Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: sekretarz sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2022 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 24 listopada 2020 roku, Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 82/21

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 24 listopada 2020 roku, numer (...), na podstawie art 56 ust. 1 pkt la ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r. - dalej: „ustawa - Prawo energetyczne) oraz na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2020 r. poz. 261, z późn. zm. - dalej: „ustawa OZE"), w związku z art 56 ust. 2 pkt 1, ust. 2a pkt 1, ust. 3 i ust. 6 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), art 169 ust. 1 pkt 1, art. 170 ust. 1 i ust 2 pkt 1, art 174 ust. 1 ustawy OZE, oraz w związku z art 9a ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229, z późn. zm. - dalej: „Rozporządzenie MG"), art 186 ust. 2 i 7 i art. 188 ust. 1 ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy OZE oraz w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, z późn. zm. - dalej: „Kpa") i art. 90 ust 1 ustawy OZE, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), orzekł, że:

1)  przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. nie przestrzegał za okres od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 3 kwietnia 2015 r., określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, w terminie do dnia 31 marca 2016 r.;

2)  przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. nie przestrzegał za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., obowiązku określonego w art 188 ust 1 i art. 188 ust 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy 0ZE, tj. obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r.;

3)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie pierwszym wymierzam przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., karę pieniężną w kwocie 139 599,64 zł (słownie złotych: sto trzydzieści dziewięć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt dziewięć 64/100) to jest w wysokości (...) % przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną;

4)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie drugim wymierzam przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., karę pieniężną w kwocie 81 729,95 zł (słownie złotych: osiemdziesiąt jeden tysięcy siedemset dwadzieścia dziewięć 95/100) to jest w wysokości (...) % przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., zaskarżając ją w całości.

Powód wniósł o:

1. w pierwszej kolejności stosownie do treści art. 479 ⁴⁸ § 2 k.p.c. w przypadku uznania przez Prezesa URE odwołania za słuszne, uchylenie skarżonej decyzji w całości w ramach tzw. samokontroli,

2. w przypadku nieuwzględnienia pkt 1 powyżej - uchylenie przez Sąd skarżonej decyzji w całości z uwagi na jej bezzasadność i wydanie orzeczenia co do istoty sprawy,

3. zasądzenie od Prezesa URE - pozwanego na rzecz odwołującej się strony jako powódki kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów z tytułu zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych,

4. dopuszczenie dowodu z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu niniejszego odwołania na okoliczności z nich wynikające,

5. przeprowadzenie postępowania na rozprawie.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów prawa, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy tj.:

1.  9a ust. 1, art. 9e ust. 1 lub art. 9o ust. 1 oraz art. 9a ust. 2 ustawy prawo energetyczne w brzmieniu obowiązującym do dnia 03.04.2015 r. (dalej jako p.e.) i § 3 pkt 4 obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. Rozporządzenia MG, w stosunku do okresu od 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. poprzez ich zastosowanie w przedmiotowej sprawie pomimo, iż brak ku temu przesłanek z uwagi na brzmienie treści art. 188 ust. 1 ustawy OZE, zgodnie z którym przepis ten dotyczy całego roku 2015,

2.  art. 168 pkt 1, art. 173 w zw. z art. 174 § 1 oraz 2 ustawy OZE poprzez niezastosowanie w/w przepisów w przedmiotowej sprawie, pomimo wystąpienia przesłanek uzasadniających powyższe, tj. poprzez zaniechanie odstąpienia przez Prezesa URE od nałożenia kary pieniężnej na powódkę z pominięciem przez Organ zakresu i braku powtarzalności naruszeń powódki,

3.  w konsekwencji wadliwe ustalenie przez Organ, że powódka nie wywiązała się w roku 2015 z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o którym mowa w art. 188 ust. 1 i art. 188 ust. 17 ustawy OZE wskutek ich wadliwego zastosowania i wymierzenia powódce kary pieniężnej mimo braku przesłanek wymierzenia takiej kary,

4.  z daleko posuniętej ostrożności procesowej w przypadku niepodzielenia przez Sąd zarzutu, o którym mowa w pkt 1 powyżej, również art. art. 56 ust. 6a p.e. poprzez jego niezastosowanie przez Organ mimo wystąpienia w tym zakresie przesłanek, tj. stopnia szkodliwości czynu, który jest znikomy oraz okoliczności zaniechania powyższego naruszenia (naruszenie miało charakter jednokrotny).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. (zwany dalej: „Przedsiębiorcą”) posiadał w 2015 r. wydaną przez Prezesa URE koncesję numer 0 (...) na obrót energią elektryczną na okres od dnia 20 października 2011 r. do dnia 31 grudnia 2030 r. /okoliczność bezsporna/

Pismem z dnia 31 maja 2017 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „Prezes URE"), działając na podstawie art 28 ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne wezwał Przedsiębiorcę do przedstawienia m.in. informacji, dotyczącej dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego. /k. 1-14 akt adm./

W odpowiedzi na ww. wezwanie, Przedsiębiorca pismem, które wpłynęło do Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „URE”) w dniu 5 września 2017 r., uzupełnionym następnie: pismem z dnia 21 marca 2019 r., które wpłynęło do URE w dniu 26 marca 2019 r., oraz pismem z dnia 10 kwietnia 2019 r., które wpłynęło do URE w dniu 15 kwietnia 2019 r., poinformował, że dokonał w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym w ilości 215 524,885 MWh. Przedsiębiorca poinformował, że za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. przedstawił Prezesowi URE do umorzenia świadectwa pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust 1 lub w art. 9o ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) wydane dla energii elektrycznej, wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii elektrycznej, w ilości 7 399,451 MWh, a za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. - w ilości 21 688,859 MWh. Z pisma wynikało również, że Przedsiębiorca nie uiszczał opłat zastępczych na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. /k. 15-23, 24-34, 35-36 akt adm./

W związku z powyższym, pismem z dnia 7 lutego 2020 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. Prezes URE przy piśmie tym poinformował również Przedsiębiorcę, że z informacji przesłanej przez niego wynika, że brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG oraz w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w art. 188 ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) tej ustawy, wynosi 567,455 MWh oraz wezwał Przedsiębiorcę do przedłożenia - w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, dokumentów dotyczących działań jakie Przedsiębiorca podjął w związku z istniejącym za 2015 r. obowiązkiem uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia albo uiszczenia opłaty zastępczej. Ponadto wezwał Przedsiębiorcę do: 1) udzielenia wszelkich wyjaśnień i informacji mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu; 2) przesłania wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie sytuacji finansowej Przedsiębiorcy, w tym w szczególności bilansu oraz rachunku zysków i strat za ostatni rok podatkowy (lub sprawozdania finansowego) oraz oświadczenia władz Przedsiębiorcy o wysokości przychodu uzyskanego w 2018 r. z działalności koncesjonowanej. /k. 38-41, 42 akt adm./

W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 2 marca 2020 r., które wpłynęło do URE dniu 6 marca 2020 r., Przedsiębiorca wniósł o wydłużenie terminu na przesłanie informacji mających związek ze sprawą, a także załączył w szczególności dokumenty pozwalające na ustalenie sytuacji finansowej Przedsiębiorcy, w tym w szczególności sprawozdanie finansowe przedsiębiorcy za 2018 r. oraz oświadczenie władz Przedsiębiorcy o wysokości przychodu uzyskanego w 2018 r. z działalności koncesjonowanej. /k. 44, 45-68 akt adm./

Pismem z dnia 18 września 2020 r., które wpłynęło do URE w dniu 29 września 2020 r., Przedsiębiorca wniósł o umorzenie postępowania w sprawie z uwagi na jego bezprzedmiotowość w związku z prawidłowym - zdaniem Przedsiębiorcy - wykonaniem obowiązku, o którym mowa w art 188 ust 1 pkt 1 ustawy OZE, względnie w przypadku nieuwzględnienia przez Prezesa URE powyższego, odstąpienie przez Prezesa URE od nakładania na Przedsiębiorcę kary pieniężnej na podstawie art. 173 i 174 ustawy OZE, a ponadto złożył szczegółowe wyjaśnienia w zakresie realizacji obowiązku w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych, za 2015 r. Z przedłożonych wyjaśnień wynikało w szczególności, że wśród odbiorców końcowych, którym Przedsiębiorca w 2015 r. sprzedawał energię elektryczną, były dwa przedsiębiorstwa posiadające status odbiorcy przemysłowego, ujęte w opublikowanej w dniu 24 kwietnia 2015 r. Informacji Prezesa URE Nr (...) w sprawie wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, o którym mowa w art 188 ust 4 ustawy OZE. Przedsiębiorca wskazał jednocześnie, że w jego ocenie „status odbiorcy przemysłowego przysługiwał na cały 2015 rok, a nie na okres od 04.04.2015 roku do 31.12.2015 roku", a ponadto zapisy Ustawy o odnawialnych źródłach energii nie rozdzielają obowiązku za 2015 rok na dwa okresy, tj. 01.01.2015- 03.04.2015 oraz 04.04.2015-31.12.2015, co wynika również z oświadczeń złożonych przez odbiorców, a zatem odbiorcom przemysłowym przysługuje obniżka ilości energii elektrycznej objętej obowiązkiem umorzenia świadectw pochodzenia. Z przedłożonych wyjaśnień wynika zatem, że Przedsiębiorca uwzględnił ulgę przysługującą ww. odbiorcom przemysłowym nie tylko dla okresu od dnia 4 kwietnia 2015 r. tj. daty wejścia w życie w szczególności art 188 ust. 1 i art. 188 ust. 17 oraz art. 190 ustawy OZE, do dnia 31 grudnia 2015 r., ale również za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. /k. 72-80 akt adm./

Prezes URE, pismem z dnia 17 września 2020 r. (doręczonym Przedsiębiorcy w dniu 8 października 2020 r.) zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu prowadzonego postępowania i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiału oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień . /k. 70, 71 akt adm./

Przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego, jednakże złożył dodatkowe uwagi i wyjaśnienia w piśmie z dnia 12 października 2020 r., które wpłynęło do URE w dniu 14 października 2020 r. ponownie załączając kopię swojego pisma z dnia 18 września 2020 r., które nie zostało uprzednio wymienione w piśmie Prezesa URE z dnia 17 września 2020 r., ze względu na fakt, że oba pisma minęły się w wysyłce. /k. 82-83, 84-92 akt adm./

W dniu 24 listopada 2020 roku Prezes URE wydał decyzję nr (...) /k. 94-99 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 9a ust 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. na odbiorcach przemysłowych, przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 9a ust 1 a tej ustawy, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust 1 lub w art 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), w terminie do dnia 31 marca 2016 r. ( art. 9e ust. 14 ustawy - Prawo energetyczne w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.). Stosownie do § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229, z późn. zm. - dalej: „Rozporządzenie"), obowiązek uzyskania i przedstawienia Prezesowi URE do umorzenia świadectw pochodzenia albo uiszczenia opłaty zastępczej za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. uznaje się za spełniony, jeżeli udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej ze świadectw pochodzenia, które przedsiębiorstwo energetyczne, o którym mowa w art. 9a ust. 1a pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne, przedstawiło do umorzenia, lub z uiszczonej przez przedsiębiorstwo energetyczne opłaty zastępczej, w wykonanej całkowitej sprzedaży energii elektrycznej przez to przedsiębiorstwo odbiorcom końcowym, wynosił nie mniej niż 14%.

Zgodnie natomiast z treścią art. 188 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 478, dalej: „ustawa OZE"), za 2015 r. na odbiorcach przemysłowych, przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 188 ust. 2 tej ustawy, w zakresie określonym w art 188 ust 17 ustawy OZE, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust. 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r. Wskazać dalej należy, że według treści art. 188 ust. 17 ustawy OZE, obowiązek za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. uznaje się za spełniony przez podmioty zobowiązane o których mowa w art. 188 ust. 2 tej ustawy, jeżeli udział ilościowy sumy energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia lub ekwiwalentnej ilości energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia biogazu rolniczego lub uiszczonej opłaty zastępczej, w: 1) sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 188 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, albo 2) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo 3) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na podstawie transakcji zawieranych na zlecenie odbiorców końcowych na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo 4) ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek (dotyczy odbiorców przemysłowych, o których mowa w art. 188 ust. 7 ustawy OZE) - wynosi 14%. Również art. 190 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) zawiera analogiczną regulację.

Co istotne w niniejszej sprawie, w treści art. 186 ust. 2 ustawy OZE ustawodawca przewidział normy intertemporalne wskazując wprost, że do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art 9a ust 1 i 8 ustawy - Prawo energetyczne, za okres przed dniem wejścia w życie art. 179 pkt 5 ustawy OZE (tj. przed dniem 4 kwietnia 2015 r.) oraz w zakresie kar pieniężnych za nieprzestrzeganie tego obowiązku w tym okresie stosuje się przepisy dotychczasowe. Natomiast do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art. 188 tej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 186 ust. 7 ustawy OZE). Jak wynika z rozdziału 9 ustawy OZE (art 168 i nast. tej ustawy) przepisy te stosuje się w zakresie kar pieniężnych za niewykonanie tych obowiązków.

Nie stanowiła w niniejszej sprawie przedmiotu sporu okoliczność, że powód posiadał koncesję numer 0 (...) na obrót energią elektryczną na okres od dnia 20 października 2011 r. do dnia 31 grudnia 2030 r. Z treści dokumentów nadesłanych przez powoda w toku postępowania administracyjnego wynika również, że powód dokonał w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym w ilości 215 524,885 MWh (k. 15 akt adm.), w tym: w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych w ilości 55 409,737 MWh, a w okresie od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. - w ilości 160115,148 MWh (k. 15-23, 24-34, 35-36 akt adm.).

Wobec powyższego, mając w szczególności na uwadze powołane wyżej regulacje prawne zasadnie przyjął pozwany, że powód był zobowiązany do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 Rozporządzenia, za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r., na ilość 7 757,363 MWh, a następnie obowiązku, o którym mowa w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (jako obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w treści art. 188 ust. 17 tej ustawy, tj. za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., na ilość 21.898,402 MWh. Istotnie zatem, powód był zobowiązany do realizacji obowiązku za 2015 r. na łączną ilość 29.655,765 MWh lub uiszczenia opłat zastępczych w wysokości odpowiadającej powyższemu wolumenowi energii elektrycznej. Niesporne było, że pomimo powyższego, powód za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. przedstawił pozwanemu do umorzenia świadectwa pochodzenia energii elektrycznej w ilości 7.399,451 MWh, a za okres od dnia 4 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015 r. przedstawił do umorzenia przedmiotowe świadectwa w ilości 21.688,859 MWh. Powód nie uiszczał opłaty zastępczej na konto NFOŚiGW.

Z powyższego wynika, że brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015r.) w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 4 Rozporządzenia oraz w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie, o którym mowa w art. 188 ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) tej ustawy, wynosi 567,455 MWh. Zarówno w toku postępowania administracyjnego, jak również w odwołaniu od zaskarżonej decyzji powód wskazywał inną wartość brakującej ilości energii elektrycznej niezbędnej do realizacji powyższych obowiązków tj. 365,676 MWh, gdyż w sposób błędny uwzględnił ulgi przysługujące 2 odbiorcom przemysłowym – tj. nie tylko dla okresu od dnia 4 kwietnia 2015 r. tj. daty wejścia w życie w szczególności art. 188 ust. 1 i art. 188 ust. 17 oraz art. 190 ustawy OZE, do dnia 31 grudnia 2015 r., ale również za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r., w którym to okresie nie obowiązywały przepisy prawa przewidujące ulgi dla odbiorców przemysłowych. Zasadnie przyjął pozwany, że skoro przepis art 188 ust 1 ustawy OZE wszedł w życie w dniu 4 kwietnia 2015 roku, to dopiero od tej daty możliwe stało się zastosowanie przedmiotowych ulg. Istotnie bowiem, wcześniej obowiązująca regulacja w relewantnym zakresie tj. ustawa – Prawo energetyczne nie przewidywała ulg dla odbiorców przemysłowych zużywających w skali roku mniej niż 100 GWh energii elektrycznej.

W świetle powyższego nieuprawnione było wnioskowanie powoda, jakoby art. 188 ust. 1 ustawy OZE dotyczył całego roku 2015 w kontekście rozliczenia powoda z obowiązku przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia energii elektrycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej. W konsekwencji brak było możliwości stosowania wyżej wspomnianej ulgi w odniesieniu do całego 2015 roku.

Z powyższych względów zasadnie przyjął pozwany w treści punktu 1 zaskarżonej decyzji, że powód nie przestrzegał za okres od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 3 kwietnia 2015 r., określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. - Rozporządzenia MG, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, w terminie do dnia 31 marca 2016 r., jak również w punkcie 2 zaskarżonej decyzji, że: powód nie przestrzegał za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., obowiązku określonego w art 188 ust 1 i art. 188 ust 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy 0ZE, tj. obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r.

Powyższe niewątpliwie determinowało również nałożenie kar pieniężnych, stosownie do okresu: od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r. (według art. 56 ust. 1 pkt 1 a i art. 56 ust. 2a ustawy – Prawo energetyczne); od dnia 4 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 r. (według art. 168 pkt 1 i art. 170 ust.2 pkt 1 ustawy OZE). Należy też wskazać przy tym, że nałożone na powoda kary pieniężne wskazane w punkcie 3 i 4 zaskarżonej decyzji zostały nałożone w możliwie najniższej wysokości, a ponadto (co bezsporne) nie przewyższają wartości 15 % przychodu z działalności koncesjonowanej powoda - zgodnie z treścią art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, jak również z treścią art. 170 ust. 1 ustawy OZE. Nie ulega też wątpliwości Sądu, że na potrzeby ustalenia wysokości kar pozwany w sposób prawidłowy uwzględnił zarówno w myśl art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne, jak również według treści art. 174 ust. 1 ustawy OZE: stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasowe zachowanie podmiotu, możliwe korzyści finansowe z tytułu naruszenia, ale również możliwości finansowe powoda. Należy przy tym podkreślić, że wbrew stanowisku powoda, pozwany uwzględnił w szczególności, że jest to pierwsze naruszenie przez powoda obowiązku pozyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Powód zarzucił pozwanemu brak zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary przewidzianej zarówno w treści art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne, jak również w treści art. 173 ustawy OZE.

Niewątpliwie w niniejszej sprawie stopień szkodliwości czynu, którego dopuścił się powód był znaczny, z uwagi na rodzaj i charakter naruszonego dobra. Jak zasadnie zauważył pozwany, celem regulacji zawartych w art. 188 ust. 1 ustawy OZE (a poprzednio 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne) było zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania m.in. energetyki odnawialnej, która odgrywa coraz większą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł pozyskania energii, jak i dla umożliwienia wykonania przez Polskę zobowiązań międzynarodowych w obszarze zapewnienia odpowiedniego wolumenu energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Należy dodać przy tym, że mając na względzie okoliczność, iż powód nie zaprzestał naruszania prawa i nie zrealizował obowiązku (art. 56 ust. 6a ustawy – prawo energetyczne), jak również, że powód nie zaprzestał naruszania prawa i nie zrealizował obowiązku zanim organy, o których mowa w art. 169 ust. 1 ustawy OZE, powzięły o tym wiadomość (art. 174 ust. 2 ustawy OZE), brak było możliwości zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. Wobec powyższego, wskazywana przez powoda okoliczność, że do naruszenia doszło na skutek błędu ludzkiego (w sytuacji braku spełnienia przez powoda ustawowych przesłanek), nie mogła odnieść oczekiwanego rezultatu w postaci zastosowania względem powoda instytucji odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej.

Z powyższych względów pozwany doszedł do uprawnionego przekonania, że kary w wysokości: 139.599,64 zł (punkt 3 decyzji); 81.729,95 zł (punkt 4 decyzji) będą adekwatne do zakresu stwierdzonego naruszenia, będą również odpowiednio odczuwalne, na tyle dolegliwe, aby spełniły swoje funkcje, sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także będą oddziaływały wychowawczo, zniechęcając innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Warszawie, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie stwierdzając brak podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że powód, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia SO Jolanta Stasińska