iż w lutym 2020 r. nie nabył paliw ciekłych i tym samym nie posiadał statusu podmiotu przywożącego gdyż wpis do rejestru podmiotów przywożących uzyskał dopiero od dnia 23 marca 2020 r. Natomiast brak złożenia sprawozdania za maj 2020 r. wynikał z przeoczenia jednakże, wedle Spółki, nie przełożył się na sprawozdawczość prowadzoną przez Urząd Regulacji Energetyki. /k. 88-90, k. 92-116 akt adm./

Pismem z dnia 9 października wezwano Spółkę do złożenia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2020 r. Pismo zostało prawidłowo doręczone w dniu 21 października 2020 r./k. 119-120 akt adm./

Pismem z dnia 3 listopada 2020 r. Pełnomocnik wskazał, iż wpis do rejestru podmiotów przywożących Spółka uzyskała dopiero w dniu 23 marca 2020 r., a z uwagi na fakt, iż w lutym 2020 r. nie dokonała żadnego przywozu paliw ciekłych nie miała statusu podmiotu przywożącego. Jednocześnie z daleko idącej ostrożności Spółka przedłożyła sprawozdanie zerowe za miesiąc luty 2020 r. i w przypadku przyjęcia przez Organ, że złożenia sprawozdania za miesiąc luty 2020 r. było obligatoryjne wniosła o odstąpienie od wymierzenia kary. /k. 123- 125 akt adm./

Pismem z dnia 20 listopada 2020 r. znak: (...)Przedsiębiorca został zawiadomiony o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej i zgromadzonym materiale dowodowym. /k. 130-131 akt adm./

Ponadto poinformowano Przedsiębiorcę, iż mając na uwadze wprowadzony od dnia 14 marca 2020 r. stan zagrożenia epidemicznego oraz ogłoszony od 20 marca 2020 r. stan epidemii, w związku z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2, kierując się odpowiedzialnością za zdrowie i bezpieczeństwo interesariuszy oraz pracowników Urzędu, do odwołania ograniczona zostaje bezpośrednia obsługa interesantów w Urzędzie Regulacji Energetyki. Oznacza to, że co do zasady, nie jest możliwy osobisty kontakt z pracownikami URE, a wszystkie sprawy należy kierować do Urzędu telefonicznie lub korespondencyjnie (zachęcamy do korzystania z formy elektronicznej). Osobisty kontakt z pracownikami Urzędu możliwy będzie jedynie w sprawach, w których udostępnienie akt w formie korespondencyjnej lub elektronicznej nie będzie możliwe i wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu terminu oraz przebiegu takiego spotkania. Jednocześnie poinformowano, że ewentualne spotkania będą organizowane przy zachowaniu reżimu sanitarnego wynikającego z obowiązujących przepisów związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa Państwa i Pracowników Urzędu. Jednocześnie kierując się potrzeba zapewnienia sprawnego obiegu dokumentów i optymalizacji czasu trwania postępowań prowadzonych przez Prezesa URE, zwrócono się z prośbą o: przesyłanie do Urzędu udzielanych Urzędowi odpowiedzi również w formie elektronicznej (format ,,.pdf”, a dla tabel format ,,.xls/.xlsx", przy zachowaniu formuł przeliczających i sumujących) na adres poczty elektronicznej dpc@ure.gov.pl. w miarę możliwości korzystanie z właściwego podpisu elektronicznego w ramach elektronicznej skrzynki podawczej Urzędu na platformie ePUAP - przesłane tą drogą dokumenty, zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego traktowane są na równi z dokumentami w wersji papierowej opatrzonymi stosownymi podpisami. Przedsiębiorca został również poinformowany, iż zgodnie z art. 10 § 1 k.p.a. stronie przysługuje prawo czynnego udziału w każdym stadium postępowania, w szczególności poprzez uzyskiwanie dostępu do akt sprawy oraz zgłaszania dowodów, a przed wydaniem decyzji możliwość wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Jednocześnie poinformowano o niezakończeniu przedmiotowego postępowania administracyjnego w terminie przewidzianym w art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy do dnia 31 grudnia 2020 r. Pismo zostało prawidłowo doręczone w dniu 26 listopada 2020 r. Przedsiębiorca nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia i nie złożył dodatkowych wyjaśnień.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy w pierwszej kolejności, że powód zaskarżył jedynie punkt 2 decyzji, albowiem przedmiotową decyzję zaskarżył w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w związku ze stwierdzeniem niezachowania terminu na przekazanie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r., poz. 755 ze zm.) za miesiące: sierpień, wrzesień, listopad 2018 r., luty, marzec, maj, lipiec, wrzesień, październik, listopad 2019 r. oraz za styczeń i maj 2020 r.

Zgodnie z treścią art. 43d ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r., poz. 716, z późn. zm.) przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz ministrowi właściwemu do spraw energii, miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu - w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy sprawozdanie.

Natomiast zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych z dnia z dnia 31 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1495, ze zm.), nie wszczyna się postępowań administracyjnych w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niezłożenie w terminie, do organów innych niż Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, sprawozdań, o których mowa w art. 4ba ust. 4 lub art. 43d ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że bezsporną okolicznością w sprawie było, iż Decyzją (...) Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 23 marca 2020 r. Przedsiębiorca został wpisany do rejestru podmiotów przywożących prowadzonego przez pod numerem (...)

W przedmiotowej sprawie bezsporna była ponadto okoliczność, że powód Przedsiębiorca w okresie od sierpnia 2018 r. do stycznia 2020 r. dokonał przywozu z zza granicy benzyn lakowych i przemysłowych o kodzie (...) w łącznej ilości 22,4 m ³, bez stosownego wpisu do rejestru podmiotów przywożących, pomimo tego, iż taki obowiązek wynikał wprost z treści art. 43d ust. 1 P.e. Z kolei pełnomocnik Spółki przesłał podpisane sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od sierpnia do grudnia 2018 r, od stycznia do grudnia 2019 r. oraz za styczeń 2020 r. pismem z dnia 5 maja 2020 r., opóźnienie się przez przedsiębiorcę w realizacji obowiązku sprawozdawczego wobec Prezesa URE było zatem znaczne czasowo.

Powyższe oznacza niewątpliwie, że przedsiębiorca był podmiotem przywożącym w rozumieniu art. 3 pkt 12 c P.e. oraz, że doszło do zaniechania obowiązku sprawozdawczego za miesiące wskazane w sentencji zaskarżonej decyzji, pomimo tego, iż taki obowiązek wynikał wprost z treści art. 43d ust. 1 P.e.

Za niezasadne należy uznać twierdzenie powoda, iż nie działając w branży paliwowej powód, nie mając w swojej działalności żadnego związku z prawem energetycznym, nie mógł w praktyce znać przepisów i w pewnym sensie był skazany na ich naruszenie, albowiem powód jako podmiot koncesjonowany jest zobligowany do respektowania i znajomości obowiązujących przepisów prawnych w zakresie prowadzonej przez siebie działalności, włącznie z nieznajomością przepisów dotyczących obowiązku dokonania wpisu do rejestru podmiotów przywożących, pomimo faktycznego sprowadzania do Polski smarów. Posiadanie koncesji stanowiło z kolei bezwzględną przesłankę do uzyskania wpisu do prowadzonego przez Prezesa URE rejestru podmiotów przywożących.

W treści art. 43d ust. 1 P.e. ustawodawca przewidział obowiązek sprawozdawczy zarówno względem podmiotów posiadających koncesję, jak również względem podmiotów przywożących. Okoliczność dokonania wpisu do rejestru podmiotów przywożących dopiero w dniu 23 marca 2020 r. pod numerem (...) nie miała znaczenia dla uznania, że Przedsiębiorca nie sprostał obowiązkom sprawozdawczym w zakresie ilości sprowadzanego przez siebie produktu klasyfikowanego do kodu (...). Tym samym, brak jest jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania tego statusu, z którym nierozerwalnie związany był obowiązek sprawozdawczy, o którym mowa w treści art. 43d. ust. 1 P.e. w okresie objętym zaskarżoną decyzją.

W konsekwencji powyższego doszło do wypełnienia dyspozycji art. 56 ust. 1 pkt 12b P.e. przez przedsiębiorcę zgodnie z którym, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d tej ustawy.

Zgodnie natomiast z treścią art. 56 ust 2h pkt 4 kara pieniężna w przypadku określnym w ust. 1 pkt 12b została ustalona przez ustawodawcę na kwotę 10 000 zł, tj. w wysokości przez ustawodawcę wprost w treści przepisu określonej.

W niniejszej sprawie brak było podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 56 ust. 6a P.e.

Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. Z treści powołanego przepisu wynika w szczególności, iż Prezes URE ma jedynie „możliwość” zastosowania tej instytucji, nie zaś obowiązek, co wpływa na fakultatywny, a nie obligatoryjny charakter tej instytucji. W przypadku zatem nawet łącznego wystąpienia obu przesłanek koniecznych, wskazany organ może, ale nie musi skorzystać z tej kompetencji. Z kolei zastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary wymaga łącznego spełnienia obu przesłanek wymienionych w treści powołanego przepisu.

Jedną z przesłanek koniecznych do zaistnienia możliwości zastosowania wyżej wymienionej instytucji jest znikomy stopień szkodliwości czynu. Powód twierdził w odwołaniu od zaskarżonej decyzji, iż stopień szkodliwości jego czynu jest znikomy, powołując się dodatkowo na okoliczność, że w dniu 11 maja 2021 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie Wydział XI Karny wydał postanowienie o umorzeniu postępowania o sygnaturze akt XI K 1205/20 w sprawie z oskarżenia przeciwko Panu A. M., Prezesowi Zarządu (...) S.A. o dokonywanie przywozu paliw ciekłych bez wymaganego wpisu do rejestru podmiotów przywożących towarów klasyfikowanych do kodu (...) od dostawcy z Unii Europejskiej tj. o czyn z art. 57 g ust. 2 ustawy z dnia 10.04.1997 roku Prawo energetyczne. W ocenie Sądu, fakt uznania przez Sąd subminimalnego stopnia społecznej szkodliwości czynu polegającego na przywozie paliw ciekłych bez wymaganego wpisu przez Spółkę (formalnie oskarżonym był Prezes Zarządu, niemniej jednak niewątpliwie Sąd oceniał działanie Spółki) nie ma znaczenia w niniejszym postępowaniu, albowiem organ związany jest jedynie treścią sentencji rozstrzygnięcia we wskazanym postępowaniu, które nie ma wpływu na przedmiotowe postępowanie.

W tym miejscu należy przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r., III SK 47/13, Legalis numer 1086887, w którym wskazano, że rozstrzygając, czy naruszenie obowiązku ciążącego na przedsiębiorcy można w okolicznościach faktycznych sprawy uznać za czyn o znikomym stopniu szkodliwości, zasadne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji tego stopnia wypracowanego w prawie karnym, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne instytucją prawa karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w tym przepisie. Zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę: rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych obowiązków, postać zamiaru, motywację sprawcy oraz rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. W orzecznictwie wskazuje się, że przy ocenie stopnia szkodliwości społecznej czynu, mają decydować wyłącznie okoliczności związane z czynem, a podstawowe znaczenie mają rodzaj i charakter naruszonego przez oskarżonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy”. Powód podniósł, że o znikomym stopniu szkodliwości czynu świadczy okoliczność, że niezłożenie przez powoda sprawozdań (niewłaściwej oceny stopnia szkodliwości jako istotnego), okoliczności towarzyszących naruszeniu prawa, braku zawinienia i nieumyślności naruszenia przepisów, niewyrządzenia w efekcie niezłożenia przez powoda sprawozdań jakiejkolwiek szkody, jak też nieuzyskania z tego tytułu jakiejkolwiek korzyści, a także możliwości finansowych powoda, bowiem wymierzył karę niewspółmiernie wysoką w porównaniu z wynikami finansowymi osiąganymi przez powoda. Stanowisko powoda w tej mierze jest niezasadne, bowiem istnienie obowiązku sprawozdawczego obejmowało powoda, niezależnie od ilości łącznie importowanych smarów na terenie RP czy pozycji rynkowej przedsiębiorcy.

Ponadto, w przekonaniu Sądu, podmiot faktycznie zajmujący się importem, powinien składać sprawozdanie miesięczne. Ponadto terminowość składania sprawozdań ma na celu umożliwienie Prezesowi URE bieżącej realizacji jego ustawowych zadań, w szczególności w przedmiocie nadzoru i kontroli rynku paliw. Nie należy też tracić z pola widzenia okoliczności, że zaniechanie przedmiotowego obowiązku dotyczyło od kilku do kilkudziesięciu miesięcy. Tym samym, nie zasługuje na aprobatę twierdzenie powoda, iż jego zaniechanie w określonym czasie, nie wywołało negatywnych skutków oraz świadczy o znikomym stopniu szkodliwości czynu. Ponadto odnosząc się do argumentu o małych ilościach przywożonych paliw ciekłych oraz przeznaczenia paliwa ciekłego, jakim w przypadku powoda są produkty kwalifikowane do kodu (...) i nie są one używane do celów napędowych czy opałowych, nie ma to znaczenia dla podlegania obowiązkowi sprawozdawczemu, albowiem ustawodawca nie uzależnił obowiązku sprawozdawczego od sposobu wykorzystania przywożonego paliwa ciekłego oraz jego ilości.

Sąd stwierdza, że pozwany prawidłowo dokonał nałożenia na powoda kar w wysokości po 10.000 zł w punkcie 2 zaskarżonej decyzji dla każdego z odrębnych uchybień sprawozdawczych za poszczególne miesiące. Wskazać przy tym należy, iż odpowiedzialność podmiotu za popełnienie deliktu administracyjnego ma charakter obiektywny, tj. niezależny od winy, zaś element subiektywny w postaci umyślności lub nieumyślności naruszenia, czyli „winy” jest okolicznością braną pod uwagę przy wymiarze kary i jej wysokości. Ustawodawca jednak, dla osiągnięcia wskazywanego wyżej celu ustawy, przewidział karę w wysokości ściśle określonej tj. w kwocie 10.000,00 zł. Wskazać przy tym należy, iż błędne jest przekonanie powoda o naruszeniu przepisu art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne. Brak bowiem zastosowania względem powoda instytucji odstąpienia od wymierzenia kary wynikał z tego, że powód nie spełnił wszystkich przesłanek wymaganych łącznie treścią art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne, nie zaś z tego, że pozwany w sposób dowolny nie uwzględnił okoliczności niniejszej sprawy. Zaskarżona decyzja nosi zatem cechy zindywidualizowanego aktu administracyjnego.

Odnośnie pierwszego zarzutu dotyczącego liczby mnogiej i następnie pojedynczej w art. 56 ust. 1 pkt 12b P.e. należy wskazać, iż ustawodawca posługując się zwrotem „nie przekazuje w terminie sprawozdań” miał na myśli złożenie miesięcznego sprawozdania, o którym mowa w art. 43d do wszystkich uprawnionych organów, stąd pierwotnie liczba mnoga rzeczownika "sprawozdanie", natomiast po wprowadzeniu przez ustawodawcę zmian w przepisach Prawa energetycznego powołanych przez powoda, sprawozdanie to jest składane już tylko do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Podkreślenia wymaga, że treść art. 43d ust. 1 wyraźnie wskazuje, że podmiot obowiązany jest do złożenia „sprawozdania”, skoro jednak przepis wskazuje na obowiązek składania sprawozdań „miesięcznych”, a zatem składania ich co miesiąc, z założenia zakładać należy cykliczność dokonywania sprawozdań, czego wyrazem jest brzmienie ustępu 4. powołanego przepisu, a w konsekwencji treści art. 56 ust. 1 pkt 12b P.e.

Sąd stwierdza, że zarzut błędnej wykładni i w efekcie niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 56 ust. 2h pkt 4, zgodnie z art. 56 ust. 1 pkt 12b Ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2019, karze pieniężnej przewidzianej w art. 56 ust. 2h pkt 4 Ustawy podlegał ten kto "nie przekazywał w terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d”, z czego wynika, że przez większą część okresu, w którym powód nie składał sprawozdań, karą w wysokości 10.000 zł było zagrożone naruszenie polegające na nieskładaniu w terminie sprawozdań, bez względu na ich niezłożoną w wymaganym terminie ilość, a dopiero po zmianie ustawy, od 1 stycznia 2020 kara w wysokości 10.000 zł może być wymierzona za niezłożenie (jednego) sprawozdania - kto ”nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d”, należy uznać za chybiony, stanowiący nadinterpretację ze strony powoda. Przepis art. 43d ust. 1 P.e. odnosi się bowiem do obowiązku składania sprawozdania, stąd w przypadku jednokrotnego naruszenia tego przepisu obowiązny podmiot podlega zastosowaniu wobec niego kary pieniężnej z tego tytułu. Sąd nie znajduje okolicznośći, ani tez przepisów prawa mogących uznać, że wielokrotne naruszenie wskazanego przepisu miałoby skutkowac nałożeniem z tego tytułu tylko jednej kary pieniężnej. Takie podejście prowadziłoby z pewnością do nierównego traktowania podmiotów obowiązanych, w szczególności tych którzy w sposób wielokrotny, wielomiesięczny (jak w przypadku powoda), naruszaliby prawo. Z pewnością nie było to intencją racjonalnego ustawodawcy, który w celu zaniechania nadużyć dokonał zmiany brzemienia przepisu, na co wskazywa sam powód.

Dodać w tym miejscu należy, że profesjonalizm przedsiębiorcy powinien przejawiać się w dwóch podstawowych cechach jego zachowania: postępowaniu zgodnym z regułami fachowej wiedzy oraz sumienności. Wzorzec należytej staranności musi uwzględnić zwiększone oczekiwania co do zawodowych kwalifikacji koncesjonariusza-specjalisty, co do jego wiedzy i praktycznych umiejętności skorzystania z niej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 2005 r., IV CK 100/05, LEX nr 187120). Przedsiębiorca jako podmiot koncesjonowany uważany jest przez konsumentów jako pewne źródło gwarantujące prawidłowe funkcjonowanie obrocie gospodarczym. Szkodliwość czynu w związku z obowiązkami spoczywającymi na powodzie, który powinien być niejako gwarantem wykonywania w sposób prawidłowy i zgodny z przepisami prawa działalności gospodarczej, należy ocenić jako dużą. Nadto, przepis art. 355 § 2 k.c. wymaga od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą przy uwzględnieniu ich zawodowego charakteru, staranności szczególnego rodzaju. Powód, co należy podkreślić swoją działalność prowadzi w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialności, a zatem spółką kapitałową, która z założenia swojego prawnego charakteru powinna opierać się na wysokim poziomie organizacyjnym, w tym na obsłudze prawnej swojej działalności. To przemawia za tym, że przedsiębiorca obowiązany jest do zwiększonej skrupulatności, rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania, jak również uzasadnione jest oczekiwanie od niego wiedzy. W istotę działalności gospodarczej wpisane jest posiadanie specjalistycznej wiedzy nie tylko obejmującej czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowe i ustalone standardy wymagań. Powód powyższych kryteriów nie spełnił. Powyższe oznacza, że dopuszczenie się przez Przedsiębiorcę nieprawidłowości w realiach niniejszej sprawy jest ewidentne, powód nie dochował bowiem należytej staranności w prowadzeniu działalności gospodarczej przy uwzględnieniu jej zawodowego charakteru swojej działalności, jak też nie może być mowy o znikomym stopniu szkodliwości tych czynów, co niweczy kolejny zarzut powoda, tj. niezastosowania art. 56 ust. 6a ustawy - Prawo energetyczne.

W konsekwencji z całą mocą należy podnieść ustanowienie każdorazowo w ww. sytuacjach kary pieniężnej w sztywnej wysokości 10.000 zł za nieprzekazanie w terminie sprawozdania za każdy miesiąc sprawozdawczy osobno.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. (Dz.U. z 2018 r., poz. 265) orzekając na rzecz pozwanego zwrot kwoty 720 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Bogdan Gierzyński