Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – Sekretarz Sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania J. T.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania J. T. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
z dnia 16 listopada 2022 r. znak: (...)

oddala odwołanie;

zasądza od J. T. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny /

Sygn. akt XVII AmE 93/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 października 2023 r.

Decyzją z dnia 16.11.2022 r. znak: (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej również jako: „ Prezes URE”, „Pozwany”) na podstawie:

- art. 56 ust. 1 pkt 48 w zw. z art. 56 ust. 2h pkt 8 i ust. 3. i ust. 6 w zw. z art. 43e ust. 1 ustawy Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 2022, poz. 1385 ze zm., dalej też „p.e.”),

- art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (DZ. U. 2022, poz. 2000 ze zm., dalej też „k.p.a.”),

orzekł, że:

1) J. T., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w miejscowości J., posiadający numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), naruszył art. 43e ust. 1 p.e., w ten sposób, że nie przekazał w terminie informacji, o której mowa w powołanym przepisie w zakresie zakończenia eksploatacji stacji paliw ciekłych zlokalizowanej w miejscowości (...);

2) za działania opisane w pkt 1 wymierza J. T. karę pieniężną w wysokości 10 000 zł.

(decyzja k. 5-12)

Odwołanie od decyzji wniósł J. T. (dalej również jako: „Odwołujący”, „Powód”, „Przedsiębiorca” ) zarzucając jej naruszenie przepisów prawa poprzez ich błędną wykładnię i błędne ich zastosowanie, a mianowicie:

art. 43e ust. 1 p.e. poprzez uznanie przez Prezesa URE, że Powód nie przekazał informacji o którym mowa w tym przepisie, podczas gdy Powód informował Prezesa URE o trwających procedurach prawnych (w okresie od dnia wywłaszczenia nieruchomości przez Skarb Państwa pod inwestycję drogową - rozbudowa drogi (...), do końca sierpnia 2022 r.), mających na celu wyjaśnienie sytuacji prawnej powoda jako Przedsiębiorcy prowadzącego stację paliwa gazowego

art. 56 ust. 1 pkt 48 w zw. z art. 56 ust. 2h pkt 8 i ust. 3. i ust. 6 w zw. z art. 43e ust. 1 p.e. poprzez uznanie przez Prezesa URE, że Powód nie przekazał informacji o którym mowa w art.. 43a ust. 1 p.e. i nałożył na powoda karę pieniężną;

art. 79 k.p.a. i art. 73 § 1 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie

Powód podkreślał, że teren stacji paliwa gazowego został wywłaszczony pod rozbudowę drogi (...), o czym informował organ regulacyjny (np. formularzem z dnia 22.12.2021 r., skorygowanym formularzem z dnia 25.01.2022 r.) i stacja została zamknięta z tego powodu, zaś Powód do chwili obecnej nie otrzymał od skarbu Państwa należnego odszkodowania. Argumentował również, iż powyższe formularze złożył niezwłocznie po zakończeniu działań przez Wojewodę i Ministra Rozwoju i Technologii.

Na podstawie wskazanych zarzutów Odwołujący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

(odwołanie – pismo z dnia 1.12.2022 r. k. 14-16, pismo z dnia 19.05.2023 r. k. 26)

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o jego oddalenie, oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(pismo z dnia 14.11.2023 r. k. 40-46)

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały zasadniczo prezentowane stanowiska.

Na rozprawie w dniu 24.10.2023 r. Powód (reprezentowany już wówczas przez profesjonalnego) wskazał niemniej, że zgadza się, iż nie przekazał w terminie informacji o zakończeniu eksploatacji stacji paliw. Potwierdził, iż stosowną informację należało złożył w lipcu 2019 r. albowiem zakończenie eksploatacji stacji paliw nastąpiło w czerwcu 2019 r. Przyznał również, że stosowną informację złożył dopiero formularzem z dnia 22.12.2021 r. Zdaniem pełnomocnika Powoda w tych okolicznościach doszło jednakże do naruszenia przez Pozwanego przepisu at. 43e ust. 1 p.e. (innych przepisów Pozwany zdaniem Powoda nie naruszył).

(protokół z rozprawy k. 68)

Sąd Okręgowy ustalił, następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 6 sierpnia 2004 roku Nr (...), (później zmienianą), udzielona został J. T., koncesja na obrót paliwami ciekłymi na okres od dnia 15 sierpnia 2004 roku do dnia 31 grudnia 2030 roku. Zgodnie z brzmieniem warunku 1, określającego przedmiot i zakres działalności, Przedsiębiorca uprawniony był do obrotu gazem płynnym do napędzania pojazdów mechanicznych oraz konfekcjonowanym gazem płynnym w butlach na stacjach gazu płynnego.

(okoliczności bezsporne k. 5, 14v a ponadto: decyzja z dnia 5.02.2013 r. k. 1-3 akt adm., decyzja z dnia 4.02.2021 r. k. 5-9 akt adm.)

Formularzem z dnia 22 czerwca 2017 roku Przedsiębiorca złożył pierwszą informację o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności uwzględniając m.in. dwie eksploatowane stacje paliw ciekłych zlokalizowane w miejscowości (...) oraz w miejscowości (...).

(okoliczności bezsporne k. 5, 14v a ponadto: formularz k. 11-12 akt adm.)

Od końca czerwca 2019 r. Powód nie prowadzi działalności koncesjonowanej przy wykorzystaniu stacji w miejscowości (...) (trwale zaprzestał eksploatacji tej infrastruktury).

W tymże roku 2019 doszło bowiem do wywłaszczenia nieruchomości, na której była zlokalizowana powyższa stacja paliw (sprawa została zakończona ostateczną decyzją Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 26.08.2019 r. wydaną w wyniku odwołań od decyzji Wojewody (...) z 7.01.2019 r.). Wywłaszczenie terenu nastąpiło pod inwestycję pod nazwą rozbudowa drogi krajowej (...). Skarb Państwa do chwili wniesienia odwołania w niniejszej sprawie (grudzień 2022 r.) nie wypłacił jeszcze Powodowi odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

(okoliczności bezsporne k. 6, k. 14v, k. 40v, k. 68, a ponadto: decyzje Wojewody (...) z dnia 10.12.2020 r. k. 29-51 akt adm.)

Pozwany od czerwca 2020 roku posiadał wiedzę na temat zakończenia prowadzenia przez Powoda działalności koncesjonowanej przy wykorzystaniu stacji paliw ciekłych zlokalizowanej w miejscowości (...). Powód poinformował bowiem o tym Pozwanego w piśmie z dnia 12.06.2020 r. złożonym w toku prowadzonego postępowania w sprawie zmiany udzielonej Powodowi koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Pismo to nie zostało złożone na formularzu. Powód wniósł omawiane pismo w związku z wezwaniem Pozwanego z dnia 4.06.2020 r.

(okoliczności bezsporne k. 10, k. 14v, k. 40v, a ponadto pismo z dnia 12.06.2020 r. k. 22-28 akt adm.)

Formularzem z dnia 22.12.2021 roku, skorygowanym formularzem, który wpłynął do Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 25.01.2022 roku, Powód zgłosił Powodowi m.in. zakończenie eksploatacji stacji paliw ciekłych zlokalizowanej w miejscowości (...).

(okoliczności bezsporne k. 5v, k. 14v, k. 40v, k. 68, a ponadto: formularz z dnia 22.12.2021 r.k. 13-14 akt adm., formularz k. 15-16 akt adm.)

Pismem z dnia 16.09.2022 r. Prezes URE powiadomił Powoda o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z możliwością naruszenia przez Powoda art 43e ust. 1 p.e. Wezwano jednocześnie Powoda do złożenia szczegółowych wyjaśnień w sprawie oraz przesłania uwierzytelnionych kopii dokumentów mogących mieć wpływ na mające zapaść rozstrzygnięcie.

(okoliczności bezsporne k. 5v, a ponadto zawiadomienie k. 18-19 akt adm.)

Pismem z dnia 10.10.2022 r. Powód złożył wyjaśnienia w sprawie oraz przekazał stosowne dokumenty.

W roku 2021 r. z działalności gospodarczej Powód osiągnął przychód wynoszący (...) zł oraz dochód wynoszący (...) zł.

(okoliczności bezsporne k. 5v, k 14v, a ponadto pismo k. 21 akt adm., zeznanie podatkowe k. 53-56 akt adm.)

Pismem z dnia 18.10.2022 r. Powód zawiadomiony został o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie oraz poinformowany o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w niniejszej sprawie materiałem dowodowym w terminie 7 dni. W wyznaczonym terminie Powód nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień.

(okoliczności bezsporne k. 5v, k 14v, a ponadto: pismo k. 57 akt adm.)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 43e ust. 1 p.e. (w brzmieniu obowiązującym w dacie zaskarżonej decyzji) przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność polegającą na wytwarzaniu paliw ciekłych, magazynowaniu lub przeładunku paliw ciekłych, przesyłaniu lub dystrybucji paliw ciekłych, obrocie paliwami ciekłymi, w tym obrocie nimi z zagranicą, a także podmiot przywożący, przekazują do Prezesa URE informacje o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia eksploatacji infrastruktury lub trwałego zaprzestania eksploatacji tej infrastruktury.

Z przepisu art. 43e ust 2 p.e. wynika, że informacje powyższe przekazuje się na formularzu (którego wzór określony został przez ministra właściwego do spraw energii w drodze rozporządzenia).

Przepis art. 32 ust. 1 pkt. 4 p.e. stanowi, że uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi.

W myśl art. 3 pkt 10d p.e. przez infrastrukturę paliw ciekłych należy rozumieć m.in. stację paliw ciekłych.

W niniejszej sprawie poza sporem było, że powód wykonywał działalność koncesjonowaną polegającą na obrocie paliwami ciekłymi oraz że pomimo, iż trwale zaprzestał (w czerwcu 2019 r.) eksploatacji infrastruktury paliw ciekłych w postaci stacji paliw (zlokalizowanej w miejscowości (...)), to nie przekazał do Prezesa URE informacji o powyższym (w określonym ustawą terminie 7 dni).

Zauważyć w tym miejscu należy, iż co prawda Powód wskazywał na naruszenie przez Pozwanego przepisu art. 43e ust. 1 p.e., to przedstawiony przez niego stan faktyczny wprost wykluczał omawiane naruszenie.

Powód bowiem przede wszystkim argumentował, że stosowną informację przekazał. Podkreślić należy, iż obowiązkiem Powoda było nie tyle przedstawienie stosownej informacji, ale uczynienie powyższego w określonym ustawą terminie, tj. w terminie 7 dni od trwałego zaprzestania eksploatacji stacji paliw zlokalizowanej w miejscowości (...). Skoro do trwałego zaprzestania tej eksploatacji doszło w czerwcu 2019 r., to najpóźniej w lipcu 2019 r. należało taką informację (na stosownym formularzu) Prezesowi URE przekazać.

Powód taką informację, w wymaganej formie, przekazał dopiero formularzem z dnia 22.12.2021 roku, skorygowanym formularzem, który wpłynął do Urzędu w dniu 25.01.2022 roku – zatem ponad 29 miesięcy po terminie.

Niezależnie od powyższego Powód argumentował, że poinformował Pozwanego o powyższym (aczkolwiek nie nastąpiło to na formularzu) w piśmie z dnia 12.06.2020 r. Abstrahując w tym miejscu od niewłaściwej formy przekazania tej informacji, tu również opóźnienie było znaczne albowiem wynosiło 11 miesięcy.

W związku z tym nie ulegało najmniejszych wątpliwości, iż formułowany przez Powoda zarzut naruszenia art. 43e p.e. był chybiony. W konsekwencji zaskarżona w punkcie 1 decyzja była jak najbardziej prawidłowa.

Z treści art. 56 ust 1 pkt 48 p.e. wynika, że każe pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie informacji, lub przekazuje nieprawdziwe informacje, o których mowa w art. 43e. Wysokość tej kary, zgodnie z art. 56 ust 2h pkt 8 p.e. wynosi 10 000 zł. oddzielnie dla każdego rodzaju i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych.

Powód początkowo (w odwołaniu) podnosił zarzut naruszenia przez Pozwanego powyższych przepisów. Niemniej na rozprawie w dniu 24.10.2023 r. Powód (reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika) zarzutu naruszenia wszystkich przepisów (poza art. 43e p.e.) już nie podtrzymywał.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że Pozwany na podstawie powyższych przepisów zasadnie wymierzył Powodowi karę pieniężną w wysokości 10 000 zł. Zważywszy na uzyskane przez Powoda przychody oraz zysk z prowadzonej działalności, uiszczenie przez Powoda tej kwoty nie może zostać uznane za przekraczające możliwości finansowych Powoda. W związku z tym również i w odniesieniu do pkt. 2 zaskarżonej decyzji odwołanie było niezasadne.

Na marginesie należy nadmienić, iż pomimo, że Powód nie zarzucał Pozwanemu, iż ten powinien był odstąpić od wymierzenia kary, to Sąd ocenił (analizując ustalony w sprawie stan faktyczny), że przesłanki do zastosowania art. 56 ust. 6a p.e. nie zachodziły. W szczególności bowiem trzeba zauważyć, że z uwagi chociażby na wielomiesięczne opóźnienie w przekazaniu stosownej informacji, nie sposób było przyjąć, iż stopień szkodliwości czynu Powoda był znikomy.

I w końcu podnieść trzeba, iż oceniając zasadność nałożonej kary Sąd miał także na względzie, że administracyjne kary pieniężne nie mają wyłącznie charakteru sankcji karnych, gdyż ich funkcja nie ogranicza się do represji za naruszenie nakazów i zakazów, ale równie istotna jest jej funkcja prewencyjna i dyscyplinująca. Z jednej strony kara ma zatem być zauważalną dolegliwością dla ukaranego podmiotu, jako reakcja na naruszenie przepisów prawa, ale także wyraźnym ostrzeżeniem na przyszłość, i to zarówno dla podmiotu karanego, jak i dla całego środowiska (prewencja szczególna i ogólna). Kara ta ma za zadanie motywować adresatów norm prawnych do ich respektowania i służy zapobieżeniu powtórnemu naruszeniu obowiązków w przyszłości. Wysokość nałożonej na Powoda kary, w świetle materiału jakim dysponował Sąd, wskazuje że spełnione zostaną powyższe funkcje kary. Kara w ogólnym odczuciu jawi się jako odczuwalna, a tym samym powinna spełnić nie tylko swą rolę represyjną, ale i wychowawczą.

Odnośnie podnoszonego początkowo przez powoda w odwołaniu zarzutu naruszenia przepisów k.p.a. wskazać należy, że Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalony w judykaturze pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK, poza pewnymi wyjątkami. W szczególności, tego typu zarzuty zasadniczo nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wynika to z faktu, że wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna dopiero cywilne, pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sąd dokonuje własnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego (takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 1991r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowieniu z dnia 11 sierpnia 1999r. sygn. akt I CKN 351/99; wyroku z dnia 19 stycznia 2001r. sygn. akt I CKN 1036/98). Podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 grudnia 2006r. stwierdził, iż zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (sygn. akt VI ACa 620/06).

Wyjątki od zasady, że zarzuty procesowanie odnoszące się do etapu postępowania administracyjnego nie mogą doprowadzić do uchylenia decyzji w ramach rozpoznania odwołania, które zostały wykreowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazują, że taka możliwość odnosi się tylko do takich zarzutów, które po pierwsze nie mogą być niejako konwalidowane na etapie postępowania sądowego (jak ma to miejsce np. w odniesieniu do ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji) ale także waga tych zarzutów musi być na tyle istotna, że uzasadnia ona uchylenie decyzji. Chodzi o takie uchybienia organu, na skutek których przedsiębiorca, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności mówi się tutaj o uchybieniach tego rodzaju (wadach kwalifikowanych decyzji), które istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji lub też takie sytuacje w których zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.

W tym kontekście podnoszone przez Powoda naruszenia art. 73, art. 79 oraz art. 81 k.p.a. w żaden sposób nie są takimi naruszeniami, których ewentualne istnienie może uzasadniać uchylenie zaskarżonej decyzji. Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, iż Sąd nie podziela poglądu Powoda, że Pozwany naruszył powyższe przepisu zwłaszcza, że profesjonalny pełnomocnik Powoda tego zarzutu (na rozprawie w dniu 24.10.2023 r.) już nie podtrzymywał.

W tych okolicznościach, w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., oraz na podstawie wyżej w uzasadnieniu wskazanych przepisów, Sąd oddalił odwołanie ( pkt I wyroku).

O kosztach procesu ( pkt II wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, należało Powoda uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, które w sprawie niniejszej obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika Pozwanego (art. 99 k.p.c.) w kwocie 720 zł, ustalonej w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 z zm.).

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny)

Sygn. akt XVII AmE 93/23

ZARZĄDZENIE

(...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny)